Είναι η θυρεοειδεκτομή πάντα η ενδεδειγμένη χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα;

ADVERTORIAL

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα προβληματίζει όλο και συχνότερα μεγάλο ποσοστό ασθενών, αποτελώντας ένα πρόβλημα υγείας για το οποίο καθημερινά ασθενείς και γιατροί αναζητούν την καταλληλότερη και πιο αποτελεσματική θεραπεία. Τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας του αποτελεί η χειρουργική αντιμετώπιση, με την επέμβαση εκλογής να είναι η ολική θυρεοειδεκτομή. Σε κάποιες περιπτώσεις μικρών καρκινωμάτων θα μπορούσε να βρει εφαρμογή και μια συντηρητικότερη επέμβαση, όπως η λοβεκτομή. 

Η λοβεκτομή υπό προϋποθέσεις μπορεί να αποτελεί, σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες, μια επαρκέστατη θεραπεία, ειδικά για μικρούς καρκίνους με διάμετρο μικρότερη από ένα εκατοστό.

Πολύ συχνά όμως καθίσταται αναγκαία και η αφαίρεση λεμφαδένων στην περιοχή του τραχήλου, είτε συνοδεύοντας τη θυρεοειδεκτομή σε πρώτο χρόνο είτε δυστυχώς σε δεύτερο χρόνο, μετά τη θυρεοειδεκτομή, εφόσον διαπιστωθεί η επέκταση της νόσου στους λεμφαδένες.

Αποφυγή επανεπεμβάσεων

Για να αποφευχθούν επανεπεμβάσεις για λεμφαδενικό καθαρισμό στον καρκίνο του θυρεοειδούς, είναι σκόπιμο πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση να γίνεται χαρτογράφηση των λεμφαδένων του τραχήλου από έμπειρο ακτινολόγο. Εάν διαπιστωθεί υποψία διήθησης λεμφαδένων, τότε αυτή μπορεί να επιβεβαιωθεί μέσω μιας παρακέντησης και ο χειρουργός να αφαιρέσει και τους λεμφαδένες μαζί με τον θυρεοειδή αδένα. Υπάρχουν περιπτώσεις που είναι τόσο ξεκάθαρη η υπερηχογραφική εικόνα των διηθημένων λεμφαδένων που δεν είναι αναγκαία η επιβεβαίωση μέσω παρακέντησης.

Σε πρόσφατες μελέτες, η διήθηση λεμφαδένων από τον καρκίνο του θυρεοειδούς φαίνεται να είναι πολύ συχνή. Οι ιστολογικοί τύποι των καρκινωμάτων του θυροειδούς που συνδέονται με την εμφάνιση λεμφαδενικών μεταστάσεων είναι κατά κανόνα το θηλώδες και το μυελοειδές καρκίνωμα. Αντίθετα, στα θυλακιώδη καρκινώματα η λεμφαδενική συμμετοχή είναι σπάνια.

O Κυριάκος Βαμβακίδης.

Στα θηλώδη καρκινώματα λεμφαδενικές μεταστάσεις μπορεί να εμφανίζονται σε ποσοστό 30-50% των ασθενών τη στιγμή της διάγνωσης. Αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα πάνω από το 90% των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς πάσχει από θηλώδες καρκίνωμα, είναι προφανές ότι η επινέμηση της νόσου σε λεμφαδένες πέριξ του θυρεοειδούς είναι συχνότατη.

Εφόσον κριθεί αναγκαίος ο λεμφαδενικός καθαρισμός, πρέπει να οριοθετηθεί η έκτασή του. Διακρίνουμε τα πλάγια τραχηλικά διαμερίσματα και το κεντρικό τραχηλικό διαμέρισμα. Εάν οι διηθημένοι λεμφαδένες περιορίζονται στην παρατραχειακή περιοχή γύρω από τον θυρεοειδή αδένα, τότε είναι αρκετή η αφαίρεση μόνο των λεμφαδένων του κεντρικού τραχηλικού διαμερίσματος, που, αν γίνει μαζί με τη θυρεοειδεκτομή, μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ίδια μικρή τομή. Στην περίπτωση που έχουν προσβληθεί πλάγιοι λεμφαδένες, η τομή πρέπει να είναι εκτεταμένη, ώστε να καταστεί δυνατή η αφαίρεσή τους.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές του κεντρικού λεμφαδενικού καθαρισμού είναι ίδιες με αυτές της θυρεοειδεκτομής, δηλαδή το βράχνιασμα της φωνής και η μόνιμη υπασβεστιαιμία (πιθανότητα περίπου 1% σε έμπειρους χειρουργούς). 

Οι επιπλοκές του πλάγιου λεμφαδενικού καθαρισμού αφορούν κακώσεις νεύρων που διέρχονται την περιοχή (πνευμονογαστρικού, φρενικού, βραχιονίου, παραπληρωματικού, υπογλωσσίου). Οι επιπλοκές αυτές, που είναι σημαντικές αν επισυμβούν, είναι ευτυχώς εξαιρετικά σπάνιες.

Ο λεμφαδενικός καθαρισμός είναι ένα απαιτητικό χειρουργείο που προϋποθέτει μια πολύ αξιόπιστη χαρτογράφηση λεμφαδένων από έμπειρο ακτινολόγο, εξειδικευμένο στο αντικείμενο χειρουργό αλλά και την αγαστή συνεργασία χειρουργού και θεράποντος ενδοκρινολόγου ώστε να επιτευχθεί το αρτιότερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

O Κυριάκος Βαμβακίδης είναι Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων, Διευθυντής Τμήματος Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν», Fellow of the Division of Endocrine Surgery, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων.