Αν είστε λάτρεις των εσωρούχων και θεωρείτε ότι κάποια από αυτά δικαιούνται μια θέση σε μουσείο, τότε η έκθεση «Undressed: A Brief History of Underwear» που θα παρουσιάζεται μέχρι τον Μάρτιο του 2017 στο Victoria and Albert Museum, στο Λονδίνο, θα σας ενθουσιάσει. Η έκθεση αφηγείται την ιστορία του σχεδιασμού εσωρούχων από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα. Εξερευνά τη στενή σχέση μεταξύ των εσωρούχων και της μόδας και τον ρόλο τους στη διαμόρφωση του ιδανικού σώματος με βάση τις επιταγές της. Τα εσώρουχα είναι μερικές φορές αμφιλεγόμενα, πυροδοτώντας συζητήσεις για την υγεία και την υγιεινή, την εικόνα του σώματος και τα στερεότυπα. Το κόψιμο, η εφαρμογή, το ύφασμα και η διακόσμηση αντανακλούν την αλλαγή της στάσης προς το φύλο και την ηθική, τη μετατόπιση των εννοιών του δημοσίου και του ιδιωτικού και τις καινοτομίες στην τεχνολογία του υφάσματος και του σχεδιασμού. Τα εσώρουχα έχουν επίσης επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ντυνόμαστε. Νυχτικά έχουν μεταμορφωθεί σε καθημερινά χαλαρά ρούχα, ενώ κορσέδες και κρινολίνα έχουν ξανασχεδιαστεί από τους σχεδιαστές μόδας με σκοπό να αμφισβητήσουν τη σύμβαση και να διερευνήσουν τη δυναμική σχέση ανάμεσα στο σώμα και τα ρούχα.
Αυτή η συναρπαστική και προκλητική ιστορία ξετυλίγεται μέσα από τουλάχιστον 200 εκθέματα. Εσώρουχα σχεδιασμένα για άνδρες και γυναίκες παρουσιάζονται μαζί με διαφημιστικό υλικό, φωτογραφίες και ταινίες για να εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας σχετικά με τα πιο προσωπικά ρούχα που βρίσκονται στην ντουλάπα μας. Στην πραγματικότητα, τα εσώρουχα δεν είναι ένα εύκολο θέμα για έρευνα. Η επιμελήτρια της έκθεσης Edwina Ehrman, χτενίζοντας τα δημοσιευμένα γράμματα της βικτωριανής συγγραφέως Elizabeth Gaskell που σχολιάζει συχνά τη μόδα, διαπίστωσε με έκπληξη ότι στην αλληλογραφία της με τις κόρες της δεν υπήρχε η παραμικρή αναφορά στα εσώρουχα, γεγονός που αποδίδει στην απόφαση της Gaskell να μη συζητήσει για ένα θέμα πολύ εφήμερο και ελαφρώς αγενές. Το εσώρουχο φοριέται κάτω από τα ρούχα μας και είναι κυριολεκτικά κρυμμένο από την ιστορία. Οι άνθρωποι συχνά είτε το θεωρούμε δεδομένο ή δε θέλουμε να μιλήσουμε γι 'αυτό, ιδίως οι άνδρες, όπως η Ehrman ανακάλυψε όταν προσπάθησε να μιλήσει σε σύγχρονους άνδρες σχετικά με τα εσώρουχά τους κατά τη διάρκεια της έρευνα για την έκθεση. Την αμηχανία απέναντι στα εσώρουχα επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι πιο εντυπωσιακό κομμάτι της ανδρικής μόδας στην έκθεση, ένα μακρύ ροζ ριγέ αντρικό εσώρουχο του 1890, είναι καταλογογραφημένο ως παντελόνι(!) από τον άντρα επιμελητή που το κατέγραψε στο Victoria and Albert Museum το 1930.
Η γκάμα των εκθεμάτων είναι μεγάλη και ο επισκέπτης εκτός από καλτσοδέτες τις Γεωργιανής εποχήςθα δει μέχρι και έναν «ανυψωτή πισινού» του 2015, ένα μάλλον τρομακτικό, με χειρουργική εμφάνιση εξάρτημα, που είναι σχεδιασμένο για να προσφέρει σε όποιαν το φοράει οπίσθια σαν της Κιμ Καρντάσιαν. Με δεδομένο ότι τέτοιου είδους ενδύματα τα φορούν μόνο διασημότητες, αναρωτιέται κανείς αν κάποια από τα πιο τρελά εσώρουχα που έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα, επιβίωσαν απλά και μόνο ακριβώς ήταν εξωφρενικά. Κανείς δε μπορεί να πει με σιγουριά τι ακριβώς ισχύει. Η έκθεση περιλαμβάνει και ένα από τα πρώτα γυναικεία εσώρουχα που σώθηκαν, αυτά που φορούσε η δούκισσα του Κεντ, η μητέρα της Βασίλισσας Βικτωρίας. Μπορεί το μήκος του εσωρούχου να δείχνει συντηρητικό, ας λάβουμε όμως υπόψη μας ότι ήταν το μόνο που φορούσαν οι γυναίκες που ακολουθούσαν τη μόδα την εποχή της Αντιβασιλείας, κάτω από διάφανα φορέματα από μουσελίνα. Ανάμεσα στους βικτωριανούς κορσέδες συναντάμε και τους λιγότερο γνωστούς αντρικούς κορσέδες, που σκοπό είχαν να διατηρούν τους αναβάτες των αλόγων ευθυτενείς και επιπλέον να ...μαζεύουν και το στομάχι τους. Το συγκεκριμένο μοντέλο που εκτίθεται στο V&A Museum κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον μεταλλουργό ο οποίος εφηύρε το λεπτό πλέγμα μεταλλικών συρμάτων που χρησιμοποιούνται στα επεκτάσιμα πλαϊνά φύλλα του.
Στα τέλη του 19ου αιώνα αρχίζει να κυριαρχεί μια ανησυχία σχετικά με το κατά πόσο ήταν υγιεινά τα καταπιεστικά εσώρουχα που χρησιμοποιούσαν, με τα πρώτα βαμβακερά εσώρουχα να κατασκευάζονται και μάλιστα με ιατρική έγκριση. Οι στηθόδεσμοι κάνουν την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και εν μέρει είναι αποτέλεσμα της ανησυχίας ότι οι κορσέδες σφίγγουν υπερβολικά και βλάπτουν το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Από τότε η μόδα δε σταμάτησε να αλλάζει –τα εσώρουχα συχνά έχουν φορεθεί ακόμα και ως ρούχα. Αν πάλι τα θεωρείται πολυτέλεια, τότε ρίξτε μια ματιά στον «Κορσέ της Λιτότητας», έναν κορσέ φτιαγμένο από στριμμένα χαρτιά κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα εσώρουχα δεν ικανοποιούν απλά τη ματαιοδοξία μας, αποτελούν κομμάτι του πολιτισμού μας, είναι μια αναγκαιότητα και προϋπόθεση για να αισθανόμαστε αξιοπρεπείς. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δε μπορούν να είναι και σέξι –η έκθεση στο V&A Museum είναι αποκαλυπτική.
Info:
Undressed: A Brief History of Underwear
16 April 2016 – 12 March 2017
σχόλια