Παράξενοι οι δρόμοι της βίας. Από τους αλλοτριωμένους στους ελεύθερους. Από την εξουσία προς την αντιεξουσία. Γι' αυτό μια επανάσταση δεν είναι δράση. Είναι αντίδραση.
Και οι εφημερίδες - σκέτη ναυτία: «ΣΚΟΤΩΣΑΝ 15ΑΧΡΟΝΟ ΑΝΑΡΧΙΚΟ». Τι πλεονασμός! Κάθε δεκαπεντάχρονος είναι αναρχικός (αλίμονο αν δεν είναι!). Αυθόρμητη, καθαρή φύση.
Αλλά και κανένας δεκαπεντάχρονος δεν είναι συνειδητός και υπεύθυνος οπαδός του Μπλανκί ή του Μπακούνιν. Ένα παιδί! Καθαρή φύση...
Όμως η βία δεν ξεχωρίζει ποιότητες. Σκοτώνει. Έρχεται από το μηδέν και θέλει να μηδενίσει. Η βία μισεί το Είναι. Ο «νόμος και η τάξη» οδηγούν τελικά στους πιο εύτακτους, ασφαλείς και ήσυχους χώρους: τα κοιμητήρια.
Προσέξτε, προσέξτε καλά τους αναρχικούς. Είναι το θερμόμετρο της κοινωνίας. Όταν αγανακτούν, σημαίνει πως η «νόμιμη» βία έχει ξεπεράσει τα όρια επιφυλακής.
Βέβαια οι περισσότεροι, αναγνώστες μου, άνθρωποι, σοβαροί και ευπρεπείς, δεν θα δέχονταν υποδείξεις από έναν αναρχικό. Όμως, στο βάθος, ο αναρχικός έχει πιο πολλά να πει από το μικροαστό. Όσο κι αν δεν σας είναι συμπαθής αξίζει να τον ακούτε από καιρό σε καιρό. Γιατί δείχνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
Κάθε οργανωμένη κοινωνία προϋποθέτει -δυστυχώς- ένα ποσοστό ανελευθερίας. Όσο μικρότερο αυτό το ποσοστό τόσο υψηλότερο το επίπεδο της οργάνωσης. (Ως εδώ συμφωνούμε όλοι: προτιμότερη η πιο ελεύθερη Αγγλία από την καταπιεστική π.χ. Ζιμπάμπουε).
Ε, λοιπόν, ο αναρχικός είναι αυτός που ζητάει να ελαχιστοποιήσει το ποσοστό ανελευθερίας. (Περισσότερο: να το μηδενίσει - ο ουτοπικός αναρχισμός!). Στην επιδίωξή του αυτή συμπίπτει και με τα πιο σοβαρά κόμματα. (Μόνο που αυτός το εννοεί). Και βλέπει την ανελευθερία, την κατάχρηση εξουσίας, εκεί που ελάχιστοι τις αντιλαμβάνονται.
Οι αναρχικοί είναι τα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας μας. Όταν αντιδρούν, έχουν πάντα κάποιο δίκιο. Όπως οι καλλιτέχνες σηματοδοτούν το αόρατο, έτσι και οι αναρχικοί διαμαρτύρονται για μορφές βίας που εμείς (στην αλλοτρίωσή μας) δεν τις βλέπουμε. Τις έχουμε συνηθίσει. Αλλά δεν παύουν να είναι αυθαίρετες και ίσως περιττές.
Να σε τι χρειάζονται οι αναρχικοί. Αποτελούν τη ζωντανή συνείδηση της κοινωνίας μας. Υπενθυμίζουν συνεχώς, με την παρουσία και τη δράση τους, ότι ο δρόμος οφείλει να οδηγεί προς την περισσότερη ελευθερία!
- Μα προκαλούν! (Είναι μέσα στο ρόλο τους). - Μα υπερβάλλουν ! (Μήπως η άλλη πλευρά;). - Μα βάζουν βόμβες!
Προσοχή: Μίλησα για αναρχικούς - όχι για τρομοκράτες (ή προβοκάτορες !). Όποιος τους συγχέει πάσχει από νοητική μυωπία. Διότι είναι πόλοι αντίθετοι. Αυτός που ζητάει ελευθερία δεν μπορεί να χρησιμοποιεί βία - έστω και σαν μέσο. Η βία φέρνει μόνο καταπίεση - ποτέ αυτονομία.
Οι αναρχικοί βλέπουν μακριά. Το ζητούμενο είναι μια κοινωνία ελευθερίας - από την αλλοτρίωση, την ανάγκη, την καταπίεση κάθε μορφής. Η εξουσία, όποια κι αν είναι, πρέπει να συρρικνωθεί στο ελάχιστο. Γιατί από τη φύση της είναι απάνθρωπη. Εξουσιάζω σημαίνει δυναστεύω. Καλή εξουσία δεν υπάρχει. Είναι ένα αναγκαίο κακό, που θα εξαφανισθεί όταν περάσουμε σε άλλες, ανώτερες μορφές οργάνωσης. (Σε χίλια χρόνια; Έστω. Αλλά αρχίζουν σήμερα!).
Προσέξτε λοιπόν καλά τους αναρχικούς. Είναι οι αλαφροΐσκιωτοι, οι ποιητές της κοινωνικής δράσης. Είναι οι άνθρωποι του μέλλοντος. (Αλίμονό μας και αν δεν είναι!). Δείχνουν το δρόμο. Άτσαλα, βάρβαρα, φανατικά. Είναι νέοι, δεν έχουν καλούς τρόπους (ευτυχώς!). Κάποια μέρα όμως γι' αυτούς θα μιλάνε τα βιβλία μας - κι όχι για τους διάφορους μεγαλοσχήμονες, κυβερνήτες, κατακτητές, εξουσιαστές.
Αν συμφωνούμε για την ελευθερία, πρέπει να συμφωνήσουμε και για τους αναρχικούς. Πως είναι όχι μόνο χρήσιμοι αλλά αναγκαίοι. Ακούστε το μήνυμά τους: έρχεται από το μέλλον. Που το θυσιάζουν καμιά φορά, στα δεκαπέντε τους χρόνια...
Δημοσιεύθηκε στο «ΒΗΜΑ» στις 24.11.1985, για τον Μιχάλη Καλτεζά.
σχόλια