Είναι λίγο κλισέ σαν ιστορία στον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά υπάρχει ένας μύθος που θέλει τους χειρότερους φοιτητές να γίνονται καλοί επιχειρηματίες και παραδείγματα προς διερεύνηση στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων των εκκολαπτόμενων businessmen. Δεν ξέρω πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι τέτοιες ιστορίες ή ποιες και πόσες από αυτές είναι απλώς προϊόντα μιας ευφυούς στρατηγικής marketing, αλλά η αληθινή, προσωπική ιστορία του Δημήτρη Μελαχροινού, συνιδρυτή του Spitogatos.gr, επιβεβαιώνει αυτό τον κανόνα.
Ποια ήταν η ιδέα; Να φτιάξουμε ένα online διαχειριστικό εργαλείο και να χρεώνουμε ένα ποσό τον μήνα σε κάθε επαγγελματία του real estate, μεσίτη ή κατασκευαστή, που θέλει να ανεβάζει τις αγγελίες του στο site.
Τελείωσε με το ζόρι την οικονομική σχολή στην οποία είχε περάσει, χωρίς να πατάει στα μαθήματα, απλώς γιατί κάποια στιγμή αποφάσισε ότι ήθελε να ζήσει και να κάνει μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Δύο χρόνια στην Αμερική για ΜΒΑ και έπειτα, την περίοδο 2004-2006, στην Αγγλία για δουλειά, επειδή, όπως λέει, οι αμοιβές στα χρηματοοικονομικά ήταν πολύ καλές. Κάπου εκεί του ήρθε η ιδέα να ξεκινήσει μαζί με φίλους του μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια στην Ελλάδα. «Ήμουν μεταξύ τουρισμού και real estate. Μιλάμε για τέλη του 2005. Εδώ, μετά την Ολυμπιάδα, το real estate άρχισε να ανθίζει. Έβλεπα τι γινόταν στην Αγγλία και σκέφτηκα πως μπορούσε να γίνει το ίδιο και στην Ελλάδα. Δεν υπήρχε καν η ιδέα του internet business τότε. Κανείς δεν είχε ακούσει για success stories κ.λπ. Θέλαμε να κάνουμε κάτι που θα μας απέφερε ένα συμπληρωματικό χαρτζιλίκι, χωρίς δηλαδή να χρειαστεί ν' αφήσουμε τις δουλειές μας. Ποια ήταν η ιδέα; Να φτιάξουμε ένα online διαχειριστικό εργαλείο και να χρεώνουμε ένα ποσό τον μήνα σε κάθε επαγγελματία του real estate, μεσίτη ή κατασκευαστή, που θέλει να ανεβάζει τις αγγελίες του στο site» λέει χαμογελώντας, καθισμένος απέναντί μου στην αίθουσα όπου γίνονται τα meetings του Spitogatou και ενώ την προσοχή μας αποσπά συνεχώς ο Ρωμαίος, ένας φοβερός σκύλος ράτσας Akita που έχει αναδειχθεί σε επίσημη μασκότ του Spitogatou και δεν δείχνει να ενοχλείται καθόλου από την προφανή αντίφαση που του έλαχε στη ζωή.
Η αρχική ιδέα υπήρχε, όμως πόσο δύσκολο είναι να πείσεις έναν κλειστό κλάδο, όπως το real estate, και μια κοινωνία της οποίας η ιντερνετική συμπεριφορά βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο για την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός πορτοκαλί γάτου που μπλέκει την ουρά του σε αγοραπωλησίες και ενοικιάσεις ακινήτων; «To όνομα ήταν αποτρεπτικό στην αρχή. Είχαμε καταλήξει ότι το domain θα περιέχει τη λέξη "σπίτι" και πως η μασκότ μας θα ήταν ο σπιτόγατος. Οπότε, είπαμε να το ονομάσουμε έτσι. Θα παίζαμε ωραία και στο μάρκετινγκ. "Ο γάτος των σπιτιών", "ο γάτος του real estate". Στην αρχή είχαμε θέμα με τον τίτλο. Μας ρωτούσαν επανειλημμένα στο τηλέφωνο ποιος ήταν αυτός ο αγριόγατος. Έχουμε ακούσει ό,τι μπορεί να φανταστείς. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα είναι ότι δεν ήμασταν κοντά στο mentality των μεσιτών. Θυμάμαι, μια φορά καθόμουν μισή ώρα έξω από ένα meeting στην Αγγλία, δέκα παρά ώρα Ελλάδας, και προσπαθούσα να πείσω από το κινητό μου έναν μεσίτη να γραφτεί δωρεάν στον Spitogato. Του εξηγούσα ότι δεν υπάρχουν ψιλά γράμματα, ούτε επιπλέον χρεώσεις. Μετά μπήκα στο meeting και κλείσαμε ένα deal πολλών εκατομμυρίων λιρών που ήταν πολύ πιο εύκολο» λέει ο Δημήτρης.
Παρά τις αρχικές δυσκολίες, ο Spitogatos βγήκε στον αέρα τον Μάιο του 2006 και γρήγορα άρχισε να μεγαλώνει. «Την πρώτη βδομάδα είχαμε 26 μεσίτες και 1.000-1.100 αγγελίες. Αυτός ήταν και ο στόχος μας στην αρχή. Να έχουμε όσο πιο πολλούς μεσίτες γινόταν. Τον πρώτο μήνα φτάσαμε τους 100. Μας ενδιέφερε μόνο η ποσότητα. Φυσικά, το site ήταν στημένο έτσι ώστε να αρέσει στον κόσμο, να έχει μια φρεσκάδα, να μην είναι κάτι που αντιγράφεται. Τότε υπήρχαν ακόμα 5-6 sites. Τώρα υπάρχουν πάνω από 30-35» σημειώνει και συνεχίζει: «Τα πρώτα χρήματα ήρθαν λίγους μήνες μετά, την περίοδο Σεπτέμβρη-Οκτώβρη, που βγάλαμε τα sites για τους μεσίτες – και αυτό επειδή δεν είχαμε ακόμη αρκετή επισκεψιμότητα ως site για να δικαιολογήσουμε έσοδα από διαφήμιση. Αυτό είναι και ένα πρόβλημα του Ίντερνετ. Άμα είσαι "μικρός", δεν μπορείς να ζητήσεις έσοδα από διαφήμιση».
Αυτά τα χρήματα μπορεί να μην έλυσαν κάποιο πρόβλημα, αλλά ήταν η απόδειξη ότι ο κόσμος άρχισε να μπαίνει στo Spitogatos.gr. Η ιδέα μιας συμπληρωματικής δουλειάς για χαρτζιλίκι μετατράπηκε γρήγορα σε επαγγελματική ευκαιρία και πιθανή μόνιμη απασχόληση. «Δεν είχα πάει ακόμη στρατό. Γύρισα στην Ελλάδα, κατατάχτηκα και πήγα δόκιμος. Δεκαεπτά μήνες. Πρέπει να ήμουν ο μόνος με Βlackberry στον στρατό. Έστελνα newsletter από τη σκοπιά. Τελειώνοντας τη θητεία, όμως, έπρεπε ν' αποφασίσω αν θα ασχολιόμουν σοβαρά με τον Spitogato ή θα έκανα κάτι άλλο. Είχα προτάσεις από μεγάλες συμβουλευτικές εδώ στην Ελλάδα και από τράπεζες και τα λοιπά, και έπρεπε να πάρω μια απόφαση. Δεν ήξερα ακριβώς τι να κάνω. Τότε, το 2008, με πήραν από ένα fund, την Oxygen Capital, και κλείσαμε τη χρηματοδότηση. Ήμασταν η πρώτη επένδυση που έγινε σε online business στην Ελλάδα από ελληνικό fund. Έβαλαν 750.000 ευρώ και μας βοήθησαν πολύ να γίνουμε πιο επαγγελματίες».
Εμένα πιο πολύ θα με ενδιέφερε να επενδύσω σε μια καλή ομάδα παρά σε μια καλή ιδέα. Έχουν βγει συμβουλευτικές γύρω από τις start ups που κάνουν social media consulting. Όλα αυτά είναι ένα hype μεγάλο, που είναι λίγο υπερβολικό.
Τρία χρόνια μετά, τον Σεπτέμβρη του 2012, ήρθε και ο πρώτος κερδοφόρος μήνας του Spitogatou και από τότε το 90% των μηνών παρουσιάζει κερδοφορία. Σήμερα ο Spitogatos.gr, μαζί το Spitι24.gr και το HomeGreekHome.com, αγγίζει τα δύο εκατομμύρια μοναδικούς επισκέπτες τον μήνα, ενώ από πέρσι στρατηγικός μέτοχος είναι η εταιρεία Real Web από το Λουξεμβούργο. Τον ρωτάω αν τον προβλημάτισε το ενδεχόμενο πως δεν θα ήταν πια εκείνος που θα έπαιρνε όλες τις αποφάσεις. «Όταν κάναμε το deal με το fund, είχα συνηθίσει στην ιδέα ότι θα έδινα ένα κομμάτι του εαυτού μου και επειδή στις σημαντικές αποφάσεις δεν είχαμε διαφωνήσει ποτέ, ήξερα ότι αυτό θα συνέβαινε και τώρα. Υπάρχει καλό vibe στη συνεργασία. Δεν εμπλέκονται και δεν μας ζαλίζουν».
Όσο για τους επόμενους στόχους του Spitogatou, είναι σαφής: «Γενικότερα, εμείς ήμασταν περισσότερο της ποσότητας. Τώρα, λοιπόν, είναι ώρα να στραφούμε προς την ποιότητα. Όταν έγινε το deal με τους Ιταλούς, αλλάξαμε και τον τρόπο με τον οποίο παίρναμε χρήματα. Από το freemium (σ.σ. δωρεάν συνδρομή με κάποιες παροχές που πληρώνονται έξτρα) περάσαμε στο pay per listings: να πληρώνει κανείς με βάση τον αριθμό των ακινήτων που έχει – είναι το πιο δίκαιο. Δεν μπορεί να πληρώνει ο ένας που έχει 5.000 χιλιάδες αγγελίες και καλύπτει τέσσερις δήμους το ίδιο με τον μικρό μεσίτη που έχει τριάντα αγγελίες. Το κάναμε, για να είναι πιο δίκαια η διαδικασία. Αυτό είχε και θετικές και αρνητικές αντιδράσεις για πολλούς λόγους. Πρέπει, επίσης, να δουλέψουμε το κομμάτι των φωτογραφιών, που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι πολύ ποιοτικές. Μια λύση είναι να βάλουμε αξιολόγηση στις φωτογραφίες, κάτι που θα πρέπει να γίνεται κάπως ελεγχόμενα, γιατί μπορεί να πηγαίνει ο ανταγωνιστής και να πειράζει το rating. Θα μπορούσαμε, επίσης, να έχουμε προτεινόμενους φωτογράφους για τους μεσίτες που θα κάνουν καλές τιμές. Σε έναν βαθμό αυτό ήδη το κάνουμε, ενώ τώρα ετοιμάζουμε και το application για όλα τα λειτουργικά mobile (IOS, android, tablets). Αυτό είναι το μέλλον, γιατί ο κόσμος ψάχνει διαφορετικά».
Η περίπτωση του Spitogatos.gr αναφέρεται συχνά μαζί με τον χαρακτηρισμό success story. Με το που το σημειώνω, δυσφορεί χαμογελώντας και μου προτείνει να χρησιμοποιήσουμε άλλη ορολογία. Μάλλον έχει κουραστεί πια να το ακούει. Τον ρωτάω αν το παρακάνουμε με τις start-ups και τα success stories. «Σίγουρα. Είχε δημοσιευτεί παλιά μια είδηση στο Κουλούρι που δεν απείχε και πολύ από την πραγματικότητα, ότι υπάρχουν περισσότερα start-up events παρά start-ups. Είναι αλήθεια. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ αρχικής ιδέας και υλοποίησης. H αρχική ιδέα είναι το α, αλλά η υλοποίηση είναι το β και το ω. Η ιδέα θα εμπνεύσει, θα συσπειρώσει την ομάδα, θα ανοίξει τις πόρτες. Αν δεν έχεις μια ετερόκλητη ομάδα που θα δουλέψει πάνω σε αυτό, δεν γίνεται τίποτα. Εμένα πιο πολύ θα με ενδιέφερε να επενδύσω σε μια καλή ομάδα παρά σε μια καλή ιδέα. Έχουν βγει συμβουλευτικές γύρω από τις start ups που κάνουν social media consulting. Όλα αυτά είναι ένα hype μεγάλο, που είναι λίγο υπερβολικό. Βέβαια, σε σχέση με την εποχή που βγήκαμε εμείς, που δεν υπήρχε κάτι να παραδειγματιστούμε, έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος. Τουλάχιστον τώρα έχεις επιλογές. Μπορείς να μιλήσεις με ανθρώπους από τον ίδιο χώρο, να τους συμβουλευτείς. Όλο αυτό οφείλεται στη νοοτροπία που ξεκίνησε από την Αμερική, το περιβόητο "fail fast". Κάν' το, σήκωσε χρήματα, αν δεν σου βγει, άσ' το, πήγαινε στο επόμενο. Εγώ δεν είμαι αυτής της νοοτροπίας. Να πάρουμε το ρίσκο, αλλά να είναι υπολογισμένο».
Από τα μελλοντικά σχέδια του Spitogatou και τις start-ups η κουβέντα μεταφέρεται στο ελληνικό real estate, έναν τομέα που μοιάζει να έχει υποστεί τις περισσότερες συνέπειες από την κρίση. Του θυμίζω ένα πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ημερησία» του Βασίλη Σ. Κανέλλη που αναφέρει ότι οι αγοραπωλησίες κατοικιών τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αυξηθούν, ούτε λίγο-ούτε πολύ, κατά 700% προκειμένου να φτάσουν στα επίπεδα του 2008-2009.
«Πριν από οκτώ χρόνια είχαμε πάνω από 200.000 αγοραπωλησίες ακινήτων πανελλαδικά και το 2014 θα είναι κάτω από 20.000 σε όλη την Ελλάδα. Μιλάμε για μια μείωση της τάξεως του 90%, την ίδια στιγμή που οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 40%, μπορεί και παραπάνω. Αν έχουν πέσει 40% και 90% οι συναλλαγές, η μείωση ξεπερνάει το 90% στα διαφημιστικά έσοδα και τη διαφημιστική δαπάνη. Και στο χειρότερο σενάριο που μπορεί να φανταστεί κάποιος, κάποιες συναλλαγές θα συνεχίσουν να γίνονται, αλλά είμαστε κοντά στον πάτο» εξηγεί και προσθέτει: «Για το 2015 και με βάση αυτά που μου λένε οι μεσίτες με τους οποίους μιλάω, η τάση αναμένεται να είναι ανοδική, λίγο πάνω από το όριο των 20.000. Αυτό που συμβαίνει συνήθως στο real estate είναι ότι αν μετά την κρίση υπάρξει ψυχολογία ανάκαμψης, η άνοδος είναι βίαιη. Στην περίπτωση ενός τέτοιου φαινομένου μπορεί να διπλασιαστούν και οι συναλλαγές. Οι τιμές, όμως, δεν νομίζω να αυξηθούν. Μην ξεχνάς ότι κάποιες περιοχές έχουν πληγεί λιγότερο ή περισσότερο από άλλες. Σε περιοχές όπως η Γλυφάδα, η Κηφισιά, το Καβούρι, η Μύκονος και το Κολωνάκι οι τιμές δεν έχουν πέσει καθόλου. Η κρίση ξεκίνησε από το κέντρο της Αθήνας και το κέντρο της Θεσσαλονίκης και μετά άρχισε να διαχέεται προς τις υπόλοιπες περιοχές. Αυτήν τη στιγμή μπορείς να βρεις στη Θεσσαλονίκη ένα μικρό γραφείο προς ενοικίαση με €50-80 τον μήνα». «Υπάρχουν καλές ευκαιρίες όμως, έτσι δεν είναι;». «Ναι, φυσικά. Υπάρχουν σπίτια που κόστιζαν €700-800 κι έχουν πέσει πολύ. Αυτό το €9,10/τ.μ. δεν παίζει πια».
Οι πιο δημοφιλείς αναζητήσεις του Spitogatos.gr επικεντρώνονται στα βόρεια προάστια, Χαλάνδρι, Κηφισιά, και από τις νότιες περιοχές στη Γλυφάδα. Στις ενοικιάσεις σπιτιών, ξεχωρίζει το Χαλάνδρι και το κέντρο της Αθήνας. «Στο κέντρο υπάρχουν πολλά διαθέσιμα σπίτια. Το πρόβλημα είναι ότι είναι παλιά. Δεν τα ανακαινίζουν. Τα ενοίκια είναι χαμηλά, αλλά πρέπει να ρίξεις λεφτά για να μείνεις μέσα» λέει. Πριν φύγουμε του ζητάω να δώσει μια συμβουλή για κάποιον που ψάχνει να βρει αυτήν τη στιγμή σπίτι: «Να είναι κοντά στη δουλειά του».
σχόλια