Κάθε απώλεια ακολουθείται από θρήνο. Κάθε θρήνος συνοδεύεται από μια τελετή. Κάθε τελετή αποκαθιστά μια ισορροπία που έχει διαταραχθεί. Αυτός δεν είναι ο κύκλος της ζωής; Η αλυσίδα πάει κάπως έτσι: Θρηνείς ένα αγαπημένο πρόσωπο που πέθανε, έναν έρωτα που τελείωσε, ένα κατοικίδιο που σου κράτησε συντροφιά για λίγα χρόνια και αναπόδραστα συνδέθηκες συναισθηματικά μαζί του, την πρώτη σου κιθάρα, ένα τζιν εφηβικό μπουφάν -αυτό αρνείσαι να το αποχωριστείς και το κρατάς ακόμα στην ντουλάπα- τον πρώτο σου spectrum ή amiga ή Apple υπολογιστή που πέταξες στα σκουπίδια πριν καμιά δεκαριά χρόνια και τώρα σκέφτεσαι πως θα είχες ένα μουσειακό κομμάτι να δείχνεις στους φίλους σου.
Έπειτα, πηγαίνεις στην κηδεία του φίλου σου, πράξη καθαρτήρια (τι να την κάνεις άλλωστε την απόγνωσή σου), πέφτεις στο αλκοόλ για να ξεχάσεις τον πρώην ερωτικό σύντροφο και δέχεσαι τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη σαν χάδι (είναι κι αυτό μια τελετή), βρίσκεις κάπου να θάψεις το κατοικίδιο και λες «δεν ξαναπαίρνω ζωντανό στο σπίτι». Τρέχεις στην εκκλησία (ή στο Καραβάνι Αλληλεγγύης - που μάλλον είναι καλύτερη ιδέα) και παραδίδεις το τζιν μπουφάν και μαζί ένα κομμάτι της ψυχής σου που το έχει ποτίσει και κατοικεί στις ίνες του. Αισθάνεσαι τη μαυρίλα να σε κυριεύει για λίγα λεπτά αλλά λες «πρέπει να προχωρήσω». Άλλος ένας μικρός θρήνος κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής.
Κι ο νεκρός φίλος γίνεται χώμα, ο παλιός έρωτας μεταμορφώνεται σε ξένο, το κατοικίδιο γίνεται οικογενειακές φωτογραφίες και το τζιν μπουφάν ζει νέες μέρες δόξης πάνω στο κορμί κάποιου φτωχού Βοσνιο-κροάτο-σέρβου (αν ακολούθησες τη συμβουλή που σου δώσαμε για το Καραβάνι Αληλεγγύης).
Ο παλιός υπολογιστής σου όμως; Πού πάει ο παλιός σου υπολογιστής όταν πεθάνει;
Οπαλιός σου υπολογιστής ανήκει στην κατηγορία των αντικειμένων που αποχωρίζεσαι χωρίς θρήνο, χωρίς τελετή και χωρίς να αναρωτιέσαι για την τύχη του, παρ' ότι περάσατε πολλές στιγμές οι δυο σας μόνοι (μήπως είναι ένα τεράστιο πρόβλημα του πολιτισμού μας αυτό;). Τον πέταξες στα σκουπίδια. Για κάποιο περίεργο λόγο, ό,τι δεν βλέπουμε «δεν υπάρχει». Έτσι, ακόμα κι αν γνωρίζεις ότι δεν πάνε όλα τα αντικείμενα που αγάπησες σε κάποιο παράδεισο -το καταγγέλλουν κάθε τόσο και λιγάκι διάφοροι περίεργοι οικολόγοι (υπάρχει άραγε παράδεισος των υπολογιστών;)- εξακολουθείς να μη δίνεις σημασία σε μια σειρά από επιζήμιες ενέργειες γιατί απλά... δεν βλέπεις τα αποτελέσματά τους.
Γνωρίζουμε από τα στοιχεία των περιβαλλοντικών οργανώσεων πως κάθε υπολογιστής περιέχειεπικίνδυνες τοξικές ουσίες, οι οποίες, αν δεν ανακυκλωθούν, μπορεί να προκαλέσουν τεράστια ζημιά στον υδροφόρο ορίζοντα μιας περιοχής, τον αέρα και τους ζωντανούς οργανισμούς που κατοικούν σε αυτήν, στους οποίους περνούν, μέσω της τροφικής αλυσίδας. Μόλυβδος, φώσφορο, κάδμιο, βάριο, βηρύλλιο, εξασθενές χρώμιο και υδράργυρος είναι μερικές μόνο από τις τοξικές, καρκινογόνες χημικές ενώσεις που περιέχει. Μόνο μια έγχρωμη οθόνη περιέχει κατά μέσο όρο 1,8-3,6 κιλά μόλυβδου που μπορούν να διοχετευτούν στο περιβάλλον, αν αυτή καταλήξει στη χωματερή. Έτσι, όταν το αγαπημένο σου PC (αυτό που αντιμετώπισες σαν αντικείμενο που δεν έχει τίποτα ιερό πάνω του) πάψει να λειτουργεί, μετατρέπεται σε ένα επικίνδυνο ηλεκτρονικό απόβλητο, μια υγειονομική και περιβαλλοντική βόμβαπου χρειάζεται ανακύκλωση με αυστηρές προδιαγραφές. Μήπως η ανακύκλωση είναι η τελετή που λείπει; Για να μάθουμε το «μεταφυσικό» μέλλον των υπολογιστών μας ταξιδέψαμε ως τη Νότια Κίνα.
Η ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η χώρα του μεγάλου τιμονιέρη στις μέρες μας παίρνει μια από τις πιο εντυπωσιακές πολιτικό-οικονομικές στροφές που γνώρισε η ανθρωπότητα. Λίγο πριν τα τελευταία του, ο σύντροφος γραμματέας Ντεν Ξιάο Πιγκ έστριψε το τιμόνι από τον απόλυτο κρατικό έλεγχο στην καπιταλιστική ανάπτυξη. Αν η νομενκλατούρα του σοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος είχε δει καλύτερα το παράδειγμά του, ίσως να μην τραβούσε τόσο απότομα το χειρόφρενο της Περεστρόικα που τσάκισε τις 52 αδερφές στα βράχια της οικονομικής κατάρρευσης. Η Κίνα εφαρμόζει τον καπιταλιστικό μετασχηματισμό σε συγκεκριμένες οικονομικές ζώνες (όπως στη Σαγκάη και τα παράλια της Κίνας) με στόχο να συγκρατήσει τη συνοχή της κινεζικής κοινωνίας. Ξεκίνησε αργά και τώρα πάει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Η Σαγκάημετατράπηκε σε ελάχιστα χρόνια σε μια Νέα Υόρκη της Ανατολής, η ανάπτυξη, δε, είναι διαρκής και αφήνει τους οικονομολόγους στη Δύση με ανοιχτό το στόμα. Κανένας οικονομικός μετασχηματισμός, όμως, δεν γίνεται χωρίς κάποιο κόστος. Η Κίνα, που έχει γλυτώσει μέχρι σήμερα τα αποσχιστικά κινήματα, τους εμφυλίους και την απόλυτη εξαθλίωση, δεν χρειάζεται να πατήσει το κουμπί reset, όπως έκαναν τόσες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Πληρώνει ένα άλλο τίμημα, όμως, πιο βαρύ. Το τίμημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Η Greenpeace υπολογίζει πως το 1/3 των Κινέζων πολιτών (περισσότεροι από 320.000.000 άνθρωποι) δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ μολυσμένα είναι και τα μισά ποτάμια της χώρας. Το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Βιομηχανίας του Πεκίνου υπολογίζει πως τουλάχιστον 16 εκατομμύρια επιχειρήσεις μολύνουν συστηματικά το περιβάλλον και οι Ευρωπαίοι χτυπάνε (υποκριτικά έστω) το κεφάλι τους που ενέδωσαν στο παζάρι ρύπων των Κινέζων σε Κιότο και Μόντρεαλ.
Η ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΟΛΑΣΗ ΛΕΓΕΤΑΙ ΓΚΟΥΙΓΙΟΥ
ΗΓκουιγιού είναι μια επαρχιακή πόλη ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στη Νότια Κίνα και -ίσως- το μεγαλύτερο νεκροταφείο ηλεκτρονικών υπολογιστών του πλανήτη. Άνετα θα μπορούσε να βάλει κάποιος στα σύνορά της μια ταμπέλα που θα έλεγε «ενθάδε κείται ο παλιός σου υπολογιστής», όπως κάνανε παλιά στα ελληνικά νεκροταφεία. Μέχρι το 1995 δεν ήταν πάρα ένα μεγάλο χωριό που ζούσε από την καλλιέργεια ρυζιού. Τι έγινε τότε; Κάποιος άνοιξε την πρώτη μάντρα «ανακύκλωσης» ηλεκτρονικών συσκευών. Τώρα, εδώ καταλήγουν κάθε ημέρα λαθραία χιλιάδες υπολογιστές, που τεμαχίζονται, πλένονται σε όξινα λουτρά και καίγονται για να αποσπαστούν τα πολύτιμα υλικά που περιέχουν, όπως χρυσός, ασήμι, χαλκός, γυαλί και φυσικά, πλαστικό. Όλη η πόλη μοιάζει με μια τεράστια ψηφιακή χωματερή. Πάνω της στρατιές εξαθλιωμένων εργατών, άντρες, γυναίκες και ανήλικα παιδιά έχουν στήσει μικρές παράγκες σχηματίζοντας νέα χωριά. Οι περισσότεροι είναι εσωτερικοί μετανάστες που παράτησαν τα σπίτια και τη γη τους στην επαρχία και ήρθαν να δουλέψουν στη νέα κερδοφόρα βιομηχανία προς 1,50 δολάριο την ημέρα. Από την ανατολή έως τη δύση, μαζεύουν καλώδια, σφυροκοπούν εκτυπωτές, σπάνε οθόνες, καίνε πλακέτες και ξεχωρίζουν τσιπ με γυμνά χέρια. Η πρωτόγονη διαδικασία θανάτωσης του μηχανήματος-φετίχ του σύγχρονου δυτικού κόσμου απελευθερώνει βαριά μέταλλα που εισχωρούν στην τροφική αλυσίδα και προκαλούν το θάνατο. Ο ενταφιασμός των υπολογιστών μολύνει το έδαφος και το νερό των ποταμών με κάδμιο, υδράργυρο, χρώμιο, κοβάλτιο, κάδμιο. Ο αέρας αναδύει μια βαριά χημική οσμή.
Ο ανεπτυγμένος μας δυτικός πολιτισμός φροντίζει να σπρώχνει στα κρυφά τα τοξικά του απόβλητα κάτω από το φτηνό χαλί των υπό ανάπτυξη χωρών. Μπορεί να μην το βλέπεις, κι έτσι να μην το συνειδητοποιείς, αφού δεν γίνεται μπροστά στα μάτια σου, όμως ο παλιός σου υπολογιστής, που δεν τον φρόντισες, έγινε -στην επόμενη ζωή του- έναςαμείλικτος τοξικός δολοφόνος. Αν οι παλιές αγάπες πάνε στον παράδεισο, αυτός βρίσκεται πια στην κόλαση.
σχόλια