Μετά τον Εμφύλιο υπήρχε εντονότατο στεγαστικό πρόβλημα στην Ελλάδα εξαιτίας μιας έντονης μετανάστευσης πληθυσμών από την ύπαιθρο στις μεγάλες πόλεις. Η αντιπαροχή ήταν ένας πρακτικός τρόπος ώστε να λυθεί το πρόβλημα χωρίς την κρατική παρέμβαση. Το κράτος ούτε τα χρήματα είχε ούτε τις δυνατότητες και έτσι χώλαινε να αντιμετωπίσει τo ζήτημα. Ως προς αυτό το σκέλος της, να λύσει δηλαδή το στεγαστικό πρόβλημα, πιστεύω πως είχε μεγάλη επιτυχία. Άλλο θέμα είναι η κακή αρχιτεκτονική και η ανάπτυξη της πόλης δίχως σχέδιο, που δεν επέτρεψε την ύπαρξη του κοινόχρηστου δημόσιου χώρου. Δεν πρέπει, πάντως, να μας κάνει εντύπωση που δεν αντέδρασε κανείς, γιατί ήταν τέτοια η ανάγκη και το γενικότερο συμφέρον που δεν επέτρεπαν τέτοιου είδους συζητήσεις. Από τη δεκαετία του '60, όμως, και μετά η αντιπαροχή παρουσιάζει μια φθίνουσα πορεία.
Το μόνο που θεωρώ θετικό, και αν μπορεί κάποιος να το πει θετικό, είναι η γκρίζα ομοιομορφία. Δεν παρατηρείται στην αρχιτεκτονική της εποχής μια έξαλλη ανταγωνιστικότητα αλλά μια ενότητα στο σύνολό της. Σήμερα έχουμε μια επιδειξιομανία, από τους αρχιτέκτονες μέχρι τους ιδιοκτήτες. Από την άλλη μεριά, βέβαια, αν συγκρίνει κανείς, τότε και σήμερα, την ποιότητα των κατασκευών, θ' αντιληφθεί πως αναμφίβολα έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο Ήταν κτίρια αμόνωτα, χωρίς ακουστική προστασία, με χαμηλής ποιότητας υλικά και η διαρρύθμιση είχε μια αρκετά συντηρητική αντιμετώπιση, με το χωλάκι στη μέση και γύρω γύρω κάποια δωματιάκια.
Αλίμονο, αν δεν πιστεύουμε πως η Αθήνα μπορεί να διορθωθεί σήμερα αρχιτεκτονικά. Έχω πει κατ' επανάληψιν πως όλα ξεκινούν από θέματα παιδείας. Οι άνθρωποι κάνουν την πόλη και οι συμπεριφορές τους απέναντί της. Σαφώς υπάρχουν δυνατότητες. Τη δεκαετία του '60 μπορεί να μην καταστράφηκε η πόλη, αλλά χάθηκε η ευκαιρία να γίνει καλύτερη. Αν γυρνάγαμε πίσω στον χρόνο, θα φτιάχναμε καλύτερα ρυμοτομικά σχέδια, με μεγαλύτερους ανοικτούς χώρους και μικρότερη οικιστική εκμετάλλευση.
σχόλια