Ο Ρώσος γυμναστής Ιβάν Κούλιακ προκάλεσε αντιδράσεις τον Μάρτιο του 2022 όταν δέχτηκε ένα χάλκινο μετάλλιο σε μια διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ενώ φορούσε ένα κολλημένο γράμμα «Ζ» στη στολή του. Το σύμβολο Ζ είχε ήδη εμφανιστεί σε όλη τη Ρωσία, ως ένδειξη υποστήριξης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και πίστης στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Το γράμμα εμφανίστηκε σε προϊόντα, σε εξαιρετικά οργανωμένα flash mobs στα οποία συχνά συμμετείχαν παιδιά, σε φιλοπόλεμες συγκεντρώσεις και σε διαδικτυακά memes.
Το σύμβολο εντοπίστηκε αρχικά στα ρωσικά άρματα μάχης και φορτηγά που είχαν συγκεντρωθεί στα σύνορα της Ουκρανίας στα τέλη Φεβρουαρίου, μαζί με άλλα γράμματα όπως το V και το O. Ερωτήματα σχετικά με το τι σήμαιναν άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και μόλις ξεκίνησε η εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου, οι περισσότεροι αναλυτές συμφώνησαν ότι τα σημάδια ήταν πιθανότατα για σκοπούς τακτικής.
Αλλά καθώς η περιέργεια γύρω από αυτά μεγάλωνε, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας άδραξε την ευκαιρία για να ισχυριστεί ότι τα γράμματα σηματοδοτούν κάτι. Άρχισαν να δημιουργούν μιμίδια που ενσωμάτωναν το Z και το V σε προπαγανδιστικά συνθήματα.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο το καθεστώς Πούτιν μετέτρεψε το Ζ σε προπαγανδιστικό μιμίδιο ήταν η σύνδεσή του με τη σοβιετική νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος» διατηρεί σημαντική παρουσία στη ρωσική κουλτούρα – η επέτειος της ήττας της Γερμανίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου ή «Ημέρα της Νίκης» και οι εικόνες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τον ρωσικό πατριωτισμό και την εθνική υπερηφάνεια.
Τα μιμίδια Z που ενσωματώνονται σε παλιές φωτογραφίες σοβιετικών στρατιωτών, με τις αναγνωρίσιμες πορτοκαλί και μαύρες λωρίδες της Κορδέλας του Αγίου Γεωργίου, αποτελούν μια προσπάθεια εξίσωσης του τρέχοντος πολέμου στην Ουκρανία με τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το Ζ έχει εξαπλωθεί και πέρα από τη Ρωσία. Το βλέπουμε πλέον σε φιλορωσικές διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και απαγορεύεται σε έναν αυξανόμενο κατάλογο χωρών. Η εξέλιξη του Ζ από τακτική σήμανση σε οχήματα εισβολής σε παγκόσμιο φιλοπόλεμο σύμβολο καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα των στρατηγικών προπαγάνδας του καθεστώτος Πούτιν.
Πηγή: Vox
