Έμαθα για την απόπειρα δολοφονίας του Πάβελ Αντάμοβιτς το φωτεινότερο πρόσωπο του όλο και πιο σκοτεινού πολιτικού τοπίου της χώρας με μέιλ που μου έστειλε μια πανεπιστημιακός φίλη από την Πολωνία χθες βράδυ, Κυριακή. Και σήμερα πληροφορήθηκα ότι η απόπειρα ήταν επιτυχής, και πέντε ώρες εγχείρησης απέτυχαν στο να σώσουν μια από τις λιγοστές προοδευτικές φωνές της χώρας η οποία, κατά τη γνώμη μου έστω, αποτελεί το κλειδί της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας.
Ήμουν στον Γκντανσκ το καλοκαίρι, εν μέρει για να επισκεφτώ το μουσείο της Αλληλεγγύης - πέρασα ώρες εκεί, έχοντας περπατήσει μέσα από ένα χωράφι με εγκαταλελειμμένα κτίρια με σπασμένα τζάμια, και με τα ιστορικά ναυπηγεία του Γκντανσκ (πρώην "Λένιν") στον ορίζοντα. Στο μουσείο προσπαθούσα να κρύψω τα συγκίνησή μου από τους άλλους επισκέπτες - δεν ήταν τυπική η επίσκεψη, και γενικά, αν και το πανέμορφο Γκντασκ είναι τουριστικός προορισμός, αποπνέει κάτι τόσο διαφορετικό, κάτι τόσο πολιτικά σημαίνον, που μου είναι δύσκολο να το μεταφέρω.
Αδυνατώ να δω το τραγικό γεγονός της δολοφονίας ως μη πολιτικής σημασίας - παρά το ότι υποτίθεται ότι δεν υπήρξε πολιτικό κίνητρο αλλά επρόκειτο για "απλή προσωπική εκδίκηση"
Ο ίδιος ο Αντάμοβιτς, δήμαρχος της πόλης από το 1998 και ως φοιτητής ένας από τους διοργανωτές της καθοριστικής απεργίας του 1988 (και της αναγνώρισης της Αλληλεγγύης), υπήρξε έκφραση των αντιφάσεων της Πολωνίας τις τελευταίες δεκαετίες: κατά των αντι-μεταναστευτικών πολιτικών (με μεγάλο πολιτικό ρίσκο), υπέρμαχος LBGTQ πρωτοβουλιών, αλλά παράλληλα αφήνοντας να ξεπουληθεί ό,τι απέμεινε από τα ιστορικά ναυπηγεία - και γενικά, όπως το έθεσε ο φίλος με τον οποίο είχα επισκεφτεί την πόλη, δεν εναντιώθηκε σε «ugly business pacts».
Ωστόσο ο Αντάμοβιτς παρέμεινε ως το τέλος το φωτεινότερο πρόσωπο του όλο και πιο σκοτεινού πολιτικού τοπίου της χώρας, και τα τελευταία του λόγια ήταν πως το Γκντανσκ είναι μια πόλη καλών πράξεων και ανεκτικότητας – πόσο τραγική η απόδειξη του αντιθέτου με την απώλεια της ίδιας του της ζωής.
Αδυνατώ να δω το τραγικό γεγονός της δολοφονίας ως μη πολιτικής σημασίας - παρά το ότι υποτίθεται ότι δεν υπήρξε πολιτικό κίνητρο αλλά επρόκειτο για "απλή προσωπική εκδίκηση". Όπως όμως το βλέπουν όλοι μου οι φίλοι από την Πολωνία - φίλοι και φίλες από την αριστερά σε όλο της το φάσμα -, και εγώ πιστεύω ότι η επίθεση εκφράζει τη νομιμοποίηση της βίας, της βίας κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με πρώτο αυτό στη ζωή.
Η πολωνική δεξιά, και σαφέστατα η κυβέρνηση της χώρας, είναι τουλάχιστον έμμεσα υπεύθυνη για την όξυνση των πνευμάτων, για την επαναφορά βαθιά συντηρητικών πολιτικών θέσεων και την υπονόμευση και καταστολή όσων ανθίστανται σε αυτές, όπως ο δολοφονημένος πλέον δήμαρχος του Γκντασκ, μια πόλη που δεν μπορώ παρά να θυμάμαι με εκείνο τον καταγάλανο, καλοκαιρινό ουρανό.
Άγνωστο το πώς θα επηρεάσει – γιατί ασφαλώς αυτό θα συμβεί – τις πολιτικές εξελίξεις στην Πολωνία η δολοφονία του δημάρχου του Γκντανσκ, αλλά, μεταφέροντας ένα ακόμη ιδιωτικό σχόλιο, "η Πολωνία θέλει πάντα αίμα και μάρτυρες".
Συγγνώμη για την συγκινησιακή φόρτιση, αλλά εκτός από τους προσωπικούς μου δεσμούς με την Πολωνία, η συγκεκριμένη δολοφονία στο ιστορικό Γκντανσκ φαίνεται να συνοψίζει τους κακούς οιωνούς όλης της Ευρώπης.
σχόλια