Το νέο ταξίδι του Mathesis είναι αυτήν τη φορά μια διαδρομή εξερεύνησης στον υπέροχο κόσμο της φυσικής, με αφετηρία την καθημερινή ζωή και τις υπέροχες εκπλήξεις που κρύβει για εκείνον που πειραματίζεται με τους νόμους της φύσης.
Να θυμίσουμε ότι το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis ιδρύθηκε το 2015, με πρωτοβουλία και κύρια ευθύνη του Στέφανου Τραχανά και δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης (ΠΕΚ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) με αποκλειστικό σκοπό τη δημιουργία και δωρεάν προσφορά στους φοιτητές, τους επαγγελματίες επιστήμονες και το ευρύτερο κοινό, διαδικτυακών μαθημάτων στο επίπεδο των καλύτερων διεθνών προτύπων.
Δεν θα ήταν υπέροχο στο σχολείο να μαγειρεύουμε μαζί με τα παιδιά και να μιλάμε για τη χημεία στην κουζίνα, να κάνουμε βόλτες στην εξοχή και να παρατηρούμε τα χρώματα του ουρανού, να παίζουμε παιχνίδια και να συζητάμε για την ιστορία της επιστήμης;
Στον νέο κύκλο μαθημάτων το μάθημα «Επιστήμη για όλους: Σειρά πειραμάτων για παιδιά με απλά υλικά» απευθύνεται σε όσους αγαπούν τη φυσική και θέλουν να μυηθούν στον μαγικό κόσμο της επιστήμης. Τι περιέχει άραγε ο αέρας που αναπνέουμε, γιατί το οξυγόνο είναι απαραίτητο για τις καύσεις, τι είναι το σιφόνι, πώς έρχεται το νερό στη βρύση μας, τι είναι ο καρτεσιανός δύτης, πώς δημιουργείται το ουράνιο τόξο, γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος και γίνεται πορφυρός κατά τη δύση του Ηλίου;
Στους συντελεστές του μαθήματος συναντάμε τη φυσικό Τίνα Νάντσου, η οποία είναι εκπαιδευτικός, υποψήφια διδάκτωρ και επιστημονικός συνεργάτης του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα εργάζεται στη Σχολή Χιλλ, στο παρελθόν είχε την παιδαγωγική επιμέλεια του ελληνικού σκέλους του προγράμματος Playing with Protons στο CERN, ενώ έχει συνεργαστεί με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος οργανώνοντας εκπαιδευτικά εργαστήρια. Επίσης, έχει δημιουργήσει το blog στο οποίο παρουσιάζει πειράματα φυσικής με απλά υλικά: https://tinanantsou.blogspot.com/
Στη συνέντευξη που ακολουθεί μας εισάγει στον κόσμο της φυσικής, στην επιδραστικότητα των διαδικτυακών μαθημάτων και εξηγεί πώς μπορεί η εκπαίδευση να αποκτήσει έναν πιο δημιουργικό χαρακτήρα.
— Ποιος είναι ο στόχος του μαθήματος «Επιστήμη για όλους: Σειρά πειραμάτων για παιδιά με απλά υλικά»;
Να παρακινήσουμε όλους, μικρούς και μεγάλους, να πειραματιστούν στην κουζίνα τους, στη σχολική τάξη αλλά και πίνοντας απλά τον καφέ τους σε ένα πάρκο. Όλοι έχουμε ένα κινητό στην τσέπη μας με φακό, όλοι έχουμε γάλα για τον καφέ, δεν είναι καταπληκτικό να ανακαλύψουμε πειραματιζόμενοι γιατί ο ουρανός γίνεται πορφυρός κατά την δύση του Ηλίου; Η φυσική είναι παντού γύρω μας, αρκεί να αρχίσουμε να παρατηρούμε τη φύση και να πειραματιζόμαστε. Στόχος, λοιπόν, του μαθήματος είναι να «μολύνει» λίγο τον στείρο εγκυκλοπαιδισμό του εκπαιδευτικού συστήματος, την παθητική κατανάλωση έτοιμων γνώσεων, με μια μικρή δόση από τη χαρά της ανακάλυψης. Τη χαρά της πραγματικής μάθησης.
— Τι είναι αυτό που θεωρείτε πιο σημαντικό σε αυτά τα διαδικτυακά μαθήματα;
Τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης των φοιτητών - σπουδαστών μεταξύ τους αλλά και με τον διδάσκοντα. Αναπτύσσονται σχέσεις, ανταλλάσσονται απόψεις μεταξύ των φοιτητών, δημιουργούνται ομάδες συνεργασίας και διαδικτυακές φιλίες. Δεν είναι υπέροχο να γνωρίζεις συνοδοιπόρους στη γνώση και να μοιράζεσαι μαζί τους τις εμπειρίες σου; Περιμένω με χαρά την αλληλεπίδραση που θα έχουμε με όσους παρακολουθήσουν το μάθημα. Περιμένω να μάθω για τις εμπειρίες των φοιτητών που δοκίμασαν τα πειράματα, να μάθω τις εντυπώσεις τους, να δω φωτογραφίες από τις κατασκευές που δοκίμασαν και να μάθω καινούργιες ιδέες.
— Αν σας έλεγα να μου πείτε μερικούς λόγους για τους οποίους αξίζει να μυηθεί κάποιος στην επιστήμη της Φυσικής, τι θα μου απαντούσατε;
Η φυσική μάς βοηθά να καταλαβαίνουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει χωρίς φόβο. Παίζοντας με τη φυσική, μέσα από τα πειράματα και τις κατασκευές, μπορείς να ανακαλύψεις τους νόμους της φύσης και να δεις με άλλη οπτική γωνία τον κόσμο. Δεν είναι συναρπαστικό αυτό; Δεν είναι κρίμα να μη γευτούν όλοι αυτή τη μαγεία των νόμων της φύσης; Είμαι εκπαιδευτικός και αυτό που θεωρώ σημαντικό είναι οι μαθητές μου να γευτούν τη μαγεία της επιστήμης. Και η μαγεία της επιστήμης, ειδικά στις μικρές ηλικίες, είναι το πείραμα, η ανακάλυψη, η δοκιμή, το ανακάτεμα στην κουζίνα, η συζήτηση με τους φίλους στο διάλειμμα για το ουράνιο τόξο, για τη βροχή αλλά και γιατί χάλασε το κινητό μας όταν έπεσε μέσα στη θάλασσα και έγινε βραχυκύκλωμα.
— Με ποιους τρόπους θα μπορούσε η εκπαίδευση να γίνει πιο δημιουργική ώστε να ξεφύγουμε από την παθητική κατανάλωση έτοιμων γνώσεων;
Η εκπαίδευση μπορεί να γίνει δημιουργική όταν συμμετέχουν τα παιδιά ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αλήθεια, ποιος από εμάς θα άντεχε να κάθεται σε ένα θρανίο και να ακούει βαρετές διαλέξεις καθημερινά για ώρες; Ποιος από εμάς θα άντεχε να διαβάζει βιβλία που δεν έχουν σχέση με τα ενδιαφέροντά του; Δεν θα ήταν υπέροχο στο σχολείο να μαγειρεύουμε μαζί με τα παιδιά και να μιλάμε για τη χημεία στην κουζίνα, να κάνουμε βόλτες στην εξοχή και να παρατηρούμε τα χρώματα του ουρανού, να παίζουμε παιχνίδια και να συζητάμε για την ιστορία της επιστήμης, να επισκευάζουμε τα χαλασμένα παιχνίδια μας και να μαθαίνουμε τις βασικές αρχές των ηλεκτρικών κυκλωμάτων, να ανοίγουμε τα παιχνίδια μας και να ανακαλύπτουμε πώς λειτουργούν, τι έχουν μέσα και πώς μπορούμε και εμείς να φτιάξουμε τα δικά μας; Ποιος δεν θα ήθελε να συμμετέχει σε ένα τέτοιο σχολείο; Εγώ πάντως εκεί ευχαρίστως θα γινόμουν μαθήτρια.
— Τι είναι αυτό που σας γοητεύσει στον ξεχωριστό κόσμο της φυσικής; Αλλά και τι έχετε μάθει ως άνθρωπος μέσα από την ενασχόλησή σας με την επιστήμη της φυσικής;
Η φυσική μού αρέσει από μικρή. Μια φωτισμένη δασκάλα στο Δημοτικό μας έβαλε να διαβάσουμε τη βιογραφία της Μαρί Κιουρί και από τότε μαγεύτηκα. Είπα μέσα μου: Θέλω κι εγώ να γίνω Μαρί Κιουρί. Θέλω κι εγώ να κάνω πειράματα και να ασχολούμαι με την επιστήμη όλη τη μέρα. Μπορεί να μην έγινα Κιουρί –πώς θα μπορούσα άλλωστε;– αλλά έγινα δασκάλα φυσικής και είμαι πολύ ευτυχής γι' αυτό. Η δουλειά μου είναι και το χόμπι μου, τα πειράματα είναι η ζωή μου. Και εύχομαι σε όλους τους μαθητές μου να γευτούν τη χαρά που έχω κάθε φορά που σκέφτομαι μια καινούργια ιδέα και κυρίως τη χαρά που έχω όταν βλέπω αυτή τη λάμψη της ανακάλυψης στα μάτια των μαθητών μου.
— Επειδή έρχεστε σε επαφή διαρκώς με μαθητές, όταν διαβάζετε έρευνες που αναφέρουν ότι ένας στους τρεις μαθητές είναι αναλφάβητος και δεν διαθέτει βασικές δεξιότητες, ποιες σκέψεις σας δημιουργούνται;
Το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά δυστυχώς και πολλές άλλες χώρες. Τα παιδιά πολύ φοβούμαι ότι δεν μετέχουν, στον βαθμό που πιστεύουμε, στην εκπαιδευτική διαδικασία. Γι' αυτό και πιστεύω πολύ στα διαδικτυακά μαθήματα. Η γνώση προχωρά, οι ιδέες προχωρούν και μπορούμε από το σπίτι μας να εκπαιδευτούμε σε νέα εργαλεία που θα κάνουν το μάθημά μας πιο ενδιαφέρον για τους μαθητές μας. Η ευθύνη ας περάσει λοιπόν στα χέρια των εκπαιδευτικών. Οι έρευνες αυτές ας γίνουν η αφορμή για να αλλάξουμε το μάθημά μας.
— Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους που θα μας διαβάσουν;
Να κάνουν στη ζωή τους αυτό που αγαπούν. Και να μη φοβηθούν. Έχω τη μεγάλη τύχη να συνεργάζομαι με δασκάλους όπως ο Στέφανος Τραχανάς που με το έργο και το παράδειγμά τους μού δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να είσαι δημιουργικός και να έχεις όραμα. Τότε κάνεις κυματισμούς γύρω σου και παρασύρεις θετικά και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Νιώθω πολύ ευτυχής που συμμετέχω στο μεγάλο πείραμα της μαζικής διαδικτυακής εκπαίδευσης του Mathesis. Η εκπαίδευση είναι για όλους, μικρούς και μεγάλους. Η φυσική ανήκει σε όλους και μπορούν από το σπίτι τους, το γραφείο τους, στον δρόμο, μέσα από το κινητό τους, να συμμετέχουν στο μεγάλο πείραμα.
Info
Τα πειράματα του Mathesis ξεκινούν την Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2019 και οι εγγραφές στο διαδικτυακό του εργαστήριο έχουν ήδη ξεκινήσει και συνεχίζονται στο mathesis.cup.gr. Το μάθημα είναι μια χορηγία του Ιδρύματος Μποδοσάκη.
σχόλια