Αμερικανικός Μοντερνισμός: από τον Hopper στην O' Keeffe
Η έκθεση αυτή παρουσιάζει με καινούριο τρόπο τους πίνακες αμερικανικής τέχνης του Μουσείου που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο 1915-1950, και καθρεφτίζει τις πολιτιστικές ανησυχίες μιας ταχέως μεταβαλλόμενης αμερικανικής κοινωνίας κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Αστικά και αγροτικά τοπία, σκηνές από την βιομηχανία, νεκρές φύσεις, πορτρέτα, οργανωμένα ανάλογα με οπτικές συνδέσεις και όχι με αυστηρή χρονολογική σειρά. Οι σχολιασμοί των έργων είναι του ΜοΜΑ.
Aν και το «αμερικανικό τοπίο» φέρνει στο μυαλό μια αγροτική σκηνή, το αντικείμενο του Sheeler είναι το εργοστάσιο της Φορντ στον ποταμό Rouge κοντά στο Ντιτρόιτ. Το 1927 φωτογράφισε τις εγκαταστάσεις λεπτομερώς (μια από τις φωτογραφίες έγινε αυτός ο πίνακας) και ερεύνησε το θέμα με διάφορα υλικά/μέσα. Με αυτά τα έργα πειραματίστηκε με τις έντονες γωνίες και τις νέες οπτικές, αλλά μέσω αυτών έγινε επίσης σαφές πόσο πρωτοποριακή ήταν η αμερικανική βιομηχανία εκείνα τα χρόνια, πώς δημιουργούσε ουσιαστικά ένα νέο αμερικανικό τοπίο και νέες εμπειρίες. Αυτό που λείπει από τις εικόνες του Sheeler είναι οι άνθρωποι που εργάζονται στο εργοστάσιο, ίσως δείχνοντας μια αμφιταλάντευση σχετικά με την αλλαγή της χώρας προς την βιομηχανοποίηση.
To μεγαλειώδες κτίριο του Μανχάταν, Charin Building, που φαίνεται στο βάθος, είχε μόλις ολοκληρωθεί όταν ο Lewis έκανε αυτό το έργο, και υπάρχει ακόμα, στη γωνία του 42th Street και Lexington Avenue – αποτελεί τη μακρινή θέα της γυναίκας που βρίσκεται στο πρώτο πλάνο της σύνθεσης. Ο λαμπερός ουρανοξύστης, στο μοντέρνο στυλ αρτ ντεκό, παρουσιάζει αντίθεση με τις σκοτεινές σειρές των υπόλοιπων κτιρίων και τις μπουγάδες που στεγνώνουν γύρω από τις εξόδους κινδύνου. Ο Edward Hopper, ο οποίος ενδιαφερόταν επίσης για τη λάμψη των κτιρίων στο νυχτερινό φως της πόλης, αναζήτησε τις συμβουλές του όταν έκανε μερικά χαρακτικά που βρίσκονται επίσης στην έκθεση.
H γυναίκα που σέρνεται μέσα στο καστανόξανθο χορτάρι ήταν γείτονας του καλλιτέχνη στο Μέιν, η οποία, ανάπηρη από πολιομυελίτιδα, «ήταν περιορισμένη σωματικά, αλλά σε καμία περίπτωση πνευματικά». Ο Wyeth εξήγησε επίσης «η πρόκληση για μένα ήταν να αποδώσω δικαιοσύνη σε μια ζωή που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούσαν απελπιστική». Αποτύπωσε το άγονο τοπίο, το αγροτικό σπίτι και τις καλύβες με μεγάλη λεπτομέρεια, ζωγραφίζοντας το χόρτο, τις τούφες των μαλλιών, και αποχρώσεις φωτός και σκιάς. Σε αυτό το ύφος της ζωγραφικής, που είναι γνωστό ως μαγικός ρεαλισμός, οι καθημερινές σκηνές είναι διαποτισμένες με ποιητικό μυστήριο.
Στον πρώτο όροφο του MoMA: ο ανεμιστήρας, "Ventilator"
Μια εγκατάσταση που έφερνε τους επισκέπτες σε αμηχανία, αφού έμοιαζε σα να μην ήξεραν αν επιτρέπεται να πατήσουν στον κενό χώρο ή αν πρέπει να πάνε γύρω- γύρω (που τελικά οι περισσότεροι αυτό έκαναν). Εκτός από το αγόρι που φαίνεται στο βίντεο, το οποίο τόλμησε να πατήσει στο κέντρο, παρακολουθώντας τις κινήσεις, αποχωρώντας με μια έκφραση που διαβάζεται δύσκολα.
Ventilator
Γεννημένος στη Δανία το 1967 από Ισλανδούς γονείς και εκπαιδευμένος στη Royal Academy of Arts της Κοπεγχάγης, ο Olafur Eliasson ζει και εργάζεται στο Βερολίνο. Ερευνώντας σε βάθος τις γνωστικές πτυχές του τι σημαίνει να βλέπεις, ο καλλιτέχνης δημιουργεί περίπλοκα οπτικά φαινόμενα χρησιμοποιώντας απλές, πρόχειρες κατασκευές. Κάνοντας ορατό τον μηχανισμό των έργων του και ξεγυμνώνοντας το τέχνασμα της ψευδαίσθησης, ο καλλιτέχνης δείχνει την περίπλοκη σχέση μεταξύ πραγματικότητας, αντίληψης και αναπαράστασης. Επειδή ο κόσμος δεν στέκονται μπροστά στα έργα του, όπως σε έναν πίνακα, αλλά μάλλον είναι μέσα τους, συμμετέχοντας ενεργά, οι καθηλωτικές εγκαταστάσεις του μετατρέπουν την ίδια την πράξη της θέασης σε μια κοινωνική εμπειρία. Στο "Ventilator" ο ανεμιστήρας αλλάζει συνέχεια, κάνοντας μη προβλέψιμα τόξα παρουσιάζοντας μια εντυπωσιακή αλληγορία για την αντίληψη της κίνησης.
Ο Olafur Eliasson έκανε επίσης το 2003 το the Weather Project, μια εγκατάσταση στην Tate του Λονδίνου που έκανε τεράστια επιτυχία: δύο εκατομμύρια επισκέπτες, πολλοί εκ των οποίων πήγαν ξανά και ξανά.
σχόλια