Της Αγγελικής Μητροπούλου
Αν η Ελλάδα ήταν γυναίκα, θα ήταν πόρνη. Όμορφη πόρνη. Μια πόρνη όχι με έναν νταβατζή. Με πολλούς. Που την κάνουν μπαλάκι ο ένας στον άλλον. Μια πόρνη που άλλοτε τις χαρίζουν δώρα και άλλοτε είναι πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Η Ελλάδα είναι μια κακοποιημένη γυναίκα. Που σωπαίνει και δεν μιλάει. Μια γυναίκα που είναι σε σύγχυση. Μια γυναίκα ταλαιπωρημένη και προδομένη. Μια γυναίκα που είναι όμορφη και χωρίς μακιγιάζ. Μια γυναίκα που κάποτε ήξερε να κρύβει τις πληγές τις αλλά τώρα δεν μπορεί πια. Σας φαίνεται σκληρό; Πιο σκληρό από αυτό που βιώνουμε;
Μπορεί να αλλάξει κάτι; Υπάρχει γυρισμός; Μπορεί η Ελλάδα να «έρθει στον ίδιο δρόμο» ; Μπορεί η Ελλάδα ως γυναίκα και να ορθοποδήσει; Και τη «ρετσινιά της πόρνης»... μπορεί να την βγάλει από πάνω της;
Όλοι μιλούν και τοποθετούνται, μεταξύ άλλων, και για την εικόνα της. Πώς μας βλέπουν οι ξένοι... πώς βλέπουν οι Έλληνες της χώρα τους και άλλα παρόμοια αναφέρονται καθημερινά σε άρθρα και σε δελτία ειδήσεων. Αυτές οι συζητήσεις περιγράφουν, μεταξύ άλλων το πλήγμα που έχει δεχθεί η «εικόνα» της Ελλάδας, η αξιοπιστία της σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και πώς αυτό έχει συνδεθεί άμεσα με μια σειρά επιπτώσεων στις επενδύσεις, το δανεισμό και σε χρηματοοικονομικά μεγέθη αλλά και σε τομείς όπως για παράδειγμα ο Τουρισμός.
Βαδίζουμε πλέον σε χρονικά μονοπάτια που προκαλούν ριζικές αλλαγές. Έννοιες που ήταν κάποτε ασύνδετες, πλέον είναι άμεσα αλληλεξαρτώμενες. Οι καιροί επιτάσσουν πολύπλευρες προσεγγίσεις που συνδυάζουν πληροφορίες από ποικίλα γνωστικά πεδία. Τον τελευταίο καιρό ακούγονται, γράφονται και συζητούνται διάφορες «λύσεις» από λίγο έως καθόλου πρακτικές. Και είναι τουλάχιστον ειρωνικό ότι όταν κάποιος βρεθεί σε βιβλιοπωλεία, θα βρει μπροστά του δεκάδες εγχειρίδια γραμμένα από πρώην και νυν πολιτικούς οι οποίοι περιγράφουν το «πώς φτάσαμε ως εδώ».
Ο Peter Van Ham, καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης στο Βέλγιο, σε σχετικό επιστημονικό του άρθρο αναπτύσσει τη σύνδεση της δημιουργίας μιας ταυτότητας/ μάρκας ενός τόπου με τα διεθνή πολιτικά δρώμενα. Το σχέδιο μάρκετινγκ ενός τόπου είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια τουριστική εκστρατεία, κάτι πολύ πιο ουσιαστικό από πρόχειρα προωθητικά βιντεάκια στο YouTube και με πιο μακροπρόθεσμα αποτελέσματα σε σχέση με μια πρόσκαιρη αύξηση της τουριστικής κίνησης στην Κεφαλλονιά μετά την προβολή της ταινίας «Το Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι».
Ενδιαφέρον μου προκάλεσε η άποψη του καθηγητή ότι είναι πιο εποικοδομητικό ένας τόπος να θεωρείται «πνευματική ιδιοκτησία». Δηλαδή ως ένα σύνολο σκέψεων, συναισθημάτων, συσχετισμών και προσδοκιών που αναδύονται όταν κάποιος εκτίθεται στο όνομα, το λογότυπο , τα προϊόντα ή οποιοδήποτε σχέδιο ή σύμβολο αντιπροσωπεύει μια οντότητα. Με βάση αυτή την προσέγγιση, εύλογα προκύπτει η απορία αν η Ελλάδα θα μπορούσε να «τοποθετηθεί» ως «πνευματική ιδιοκτησία».
Δεδομένου ότι τόσο ο ρόλος όσο και η συμπεριφορά των κρατών μεταβάλλεται διαρκώς, η εικόνα και η φήμη αποτελούν βασικά στοιχεία του στρατηγικού του κεφαλαίου. Με τρόπο παρόμοιο όπως στις εμπορικές μάρκες, η εικόνα και η φήμη οικοδομούνται πάνω στην εμπιστοσύνη και την ικανοποίηση του πελάτη, κατ' αντιστοιχία η «μάρκα» που αντιπροσωπεύει μια ολόκληρη χώρα, καθορίζεται από την κουλτούρα της, τα πολιτικά ιδανικά της καθώς και τις πολιτικές που ακολουθούνται.
Η Ελλάδα πρέπει να χτίσει μια εικόνα βελτιωμένη, απευθυνόμενη όχι μόνο στους ξένους πολίτες αλλά και στους ίδιους τους Έλληνες. Πρέπει να επενδύσει στην πράξη στην παιδεία, το κοινωνικό κράτος και να στηρίξει νέους επιχειρηματίες. Πρέπει να αναδείξει ότι έχει να προσφέρει όχι μόνο σε ιδεολογικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πράξεων και ενεργειών. Να μη φοβηθεί να ξεκινήσει από το «μηδέν». Το αναδυόμενο κράτος – μάρκα δεν χρειάζεται να είναι ένα νέο κράτος αλλά ένας πολιτικός παίκτης που προωθεί τον εαυτό του πιο επίμονα και αποφασιστικά απ' ότι πριν. Ένα κράτος που συντονισμένα θα προωθεί τους τόπους του, τις ομορφιές του, τα προϊόντα του, τους ανθρώπους του.
Γιατί η Ελλάδα είναι οι ελιές της, ο ουρανός της, τα παιδιά της, οι ιδέες και τα ιδανικά της , ο ήλιος της (αν ζήσει κάποιος στο εξωτερικό για χρόνια θα χαμογελάσει κάπου εδώ), είναι οι επιστήμονές της, οι αθλητές της, οι πρωτότυπες επιχειρηματικές ιδέες που αναδύονται σ' αυτήν και «μάχονται» την γραφειοκρατία για να υλοποιηθούν, γιατί Ελλάδα πρέπει να συνδέεται με τη ρετσίνα και όχι με τη ρετσινιά.
σχόλια