[Συνέντευξη στο Γιάννη Αλμπάνη, από την Εποχή της 10/2/2013]
Η Γερμανίδα ακτιβίστρια Κριστίν Τζανκόβσκι ζει τα τελευταία χρόνια στην Αίγυπτο και παρακολουθεί στενά το αιγυπτιακό επαναστατικό κίνημα. Άρθρα της για τα λαϊκές κινητοποιήσεις της Ταχρίρ έχουν δημοσιευτεί σε γερμανικά έντυπα ευρείας κυκλοφορίας. Η Εποχή έκανε μια συζήτηση μαζί της για τις τελευταίες διαδηλώσεις ενάντια στον πρόεδρο Μόρσι και την κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Ζείτε εδώ και τρία χρόνια στο Κάιρο και έχετε παρακολουθήσει από κοντά όλη την πορεία του Αιγυπτιακού επαναστατικού κινήματος. Στις τωρινές κινητοποιήσεις, τι είναι καινούργιο και τι παραμένει το ίδιο σε σχέση με το παρελθόν;
Στην Αίγυπτο έχει αναπτυχθεί μια νέα κουλτούρα αντίστασης, η οποία ξεκινάει από το άνοιγμα ελεύθερων και ανοιχτών συζητήσεων στα καφενεία της γειτονιάς και καταλήγει στην πυρπόληση αστυνομικών αυτοκινήτων. Πριν τις 25 Γενάρη 2011 (την ημέρα που ξεκίνησε η επανάσταση ενάντια στον Μουμπάρακ), οι περισσότεροι Αιγύπτιοι φοβούνταν να μιλήσουν για την πολιτική ή απλά κρατιούνταν μακριά από αυτά τα πράγματα. Οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης καταστέλλονταν. Ο ξεσηκωμός άλλαξε πολλά σε αυτή τη χώρα. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν τέλειο εργαλείο για την οργάνωση των διαδηλώσεων. Από τις 25 Γενάρη και μετά, οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους όλο και πιο πολύ, μοιράζονται απόψεις, διαφωνούν. Κινητοποιούνται μέσω ομάδων του facebook, συναντιούνται στις διαδηλώσεις, συνεχίζουν να έχουν τα ίδια αιτήματα. Στην αρχή του ξεσηκωμού οι Αιγύπτιοι άρχισαν να βρίσκουν συντρόφους. Εμφανίστηκαν πολλές νέες μικρές ομάδες που μπορούσαν να κινητοποιούν τα μέλη τους. Οι περισσότεροι διαδηλωτές πάντως δεν ακολουθούν κάποιον πολιτικό ηγέτη ή μια ιδεολογική γραμμή. Ο αυξανόμενος και ασταμάτητος θυμός τους αποτελεί το βασικό μηχανισμό της κινητοποίησης.
Γιατί τόσοι πολλοί και τόσο θυμωμένοι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους; Διάβασα ένα άρθρο σας που δίνατε έμφαση στο ζήτημα της φτώχειας...
Ψωμί, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, αυτά είναι τα αιτήματα της επανάστασης της 25ης Γενάρη. Μέχρι τώρα αυτά τα αιτήματα δεν έχουν ικανοποιηθεί. Η κυβέρνηση φαίνεται δυσλειτουργική. Δεν είναι ικανή να παράσχει στον πληθυσμό τα απαραίτητα για να καλύψει τις βασικές ανάγκες του. Η οικονομία βρίσκεται σε κακή κατάσταση και ο μισός πληθυσμός παλεύει για την καθημερινή επιβίωση. Στην Αίγυπτο η ζωή είναι σκληρή και ο περισσότερος κόσμος το έχει βαρεθεί αυτό. Το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς είναι τεράστιο και τιμές συνεχώς ανεβαίνουν. Το κράτος δικαίου και η Δικαιοσύνη φαίνεται να μην υπάρχουν σε αυτήν τη χώρα. Ο λαός είναι δυσαρεστημένος από την κυβέρνηση που δεν έκανε τίποτα για να μετασχηματίσει την Αίγυπτο σε δημοκρατικό κράτος και να ικανοποιήσει τα επαναστατικά αιτήματα. Αντιθέτως, καταστέλλει τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Ακτιβιστές απάγονται, βασανίζονται, δολοφονούνται. Γυναίκες κακοποιούνται άγρια και βιάζονται στην Ταχρίρ. ΜΚΟ και ακτιβιστές κατηγορούν την κυβέρνηση προσλαμβάνουν άντρες για να επιτίθενται στις γυναίκες. Σε γενικές γραμμές, η φτώχεια και η ανεργία συνιστούν τους βασικούς λόγους για τους οποίους ο κόσμος κατεβαίνει στους δρόμους. Διεκδικούν καλύτερη ζωή με ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Αλλά γιατί τόση πολλή βία και τόσοι νεκροί;
Αρκετοί Αιγύπτιοι είναι έτοιμοι να παλέψουν και δεν φοβούνται πλέον την αστυνομία. Για να διαλύσουν τις διαδηλώσεις, οι αστυνομικές δυνάμεις χρησιμοποιούν δακρυγόνα, σφαίρες με περίβλημα από καουτσούκ, ακόμα και πραγματικά πυρά. Διαδηλωτές δολοφονούνται από τις δυνάμεις ασφαλείας. Μην έχοντας τις ενδεδειγμένες λύσεις για τα κοινωνικά προβλήματα, το κράτος καταπιέζει και τρομοκρατεί τους Αιγύπτιους. Εδώ και δεκαετίες ο πληθυσμός αισθάνεται ότι γίνεται αντικείμενο προσβολών και κακομεταχείρισης από το κράτος. Τώρα εκφράζει αυτά τα συναισθήματα με οργή και βίαιη συμπεριφορά. Πρόκειται για ψυχολογική αντίδραση. Έχουμε λοιπόν δύο ισχυρές δυνάμεις που αντιπαρατίθενται. Από τη μια μεριά, οι δυνάμεις ασφαλείας που υπερασπίζονται με ωμότητα το υπάρχον σύστημα. Από τη άλλη, οι διαδηλωτές που αντιμάχονται αυτό το σύστημα. Και οι δύο πλευρές θέλουν αν επιβιώσουν, Κι ο δύο πλευρές έχουν το ένστικτο της επιβίωσης που τις κάνει να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους.
Τα δυτικά ΜΜΕ έδωσαν μεγάλη κάλυψη στην εμφάνιση του Αιγυπτιακού μπλακ μπλοκ στις τελευταίες διαδηλώσεις. Είναι το μπλακ μπλοκ τόσο σημαντικό και σε ό,τι αφορά την ιδεολογία του, είναι ανάλογο του ευρωπαϊκού;
Όπως ξέρουμε, στα δυτικά ΜΜΕ αρέσει να φουσκώνουν τις ειδήσεις. Το αιγυπτιακό μπλακ μπλοκ δεν ακολουθεί κάποιο πολιτικό κόμμα ή ιδεολογικό στοχαστή. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις 25 Γενάρη 2013. Τα μέλη του επιδιώκουν να αγωνιστούν εναντίον της κυβέρνησης με βίαιες μεθόδους. Μπλοκάρουν δρόμους, πυρπολούν κρατική περιουσία και πετάνε κοκτέιλ μολότοφ. Έχει ομάδες σε διάφορες επαρχίες. Τα περισσότερα μέλη του είναι νεαροί άντρες. Μέχρι τώρα το αιγυπτιακό μπλακ μπλοκ δεν έχει την ίδια σημασία με το ευρωπαϊκό. Υπάρχει όμως μεγάλη πιθανότητα να παίξει σημαντικό ρόλο στα προσεχή γεγονότα.
Και τι συμβαίνει με το συνασπισμό της αντιπολίτευσης, το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας; Εκφράζει το πνεύμα των φλεγόμενων δρόμων;
Όχι, το Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας είναι πολύ μακριά από τους δρόμους. Οι κύριοι ηγέτες του, ο Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, ο Χαμντίν Σαμπάχι και ο Αμρ Μούσα, είναι ηλικιωμένοι με γκρίζα μαλλιά. Ούτε μπορούν να εκπροσωπήσουν την επαναστατική νεολαία ούτε να δώσουν φωνή στους εργάτες που υποφέρουν περισσότερο από όλους κάτω από αυτό το οικονομικό σύστημα.
Μπορεί να υπάρξει διέξοδος από το σημερινό αδιέξοδο; Είναι πιθανή μια επέμβαση του στρατού;
Πάντα υπάρχει διέξοδος. Είναι καθήκον των Αιγυπτίων να εργαστούν για το μέλλον της χώρας τους. Οι προοπτικές για τον μετασχηματισμό της χώρας πρέπει να βρουν το χώρο τους στο δημόσιο διάλογο. Η άνοδος της κοινωνικής συνείδησης έχει αρχίσει και θα ανέβει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Είναι καθήκον των Αιγυπτίων να βρουν διέξοδο. Όλα είναι πιθανά τώρα στην Αίγυπτο. Ακόμα και μια στρατιωτική επέμβαση.
σχόλια