Κάποιους τους έσωσε η μουσική - last night a DJ saved my life και δεν συμμαζεύεται- εμένα τη ζωή μου την έσωσαν οι ταινίες.
Στην ασπρόμαυρη τηλεόραση των δύο καναλιών κι αργότερα περνώντας όλα τα Σαββατοκύριακα της εφηβείας μου στον κινηματογράφο, βρήκα καταφύγιο στις ταινίες, αισιοδόξησα κι έλπισα, ταξίδεψα, φαντάστηκα, έκλαψα γοερά με τις δυστυχίες των άλλων, θύμωσα, μπερδεύτηκα, ερωτεύτηκα και θαύμασα.
Λέω πώς οι ταινίες έσωσαν τη ζωή μου, μα ίσως και να την έβλαψαν, γιατί από νωρίς άρχισα να φιλτράρω την καθημερινότητα με βάση την κινηματογραφικότητά της.
Μέσα από αυτό το φίλτρο οι λύπες διογκώνονται και γίνονται μελοδράματα, οι χαρές γίνονται ξεκαρδιστικές κωμωδίες, ο έρωτας πρέπει να έχει δραματική ποιότητα. Δεν ξέρω αν αυτό είναι τελικά καλό ή κακό, γιατί δεν ξέρω πώς μπορεί να είναι αλλιώς.
Σκέφτομαι ότι ο καθένας από μας κάνει μαζί με την πορεία της ζωής του μια δεύτερη παράλληλη πορεία: από τη μια ταινία στην άλλη. Κανείς μας ποτέ δεν θα κάνει την ίδια διαδρομή: κανείς δεν θα δει τις ίδιες ταινίες με κάποιον άλλον, ποτέ με την ίδια σειρά. Κι ίσως αυτό είναι περισσότερο καθοριστικό από ό,τι νομίζουμε.
Αυτή η δεύτερη παράλληλη ζωή μας είναι συγχρόνως ατομικό μας δημιούργημα κι είμαστε δημιούργημά της.
Ήταν δύσκολο να αποφασίσω αλλά ιδού: αυτές είναι οι 10 αγαπημένες μου ταινίες – και μερικές ακόμα που τις έβαλα κλεφτά.
Ο Άγγλος Ασθενής [The English Patient, Anthony Minghella]
I promise I’ll come back for you,
I promise I’ll never leave you
Από τις ελάχιστες ταινίες που θυμάμαι τη σκηνή των τίτλων: ένα πινέλο με κόκκινο χρώμα κυλάει πάνω στην άγρια επιφάνεια του βράχου ζωγραφίζοντας τη μορφή ενός κολυμβητή.
Ο Ralph Fiennes και η Kristin Scott Thomas έπλασαν στην ταινία ένα υπέροχο ζευγάρι. Στο τέλος της ταινίας σου μένει μια γεύση άμμου στο στόμα.
Kι η βεβαιότητα ότι εκεί έξω υπάρχει απόλυτος έρωτας.
Αυτή την υπέροχη αλήθεια την ξαναβρήκα στο Τέλος μιάς Σχέσης [The End of the Affair] του Neil Jordan
όπου μαζί με τον Fiennes και την Julianne Moore πρωταγωνιστούσε η μουσική του Michael Nyman. Tην εποχή που προβλήθηκε στην Αμερική Ο Άγγλος Ασθενής είχαν αυξηθεί οι πωλήσεις των Ιστοριών του Ηροδότου. Προφανώς η ταινία που θα προκαλέσει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα δεν έχει γυριστεί ακόμη.
Ιστορία μιάς κάλπικης λίρας [Γιώργος Τζαβέλλας 1955]
Η αγάπη μας όμως ήταν αληθινή Παύλο
Η Κάλπικη Λίρα συνοψίζει μέσα στις τέσσερις ιστορίες της τον λεγόμενο ελληνικό εμπορικό κινηματογράφο και ταυτόχρονα τον δικαιώνει. Νομίζω ότι θα έπρεπε να νιώθουμε περήφανοι γι’αυτή την ταινία, όσο οι Ιταλοί για τον Κλέφτη Ποδηλάτων. Ακόμη και η ιστορία της Φανίτσας, της μικρής ορφανής που μαζεύει λουλούδια από το νεκροταφείο για να βοηθήσει τη μητέρα της, ένα καθαρόαιμο μελό που δεν ξέρω ποιόν μπορεί να αφήσει αδάκρυτο, είναι γυρισμένη με μια ποιότητα άφθαστη.
Τώρα που το σκέφτομαι ίσως δεν πρέπει να είμαστε τόσο αυστηροί με το ελληνικό μελό. Στην εποχή που ζούμε πιά δεν νομίζω να έχει κανείς όρεξη να το ειρωνευτεί ως απίθανο ή απίστευτο. Αν έπρεπε να διαλέξω την πιο αγαπημένη μου σκηνή από όλο τον ελληνικό κινηματογράφο (συγχώρα με Αλίκη) θα ήταν οπωσδήποτε αυτή.
Υπολοχαγός Νατάσα [Νίκος Φώσκολος 1970]
όση κι αν ήρθε σκοτεινιά, όση κι αν θά’ρθει μπόρα
κάπου θα πάψει η ανηφοριά, θα’ρθεί κι η κατηφόρα
Μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να διαλέξω μια μόνο ταινία της πολυαγαπημένης μου Αλίκης Βουγιουκλάκη. Θα μπορούσα κάλλιστα να γεμίσω αυτή τη λίστα μόνο με δικές της ταινίες – ο Πάνος που με κάλεσε εδώ το ξέρει. Μανταλένα, Το Δόλωμα, Μοντέρνα Σταχτοπούτα, Μαρία της Σιωπής. Η Αλίκη-Έγκλημα, όπως την χαρακτήρισε σωστά η Μαλβίνα, μισήθηκε όσο αγαπήθηκε, ενοχοποιήθηκε και αποκαθηλώθηκε. Για μένα όμως θα είναι πάντα υπέροχη, ζωντανή και συμβολική, είναι παρηγοριά μου η Αλίκη.
Διαλέγω εδώ την Υπολοχαγό Νατάσα επίτηδες, έτσι κάπως για να προκαλέσω. Σαφώς δεν είναι η καλύτερή της ταινία. Ίσα-ίσα είναι μια ταινία γεμάτη παράταιρα σεναριακά στοιχεία και κλισέ, ώρες-ώρες αστεία. Υπάρχει όμως μια σκηνή που η Νατάσα τραγουδάει ένα τραγούδι.
Κι αυτό το τραγούδι μου έρχεται πάντα στο νου όταν είμαι πολύ στενοχωρημένη.
Ο Tαχυδρόμος [Il Postino, Michael Radford 1994]
tonight I can write the saddest lines
Πραγματικός πρωταγωνιστής ήταν η ποίηση του Neruda. Στο soundtrack της ταινίας, εκτός της μουσικής του Louis Bakalov, διάσημοι ηθοποιοί και τραγουδιστές διάβαζαν ποιήματά του: Madonna, Sting, William Dafoe, Ralph Fiennes, Julia Roberts, Andy Garcia κι άλλοι. Το έχω ακούσει αναρίθμητες φορές αυτό το CD.
Εκτός όλων των άλλων Ο Ταχυδρόμος ήταν μια ταινία γεμάτη φως και μυρωδιές του μεσογειακού καλοκαιριού. Αυτή την αίσθηση την βρήκα πάλι λίγα χρόνια μετά στην Εαρινή Σύναξη των Αγροφυλάκων, ένα οπτικοποιημένο ποίημα του Δήμου Αβδελιώδη που μου άφησε την ανάμνηση της μυρωδιάς που θα έχουν οι άγριες τουλίπες της Χίου – κι ας μην έχω πάει ποτέ μου στο νησί.
La Fabuleux Destin d’Amelie Poulain [Jean-Pierre Jeunet 2001]
Les temps sont durs pour les rêveurs
Η Amelie ήταν μια ταινία που πρόβαλε ακριβώς αυτό που πιστεύω: την αξία της κινηματογραφικότητας στην καθημερινή ζωή με τη σωστή δόση σουρεαλισμού. Μπορώ να την βλέπω ξανά και ξανά και μου προκαλεί πάντα το ίδιο συναίσθημα. Αυτό που νιώθω όταν διαβάζω ξανά και ξανά το αγαπημένο μου βιβλίο του Phillipe Delerm Η πρώτη γουλιά της μπύρας κι άλλες μικρές απολαύσεις.
Για πολλά χρόνια σκεφτόμουν ότι δύσκολα θα έβρισκα μια ταινία εφάμιλλή της, που θα με έκανε να νιώσω αυτή την ίδια ευφορία βλέποντάς την. Μέχρι που ένα βράδυ στην ΕΤ1 είδα το Odette Toulemonde του Eric-Emmanuel Schmitt με την Catherine Frot. Και κοντά στα άλλα αγάπησα και την Josephine Baker. Η σκηνή που ακολουθεί είναι από την ταινία αυτή
High Fidelity [Stephen Frears 2000]
The making of a great compilation tape, like breaking up,
is hard to doand takes ages longer than it might seem.
Έχω δει την ταινία πολλές φορές και μάλλον πρέπει να συνεχίσω να το κάνω γιατί κάθε φορά ανακαλύπτω κάτι άλλο. Η ταινία έχει John Cusack και Jack Black, έχει πολύ μουσική και πολλές λίστες, έχει guest εμφάνιση του Bruce Springsteen
και μόνο αυτό το τελευταίο αρκεί τώρα που το σκέφτομαι…
The Big Lebowski [Joel & Ethan Coen 1998]
Τhat rug really tied the room together
Δεν έχω λόγια για να επαινέσω επαρκώς το The Big Lebowski. Τo έχω δει πολλές φορές και κάθε φορά το απολαμβάνω. Θα αναφέρω μόνο ότι στην Αμερική έχει αναπτυχθεί η θεωρία ότι η ταινία περιέχει την απάντηση σε όλα τα ερωτήματα της ζωής και έχει ιδρυθεί σχετική εκκλησία Dudeism [http://dudeism.com/ ]
(άντε μετάφρασέ το αυτό:)
A Christmas Carol [D. Hugh Jones 1999]
God bless us, everyone!
Δεν είναι Χριστούγεννα αν δεν δω κάθε χρόνο κάποια μεταφορά της Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας του Dickens. Κατόπιν πολύχρονων ερευνών κατέληξα ότι η καλύτερη μεταφορά είναι αυτή με πρωταγωνιστή τον Patrick Stewart. Εντάξει δεν είναι κινηματογραφική ταινία, είναι τηλεταινία, αλλά ποιος κοιτάει τέτοια πράγματα.
Το ξέρω πλησιάζει Πάσχα, αλλά όποιος θέλει να την δει, όλη η ταινία είναι εδώ.
Scarface [Brian de Palma 1983]
Don't get high on your own supply
Ο Al Pacino είναι ο αγαπημένος μου ηθοποιός –είναι κατά τη γνώμη μου και ένας πολύ ωραίος άντρας, ας μην κρύβομαι:-) Στον Σημαδεμένο κάνει μια εκπληκτική ερμηνεία, όλο νεύρο.
Η ταινία αποπνέει την αισθητική των αρχών της δεκαετίας του ’80: η μουσική του Giorgio Moroder, τα φορέματα της Michelle Pfeiffer, οι τελευταίες καμπάνες στα παντελόνια, τα ντίσκο-κλαμπ της εποχής: όσο πιο γυαλιστερό, τόσο το καλύτερο.
Ειδικά η τελευταία σκηνή της ταινίας προοιωνίζει τον Ταραντίνο που καταναλώσαμε αργότερα. Μεταξύ μας, κάθε φορά που στη ζωή μου αισθάνομαι να με ποδοπατάνε, ο νους μου ανατρέχει σ’αυτήν ακριβώς τη σκηνή.
Ο δρόμος για το σπίτι [The Road Home, Zhang Yimou 1999]
Πάνε πολλά χρόνια που είδα την ταινία στο σινεμά αλλά συχνά ανακαλώ σκηνές της σαν να έζησα κι εγώ κάποτε στην κινεζική επαρχία. Ο Zhang Yimou είναι ασφαλώς ο διασημότερος στη Δύση Κινέζος σκηνοθέτης κι όχι άδικα: Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια, Ju Dou, Να ζεις κι αργότερα ο Ήρωας, η Κατάρα του Χρυσού Λουλουδιού, τα Ιπτάμενα Στιλέτα.
Ο κινέζικος κινηματογράφος δεν είναι μόνο ταινίες με χορευτικά και πολεμικές τέχνες, είναι πολλά περισσότερα που αξίζει να εξερευνήσει κανείς.
Παρεμπιπτόντως, είναι η πρώτη ταινία της Zhang Ziyi με τον Yimou.
Tο εξαιρετικό μπλογκ της Ιφιμέδειας μπορείς να το δεις εδώ:
http://iphimedea.blogspot.com/
σχόλια