Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Δημήτρη Μπαβέλλα, που είχε την τύχη να παρουσιαστεί ήδη στα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου του Σεράγεβο και της Αυστρίας, είναι ουσιαστικά ένα low budget road - movie με χαρακτήρα κοινωνικής και πολιτικής αλληγορίας.
Βασισμένο σε μια πανέξυπνη ιδέα (όπως πληροφορούμαι, στην πρώτη γραφή του σεναρίου συνεργάστηκε και η Ελίνα Ψύκου) το Runaway Day υποδηλώνει τη μέρα της μαζικής και φαινομενικά αναίτιας φυγής των Αθηναίων από την πόλη τους.
Έτσι, ενώ στην αρχή τα ραδιόφωνα ανακοινώνουν μυστηριώδεις εξαφανίσεις φιλήσυχων πολιτών, όσο προχωρά ο φιλμικός χρόνος μαθαίνουμε από έναν ημιπαράφρονα τηλεπαρουσιαστή (ρόλος - γάντι για τον Χρήστο Στέργιογλου) πως το φαινόμενο έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας με τους ανθρώπους να τρέχουν σαν αγέλη λιονταριών δίχως προορισμό ή στόχο: Αρκεί να εγκαταλείψουν την Αθήνα!
Δύο είναι οι βασικοί ήρωες της ταινίας: Η ξανθιά και ψυχρή συναισθηματικά Μαρία και ο χαζούλης Λουκάς. Η πρώτη εγκαταλείπει μια ωραία πρωΐα άντρα και παιδιά και περιπλανιέται στην άδεια πόλη. Πηγαίνει σε λαϊκό καφενείο και φεύγει δίχως να πληρώσει, μπαίνει σε πορνοσινεμά (γιατί άραγε;) και κυνηγιέται από δυο τύπους (επίσης γιατί άραγε;), συναντάει έναν άγνωστο εραστή, εν ολίγοις ψιλοπαρανομεί και βιώνει ένα 24ωρο δίχως καμία κοινωνική σύμβαση.
Ο Λουκάς πάλι χρωστάει στις τράπεζες. Εγκαταλείπει κι αυτός τη γονική εστία, μπλέκεται σε καυγά με έναν ρατσιστή ιδιοκτήτη παντοπωλείου, περνιέται συνεχώς για κλέφτης και στο τέλος καταλήγει σε ένα είδος αναψυκτηρίου να παρακολουθεί rock συναυλία.
Εκεί θα σμίξουν οι τροχιές της Μαρίας και του Λουκά με δύο αφελείς μπάτσους να τους καταδιώκουν. Χωρίς κανένα αποτέλεσμα φυσικά, αφού τα πλήθη των Αθηναίων καταφτάνουν και όλοι ακολουθούν το δρόμο της μεγάλης φυγής.
Στους επί μέρους χαρακτήρες ανήκουν η μικρή Eva, ένα κοριτσάκι από την Αφρική που το έσκασε από το σχολείο, ένας στυλάτος τύπος που δηλώνει άνεργος, θυμίζοντας όμως κάτι μεταξύ χαφιέ και ντέτεκτιβ (τελικά αποδεικνύεται πως είναι ο...Captain Kirk), ο Ερρίκος Λίτσης - σύζυγος της Μαρίας που επανεξετάζει τη σχέση του με το φυσικό τοπίο εν τη απουσία της γυναίκας του και η Υβόνη Μαλτέζου - μητέρα του Λουκά. Στο ρόλο, μάλιστα, του ενός από τους δύο μπάτσους εμφανίζεται ο Γιάννης Παπαδόπουλος, πρωταγωνιστής του Έκτορα Λυγίζου στο πολυβραβευμένο Αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού. Μπράβο, πάντως, ειδικά στον Παπαδόπουλο που μετά από τόσες διακρίσεις εντός κι εκτός Ελλάδας για την ερμηνεία του στο φιλμ του Λυγίζου, δέχτηκε εδώ να παίξει έναν μικρό και καθαρά διακοσμητικό ρόλο!
Στο δια ταύτα τώρα, προσωπικά θα ήθελα την ταινία αυτή να μην έχει καμία χιουμοριστική ανάσα (αναφέρομαι περισσότερο στην...καουμπόικη σκηνή του καυγά μεσ' στο μίνι - μάρκετ) και να στεκόταν από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό σαν μια εφιαλτική αλληγορία για την ασπρόμαυρη Αθήνα της κρίσης, της ρατσιστικής βίας και των ανθρώπων που έχουν κάνει ψωμοτύρι τις αυτοκτονίες.
Κατανοώ ωστόσο πως μεσ' στις προθέσεις του σκηνοθέτη ήταν και ένας φόρος τιμής στα b-movies αλλοτινών δεκαετιών, σε ταινίες ομαδικού τρόμου και επιστημονικής φαντασίας ακόμη, οπότε πάω πάσο.
Άλλωστε, το Runaway Day είναι μια λοουμπαντζετιά που αν μη τι άλλο διαθέτει τη δική της ατμόσφαιρα και που ακόμη και οι μικρότεροι ρόλοι είναι εντελώς αυτόφωτοι και καλοσχεδιασμένοι ως χαρακτήρες.
Το δε τέλος της ταινίας με τα κοπάδια των ανθρώπων να τρέχουν προς άγνωστη κατεύθυνση μου έφερε στο νου μια από τις πλέον αγαπημένες μου μικρού μήκους ταινίες, το Κλαίνε την ώρα που τα σκοτώνουν της Μαρίας Μαγκανάρη, που είχε γυριστεί κιόλας αρκετά χρόνια πριν την κρίση.
Ακόμη μία σύγχρονη ελληνική ταινία που ασχολείται με την κρίση και που ελέω ακριβώς αυτής της υπάρχουσας κρίσης γυρίστηκε εκ των ενόντων με πενιχρά μέσα, αλλά περισσή ψυχή.
Εμένα, πάντως, με έπιασε πολύ - που λένε - αφού δεν έχω χειρότερο από το να βρίσκομαι μεταξύ καταδιωκόμενου πλήθους. Είναι και η αιτία που τα τελευταία χρόνια στις διαδηλώσεις στο κέντρο, όποτε αρχίζουν τα δακρυγόνα, κάνω μεταβολή και αποχωρώ. Ευτυχώς που ο Μπαβέλλας δεν περιορίζει την ιστορία του σε κυνηγητά μεταξύ μπάτσων και πολιτών, αλλά της δίνει, όπως είπαμε, μια διάσταση σατιρικής αλληγορίας, δείχνοντας στην ουσία πως οι Έλληνες γίνονται ξένοι μεσ' στην ίδια τους τη χώρα, όχι βέβαια λόγω εισόδου μεταναστών, αλλά λόγω της φρικτής πλέον αντιμετώπισης τους από το κράτος.
Να πάτε να τη δείτε, αφενός γιατί είναι μια ξεχωριστή ταινία και, αφετέρου γιατί καλό είναι να στηρίζουμε το, επιδοτούμενο από πουθενά πλέον, ελληνικό σινεμά.
* το "Runaway Day" θα προβάλλεται στον κινηματογράφο "Μικρόκοσμος" (Λ. Συγγρού 106, 210-9215305) με ώρες προβολών 20.30 και 22.15. Το εισιτήριο κοστίζει 7,5 ευρώ ενώ υπάρχει και μειωμένο εισιτήριο των 5$ για πολλές κατηγορίες θεατών.
