Ποιοι να ήταν οι άνθρωποι που έμειναν στα πρώτα σπίτια που χτίστηκαν εκεί που συναντιούνται οι οδοί Σιμόν Μπολιβάρ και Μάρκου Μπότσαρη; Ασφαλώς άνθρωποι μοντέρνοι, που πίστευαν δηλαδή πως μόνο καλύτερος μπορεί να γίνει πια ο κόσμος.
Στις βορειονατολικές γειτονιές της γαλλικής πρωτεύουσας, τις πιο προσιτές προς το παρόν για τους κανονικούς ανθρώπους, υπάρχει αυτός ο δρόμος, η οδός Μάρκου Μπότσαρη, που έχει μόνο ζυγά νούμερα κι είναι από τους πιο ωραίους του Παρισιού. Γιατί σε όλο το μήκος του αντικρίζει ένα μαγικό πάρκο, το Buttes Chaumont. Το πάρκο το έφτιαξε πάνω σε παλιά ορυχεία γύψου ο Ναπολέων, ο Γ΄ –ο Βίκτορ Ουγκό τον έλεγε «ο ελάσσων»–, στα 1867, τρία χρόνια πριν φύγει εξόριστος μετά την ήττα στο Σεντάν. Έχει λίμνη, καταρράκτες, ένα νησάκι, το Μπελβεντέρε, γέφυρες, κυρίως την πέτρινη Γέφυρα των Αυτοκτονιών.
Παλιά περνούσε και τρένο, ακόμη βλέπουμε τις ράγες. Εδώ ερχόταν η σκανδαλιάρα Αλμπερτίν, η ηρωΐδα του Μαρσέλ Προυστ, για να ερωτοτροπήσει με τις φίλες της. Λογικό, ποιο μάτι να τη δει εδώ, στις τοτινές εξοχές, τόσο μακριά από τις καλές συνοικίες; Την πρόδωσε όμως κατά λάθος η θεία της και πρέπει να διαβάσετε το βιβλίο για να δείτε τι έγινε όταν έμαθε τα μαντάτα ο αφηγητής.
Αλλά ο δρόμος πήρε το σημερινό του όνομα λίγο αργότερα. Δε νομίζω να του άρεσαν του αυτοκράτορα Ναπολέοντα του Γ΄ τα ονόματα που πήραν το 1880 οι δρόμοι που περικλείουν το ρομαντικό πάρκο του. Τρεις ήρωες που τα έβαλαν με αυτοκρατορίες, προσέξτε παρακαλώ: Οδός Botzaris, από τον Μάρκο. Οδός και τώρα λεωφόρος Simon Bolivar, από τον ελευθερωτή της Νότιας Αμερικής, που ήταν, όπως ξέρουμε, του Ρήγα Φεραίου παιδί.
Οδός Manin, από τον λιγότερο τραγουδισμένο Ντανιέλε Μανίν, τον Ιταλό πατριώτη που τον Μάρτιο του 1848 βγαίνει από τα αυστριακά μπουντρούμια της Βενετίας για να γίνει πρόεδρος της εφήμερης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Γιατί τη χρονιά αυτή, το 1848, φυσούσε τέτοιος άνεμος στη Ευρώπη που την είπαν Άνοιξη των Λαών. Σύντομη άνοιξη όπως η κανονική παριζιάνικη η οποία φέτος δεν ήρθε καν.
Ξέρω μερικούς Έλληνες που ζουν ή έζησαν σε αυτόν τον δρόμο. Κάθε φορά η ίδια απορία: ο δικός μας ο Μπότσαρης; Μα ναι, αυτός που μαθαίνουμε στο σχολείο και βαριόμαστε, όπως βαριόμαστε και με την Δέσπω που κάνει πόλεμο με νύφες και μ΄αγγόνια. Αυτή είναι η μοίρα των ηρώων, οι πολλοί μένουν άγνωστοι, οι άλλοι πιάνουν σκόνη. Τα κατορθώματα και τον θάνατο του Μάρκου στο Μεσολόγγι τα μάθαιναν στην Ευρώπη, καιρό μετά βέβαια, τα νέα ταξίδευαν αργά τότε. Αλλα η συγκίνηση θα ήταν ίδια, φανταζόμαστε όταν βλέπουμε τι έγραφαν γι΄αυτόν οι εφημερίδες και οι ποιητές. Ψάχνω να βρω αναλογίες: αν είχε ζήσει πιο αργά, αν τον είχε φωτογραφήσει ο Αλμπέρτο Κόρντα, θα είχε γίνει αφίσα και μπλουζάκι, στο Παρίσι του 19ου αιώνα έγινε δρόμος. Ένας τόσο ωραίος δρόμος.
Μερικά κτίρια χτίστηκαν όταν ζούσε ακόμη ο Μαρσέλ Προυστ, το γράφει πάνω από την εξώπορτα: 1901, 1909, 1917. Άλλα είναι πρόσφατα, σαν ελληνικές πολυκατοικίες. Πολλά χτίστηκαν εκεί όπου μέχρι το 1960 περίπου υπήρχαν τηλεοπτικά και κινηματογραφικά στούντιο, τώρα μένουν τα ονόματα μερικών δρόμων: Οδός Πλατώ, Έβδομης Τέχνης...
Στο ν° 36 μια θλιβερή έπαυλη που στέγαζε για χρόνια τις δραστηριότητες του RCD, του κόμματος του Τυνήσιου δικτάτορα Μπεν Αλί. Ακούγονται πολλά, για αίθουσες βασανιστηρίων, για αρχεία με ένοχα μυστικά με τα οποία ο Μπεν Αλί εξεβίαζε Γάλλους πολιτικούς. Τέτοια εποχή πριν δυο χρόνια κι ενώ το καθεστώς είχε ήδη καταρρεύσει το κτίριο καταλήφθηκε από Τυνήσιους πρόσφυγες. Είχαν φτάσει με καράβι στην Λαμπεντούζα, την Λαμπηδούσα στα νότια της Σικελίας, κι από κει στη Γαλλία.
Τελικά η αστυνομία τους έδιωξε στις 22 Ιουνίου, μερικοί βρήκαν καταφύγιο στα παγκάκια και τα κιόσκια του πάρκου. Δεν ξέρω αν κανείς κοιμήθηκε στον Ναό της Σίβυλλας, το πιο ρομαντικό από τα κιόσκια, στα υψώματα του Μπελβεντέρε ή αν παραξένεψαν τους Κινέζους που έρχονται κάθε μέρα στις 9 από την γειτονική Μπελβίλ για το πρωινό τους τάι-τσι...
σχόλια