Διονύσης Θεοδόσης

Οι φωτογραφίες και το άρθρο που αναδημοσιεύεται πιο κάτω προέρχονται από το αφιέρωμα του e-orfeas.gr στον Διονύση Θεοδόση.

Μη Μου Κρυφτείς, Διονύσης Θεοδόσης. Τραγούδι από την ταινία του Ανδρέα Θωμόπουλου "ΟΣΤΡΙΑ - Το τέλος του παιχνιδιού".

'Ετσι σε αγάπησα, Διονύσης Θεοδόσης. Στίχοι: Λευτέρης Χαψιάδης. Μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος.

Χίμαιρα. Πρώτη εκτέλεση: Διονύσης Θεοδόσης. Στίχοι: Άλκης Αλκαίος. Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος (από τον δίσκο Όσο κρατάει ένας καφές - 1989).

Συνέντευξη του Διονύση Θεοδόση στην ΕΡΤ.

Διονύσης Θεοδόσης: Ο ευαίσθητος κι ευγενικός ερμηνευτής του ελληνικού τραγουδιού

«Είχε ωραίο προσωπικό “χρώμα” και διέθετε ξεχωριστή ευγένεια και αξιοπρέπεια. Είχε να δώσει πολλά πράγματα …». Μ’ αυτά τα λίγα, αλλά εύστοχα, λόγια, περιέγραφε, την επομένη του θανάτου του, τον αξέχαστο Διονύση Θεοδόση, ο Ηλίας Ανδριόπουλος, ένας δημιουργός που μπορεί να μην συνεργάστηκε μαζί του, αλλά τον εκτίμησε βαθιά, όπως βαθιά εκτιμήθηκε κι αγαπήθηκε, αυτός ο ιδιαίτερος ερμηνευτής και σεμνός καλλιτέχνης κι άνθρωπος, από όλους - τους ανθρώπους του τραγουδιού, τους δημοσιογράφους και, φυσικά, τον κόσμο!
Την χρονιά που μας πέρασε, συμπληρώθηκαν 15 χρόνια από το θάνατο του Διονύση Θεοδόση(1993 – 2008) κι επειδή – όπως το γράφει ο ποιητής Κώστας Ουράνης – «τότε πεθαίνουν οι νεκροί, όταν τους λησμονάμε», σκεφτήκαμε, εδώ στον «ΟΡΦΕΑ», να του κάνουμε ένα αφιέρωμα μνήμης – να τον θυμηθούμε όσοι προλάβαμε κι απολαύσαμε το ταλέντο του, αλλά και να τον γνωρίσουν κι οι νεότερες γενιές ακροατών - μέσα από τη διαδρομή του στο τραγούδι, τις συνεργασίες του, τη δισκογραφία του, το σχετικό φωτογραφικό υλικό, αλλά και τις αναμνήσεις σπουδαίων καλλιτεχνών, που συνεργάστηκαν μαζί του και, που, με πολύ χαρά και συγκίνηση – «για το Διονύση» – όπως μας είπαν, δέχτηκαν να τις μοιραστούν μαζί μας.

Ο Διονύσης Θεοδόσης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 16 Ιούνη του 1958, αλλά καταγόταν, από την πλευρά του, γιατρού, πατέρα του Γιάννη Θεοδόση, από τη Ζάκυνθο.
Η μητέρα του, η Δέσποινα Παπαχριστοδούλου, ήταν τραγουδίστρια, γνωστή στο εξωτερικό, όπου έκανε καριέρα, ως Ντέπη Παπά. Ίσως, λοιπόν, από τη μητέρα του να πήρε το χάρισμα της φωνής, αφού, μαζί με τα πρώτα του βήματα στη ζωή, έκανε και “τα πρώτα βήματα στο τραγούδι”, μια κι από πολύ μικρός τραγουδούσε στη γειτονιά. Όπως μου είπε η αδερφή του, Αγγελική Θεοδόση, από πολύ μικρό παιδάκι τον φώναζαν “Μουσταφά”, επειδή ήξερε και τραγουδούσε την ομώνυμη επιτυχία της εποχής! Το τραγούδι λοιπόν, αλλά και τη θρησκεία, μια κι είχε μεγάλη πίστη προς το Θεό, αγάπησε, σύμφωνα με τα λεγόμενα της οικογένειάς του, ο Διονύσης Θεοδόσης από μικρός κι αυτό φαίνεται, ακόμα κι από το “δελτίο επιδόσεως”, τον έλεγχό του δηλαδή στο σχολείο – που βρήκα στο αρχείο του - όπου τους υψηλότερους βαθμούς τους είχε στα ιερά (=θρησκευτικά) και στη μουσική!

Κι επειδή αυτό το πρώιμο ξεκίνημά του στη μουσική δεν ήταν επαγγελματικό, αμέσως μετά απ’ αυτήν την ροκ εφηβική περίοδο, ακολούθησαν οι σπουδές στην ιατρική! Γράφτηκε κι έμεινε ένα διάστημα στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ στην Ολλανδία, αλλά διέκοψε τις σπουδές του για να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία. Αμέσως μετά, επειδή δεν ήθελε να επιστρέψει στην Ολλανδία, μετέφερε τα χαρτιά του στην Ιταλία και συνέχισε τη φοίτησή του στο πανεπιστήμιο της Ρώμης. Ήδη, όμως, με το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’80, έκανε και τα πρώτα επαγγελματικά βήματά του στο τραγούδι κι έτσι εγκατέλειψε και πάλι τις σπουδές του, αφού τον περίμενε το Φεστιβάλ Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης του 1981 στο οποίο και συμμετείχε.

Το 1981 ο Διονύσης Θεοδόσης πήρε μέρος στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, με το τραγούδι «Τα πάντα είσαι εσύ», το οποίο βγήκε 5ο. Την ίδια αυτή χρονιά ακολούθησαν σπουδές φωνητικής, αλλά και θεατρικές σπουδές, τόσο στη Δραματική Σχολή του Πέλου Κατσέλη, όσο, κατόπιν εξετάσεων, και στο Εθνικό Θέατρο, με μόνο σκοπό, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου, σε συνέντευξή του : «να μπορώ να εκφράζομαι καλύτερα πάνω στη σκηνή και θεωρώ ότι θέατρο και τραγούδι έχουν κοινό τρόπο έκφρασης». Πάντως, αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι ο Διονύσης Θεοδόσης είχε και μια, μοναδική, εμφάνιση στην τηλεόραση, ως ηθοποιός, στην τηλεοπτική μεταφορά του θεατρικού έργου «Ο Νάσος», που ανέβασε ο θίασος του Θανάση Παπαγεωργίου, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Θωμόπουλου.

Παράλληλα, με τις θεατρικές σπουδές του, ξεκίνησαν κι οι πρώτες συνεργασίες του με πολύ γνωστά ονόματα, με κυρίαρχη, αυτήν στη «Μέδουσα», δίπλα στον Γιώργο Μαρίνο, την Τάνια Τσανακλίδου και τον Κώστα Τουρνά. Την επόμενη χρονιά, το 1982, ξεκίνησε η συνεργασία του με το Γιάννη Σπανό, που αποτέλεσε όπως το λέει ο ίδιος, σημείο αναφοράς του κι ήταν ο ένας από τους δυο σταθμούς στην καριέρα του.

«Προσγειώθηκα στο ελληνικό τραγούδι με την καλύτερη αισθητική». Έτσι χαρακτήρισε ο ίδιος ο Θεοδόσης, σε συνέντευξή του, τη συνεργασία του με το Γιάννη Σπανό. Και συνεχίζει στην ίδια, αλλά και σε άλλες συνεντεύξεις του : «Δίπλα του άκουσα για τη γαλλική σχολή, Ζακ Μπρελ και Εντιθ Πιαφ, που έλεγαν τόσα με τη φωνή τους, όσα και με τη σκηνική παρουσία τους … Ξέρει τον τρόπο να περνάει τις ευαισθησίες του στον τραγουδιστή που συνεργάζεται, μαζί με όλη την κουλτούρα της γαλλικής σχολής που κουβαλάει ως δημιουργός». Εξαιτίας, λοιπόν, του Γιάννη Σπανού, πάλι με τα λόγια του Θεοδόση, “όλα μπήκαν σε μια ουσιαστική και σημαντική βάση στη ζωή του”. Κι έτσι, πράγματι είναι, αφού δούλεψε κοντά του, σε ζωντανές εμφανίσεις, αλλά, συνεργάστηκε και δισκογραφικά.

Σπουδαίες live συνεργασίες και αξιόλογες δισκογραφικές συμμετοχές

Η συνεργασία του Διονύση Θεοδόση με το Γιάννη Σπανό έφτασε στο αποκορύφωμά της την εποχή του θρυλικού προγράμματος του συνθέτη, μαζί με το Γιώργο Χατζηνάσιο, στο “MICHEL” , όπου συμμετείχε μαζί με την Πένυ Ξενάκη, την Ειρήνη Αγγέλου και τον Αντώνη Ζαφειρόπουλο και, βέβαια, κυκλοφόρησε σε ζωντανή ηχογράφηση, στον διπλό δίσκο «Μουσική πρόκληση»(1984). Την ίδια αυτή χρονιά συμμετείχε, μαζί με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, και στο δίσκο του Γιάννη Σπανού «Έξοδος κινδύνου», αλλά και στο δίσκο του Μιχάλη Τερζή, σε ποίηση Κωστή Παλαμά, «Όλη τη μουσική μεσ΄την αγάπη βάλε», δίπλα στο Γιώργο Νταλάρα και τη Δήμητρα Γαλάνη. Ακολούθησαν – εκτός του ενός και μοναδικού προσωπικού δίσκου του το 1989, που θα δούμε παρακάτω - οι δισκογραφικές συμμετοχές του, στο δίσκο του Γιώργου Χατζηνάσιου με τη Δήμητρα Γαλάνη « Παιχνίδι για δύο»(1986), στο δίσκο του Χρήστου Νικολόπουλου «Τραγούδια για τους φίλους μου»(1986), όπου είχε την τύχη να βρίσκεται μαζί με την “εθνική Ελλάδας των τραγουδιστών”(Αγγελόπουλος, Αλεξίου, Βιτάλη, Γαλάνη, Διαμάντη, Διονυσίου, Μητσιάς, Νταλάρας, Πάριος), στο δίσκο του Μάριου Τόκα «Στη λεωφόρο της αγάπης»(1987), μαζί με το Γιάννη Πάριο, τη Χαρούλα Αλεξίου και τη Δήμητρα Γαλάνη και στο διπλό δίσκο – ζωντανή ηχογράφηση του Γιώργου Χατζηνάσιου και Μάριου Τόκα «Θεσσαλονίκη δώδεκα και πέντε»(1989). Τελευταία του δισκογραφική ήταν στο δίσκο του Μάριου Μελετίου για την Κύπρο «Άδεια θρανία»(1990), όπου ερμήνευσε το ομώνυμο τραγούδι. Την ίδια αυτή χρονική περίοδο, όλη τη δεκαετία του ’80, είχε και πολλές σημαντικές συνεργασίες σε ζωντανά προγράμματα, όπως, ανάμεσα σε άλλες, στο «Ταμπού», με το Γιώργο Χατζηνάσιο, τη Δήμητρα Γαλάνη και την Τάνια Τσανακλίδου και στο «Ζυγό» με την Χαρούλα Αλεξίου και τον Χάρρυ Κλυνν. Από το 1986 ως και το 1990, συνεργάστηκε σταθερά με τον Γιώργο Νταλάρα, μια συνεργασία την οποία ο ίδιος ο Διονύσης Θεοδόσης την έχει διακρίνει ως το δεύτερο μεγάλο σταθμό στην καριέρα του.

«Πολλά από τα σημαντικά βήματα που έχω κάνει σ’ αυτό το χώρο τα χρωστάω στο Γιώργο Νταλάρα. Από ‘κει και πέρα, η συνεργασία μας στα ”Latin” και στις καλοκαιρινές συναυλίες μου έδωσε την ευκαιρία να παρακολουθήσω από κοντά τους ρυθμούς και τις ευαισθησίες του τελειότερου, κατά τη γνώμη μου, επαγγελματία που υπάρχει στο ελληνικό τραγούδι».
Αυτά έλεγε, σε συνέντευξή του ο Διονύσης Θεοδόσης για τη συνεργασία του με το Γιώργο Νταλάρα. Και, πραγματικά, ο Θεοδόσης ήταν δίπλα στο Νταλάρα στις μεγαλύτερες στιγμές της καριέρας του, από τις συναυλίες στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας με τον Paco De Lucia ως την τεράστια επιτυχία των λάτιν, σε περιοδείες σ’ όλη την Ελλάδα και σ’ όλο τον κόσμο το 1987 και το 1988, καθώς και στην τρίτη – μετά τις δυο ιστορικές του 1983 - μεγάλη συναυλία του Νταλάρα στο Ολυμπιακό Στάδιο το 1987. Η τελευταία τους ζωντανή συνεργασία ήταν στο «Αττικόν» το 1990. Ο ίδιος ο Θεοδόσης έχει περιγράψει και το κλίμα αυτών των ζωντανών συνεργασιών του με το Νταλάρα σε συνέντευξή του : «τις περισσότερες περιοδείες μου τις έκανα με τον Γιώργο Νταλάρα, με τον οποίο είχα την ευκαιρία να κάνω καταπληκτικές γνωριμίες και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα έξω, σε πολλά μέρη μας υποδέχονταν θριαμβευτικά.».
Επίσης, ο Θεοδόσης δήλωνε ότι στο Νταλάρα χρώσταγε την επαφή του με το λαϊκό τραγούδι : «Περνώντας από το ξένο τραγούδι με τα συγκροτήματα στη μπαλάντα, στερήθηκα την επαφή με το λαϊκό τραγούδι. Ευτυχώς, όμως, το κενό αυτό μου το κάλυψε η συνεργασία μου με το Γιώργο Νταλάρα …».
Πέρα όμως από τη συνεργασία, ο Θεοδόσης είχε και μια ιδιαίτερη, ανθρώπινη, πολύ ισχυρή φιλική σχέση με το Νταλάρα, ο οποίος, όπως θα δούμε, ήταν ένας από τα 2-3 πρόσωπα, που στάθηκαν μέχρι το τέλος της τραγικής περιπέτειας του Διονύση Θεοδόση με την επάρατη ασθένεια.

Ο δίσκος του με τον Θάνο Μικρούτσικο

Ο πρώτος προσωπικός δίσκος του Διονύση Θεοδόση, ήρθε, ύστερα από, σχεδόν, 8 χρόνια στο τραγούδι και 5 στη δισκογραφία. Ήταν, σαφώς, μια περίοδος αναμονής, αφού, μέχρι τότε, είχε μόνο, αξιόλογες, συμμετοχές, αλλά και δικαίωσης, μια και το «Όσο κρατάει ένας καφές»(ΜΙΝΟΣ, 1989), όπως ήταν ο τίτλος του, είχε τις βαριές υπογραφές του Θάνου Μικρούτσικου και του Άλκη Αλκαίου, αλλά, σε δυο τραγούδια, και των Κώστα Τριπολίτη και Γιώργου Παυριανού. Ο
Διονύσης Θεοδόσης είχε μιλήσει για τον δίσκο του στον Πάνο Γεραμάνη(«ΤΑ ΝΕΑ», 27-10-1989) : «Περίμενα πολλά χρόνια για να φτάσει η στιγμή να τραγουδώ μόνος σε ένα ολόκληρο έργο … Αν βιαζόμουν και είχα κάνει ατομικό δίσκο από τότε, μπορεί να είχα οδηγηθεί σε αρνητικό αποτέλεσμα … Αυτά τα τραγούδια τα έχω αγαπήσει πάρα πολύ και θέλω να φτάσουν στον κόσμο. Είναι ποιοτικά, αλλά όχι ειδικά. Ακούγονται ευχάριστα από πλατύ κοινό … Ο δίσκος μου με τον Μικρούτσικο περιέχει ηλεκτρικές μπαλάντες. Ο ήχος σ’ αυτά τα κομμάτια είναι πιο έντονος απ’ ό,τι θα ήταν σε μια απλή μπαλάντα. Ο Θάνος προσπάθησε σ’ αυτό το έργο του να βγάλει από τη δική μου ερμηνεία, κάτι περισσότερο απ ότι είχα δώσει ως τώρα, σε προηγούμενες ερμηνείες μου.».
Το κυριότερο απ’ όλα όμως είναι, πως πρόκειται για έναν εξαιρετικό δίσκο, τόσο με τραγούδια – επιτυχίες, που ξεχώρισαν αμέσως, όπως τα : «Όσο κρατάει ένας καφές» & «Τις νύχτες που κυκλοφορώ», αλλά και με άλλα, εξίσου, πολύ καλά κομμάτια : «Μια παλιά φωτογραφία», «Με το πλοίο του Φελίνι», «Χίμαιρα» και «Ένας στοιχειωμένος πύργος». Ο δίσκος κυκλοφόρησε, φυσικά, σε βινύλιο, αλλά, αργότερα, και σε cd και, πρόσφατα, διατέθηκε ξανά, σε cd, σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή, περιμένοντας, 20 χρόνια μετά, τους ευαίσθητους της νέας γενιάς ακροατών να τον ανακαλύψουν. Το κυρίαρχο στοιχείο του – σε συνδυασμό με τις μουσικές του Μικρούτσικου και τα λόγια των σπουδαίων στιχουργών – είναι οι ευαίσθητες, εκφραστικές κι ευγενικές ερμηνείες του Διονύση Θεοδόση, τα κυρίαρχα, δηλαδή, χαρακτηριστικά του ερμηνευτικού προφίλ του.

Λίγο μετά το μεγάλο αυτό άλμα του πρώτου προσωπικού δίσκου του, όταν τα 8 χρόνια δουλειάς κι αφοσίωσης, άρχισαν να “δίνουν καρπούς”, του “χτύπησε την πόρτα” η ασθένεια! Αμέσως το πάλεψε κι όλα έδειξαν να πηγαίνουν καλά στην αρχή. Μεταφέρω δυο χαρακτηριστικά δημοσιεύματα από τον Τύπο της εποχής :

«Είναι καλά ο Διονύσης Θεοδόσης! Μετά την περιπέτεια που είχε με την υγεία του ο συνεργάτης και καλός φίλος του Γιώργου Νταλάρα επέστρεψε από το Λονδίνο, όπου έμενε τον τελευταίο καιρό και έτρεξε να παρακολουθήσει τη συναυλία του στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας συντροφιά με τη Δήμητρα Γαλάνη.».

«Καλώς το Διονύση! Ο Διονύσης Θεοδόσης γύρισε μετά την περιπέτεια της υγείας του. Και μια χαρά. Άντε βρε αγόρι μου και μας κοψοχόλιασες, άσε τις κακίες και τα κουτσομπολιά όσον καιρό έλειπες. Άντε γιατί μας έλειψε και το ήθος σου. Λίγο το έχεις; Σιδερένιος Διονύση!».

Δυστυχώς, όμως, αυτή η, από καρδιάς, ευχή δεν έμελλε να πιάσε.

«Χτυπημένος από την επάρατο νόσο και μετά από τρίχρονη, άνιση πάλη μαζί της, έφυγε στα 35 του ένας από τους σεμνότερους ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού, ο Διονύσης Θεοδόσης. Πέθανε στο Λονδίνο, σε νοσοκομείο του οποίου είχε νοσηλευτεί επανειλημμένως».

Αυτή ήταν η είδηση που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες της εποχής.
Ο Διονύσης Θεοδόσης πέθανε στις 19 Οκτώβρη του 1993 στα 35 του χρόνια. Δίπλα του, καθ’ όλη τη διάρκεια της περιπέτειάς του, αλλά, ιδιαίτερα, στο τέλος, του στάθηκαν, η μητέρα του, η στενή του φίλη, τραγουδίστρια, Δέσποινα Κοντούδη κι ο Γιώργος Νταλάρας. Αξίζει, να σημειωθεί, ότι, λόγω της βαθιάς θρησκευτικής πίστης του, ο Διονύσης Θεοδόσης, λίγους μήνες πριν πεθάνει, είχε πάρει το σχήμα του μοναχού και, με το μοναχικό σχήμα του ενταφιάστηκε, κατόπιν επιθυμίας του, στο Άγιο Όρος.

Τάσος Π. Καραντής.