Στις 12 Ιανουαρίου του 2007 η εφημερίδα Washington post έκανε ένα κοινωνικό πείραμα. Στο μετρό της Ουάσινγκτον, στη στάση «L'ENFANT PLAZA STATION» ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους βιολιστές του κόσμου ο Joshua Bell, η αμοιβή του οποίου έφτανε τότε τα χίλια δολάρια ανά λεπτό, θα έπαιζε μουσική. Η εφημερίδα επέλεξε μια ώρα αιχμής για τους υπαλλήλους που χρησιμοποιούσαν το μετρό. Ο Joshua Bell, σε μια γωνία ινκόγκνιτο, έδινε επί 43 λεπτά τον καλύτερο εαυτό του, παίζοντας μουσική με ένα βιολί αξίας 3.500.000 $ (Gibson ex Huberman), που κατασκευάστηκε το 1713 από τον Antonio Stradivari. Επέλεξε να παίξει μη ευρέως γνωστά κομμάτια των Bach, Schubert και Ponce.
Η γενική περιγραφή του πειράματος ήταν: «Σε ένα συνηθισμένο περιβάλλον, σε μια ακατάλληλη ώρα, αντιλαμβανόμαστε το ωραίο; Σταματάμε για να το ευχαριστηθούμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο σε ένα μη-αναμενόμενο περιβάλλον;»
Σε 43 λεπτά, από τους 1097 περαστικούς, μόλις 7 σταμάτησαν να τον ακούσουν. Ανάμεσά τους και ένα 3χρονο παιδί που απομακρύνθηκε από τη μητέρα του. Μόλις 27 από τους περαστικούς άφησαν βιαστικά χρήματα (οι περισσότεροι χωρίς να σταματήσουν). Το ποσό που συγκέντρωσε ήταν 32 $.
Ο Joshua Bell πριν από 3 ημέρες είχε γεμίσει το το Boston's Stately Symphony Hall, με μέση τιμή εισιτηρίου 100$ το άτομο.
Δύο εβδομάδες αργότερα, στο Music Center στο Strathmore, στη North Bethesda, έπαιξε για ένα ακροατήριο αποκλειστικά για όρθιους, σε ένα κοινό τόσο ευλαβικά προσηλωμένο στο ταλέντο του, που συγκρατούσαν ακόμα και το ξερόβηχά τους, για τα σιωπηλά σημεία των κομματιών του.
Θυμήθηκα αυτό το κοινωνικό πείραμα βλέποντας το «Ψάχνοντας τον Sugar Man». Οι παραγωγοί του Rodriguez έλεγαν ξανά και ξανά το πόσο παράξενο είναι ένα τέτοιο ταλέντο να μην αναγνωρίστηκε στην Αμερική όταν έπρεπε (σ.σ. εκτός από έναν που εκνευρίστηκε όταν η κουβέντα έφτασε στο ποιος καρπώθηκε το χρήμα από την επιτυχία του στην Αφρική). Τα ραδιόφωνα δεν τον έπαιζαν, κανένας δεν ήθελε να ασχοληθεί μαζί του, οι δίσκοι του έμεναν απούλητοι.
Είναι ένα ωραίο φιλμ για το ζήτημα της επιτυχίας στην μουσική και γενικότερα στις τέχνες. Η τύχη, η σωστή στιγμή, όλοι αυτοί οι παράγοντες που οδηγούν στην επιτυχία και στην αναγνώριση από τις μάζες, σε αρκετές περιπτώσεις δεν συμπίπτουν. Μπορεί να έχεις άστρο, ταλέντο, χάρισμα που καλλιεργείς με δουλειά αλλά ο κόσμος να σου γυρίζει την πλάτη, όπως έκαναν οι περαστικοί στο Joshua Bell.
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ο Rodriguez βγήκε χαμένος από την ιστορία. Δεν γνώρισε επιτυχία ανάλογη με το ταλέντο του, έχασε σίγουρα χρήματα τα οποία καρπώθηκαν κάποιοι επιτήδειοι όταν οι δίσκοι του πουλούσαν στην Αφρική, συνέχισε να δουλεύει στις οικοδομές, μένει επί σαράντα χρόνια στο ίδιο σπίτι.
Τότε γιατί σου δίνει την εντύπωση ότι βγήκε νικητής; Γιατί ακόμα και τα χρήματα που κέρδισε από τις συναυλίες του στην Αφρική τα μοίρασε σε φίλους και συγγενείς. Γιατί φαίνεται ήρεμος και φιλοσοφημένος στα εβδομήντα του χωρίς να του έχει χτυπήσει η ματαίωση την πόρτα. Γιατί μοιάζει να έχει φιλτράρει το τι είναι σημαντικό και τι όχι στη ζωή. Τον ζηλεύεις όχι τόσο για το ταλέντο του στη μουσική αλλά για το ταλέντο του στη ζωή. Αυτό δεν σου το αναγνωρίζει ο κόσμος αλλά ο ίδιος σου ο εαυτός.
Υ.Γ.
Τα παιδιά ήταν αυτά που πλησίασαν τον Joshua Bell στο μετρό. Και αυτό λέει πολλά για τους ενήλικες...
σχόλια