“Θετική Δράση” ως λύση στην Κεντροαριστερά;

“Θετική Δράση” ως λύση στην Κεντροαριστερά; Facebook Twitter
4

Γράφει ο Αντώνης Κουρουτάκης (Υποψήφιος Διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης)

 

“Θετική Δράση” ως λύση στην Κεντροαριστερά; Facebook Twitter

Στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων εδώ και κάποιους μήνες έχει βρεθεί η πρωτοβουλία των 58. Αντικείμενο αυτής της πρωτοβουλίας είναι η ανασύσταση της κεντροαριστεράς και η δημιουργία μίας προοδευτικής δημοκρατικής παράταξης, της "ελιάς". Το εγχείρημα πραγματοποιείται σε κατάλληλη περίοδο. Ο πολιτικός χώρος της κεντροαριστεράς είναι μετέωρος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά την σημαντική και ολοένα διευρυνόμενη πολιτική επιρροή του δεν έχει καταφέρει να εκφράσει αυτόν τον κόσμο. Η κοινωνία φαίνεται να επανέρχεται σταδιακά απο το σοκ της λιτότητας και να απεγκλωβίζεται από το στείρο καταγγελτικό λόγο, όμως μέχρι στιγμής, αποδεικνύεται επιφυλακτική να στηρίξει νέες, δημιουργικές προτάσεις.

Το μεγάλο στοίχημα για την Κεντροαριστερά που θα κρίνει την επιτυχία του εγχειρήματος είναι η ικανότητα του νέου πολιτικού φορέα να εκφράσει και ταυτόχρονα να εμπνεύσει την κοινωνία. Η πρόκληση είναι η απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας και η ανάδειξη στα πολιτικά πράγματα νέων πρόσωπων, νοοτροπίων και πολιτικών. Κατά συνέπεια προϋπόθεση επιτυχίας της πρωτοβουλίας αυτής είναι η αποσύνδεση του εγχειρήματος από πρόσωπα και σύμβολα του παρελθόντος που η ελληνική κοινωνία έχει ήδη στείλει στο περιθώριο.

Όμως, η εκτεταμένη κινητοποίηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ προς ενίσχυση της πρώτης εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, ο περιφερειακός ρόλος ομάδων "πασοκογενούς" προέλευσης και η παρουσία πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ στα πρώτα καθίσματα, δημιούργησε εντονότατο προβληματισμό. Μερίδα του τύπου εστίασε στο σημείο αυτό την κριτική της και η κοινωνία εν γένει μοιάζει να μην έχει πειστεί ότι η όποια πρωτοβουλία δε θα αποτελέσει απλώς μια Οβιδιακή μεταμόρφωση του "παλαίου ΠΑΣΟΚ" με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Κορυφαία πολιτική πράξη για την ανασύσταση της Κεντροαριστεράς, τόσο από πρακτική όσο και από συμβολική άποψη είναι η ανάδειξη κομματικών οργάνων και η κατάρτιση ψηφοδελτίων. Αν όμως, πραγματοποιηθούν ανοιχτές συμμετοχικές διαδικασίες για την επιλογή προσώπων, ελλοχεύει ο κίνδυνος της επικράτησης πρωτοκλασάτων/γνωστών στελεχών των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ που έχουν στα συρτάρια τους λίστες με εκλογική πελατεία, προσβάσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και εμπειρία σε εκλογικές αναμετρήσεις. Δεδομένης της αδυναμίας των νέων και άφθαρτων προσώπων να ανταγωνιστούν τους ήδη υπάρχοντες μηχανισμούς, τυχόν συντριπτική ανάδειξη των κραταιών στελεχών του παρελθόντος θα επιβεβαιώσει τις επιφυλάξεις των επικριτών αλλά και εν τέλει θα θέσει το όλο εγχείρημα στις Ελληνικές καλένδες.

Πώς μπορεί να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη; Προφανώς ο αποκλεισμός των όποιων προσώπων δεν αποτελεί λύση, καθώς επί της ουσίας αντιβαίνει στο δημοκρατικό πνεύμα κάθε συμμετοχικής διαδικασίας. Απάντηση σε αυτό το αδιέξοδο παρέχει το σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο των ποσοστώσεων που συνιστούν "θετική δράση" (affirmative action).

Ως θετική δράση ή ως θετική διάκριση ορίζονται μεταξύ άλλων, μέτρα που στοχεύουν σε μια συγκεκριμένη ομάδα και αποσκοπούν στην αντιστάθμιση της μειονεκτικής θέσης στην οποία μπορεί να βρίσκονται τα μέλη της ομάδας λόγω των δομών που επικρατούν, που στην περίπτωσή μας είναι τα νέα προσώπα στο δύσκπαμπτο πολιτικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των όποιων συμμετοχικών διαδικασιών ανάδειξης κεντρικών οργάνων αλλά και κατάρτισης ψηφοδελτίων, είναι δυνατόν να θεσμοθετηθεί ότι "ο αριθμός των εκλεγμένων υποψηφίων που δεν κατείχαν κατά τη τελευταία δεκαετία θέση Υπουργού, Υφυπουργού, Γενικού και Ειδικού Γραμματέα, Βουλευτή πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με τα 2/3 του συνολικού αριθμού των εκλεγμένων υποψηφίων".

Η πολιτική της θετικής δράσης, αν και δεν τυγχάνει καθολικής αποδοχής, έχει εφαρμοστεί επιτυχημένα στην Αμερική στο πεδίο της καταπολέμησης των φυλετικών διακρίσεων και στην Ευρώπη είναι διαδεδομένο μέσο έμπρακτης εφαρμογής της ισότητας των δύο φύλων στις εργασιακές σχέσεις. Σ' αυτό το πλαίσιο έχει κατοχυρωθεί στην Ελλάδα με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001.

Συνέπεια της ποσόστωσης των 2/3 υπέρ των όσων που δεν είχαν κυρίως κυβερνητικό ρόλο μέσα στη τελευταία δεκαετία θα είναι η προώθηση ενός μείγματος νέων και παλαιών προσώπων στα πολιτικά κέντρα αποφάσεων. Ο θεσμός της θετικής δράσης μπορεί εμπράκτως να εγγυηθεί την ανάδειξη νέων πολιτικών και νοοτροπιών, να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες αλλά και να διασφαλίσει τη συνέχεια στην κεντροαριστερά. Το μέτρο αυτό της ποσόστωσης μπορείς να έχει ορίζοντα περιορισμένης χρονικής ισχύος καθώς τώρα, περισσότερο από ποτέ, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη χάραξης στρατηγικής και ανάληψης δράσης, για να ενισχυθεί η συμμετοχή νέων προσώπων στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς.

Oι προκλήσεις στο χώρο της κεντροαριστεράς είναι πράγματι μεγάλες αλλά καμία από τις σύγχρονες προκλήσεις αυτές δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά χωρίς την ανάδειξη και τη συμμετοχή νέων προσώπων, απαλλαγμένων από τα βάρη των τελευταίων ετών που οδήγησαν στην οικονομική κατάρρευση και στην πτώση. Ιδέες και προτάσεις υπάρχουν. Το ζητούμενο είναι να πραγματοποιηθούν στον κατάλληλο πολιτικό χρόνο.

 

4

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

3 σχόλια
Αξίζει νομίζω να σταθεί κανείς και να κάνει λίγο zoom-in στην πορεία της Ένωσης Kέντρου, που θυμίζει έντονα αυτήν του ΠAΣOK. Στις εκλογές του 1974 λοιπόν η άλλοτε πανίσχυρη Ένωση Kέντρου (σ.σ. 1965: 53%) πήρε μόλις 20% ενώ το νεοσύστατο τότε ΠAΣOK 14%. Στις εκλογές του 1977 που ακολούθησαν, η Ένωση Kέντρου (μετονομασθείσα πλέον σε Ένωση Δημοκρατικού Kέντρου - ΕΔHK - μετάλλαξη @ρχ%Δι@ τύπου "άλλαξε ο Mανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς") συνέχισε τη δραματική της πτώση αποσπώντας το 11% των ψήφων του εκλογικού σώματος έναντι 25% του ΠAΣOK που αναδείχθηκε αξιωματική αντιπολίτευση. Πέρα από το άστρο του Ανδρέα Παπανδρέου, η συμμετοχή της Ένωσης Kέντρου στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Kων. Kαραμανλή (σας θυμίζει κάτι;) πιθανολογείται πως ήταν ένας από τους λόγους της πτώσης της δημοφιλίας της στους κεντροαριστερών πεποιθήσεων πολίτες. ΄Oταν το 1981 το ΠAΣOK ήρθε στην εξουσία με 48%, η Ένωση Δημοκρατικού Kέντρου πήρε μόλις 0,4%.. Πάμε στο σήμερα τώρα.H περίοδος από το 2010 και μετά μοιάζει με την επταετία, κυρίως ως προς το ότι δε χαρακτηρίζεται από την ομαλότητα της περιόδου 1974-2009. Επομένως η κρίση, όπως η δικτατορία, αποτελεί απ'αυτή την άποψη ιστορική καμπή. Στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 λοιπόν, το άλλοτε κραταιό ΠAΣOK (σ.σ. 2009: 44%) απέσπασε μόλις 12%. Aντίστοιχα, ο άλλοτε μικρός κι ανίσχυρος ΣΥΡΙZA εκτινάχθηκε από το ούτε καν 5% (εκλογές 2009) στο 27% και σε αξιωματική αντιπολίτευση. Tην ίδια στιγμή η ΔHMAΡ, ένα πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα αποσπασμένο από τον ΣΥΡΙZA, αποσπούσε ένα πρόσθετο 6% των ψήφων. Mε τη συμμετοχή του ΠAΣOK σε κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Aντώνη Σαμαρά και με μια οικονομία που συνεχίζει να σέρνεται, δεν είναι να απορεί κανείς που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν περαιτέρω κάμψη των ποσοστών του ΠAΣOK. H ιστορική εμπειρία (σ.σ. Ένωση Kέντρου) προειδοποιεί ότι τακτικές τύπου "άλλαξε ο Mανωλιός, κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς" είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Εάν η κίνηση των 58 ήταν πράγματι κάτι καινούριο και δε χρησίμευε ως απλός μανδύας του καταρρέοντος ΠAΣOK, όφειλε να διαχωρίσει τη θέση της και να μη δεχτεί το ΠAΣOK υπό τη σκέπη της, πολλώ δε μάλλον στις πρώτες σειρές.. H νέα κεντροαριστερά δεν πρέπει να'χει το ρόλο παλιόβαρκας που μοιράζει σωσίβια και σέρνει βαρίδια (σ.σ. άλλοτε μεγαλοστελέχη του ΠAΣOK που ο λαός τιμώρησε ήδη με την ψήφο του). Tο ΠAΣOK από την άλλη οφείλει να υποστεί την αποδοκιμασία στην κάλπη και να σηκώσει επιτέλους το βάρος της πολιτικής του ευθύνης. Aς κατέλθει λοιπόν μόνο του στις επικείμενες εκλογές. Έτσι μάλιστα, μέσω της πιθανολογούμενης παταγώδους αποτυχίας του, ίσως δώσει προοπτική σε άλλες προσπάθειες του κεντρώου χώρου, αντί να μας στέλνει όλους απο αντίδραση μονοκούκι στο Συριζα (για τους ανίατους που στρέφονται προς XA δε χωρεί σχόλιο). Kαι στο τέλος τέλος, ίσως έτσι το - όποιο απομένον - ΠAΣOK δώσει προοπτική στην Ελλάδα! Kι ίσως ελαφρύνει κι η συνείδηση των χρόνιων ψηφοφόρων του (και διασώσει και την υστεροφημία του ο Mπένυ)..Γιατί άλλωστε το ΠAΣOK αυτό πρέσβευε ότι ήταν: δύναμη ελπίδας, δύναμη προοπτικής. Aφού δεν έφερε στον τόπο την προοπτική με τη διακυβέρνηση του, ας τη φέρει τουλάχιστον με την αυτοθυσία του.
Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι συστράτευση όλων των σκεπτόμενων και δημιουργικών ανθρώπων, ανεξάρτητα από ταμπέλες. Στην τελική είδαμε πόσο βοήθησε και η αυθεντική "Ελιά" τους Ιταλούς.Ο όρος "κεντροαριστερά" από μόνος του ανήκει σε άλλη εποχή,οι λύσεις για το 2014 δεν μπορούν να έρθουν με όρους του 1950.Και βέβαια μακριά από τους "γνωστούς-άγνωστους" που μας οδήγησαν εδώ, ας πάνε σπίτια τους επιτέλους (αν όχι φυλακή)...
Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα είναι συστράτευση ανθρώπων με κάποιες ηθικές αξίες που δεν θα κλέβουν από την ταμπακιέρα. Προφανώς και χρειάζεται νέους ανθρώπους αλλά αν είναι να ακολουθήσουν την πεπατημένη τότε άστο καλύτερα.
Kεντοαριστερά οι 58; Ποιοι ακριβώς;Ο Γιαννίτσης που αν ήταν στο χέρι του θα είχε εφαρμόσει το μνημόνιο από το 1996;Ο γυρολόγος Μπίστης; Ο Σημίτης με την πολιτική του υπερδανεισμού; Όλοι όσοι κατηγορούνται για τις μίζες στα εξοπλιστικά ήταν στενοί συνεργάτες των υπουργών του.. Και ο "στρατηγός Τσουκάτος" με τις μίζες που έλαβε για το ΠΑΣΟΚ ήταν ο "εξ' απορρήτων" του. Ο Στουρνάρας δεν ήταν άμεσος συνεργάτης του;Οι "πανεπιστημιακοί" της παρέας... βολεμένες φυσιογνωμίες που προσφέρουν θεωρητική κάλυψη στα σημερινά εγκλήματα;Και φυσικά όλο το σημερινό "υγιές ΠΑΣΟΚ" (γιατί το "παλιό ΠΑΣΟΚ πήγε στο ΣΥΡΙΖΑ")Πιο πολύ ως τελευταία προσπάθεια να μη χάσουν τις καρέκλες τους κάποιοι, μοιάζει η "πρωτοβουλία των 58" παρά κεντροαριστερά!