«Μνημόνιο τέλος», «Η Ελλάδα κατορθώνει μια απίστευτη ανάκαμψη», «εντυπωσιακή ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας», «Επιστρέφουμε σε ένα εξάμηνο στις διεθνείς αγορές»... Τι έγινε ρε παιδιά, σωθήκαμε και αν ναι, ποιοι απ' όλους; Τελείωσε ο πεντάχρονος εφιάλτης με την άδεια του χερ Σόιμπλε, του Bloomberg και του Reuters, δηλαδή; Να χαίρεται και να χαμογελά στο διηνεκές ο κόσμος πια, πατέρα; Πολύ θα το θέλαμε αλλά χλωμό.
Πανηγυρίζει, που λες, η κυβέρνηση για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, το πρωτογενές πλεόνασμα, τη συμφωνία με την Τρόικα και τους χιλιάδες επενδυτές που συνωστίζονται στα σύνορα ανυπομονώντας να προϋπαντήσουν τη «νέα εποχή» που ανατέλλει για την Ελλάδα, όπως ανακοίνωσε πανευτυχής ο πρωθυπουργός. Επειδή η ιστορία αγαπάει τις φάρσες, όλα αυτά συνέβησαν παραμονές Πρωταπριλιάς. Μακάρι να ήταν εξίσου αστείο και το νέο πολυνομοσχέδιο-οδοστρωτήρας που πέρασε στη βουλή την Δευτέρα - στον πόντο κιόλας κρίθηκε παρότι «σικέ» το ματς, 152 υπέρ-151 κατά! - και το οποίο θα αποτελεί, στο εξής, μια ωμή πραγματικότητα απροσδιόριστα μακράς διάρκειας, εκτός πια κι αν συμβεί κάποια πολύ θεαματική εγχώρια ή διεθνής εξέλιξη (λέμε τώρα). Ένα νομοσχέδιο που κανείς βουλευτής δεν πρόλαβε να διαβάσει, εννοείται, ακόμα κι αν το ήθελε. Δεν τους αδικώ: Προσωπικά, αν υποχρεωνόμουν να διαβάσω 800 σελίδες απνευστί, θα προτιμούσα να τελείωνα, επιτέλους, τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις. Και δεν θα είχα να λογοδοτήσω στο τέλος για το πόσο μου άρεσε παρά μόνο στη συνείδησή μου.
Παρά τους κυβερνητικούς διθυράμβους, είναι καταρχήν ηλίου φωτεινότερο ότι δεν πρόκειται για «συμφωνία» αλλά για ένα τέταρτο μνημόνιο, κανονικά και με το νόμο. Το επαχθέστερο όλων. Που επιμένει στη λιτότητα, αγριεύει περισσότερο τη φορολογία, εκθεμελιώνει κοινωνικό κράτος κι εργασιακές σχέσεις, συμπιέζει επιπλέον μισθούς και συντάξεις, απελευθερώνει τις απολύσεις, δημιουργεί εργαζόμενους-λάστιχο και ξεπουλά «τιμής ένεκεν» το εργατικό δυναμικό της χώρας, τους πόρους της κι ολόκληρη την παραγωγική της βάση. Εξελίξεις που στα τηλεοπτικά κανάλια, τουλάχιστον, πήραν πολύ λιγότερη δημοσιότητα από τις «κόντρες» για το φρέσκο γάλα και τη σύνθεση του ρυζόγαλου (άλλες απίστευτες εμμονές που σε κάνουν να αναρωτιέσαι για την πνευματική υγεία των εμπνευστών τους). Γινόμαστε κοντολογίς φτηνοί, ανασφαλείς κι ευέλικτοι όσο δεν παίρνει. Όσο για τη ρημάδα την ανάπτυξη, πέρα βρέχει. Καμία σοβαρή επένδυση ή προοπτική – όλες οι ελπίδες επαφίενται στον τουρισμό, το Ελληνικό, την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου, 2-3 ακόμα έργα βιτρίνας κι ό,τι δημόσια περιουσία απέμεινε.
Το ίδιο το πολυδιαφημισμένο πλεόνασμα των 2.9 δισ. Ευρώ είναι, κατά βάση, άπαξ επιστροφές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και το υπόλοιπο ό,τι καρπώθηκε το κράτος από τις άγριες περικοπές σε υγεία, παιδεία, μισθούς. Τα 2/3 του ποσού αυτού θα επιστραφούν στους δανειστές μας, μια «ασπιρίνη» 350 εκ. θα πάει στα ετοιμοθάνατα μετά και την κατάργηση 43 σχετικών φόρων καθώς και τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών ασφαλιστικά ταμεία, ενώ τα υπόλοιπα θα μοιραστούν ως αυξήσεις οι απαραίτητοι «πραιτωριανοί», βλέπε ένστολοι και δικαστικοί. Ε, εντάξει, θα περισσέψει και κάνα ψίχουλο για άνεργους, άστεγους κ.λπ. αναξιοπαθούντες διότι βεβαίως διαθέτουμε ευαίσθητη Πολιτεία.
Από τη μια, το successstory μιας δράκας μεγαλοεπιχειρηματιών, τραπεζιτών, πολιτικών και των παρατρεχάμενών τους. Που δεν διστάζουν να «πλαστογραφούν» υπέρ τους μέχρι και εκθέσεις του ΟΟΣΑ, αλλά που στηρίζονται σθεναρά από τις δυνάμεις εκείνες που για κανένα λόγο δεν επιθυμούν μια ανατροπή του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα ή οπουδήποτε αλλού. Κι ας είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι μια αριστερή (βλέπε Συριζαίικη) κυβέρνηση θα μπορέσει πράγματι να εφαρμόσει μια διαφορετική πολιτική, με δεδομένο το διεθνές κλίμα αλλά και μια σειρά εγγενείς αδυναμίες. Από την άλλη, ένας στους τέσσερις Έλληνες (δίχως να υπολογίζονται οι μετανάστες) να ζουν στα όρια της ανέχειας, όπως δείχνει και η τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κοινωνική κατάσταση και την απασχόληση στην Ε.Ε. Όχι, δεν μιλάμε για τίποτα απρόσωπους αριθμούς – είναι η γιαγιά που η σύνταξη δεν της φτάνει πια ούτε για τα στοιχειώδη, ο μακροχρόνια άνεργος φίλος που έχει βυθιστεί στην απελπισία, ο γείτονας που ξεπουλά ολόκληρη οικοσκευή λόγω χρεών, ο καλοβαλμένος κάποτε γνωστός που βρέθηκε στο δρόμο...
Ειδικότερα, η Ελλάδα την τελευταία διετία εμφανίζει τη μεγαλύτερη αύξηση στο ποσοστό του πληθυσμού που φλερτάρει στενά με τη φτώχεια (1.8%), ενώ την ίδια περίοδο το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 14,8%, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μετά την Ιρλανδία, άσχετα που εργαζόμαστε πλέον σκληρότερα από κάθε Ευρωπαίο (43,7 ώρες τη βδομάδα). Και ενώ στην κυβέρνηση καμαρώνουν ότι εξασφαλίσαμε την υπερδόση των 8.3 δισ. Ευρώ, ήδη ακούμε για «τριχοτόμηση», «προαπαιτούμενα» και πρόσθετα μέτρα 6 δισ. από φθινόπωρο. Έρχεται κι εκείνη η δυσοίωνη Εθνική Στατιστική Υπηρεσία να καταγράφει άνοδο 8.5% στις αυτοκτονίες μέσα στο 2013, από κοντά και η Eurostatπου δείχνει νέο πληθυσμιακό έλλειμμα 5.5% (κάπου 60.000 ψυχές) σε σχέση με το ήδη «λιτό» 2011 λόγω μετανάστευσης αφενός, υπογεννητικότητας αφετέρου.
Πάψε ρε γκρινιάρη, ακούω μια φωνή. Σημασία έχει η ψυχολογία κι όλα τα άλλα διορθώνονται - το μόνο της κακό είναι ότι δυστυχώς δεν... τρώγεται, ούτε αντικαθιστά τα φράγκα που δεν βγαίνουν. Έχει άλλωστε και θετικά σημεία το μνημόνιο-νομοσχέδιο, λέει. Απελευθερώνει κάποια κλειστά επαγγέλματα, επιτρέπει εκπτώσεις στα στοκατζίδικα, καθορίζει ανώτατες τιμές στην πώληση νερού, ροφημάτων και αναψυκτικών, «ζυγίζει» το ψωμί. Το σπουδαιότερο, αφήνει τελείως «λάσκα» την αγορά βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής σε μια συγκινητική προσπάθεια τόνωσης του ηθικού μας αφού η κατάσταση δίχως «ντόπες» δεν παλεύεται (πολύ θα το εκτιμούσαμε δε να απελευθέρωναν επί τούτου έτι σκληρότερα... ντραγκς). Δεν εκτιμάς ότι μπορείς πια να ψωνίζεις και τις Κυριακές όπως πάντα ήθελες, δεν βλέπεις έστω πόσο θεαματικά αποκαταστάθηκε η εικόνα σου διεθνώς;
Σαν να αρχίζω να το βλέπω, τελικά. Ίσως πράγματι όλα αυτά γίνονται για το καλό μας, ίσως τα μνημόνια είναι θεόπεμπτα κι ο Σαμαράς στ΄αλήθεια ο Εκλεκτός. Νιώθω, επιτέλους, την απέραντη ευτυχία του ανανήψαντος Ουίνστον Σμιθ στο οργουελικό «1984». Το βλέπουν κι άλλοι – απόδειξη, οι μερικές μόνο χιλιάδες «γραφικοί» που κατέβηκαν στο Σύνταγμα την Κυριακή κατά την ψήφιση του μνημονίου Νο 4, ενόσω στην ομοιοπαθή Ισπανία ακόμα πλημμυρίζουν οι διαδηλωτές τους δρόμους. Καταπώς φαίνεται, ο μέσος Έλληνας είτε φοβήθηκε, είτε κουράστηκε, είτε αποφάσισε να τη δει για την πάρτη του, όπως συνηθίζει, κι ό,τι βγει. Οι συνήθεις χορτάτοι, κανένα πρόβλημα – τα λεφτά τους «αυγαταίνουν» στις offshore, τα παιδιά τους σπουδάζουν έξω, σεκιουριτάδες και γιατρούς έχουν ιδιωτικούς. Οι άλλοι, ας προσέχαμε. Οικονομολόγος, έπειτα, δεν είμαι – μπορεί τα νέα μέτρα να αποδειχθούν όντως ευλογία, μπορεί πράγματι η ανάκαμψη να καταφτάνει με ταχύτητα φωτός (γι΄αυτό και δεν τη βλέπουμε οι αδαείς).
Μισό λεπτό, όμως. Το να δουλεύω σαν βιομηχανικός προλετάριος του 19ου αιώνα (εφόσον βέβαια βρω εργασία) 24 ώρες τη μέρα, εφτά μέρες τη βδομάδα «για δυο πιάτα/φασουλάδα/λαδερή» που θα'λεγε κι ο Πουλίκας, να χρειάζομαι δανεικά ήδη στις δεκαπέντε του μηνός, να φορολογούμαι και στο κατούρημα, να έχω – αν έχω – μια κατ΄ευφημισμό ασφάλιση, άντε πες τα ανέχομαι. Στο κάτω-κάτω, πόλεμο δεν γνωρίσαμε όπως μας επέπλητταν οι δικοί μας, ε ας ζήσουμε την οικονομική του, τουλάχιστον, εκδοχή. Οποιανού δεν του αρέσει, ας βγει στο βουνό ή ας συγχρωτιστεί κοινωνικά στέκια, αλληλέγγυες κινήσεις, συλλογικές κουζίνες, αγορές χωρίς μεσάζοντες κι άλλα τέτοια κομμουνιστικά. Κι άμα σου προκαλούν αλλεργία τα παραπάνω, Ελληνάρα μου, «αντιμνημονιακοί» δηλώνουν επίσης οι ΑνΕλ, Χρυσή Αβγή, Πατριωτικό Μέτωπο...
Εκείνο, ωστόσο, που δεν χωνεύεται με τίποτα είναι η διαρκής έκπτωση αξιών που υποχρεωνόμαστε παράλληλα να ζούμε. Την πλήρη συνταγματική απαξίωση (απών ο πρωθυπουργός σε μια ακόμα «κατεπείγουσα» ψηφοφορία), τον ρατσισμό, τις συνεχιζόμενες διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής, καταγωγής, ερωτικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, την ενορχηστρωμένη προπαγάνδα, τη μισαλλοδοξία, τον κοινωνικό δαρβινισμό, τη διαιωνιζόμενη κουλτούρα της λαμογιάς, τον ξενιτεμό των αξιότερων, των ανοιχτότερων μυαλών. Τη σκληρή καταστολή ή και η κανονική απαγόρευση διαδηλώσεων, όπως συνέβη και στην πρόσφατη σύνοδο του Ecofin, τη θεσμοθετημένη ατιμωρησία για τα σώματα ασφαλείας, είτε ξυλοκοπούν βάναυσα, είτε βασανίζουν, είτε απαγάγουν (όπως τον Τούρκο πολιτικό πρόσφυγα Μπουλούτ Γιαϊλά πέρσι στα Εξάρχεια), είτε δολοφονούν ακόμα, όπως στην περίπτωση του Αλβανού βαρυποινίτη Ιλίρ Καρέλι. Την επίσημη κατάργηση, μ' αυτά και μ' εκείνα, ακόμη και του δικαιώματος στο όνειρο. Στα κομμάτια να πάει η αυταρχική, ημιτριτοκοσμική Μπανανία που αποκαλείτε Ελλάδα. Για αυτά και μόνο θα εξακολουθήσετε να με βρίσκετε μπροστά σας – κι ας μη σώσω ποτέ να αξιωθώ εργασία σταθερή, σύνταξη και κομπόδεμα τραπεζικό. Φτύνω ήδη στους τάφους σας.
Με αγάπη, Θ.
σχόλια