Ο Γιώργος Φραντζεσκάκης είναι μια ξεχωριστή περίπτωση υποψήφιου δημοτικού συμβούλου. Κατεβαίνει στις εκλογές – με τον συνδυασμό του νυν δημάρχου Γ. Καμίνη- ως ειδικός πάνω στην αστική πανίδα και δηλώνει ικανός να καταρτίσει ένα πρόγραμμα που θα σέβεται τα δικαιώματα όχι μόνον των φιλόζωων, αλλά και όσων δεν έχουν γνωρίσει ακόμα την ευτυχία συμβίωσης με ένα ζώο.
Με τα ζώα ασχολείται επαγγελματικά από το 1999. Έχει δημοσιεύσει εκατοντάδες άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, ενώ έχει εκδώσει και ένα βιβλίο με τίτλο «Φιλόζωος ή μισάνθρωπος;» (ο ίδιος πιστεύει ότι αν δεν καταφέρεις να γίνεις το πρώτο, μοιραία καταντάς το δεύτερο).
Συζητήσαμε μαζί του για τη ζωή των τετράποδων, αλλά και των δίποδων κατοίκων αυτής της πόλης.
Καταρχάς, γιατί αποφάσισες να εμπλακείς σε όλη αυτήν την ιστορία των εκλογών;
Βασικά με ώθησε το ενδιαφέρον μου για την αστική πανίδα και την εξασφάλισή της στις ειδικές συνθήκες που αντιμετωπίζει σήμερα η Αθήνα. Στην Ελλάδα -ίσως να μην το γνωρίζουν πολλοί- ο νόμος προστατεύει το δικαίωμά τους αδέσποτου ζώου στην ύπαρξη, με διατήρηση του στάτους του. Μιλάμε για μια πολύ προωθημένη αντίληψη που δεν συναντάται σχεδόν πουθενά αλλού στον κόσμο. Σε άλλες χώρες, η “αδέσποτη κατάσταση” είναι ένα καθαρτήριο, μια ενδιάμεση στάση ανάμεσα στον παράδεισο (την υιοθεσία) και την κόλαση (την ευθανασία). Άρα, από άποψη νομοθεσίας είμαστε καλά. Όμως ο νόμος είναι μια πρόταση. Και οι προτάσεις σκοντάφτουν συνήθως στις προθέσεις...
Μιλώντας για τα αδέσποτα, ποιες είναι οι άμεσες κινήσεις που μπορεί να κάνει ο Δήμος για να τα βοηθήσει;
Η πιο ωραία ιδέα που συνάντησα πρόσφατα έχει να κάνει με την εθελοντική σίτισή τους από τα αποφάγια των εστιατοριών. Είναι μια ιδέα που εφαρμόζει ο Δήμος Κωνσταντινούπολης και η ομορφιά της έγκειται στο ότι είναι μια απλή πρόταση που απαιτεί μόνον οργάνωση. Στα εστιατόρια, στο τέλος κάθε γεύματος, ο σερβιτόρος φέρνει μια χάρτινη πυραμίδα στον πελάτη και ο πελάτης βάζει μέσα ό,τι μπορεί να καταναλωθεί από ένα σαρκοβόρο ζώο της πόλης. Στο τέλος κάθε μέρας ο Δήμος κάνει την αποκομιδή και ταΐζει τα αδέσποτα στα ειδικά κουτιά που έχει τοποθετήσει σε κομβικά σημεία του Δήμου. Με έναν χορηγό από την αγορά της φιλοζωίας και λίγη συστηματοποίηση, μιλάμε για μια ανέξοδη ανακύκλωση που ωφελεί την πόλη και την πανίδα της.
Ταυτόχρονα, ο κάθε Δήμος πρέπει να σημάνει και να στειρώσει άμεσα όλα τα ζώα που κυκλοφορούν στους δρόμους του. Οπως το ίδιο πρέπει να πιέσει για να συμβεί και με τα δεσποζόμενα ζώα, για λόγους που έχουν να κάνουν με την αποτροπή αδικημάτων όπως η εγκατάλειψη και η κακοποίηση.
Εμείς οι δημότες, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;
Να γίνετε σπιούνοι! Σοβαρά τώρα… Πριν από μερικούς μήνες, στο mail της στήλης μου στο “Κ” της Καθημερινής, μια κυρία μου έστειλε μια επιστολή που με έκανε έξαλλο. Ούτε λίγο ούτε πολύ μου έλεγε ότι έγινε αυτόπτης μάρτυρας δολοφονίας των δικών της σκυλιών, και ζητούσε τη βοήθειά μου, γιατί η ίδια αποφάσισε να μην καταγγείλει τους δράστες επειδή “ανήκουμε στον ίδιο κύκλο μιας κλειστής, αστικής κοινωνίας, και με έχουν περιθωριοποιήσει”. Δηλαδή, να βγάλω εγώ το φίδι από την τρύπα, γιατί εκείνη φοβόταν μη χάσει το προνόμιο του “ανήκειν” σε μια κάστα ουτιδανών δηλητηριαστών! Και δεν είναι μοναδική περίπτωση. Πολλές φορές, άνθρωποι που βλέπουν να συντελούνται εγκλήματα στο απέναντι διαμέρισμα, κρατάνε κλειστό το στόμα τους επειδή “δεν είναι σπιούνοι”. Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να ξεφύγουμε από το “σύνδρομο του χαφιέ”. Αν, βέβαια, είναι αυτή η αληθινή δικαιολογία. Γιατί δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι το ίδιο θα έκανε κάποιος αν έβλεπε να κακοποιούν ένα παιδί. Ή, μπορεί να κάνω και λάθος και ο ιστός της κοινωνίας μας να έχει καταρρεύσει εντελώς, οπότε η φιλοζωία από μόνη της δεν πρόκειται να τον ξαναϋφάνει.
Πώς κρίνεις το έργο της τωρινής δημοτικής αρχής σε σχέση με τα ζώα;
Αν έλεγα “πολύ φτωχό” θα ήμουν επιεικής. Θα μου πεις, τότε γιατί κατεβαίνεις υποψήφιος με ΑΥΤΗ τη δημοτική αρχή; Είναι μια ερώτηση που μου κάνουν όλοι οι φίλοι μου και μαζί τους όσοι γνωρίζουν ότι είμαι από επιλογή αποστασιοποιημένος της πολιτικής. Η απάντηση είναι ότι ο Καμίνης μου ζήτησε να τον βοηθήσω σε ένα ζήτημα που αναγνωρίζει ότι είναι πολύ πιεστικό αλλά δεν έχει τρόπο να το αντιμετωπίσει γιατί δεν διαθέτει τις γνώσεις. Ο Δήμαρχος -ή μάλλον ο άνθρωπος- που παραδέχεται ότι δεν ξέρει κάτι και ζητάει τη συνδρομή εκείνου που ξέρει, εμένα μου κάνει. Νομίζω ότι οι προθέσεις της τωρινής δημοτικής αρχής να κάνει κάτι σοβαρό και με διάρκεια για το θέμα της αστικής πανίδας είναι σοβαρές και αυτό, σε πρώτη φάση, μου αρκεί.
Πώς κρίνεις τα προγράμματα των άλλων συνδυασμών σ’ αυτόν τον τομέα;
Τυπικά και υποτυπώδη “για να βγάλουμε την υποχρέωση” απέναντι σε μια μερίδα ψηφοφόρων που είναι ιδιοκτήτες ζώων ή έχουν την πετριά της φιλοζωίας. Ομως, για να μην τους αδικούμε όλους, υπάρχουν και σε άλλους τους συνδυασμούς πρόσωπα που μπορούν να συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός μετώπου που θα σπάσει τη ράθυμη νοοτροπία της εξουσίας απέναντι στο ζήτημα των ζώων. Αυτούς τους ανθρώπους θα χαιρόμουν πολύ να τους έβλεπα δίπλα μου στο δημοτικό συμβούλιο και δεκάρα δεν δίνω για το ποιός θα είναι ο “περισσότερο σταυρωμένος”, ο επιτυχών με το “συνδυασμό της νίκης”, ο αρχηγός. Τα ονόματά μας θα μείνουν και θα μνημονεύονται μόνον αν αφήσουμε κάτι πίσω μας που αξίζει να μνημονευτεί.
Ζεις σε μια αρκετά υποβαθμισμένη γειτονιά της Αθήνας. Τι θα μπορούσε να κάνει ο δήμος άμεσα για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σ’ αυτές τις γειτονιές ;
“One man’s meat is another man’s poison” λένε οι Αγγλοσάξωνες. Περί ορέξεως, κολοκυθόπιτα. Κατοικώ σε ένα σημείο των Πατησίων όπου, μπροστά από το μπαλκόνι μου περνάει το τρένο (που το λατρεύω και πιστεύω ότι είναι το μεταφορικό μέσον του μέλλοντος), απέναντι είναι το προαύλιο ενός σχολείου (το καλύτερο κάρμα που μπορεί να έχει μια γειτονιά...) και το κέντρο απέχει 10 λεπτά με το ποδήλατο. Υποβάθμιση για μένα είναι να χρειάζεσαι μιάμιση ώρα με το αυτοκίνητο, φρακαρισμένος στην Κηφισίας, για να κατέβεις από το Καστρί στην Αθήνα.
Το θέμα της γενικότερης ποιότητας ζωής είναι μια άλλη υπόθεση. Η γειτονιά μου πάσχει, όχι τόσο από την ελλειματική διαχείριση του Δήμου όσο από την παραβατική συμπεριφορά των συμπολιτών μου. Η γειτονιά μου πάσχει από εκτεταμένο κανιβαλισμό των δημόσιων χώρων, από το - πολύ μισητό για μένα - ανόητο tagging σε τοίχους σπιτιών και πινακίδες κυκλοφορίας (μια σαδιστική αυταξία που δεν έχει κανένα νόημα αντίδρασης), από ηχορύπανση και έλλειψη αλληλοσεβασμού. Αυτά, κανένας Δήμαρχος δεν μπορεί να τα αντιστρέψει. Μπορεί όμως να τα ελέξγει με συστηματική αστυνόμευση και επιβολή προστίμων, γιατί, όταν όλα τα άλλα αποτυγχάνουν το να μιλήσεις απευθείας στο πορτοφόλι του άλλου είναι η έσχατη λύση. Δυστυχώς, αλλά είναι.
Σε ορισμένες γειτονιές της Αθήνας κατοικούν πολλοί μετανάστες. Κάποιοι αυτό το θεωρούν πρόβλημα. Ποια είναι η άποψή σου;
Πρόβλημα στη γειτονιά είναι ο πολίτης που δεν έχει αντίληψη του κοινόχρηστου. Που δεν καταλαβαίνει πως ό,τι ανήκει σε όλους ανήκει και σε σένα. Ολοι ξέρουμε πως, πρωταθλητής αυτής της νοοτροπίας είναι ο Νεοέλληνας. Ο μετανάστης, στη χώρα απ’ όπου προέρχεται σεβόταν τη δημόσια περιουσία, είτε επειδή είχε παιδεία είτε επειδή είχε ένα κνούτο πίσω από το σβέρκο του. Αν άλλαξε συμπεριφορά, το έκανε επειδή βρέθηκε σε ένα περιβάλλον όπου το “μπάτε σκύλοι αλέστε” είναι άγραφος νόμος.
Στη γειτονιά μου κατοικούν κυρίως Ανατολικοευρωπαίοι πρώτης και δεύτερης γενιάς και είναι κανονικοί άνθρωποι που απλά μιλάνε μια γλώσσα από την οποία καταλαβαίνω μόνο τις βρισιές. Και που πετάνε τα σκουπίδια τους στο δρόμο, όπως και οι Ελληνες, που οδηγούν δίτροχα με κομμένες εξατμίσεις, όπως και οι Ελληνες, παρκάρουν όπου γουστάρουν, όπως και οι Ελληνες κ.ο.κ.
Κυκλοφορείς κυρίως με ποδήλατο. Είναι επικίνδυνο αυτό, στην Αθήνα;
Το να ποδηλατείς στην Αθήνα δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και το αποδεικνύουν οι στατιστικές. Αρκεί να ξέρεις από πού να πας, να αποφεύγεις φυσικά τις κεντρικές λεωφόρους και να κινείσαι ανάποδα στους μονόδρομους που δεν είναι ταχείας κυκλοφορίας. Καλά άκουσες. Στην Ολλανδία, μια χώρα με τεράστια πείρα στο θέμα, αυτό που σου περιγράφω επιβάλλεται γιατί είναι πολύ ασφαλές να βλέπεις αυτόν που σε προσεγγίζει - και κυρίως να βλέπεις αν σε βλέπει κι εκείνος!
Χρειαζόμαστε ποδηλατόδρομους;
Δεν πιστεύω ιδιαίτερα στους ποδηλατόδρομους παντού. Στο ιστορικό κέντρο εντάξει, αλλά δεν είναι ανάγκη να στενέψουμε όλους τους δρόμους του λεκανοπεδίου για να γκρινιάζουν οι γιωταχήδες που, έτσι κι αλλιώς, χωρίς την απαραίτητη αστυνόμευση θα τους καταλάβουν όπως έχουν κάνει και με τις λεωφορειολωρίδες. Πιστεύω στη συναίσθηση, την αφύπνιση ότι υπάρχουν ποδήλατα στους δρόμους. Κάτι που συμβαίνει και αυτόματα, όσο οι ποδηλάτες γινόμαστε περισσότεροι. Αν υπάρξει μια εκτεταμένη καμπάνια, αυτή η επίγνωση θα επιταχυνθεί.
Πώς κρίνεις την συμπεριφορά των Αθηναίων οδηγών απέναντι στους ποδηλάτες, αλλά και των Αθηναίων ποδηλατών απέναντι στους οδηγούς και στους πεζούς;
Κατά τη γνώμη μου το χειρότερο δείγμα παραβατικής συμπεριφοράς στο δρόμο είναι ο πεζός! Μακράν χειρότερος από τον κλασικό ταξιτζή, τον επιθετικό γιωταχή και τον φιγουρατζή μηχανόβιο! Δε σέβεται κανένα κόκκινο, βγαίνει στο δρόμο και τον διασχίζει διαγώνια (!) με την πλάτη στην κυκλοφορία (!!) και συμπεριφέρεται αγελαία, σαν πρόβατο: Βλέπει ότι έρχεται ένα όχημα καταπάνω του και “υπολογίζει” να περάσει ξυστά για να κερδίσει εκείνο το κρίσιμο νανοδευτερόλεπτο που θα του χαρίσει την ευτυχία! Και βέβαια, όταν κάτσει πίσω από το τιμόνι, βρίζει τους ομοίους του που κυκλοφορούν πεζή. Αρα, δεν τίθεται θέμα διάκρισης ανάμεσα σε ποδηλάτες, εποχούμενους, περιπατητές κλπ. Ολοι έχουμε σοβαρή ανάγκη κυκλοφοριακής παιδείας.
Είναι ασφαλής πόλη η Αθήνα;
Ολες οι μεγαλουπόλεις έχουν τους θύλακες εγκληματικότητας τους. Καμία πόλη δεν ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα - άνοιξε οποιονδήποτε οδηγό Rough Guide ή Lonely Planet και θα μάθεις κιόλας πού βρίσκονται. Είναι εγγενές παράγωγο της αστυφιλίας. Όπου συγκεντρώνεται το χρήμα έρχεται και το έγκλημα. Στην Αθήνα έχουμε και την εγκληματικότητα της κρίσης, οπότε φορτωνόμαστε μία ακόμα επιβάρυνση. Ομως, αν θέλεις να μιλήσουμε με αριθμούς, τους μόνους που λένε την αλήθεια αν δεν τους ερμηνεύεις κατά το δοκούν, ο μεγαλύτερος κίνδυνος να χάσεις τη ζωή σου στην Αθήνα δεν είναι, ούτε οι ληστές με τα μαχαίρια, ούτε οι διαρρήκτες, ούτε οι δράσεις του οργανωμένου εγκλήματος. Είναι τα τροχαία. Και τα τροχαία δυστυχήματα μπορούν να απαλειφθούν μόνον με εξοντωτικές ποινές απέναντι στους σοβαρούς παραβάτες: του κόκκινου, του stop, της οδήγησης υπό την επήρρεια μέθης. Το ξαναλέω γιατί το εννοώ: Εξοντωτικές ποινές.
Είναι καθαρή πόλη η Αθήνα;
Η Αθήνα είναι βρόμικη πόλη. Και τα τελευταία δέκα χρόνια, η οπτική σκουπιδοποίησή της ξεπερνάει κατά πολύ την παραγωγή του κλασικού αστικού ρύπου. Είναι βρόμικη πόλη γιατί δεν ανακυκλώνουμε ώστε να μειώσουμε τον όγκο των σκουπιδιών που περιμένουν την αποκομιδή και γιατί πιστεύουμε ότι το πεζοδρόμιο είναι σκουπιδοντενεκές και αποχωρητήριο - δικό μας και των ζώων μας. Παραδόξως, οι λύσεις υπάρχουν, είναι δοκιμασμένες στο εξωτερικό και πιάνουν. Αρκεί να μην ντραπούμε να τις υιοθετήσουμε, κι ας μην τις “σκεφτήκαμε πρώτοι”. Everything is not Greek.
Επιγραμματικά,ποια είναι κατά τη γνώμη σου τασημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η πόλη;
Υπό την περιορισμένη, μικροαστική οπτική γωνία ενός ανθρώπου που υποφέρει μεν από την κρίση αλλά δεν τα έχει χάσει όλα, η λίστα μου θα ήταν κάπως έτσι: Το κυκλοφοριακό, τα ανεπαρκή ΜΜΜ, οι καταλήψεις δημόσιου χώρου από επαγγελματίες και “επαναστάτες”, η κατοχική συμπεριφορά του ΙΧ που δε σέβεται πεζοδρόμια, ανάπηρους και πάρκα, η αισθητική ρύπανση, η διαχείριση των απορριμμάτων... Για τους ανθρώπους που τα εχουν χάσει όλα, προφανώς τα προβλήματα είναι διαφορετικά - και μεγαλύτερα
Και μια δύσκολη ερώτηση: Σκύλος ή γάτα;
Δεν είναι δύσκολη ερώτηση. Σιγά μη φοβηθώ τους γατάδες. Σκύλος βέβαια, γιατί είναι αυτό που δεν είμαι εγώ: πιστός.
σχόλια