Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της προεκλογικής περιόδου;
Δεν υπάρχει μία, ήταν καθημερινότητα. Έπρεπε κάθε μέρα να αντιμετωπίσω το ότι «δεν είμαι ίδια με τους άλλους». Τώρα που το σκέφτομαι, εγώ είμαι μάλλον πιο καχύποπτη από τους πολίτες. Είχαν δίκιο που ρωτούσαν αν ήρθα να τους πουλήσω ελπίδες και να κάνω καριέρα στην πολιτική. Αυτό το αντιμετώπιζα κάθε μέρα, μέχρι και την Κυριακή των εκλογών.
Αυτό το αποτέλεσμα το περιμένατε;
Εγώ ξεκίνησα πρώτη σε σχέση με τους άλλους υποψηφίους. Υπήρχαν δύο πραγματικότητες. Η μία των δημοσκοπήσεων και των προβλέψεων και η άλλη, της οποίας προσπάθησα να είμαι μέρος. Γύρισα πολύ το Λεκανοπέδιο. Από τη Φυλή και τις λαϊκές μέχρι τα μέρη όπου η Χρυσή Αυγή είχε τον πρώτο ρόλο. Και εκεί είπα ότι όχι για λόγους τιμής ή κομματικού πατριωτισμού, αλλά για λόγους που αφορούν εμένα ως πολίτη, τη μητέρα μου, τον αδερφό μου, τους φίλους μου πρέπει να συνεχίσω, ακόμα και αν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν καλύπτω το κενό και τα πράγματα είναι δύσκολα. Πριν από την πρώτη κάλπη ήξερα ότι έχει γίνει κάτι καλά. Με ορθό τρόπο. Τη δεύτερη εβδομάδα δούλεψα ακόμα πιο σκληρά. Γιατί είπα ότι δίνεται μια μάχη που δεν αφορά την Περιφέρεια Αττικής, δεν αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Δημοκρατία. Δίνεται μια μάχη σύγκρουσης δύο διαφορετικών λογικών ήθους. Και ας με πείτε υπερβολική!
Τι σημαίνει αυτό;
Συγκρούστηκαν δύο διαφορετικές λογικές. Η μία που έλεγε «επανεκλέγομαι» κι έπαιζε με πεπαλαιωμένες, στα δικά μου μάτια, λογικές εξήγησης του αποτελέσματος, στο πλαίσιο, δηλαδή, του αν αυτό το χρεωνόταν η συγκυβέρνηση ή η αντιπολίτευση, και υπήρχε και η δική μας λογική που ακολουθούσε μια διαφορετική προεκλογική εκστρατεία.
Πιστεύετε ότι στη νίκη μετράει το πρόσωπο; Ότι η Δούρου νίκησε επειδή ήταν αυτή που ήταν και όχι κάποιο άλλο στέλεχος;
Θα σας πάω λίγο πίσω. Θυμάστε τι έλεγαν για τον Σημίτη; Ότι δεν ήταν ΠΑΣΟΚ; Τελικά, ο Σημίτης ήταν ΠΑΣΟΚ, γιατί αν δεν ήταν, θα έλεγχε με έναν άλλο τρόπο το κόμμα του και δεν θα έφτανε στη διαφθορά και τη διαπλοκή. Εγώ είμαι μέρος του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν το λέω για να το παίξω μετριόφρων, συλλογική, με συστολή. Αν πούμε ότι νίκησε η Δούρου γιατί είναι η Δούρου, ακολουθούμε την προσπάθεια των κυβερνητικών εκπροσώπων να στριμώξουμε τη συνθετότητα του αποτελέσματος σε ό,τι μας συμφέρει. Είμαι μέρος του ΣΥΡΙΖΑ γιατί από τα δεκαοκτώ μεγάλωσα εκεί μέσα. Ό,τι είμαι, είναι και ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, μακριά από μένα οι ψεύτικες μετριοφροσύνες. Δεν κέρδισα μόνη μου. Δεν ξέρω αν οι άλλοι υποψήφιοι είχαν το επιτελείο που είχα εγώ. Είναι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει και αυτοί μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Είπατε κάτι και θα ήθελα να μου το εξηγήσετε. Τι σημαίνει ότι θα συγκρουστείτε με τα συμφέροντα; Είναι μια γενική άποψή σας ή έχετε κάτι συγκεκριμένο στον νου σας;
Το «θα συγκρουστώ με τα συμφέροντα» το ακούμε από το '74 που γεννήθηκα μέχρι σήμερα, με κάθε ευκαιρία. Την πρώτη γεύση την πήρα πριν από τις εκλογές. Εγώ δεν παριστάνω τον θηλυκό Ζορό, ούτε το χρησιμοποίησα ως επικοινωνιακή τακτική. Εγώ θέλω να συγκρουστώ με αυτήν τη λογική που επικρατεί για να έχω μέλλον στην πατρίδα μου. Με τη λογική που δεν επιτρέπει να αναπνεύσει κανένας άνθρωπος, αν δεν είναι προσδεδεμένος στο άρμα κάποιου. Δεν θέλω να συγκρουστώ γενικά, αόριστα και ναρκισσιστικά. Έχω κάποιον σκοπό: να μπορώ να ζήσω με αξιοπρέπεια. Και αυτό έκανα και τα προηγούμενα χρόνια.
Πιστεύετε ότι αν έρθει ένα ιδιώτης επενδυτής, επειδή υπάρχει και ο γενικός αφορισμός ότι ο ιδιώτης είναι κακός και το δημόσιο καλό, θα συνεργαστείτε μαζί του;
Νομίζω ότι με άλλους αφορισμούς έχουμε μεγαλώσει. Ισχυρίζομαι ότι ο διαχωρισμός ιδιωτικού-δημοσίου είναι θέση οριακά φαιδρή και γελοία. Δεν είχαμε δημόσιο τομέα, είχαμε κρατικισμό, όχι της Αριστεράς αλλά της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Το κράτος λειτουργούσε ως ντοβλέτι. Και γίνεται μια άγονη συζήτηση στα τηλεπαράθυρα. Βλέπουμε ότι υπάρχει μια Αριστερά υπέρ του κράτους γενικά κι αόριστα και μια Δεξιά υπέρ της ιδιωτικής οικονομίας. Τα τελευταία χρόνια είδαμε την ιδιωτική οικονομία να δοκιμάζεται περισσότερο. Μπορείτε να μου πείτε ποιους επενδυτές έχετε δει εσείς να έρχονται τα τελευταία χρόνια; Αυτούς που περίμενε ο Γιώργος Παπανδρέου; Επειδή αυτό θυμίζει τις γλυκές ελληνικές ταινίες με τον Κώστα Βουτσά να ντύνεται Άραβας και να μοιράζει ρολόγια. Τέσσερα χρόνια μετά, ποιοι είναι οι σοβαροί επενδυτές που ήρθαν στη χώρα; Λοιπόν, υπάρχουν αφορισμοί για να εξυπηρετούνται κάποιοι. Εγώ δεν έχω κανέναν λόγο να μη συνεργαστώ με έναν σοβαρό επενδυτή. Ακούστε, οι σοβαροί επενδυτές και επιχειρηματίες που φτάνουν εδώ δεν αποκαρδιώνονται από τους υπέρογκους μισθούς που πρέπει να δώσουν –αυτό με εξοργίζει όταν το ακούω– αλλά από την έλλειψη σταθερότητας, από την απίστευτη γραφειοκρατία.
Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της περιφέρειας τα σκουπίδια;
Κοιτάξτε, αρχίσαμε και ολοκληρώσαμε μια προεκλογική περίοδο και επί της ουσίας δεν συζητήσαμε για τα σκουπίδια σοβαρά. Ακόμα και κάποιοι δικοί μου ψηφοφόροι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει διαχείριση απορριμμάτων, διαχείριση των τελών, ευρωπαϊκή νομοθεσία, χωροθέτηση.
Θα συζητήσουμε;
Κάνουμε μια προσπάθεια, αλλά θέλω να σας πω ότι δεν είμαστε ούτε στα μισά του δρόμου. Και τα σκουπίδια ήταν ένα κομμάτι πολύ δύσκολο προεκλογικά. Η αντιμετώπιση ήταν και σεξιστική, ότι μια γυναίκα, από τα σοκολατάκια της πρεσβείας, ήρθε να μιλήσει για σκουπίδια ή να τζογάρει σε αντιμνημονιακά συναισθήματα. Θέλω τάξη και νόμο στη διαχείριση των απορριμμάτων.
Έχετε κάποια ιδέα γι' αυτό; Γιατί δεν μπορεί να γίνει μια νέα Κερατέα...
Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Είναι έτοιμη η νομοθεσία. Καθυστέρησε 14 χρόνια η ευρωπαϊκή νομοθεσία να γίνει εθνική κι έχουν περάσει δύο χρόνια και δεν την ακολουθούμε. Εμείς λέμε ότι θα ακολουθήσουμε τον νόμο. Όποιος είναι εντός του πλαισίου που ξεχάστηκε για δώδεκα χρόνια και ξαναξεχάστηκε για άλλα δύο έχει καλώς.
Το πρώτο σας μέλημα στη μεγαλύτερη περιφέρεια της Ελλάδας;
Πολύ πεζό: να υλοποιηθούν οι αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου που πάρθηκαν ομόφωνα και ποτέ δεν έγιναν πράξη. Τι εμπόδισε και δεν δόθηκαν τα 350.000 ευρώ στον Δήμο Κερατσινίου; Τα 500.000 ευρώ για να γίνει με την εκκλησία μια ουσιαστική δράση σε σχέση με αστέγους και άπορους; Αυτές είναι αποφάσεις που έχουν παρθεί ήδη, δεν είναι φιλανθρωπία, ούτε κοινωνική ευαισθησία. Από αυτά θα ξεκινήσω, τα πάρα πολύ απλά. Δεν έγιναν, όχι γιατί ζούσαμε στο κενό, σε μια φούσκα, αλλά γιατί κάποιους εξυπηρετούσε το να μη γίνουν. Για μένα, τα απλά πράγματα είναι τα εξαιρετικά επαναστατικά.
Για εσάς τι σημαίνει κοινωνική πολιτική;
Το τελευταίο διάστημα έχουμε ανακαλύψει την κοινωνική πολιτική και τη ρίχνουμε ακόμα και στα λάχανα. Αλλά δεν συζητάμε με εκείνους τους όρους που θα είναι σύντομο το χρονικό διάστημα που δεν θα χρειαζόμαστε μια κοινωνική πολιτική προστασίας. Εξηγούμαι: το ζητούμενο είναι πώς δεν θα αθροίσουμε περισσότερους ανέργους και αστέγους. Δεν είναι σοβαρό να ανακουφίζουμε μόνο τον πόνο, χωρίς να τον προλαβαίνουμε, ή να τάζουμε θέσεις εργασίας. Και το λέω επειδή ούτε καλοί διαχειριστές υπήρξαμε, τελικά.
Γνωρίζει ο πολίτης τι είναι η περιφέρεια; Ή συνεχώς μπλέκεται με συναρμοδιότητες, δεν ξέρει ποιος κάνει τι; Πώς σκέφτεστε να το χειριστείτε;
Αυτό με κούρασε πολύ στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Απευθυνόμουν στον κόσμο και δεν γνώριζαν τι είναι η περιφέρεια. Ανακαλύψαμε ότι δεν μπορείς να πεις τι θα κάνεις σε έναν θεσμό, όταν ο κόσμος τον αγνοεί. Ως δημότες και πολίτες έχουμε όλοι ταλαιπωρηθεί απίστευτα. Αισιοδοξώ και νομίζω, όχι αφελώς, ότι αυτό που συνάντησα στους εργαζόμενους της περιφέρειας, που είναι 2.298 άτομα, είναι και η ίδια τους η ανάγκη να μην αποτελούν μόνο το ανάχωμα στην οργή των πολιτών αλλά να εξηγήσουμε τι κάνουμε και να γίνουμε πιο δραστικοί.
Συνήθως ο περιφερειάρχης, ο δήμαρχος, ο υπουργός, δεν γνωρίζει τους εργαζομένους του.
Είδαμε πολλές υπηρεσίες και εκείνοι για πρώτη φορά υποψήφιο και δεν βγάλαμε δελτία Τύπου, δεν μας ενδιέφερε αυτό. Η περιφέρεια δεν μπορεί να διοικηθεί κόντρα στο ανθρώπινο δυναμικό της. Και εμείς θέλουμε να αξιολογήσουμε τους εργαζομένους και εκείνοι οι ίδιοι το θέλουν, αλλά όχι με όρους εφεδρείας και διαθεσιμότητας μόνο. Αυτές οι πραγματικότητες είναι ενθαρρυντικές. Το ζήτημα είναι τι μπορείς να προτείνεις.
Τι είναι αυτό που φοβάστε;
Να είμαι στο τέλος της πενταετίας στο πάνθεον αυτών που έχουν δημιουργήσει προσδοκίες και δεν τις εκπλήρωσαν. Βρισκόμαστε σε ένα ελάχιστο περιθώριο μιας σύγκρουσης, της τελευταίας, ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε διαφορετικά. Δεν μπορούμε να πάμε σαν άλλοτε.
Αν είχατε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνατε πιο καλά τη δουλειά σας;
Δεν μπορώ να λειτουργήσω ως γαλατικό χωριό. Σε ένα συγκεκριμένο οικονομικό πλαίσιο δεν μπορώ να κηρύξω ανεξάρτητο κράτος την Περιφέρεια Αττικής. Θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερα τη δουλειά μας, αν δεν είχαμε μια κυβέρνηση που την αξιολόγηση την αντιλαμβάνεται ως απολύσεις. Οι πολιτικές λιτότητας δεν αντιμετωπίζονται με καταγγελίες αλλά με συγκεκριμένο πρόγραμμα. Μόνο έτσι. Στην πολιτική δεν πάμε με συμπάθειες και γνωριμίες αλλά με πολιτικές και σύνθεσης και σύγκρουσης, οπότε και με τους υπουργούς σε αυτό το πλαίσιο θα συνεργαστώ. Δεν θα απεκδυθώ τις διαφωνίες μου, αλλά δεν είμαι στη λογική εχθρών-φίλων.
Τι θα λέγατε στους 66 δημάρχους της Αττικής;
Ότι δεν θα υπάρχουν δήμαρχοι που θα περνούν το κατώφλι πιο εύκολα από άλλους. Η περιφέρεια είναι ανοιχτή για όλους και αυτή είναι και μια δυσκολία, το να γίνει κατανοητό εννοώ. Δεν θέλω να έχω «αγαπημένους δημάρχους».
Πείτε μου κάτι για το οποίο είπατε: «Ρένα, αυτό δεν θα το κάνεις ποτέ».
Δεν θα πω κάτι άλλο από αυτό που πιστεύω. Δεν θα παραστήσω την ευγενική εκεί που δεν μπορώ. Δεν έχω τάξει τίποτα. Και ας φάω την κριτική στο κεφάλι.
Οι σεξιστικές επιθέσεις την προεκλογική περίοδο ήταν αναμενόμενες;
Αναμενόμενες δεν είναι μόνο για όσους ζούνε στον χαριτωμένο κόσμο της πολιτικής ορθότητας που αρχίζει και τελειώνει στα τηλεπαράθυρα και τα εντιτόριαλ. Εκεί έξω, στην ελληνική κοινωνία, αντί να συρρικνώνεται ο σεξιστικός λόγος και να καταπολεμάται η ενδοοικογενειακή βία, αυξάνεται. Μπορεί οποιοσδήποτε να αναζητήσει τα στοιχεία. Και θα χειροτερέψουν αυτά. Και μέσα στο περιβάλλον των οικονομικών συνθηκών. Εγώ είμαι ψύχραιμη, γιατί έχω την πολυτέλεια της αντίδρασης. Οι γυναίκες γύρω μου, οι πιο πολλές, δεν την έχουν. Η σεξιστική επίθεση καιροφυλακτεί για καθεμιά από εμάς. Έχουμε πολλά να κάνουμε, αλλά και διά του προσωπικού παραδείγματος.
Θα αξιοποιήσετε τα ολυμπιακά ακίνητα;
Καλό θα ήταν να δούμε αυτά που δεν έχουν πάρει τον δρόμο του ΤΑΙΠΕΔ, γιατί είναι κρίμα. Είδα το ποδηλατοδρόμιο που ρημάζει σε μια συνέντευξη στο ΗΒΟ που κάναμε εκεί. Έχουμε υποδομές ανεκμετάλλευτες. Αυτό χρειάζεται δουλειά σε εθνικό επίπεδο, αλλιώς θα λέμε βεγγαλικά.
Η καμπάνια σας πόσο κόστισε;
Η αφίσα κοστίζει 0,20 λεπτά. Με 6.000 ευρώ μπορείς να αφισοκολλήσεις πολύ μεγάλο κομμάτι. Εμείς δεν κολλήσαμε καν. Είχαμε σάντουιτς.
Κατηγορηθήκατε πολύ γι' αυτό.
Ζήτησα συγγνώμη, γιατί είδα ότι κάποιοι άνθρωποι ενοχλήθηκαν πραγματικά. Τις μαζέψαμε κιόλας. Μακάρι να είναι αυτή η αρχή. Τα σκυλάδικα αφισοκολλούν δώδεκα μήνες τον χρόνο. Και δεν το λέω συμψηφιστικά, είναι κάτι που σιχαίνομαι. Ζητώ συγγνώμη και έχω να κάνω πολλή δουλειά σε αυτό το επίπεδο.
Μια εικόνα της Ευρώπης θα μου δώσετε;
Νομίζω, αυτό που γίνεται στην Ουκρανία είναι πιο σημαντικό και κρίσιμο ίσως και από τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Όσον αφορά στις ευρωεκλογές: στην Ελλάδα δεν συζητήσαμε για το γεγονός ότι έχουμε αυξημένες αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η συζήτηση έπρεπε να γίνει χθες. Δεν ξέρω αν κατάλαβαν οι πολίτες, με ευθύνη και των υποψηφίων, για τι ψήφισαν. Το αν συναισθάνθηκαν ότι η σύνθεση της εθνικής αντιπροσωπείας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι σπουδαία ιστορία. Είναι μια πενταετία στην οποία και εμείς ως περιφέρεια πρέπει να δουλέψουμε και να εξαντλήσουμε τον ευρωπαϊκό μας ρόλο. Είμαστε μια μεγάλη περιφέρεια, η Περιφέρεια Αττικής εντός των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα πούμε τα πικρά της Χρυσής Αυγής;
Τώρα ανακαλύψαμε ότι είναι πικρά; Ζούμε σε μια χώρα όπου οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών έκαναν τα πάντα για να θεωρούν πολλοί, ιδίως νέοι άνθρωποι, ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων μπορεί να γίνει με ναζιστικό χαιρετισμό. Δεν πέφτω από τα σύννεφα. Πλάκα κάνουμε; Δεν είχαμε ποτέ μια σοβαρή, συνεκτική μεταναστευτική πολιτική. Εγκαινιάσαμε τρεις φορές το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τώρα είναι κλειστό. Δεν είχαμε καμία ουσιαστική παιδεία. Και όσοι δυσφορούσαν ήταν περίεργοι ή γραφικοί. Επίσης: έχουμε δει πουθενά κρίση χρέους να μη συνοδεύεται από κρίση δημοκρατίας; Όχι ότι είναι γραμμική η σχέση κρίσης χρέους με τον ναζισμό. Θέλει κι άλλα. Και εμείς με τον τρόπο μας τα είχαμε προετοιμάσει τα προηγούμενα χρόνια. Είναι υποκρισία να πέφτουμε από τα σύννεφα. Η βασιλική οδός να μην το λύσουμε ποτέ είναι να το συζητάμε μόνο όταν έχουμε θλιβερά περιστατικά. Κάνουμε τα πάντα για να μην το συζητάμε σοβαρά.
Τι θα κάνετε μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου;
Δεν θα πάω διακοπές. Τουλάχιστον τώρα. Για να μη χρειαστεί κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών να λέω μόνο ότι «παρέλαβα καμένη γη». Δουλεύουμε, ενημερωνόμαστε και προετοιμαζόμαστε.
Στο Αthens Pride θα πάτε φέτος;
Η πιο εύκολη απάντηση. Φυσικά. Όπως κάθε χρόνο, από την πρώτη χρονιά.
σχόλια