Ο Σταύρος Αποστόλου κατάγεται από την Ρόδο και ζει στην Αθήνα τα τελευταία 16 χρόνια. Αν τύχει και γκουγκλάρεις το όνομα ενός φυτού, θα πέσεις με μαθηματική ακρίβεια πάνω σε ένα από τα blog που έχει δημιουργήσει, στην (εντυπωσιακή) προσπάθειά του να καταγράψει και να κατηγοριοποιήσει τα φυτά της Ελλάδας, αλλά και τον μεγάλο του έρωτα, τα παχύφυτα. Οι σπουδές του είχαν θέμα την θεολογία αλλά δεν ολοκληρωθηκαν ποτέ. Δεν είδε ποτέ επαγγελματικά το πάθος του με τα φυτά, γιατί όπως μας εξομολογήθηκε αυτό που κάνει, θα χάσει τη μαγεία του. Ασχολήθηκε συστηματικά με την συλλογή κάκτων και παχύφυτων και ταυτόχρονα εξορμούσε (και εξακολουθεί να εξορμεί) στην φύση για να φωτογραφίσει τον χλωριδικό θησαυρό που υπάρχει γύρω μας. Όσο περνούσε ο καιρός και οι φωτογραφίες αυξάνονταν άρχισε να ψάχνει τα ονόματα των φυτών και να βρίσκει περισσότερες πληροφορίες γι' αυτά. Παράλληλα, συνέχισε να ψάχνει και για άλλα είδη που δεν είχε βρει ακόμη. Αυτό για κάποια φυτά ήταν εύκολο αλλά για κάποια άλλα, πολύ δύσκολο και χρονοβόρο.
Στον Υμηττό υπάρχουν πολλά "σπάνια" φυτά. Είναι ένα θαυμάσιο βουνό με πλούσια βιοποικιλότητα. Έχουν καταγραφεί περίπου 650 είδη φυτών από τα οποία περίπου 60, είναι ενδημικά της Ελλάδας.
"Κάποια στιγμή ένιωσα την ανάγκη να μοιραστώ όλα αυτά που ζούσα στο σπίτι με τους κάκτους μου και όλα αυτά που έβρισκα στην φύση και έτσι έγινα μέλος σε διάφορα φόρουμ του εξωτερικού. Αυτό δεν με ικανοποιούσε και έτσι αποφάσισα να κάνω ενα φόρουμ στην Ελλάδα για τους κάκτους αλλά και κάποια blog με θέμα πάντα τα φυτά"
Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με τα φυτά του Υμηττού; Τι σε ώθησε να τα φωτογραφίσεις και να τα καταγράψεις;
Με τα φυτά του Υμηττού ασχολούμαι περίπου 8 χρόνια. Ο Υμηττός ήταν η εύκολη και κοντινή λύση κοντά στην πόλη, για έναν "τρελό" με τα φυτά. Άρχισα με μικρές βόλτες γύρω από το μοναστήρι της Καισαριανής και σιγά σιγά γύρισα σχεδόν όλο το βουνό. Αυτό που με ώθησε να φωτογραφίσω τα φυτά ήταν η αγάπη μου για αυτά, που σιγά σιγά έγινε πάθος και πείσμα να βρω περισσότερα είδη πιο "σπάνια" και δυσεύρετα.
Πόσα έχεις καταγράψει-φωτογραφίσει μέχρι τώρα;
Αυτό δεν το γνωρίζω ούτε εγώ. Είναι τόσα πολλά τα φυτά που έχω φωτογραφίσει στο Υμηττό αλλά και σε άλλα βουνά και λόφους της Αττικής, και όχι μόνο, που έχω χάσει λίγο τον έλεγχο. Από τον Υμηττό με ένα πρόχειρο υπολογισμό έχω καταγράψει-φωτογραφίσει περίπου 450 με 500 είδη. Στο διαδίκτυο έχω ανεβασμένες 55.000 φωτογραφίες από φυτά (φυτά στο φυσικό τους περιβάλλον, κάκτους, παχυφυτα και φωτογραφίες από βοτανικούς κήπους) και στο προφίλ μου στο Facebook περίπου 25.000 φωτογραφίες από φυτά σε όλες τις φάσεις τους.
Υπάρχουν σπάνια φυτά στην Αθήνα; Ποια είναι αυτά και τι γίνεται με την προστασία τους;
Ναι, υπάρχουν σπάνια φυτά. Σπάνιο μπορεί να είναι ένα φυτό για διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς μπορεί να είναι η ενδημικότητα, δηλαδή το φυτό να υπάρχει μόνο σε μια τοποθεσία στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον κόσμο. Μπορεί επίσης και ένα πολύ κοινό φυτό να είναι σπάνιο σε κάποια τοποθεσία γιατί φυτρώνει μόνο εκεί και σε πολύ μικρούς πληθυσμούς. Στον Υμηττό υπάρχουν πολλά "σπάνια" φυτά. Είναι ένα θαυμάσιο βουνό με πλούσια βιοποικιλότητα. Έχουν καταγραφεί περίπου 650 είδη φυτών από τα οποία περίπου 60 είναι ενδημικά της Ελλάδας. Επίσης στον Υμηττό υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση ειδών ορχιδέας στην Ευρώπη σε σχέση με την έκταση του (+/- 45 είδη). Κάποια από τα "σπάνια" και ενδημικά είδη που συναντάμε στον Υμηττό είναι τα: Aristolochia microstoma, Geocaryum parnassicum , Fritillaria graeca , Colchicum sfikasianum, Hesperis laciniata ssp secundiflora , Lomelosia hymettia, Erysimum atticum, Campanula celsii, Campanula drabifolia, Romulea linaresii ssp. graeca, οι ορχιδέες Ophrys argolica, Ophrys reinholdii, Limodorum abortivum και πολλά άλλα είδη. Επίσης υπάρχουν και παλιές αναφορές για διάφορα είδη που δεν έχουν βρεθεί ακόμη ώστε να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη τους στον Υμηττό. Τώρα η προστασία τους είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα. Στα χαρτιά όλα προστατεύονται με διεθνείς συμβάσεις, προεδρικά διατάγματα κτλ. Στην πράξη τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα και ειδικά για τον Υμηττό που είναι ένας κοντινός προορισμός αναψυχής στην Αθήνα. Μερικά από τα προβλήματα είναι η κοπή και το ξερίζωμα φυτών, η διάσχιση του βουνού με μοτοκρός, η βόσκηση ζώων σε κάποια σημεία του, τα σκουπίδια που μένουν από τους επισκέπτες και άλλα.
Ποιο είναι το πιο περίεργο πράγμα που βρήκες στο βουνό;
Το πιο περίεργο που είδα ήταν μια μικρή οχιά, Vipera ammodytes, να τρώει μια τεράστια σαρανταποδαρούσα την οποία δεν μπόρεσε να καταπιεί και τελικά την "ξέρασε". Ήταν κάτι πολύ εντυπωσιακό που δεν το βλέπει κανείς συχνά.
Συνδέονται με κάποιους θρύλους κάποια από τα φυτά;
Πολλά φυτά συνδέονται με θρύλους, νεράιδες και ξωτικά. Το πιο γνωστό είναι ο Μανδραγόρας αλλά δεν υπάρχει στον Υμηττό. Άλλα φυτά που συνδέονται με θρύλους είναι κάποια είδη του γένους Orchis από τα οποία γίνεται το Σαλέπι και το ονομάζουν σερνικοβότανο γιατί το έδιναν στην έγκυο για να γεννήσει αγόρι. Η διπλοκόνδυλη ρίζα του μοιάζει με τα γεννητικά όργανα και σε αυτό το γεγονός οφείλεται και η ονομασία της ορχιδέα, όρχις (Orchis)
Ποια είναι η δική σου σχέση με τα φυτά; Είναι απλά έρωτας...
Γίνονται συλλογικές προσπάθειες για την ανάδειξη και σωτηρία των φυτών; Θα μπορούσαν να γίνουν πόλος έλξης για τους φυσιολάτρεις;
Κατά την γνώμη μου δεν γίνονται πολλά πράγματα για την ανάδειξη και την σωτηρία των φυτών. Υπάρχουν φυσικά κάποιες προσπάθειες αλλά για μένα δεν είναι αρκετές. Θα μπορούσε πχ να γίνει κάτι μέσω των σχολείων με εκπαιδευτικές εκδρομές ή να τοποθετηθούν ταμπέλες που να ενημερώνουν για τον πλούτο του βουνού, την προστασία του κτλ., να τυπωθούν ενημερωτικά φυλλάδια και να δίνονται στους επισκέπτες. Υπάρχουν όμως και μεμονωμένες προσπάθειες προστασίας με δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο, με αναφορές στις αρμόδιες υπηρεσίες για καταστρεπτικές επεμβάσεις και πολλά άλλα. Επίσης μια δράση έγινε πέρσι από την παρέα μου όπου δεντρο-κολλήσαμε φυλλάδια που απέτρεπαν την κοπή και το ξερίζωμα φυτών και ενημερώναμε τους επισκέπτες και ειδικά αυτούς που είχαν κόψει κάποια φυτά, για την προστασία που χρειάζονται, ώστε να περάσουν και στις επόμενες γενιές.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντόπισες στον Υμηττό όσον αφορά τα φυτά;
Για μένα το μεγαλύτερο πρόβλημα στον Υμηττό (και όχι μόνο) είναι ανθρωπινή παρέμβαση με τις αναδασώσεις. Συνήθως φυτεύονται δέντρα άσχετα με την περιοχή και ταυτόγχρονα καταστρέφεται η χαμηλή βλάστηση από τα σκαψίματα. Λίγο καιρό μετά από μια αναδάσωση έχουμε πολλές λακκούβες με ξερά δεντράκια και πολλά μέτρα αυτόματο πότισμα που δεν λειτούργησε ποτέ. Καλό είναι να αφήνουμε την φύση να κάνει την δουλειά μόνη της, μπορεί να αργεί αλλά την κάνει καλά και σωστά. Θυμάμαι σε μια βόλτα σε άλλο βουνό που γύρω από κάθε νέο δεντράκι που είχαν φυτέψει, ήταν ξεριζωμένα δεκάδες είδη από κρόκους και Κυκλάμινα.
Γνωρίστε 95 υπέροχα λουλούδια και φυτά του Υμηττού μέσα από το φακό του Σταύρου Αποστόλου
και ένα group που ξέχασα, για όσους φίλους ενδιαφέρονται για την βιοποικιλότητα της χώρας μας (και όχι μόνο του Υμηττού ) υπάρχει στο facebook η ομάδα μας Natura Hellenica https://www.facebook.com/groups/Flora.hellenica/ Θα είναι χαρά μας να σας έχουμε στην παρέα μας
σχόλια