Στους τοίχους της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου βρίσκεται ήδη κρεμασμένη η φωτογραφία της Νεφέλης. Το πορτρέτο της από τον Κωνσταντίνο Καρτελιά κέρδισε μια θέση στα καλύτερα της χρονιάς και ξεχώρισε ανάμεσα σε 4.000 συμμετοχές απ' όλο τον κόσμο. Ο νεαρός Αθηναίος φωτογράφος αναφέρεται στο ΤΙΜΕ και σε δεκάδες διεθνή μέσα, στο πλαίσιο του «Taylor Wessing Photographic Portrait Prize 2014», και ταξίδεψε μέχρι τη Βρετανία για τα εγκαίνια. Λίγο πριν, μοιράστηκε με τη LiFO μια αποκλειστική προδημοσίευση μέρους του πρότζεκτ «Young Greeks under the economic crisis» που περιλαμβάνει και το διάσημο πια πορτρέτο.
Επικεντρώθηκα στους νέους γιατί πιστεύω ότι αυτοί είναι που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και επειδή είναι οι μόνοι που δεν έχουν καμία ευθύνη για το τι έχει συμβεί στην Ελλάδα. Aυτοί, όμως, καλούνται και να το ανατρέψουν.
Ο Kωνσταντίνος Καρτελιάς γεννήθηκε το 1981 στην Αθήνα. Είναι επαγγελματίας φωτογράφος με ειδίκευση στο ντοκιμαντέρ και τη δημιουργική φωτογραφία γάμου. Τα τελευταία 8 χρόνια έχει εργαστεί σε πρότζεκτ για διάφορες ελληνικές ΜΚΟ, όπως οι PRAXIS, «Medicines of the World» και «Create and Do», ενώ έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 2013 βραβεύτηκε στον διαγωνισμό «Athens Ρhoto Ιnspiration 2013». Μέσω τηs ατομικής του έκθεσης «HIV / Lusaka, Zambia», που έγινε με υλικό από το ανάλογο ντοκιμαντέρ του στην Αθήνα το 2010, κατάφερε να συγκεντρώσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό, το οποίο και έκανε δωρεά στο «Mother of Mercy Ηospice» στην πρωτεύουσα της Zάμπια, στη Λουζάκα, στην Αφρική, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ασθενών στο τερματικό στάδιο του ιού HIV.
«Από το νηπιαγωγείο ακόμα θυμάμαι να προσπαθώ να αποτυπώσω στο χαρτί αντικείμενα και πρόσωπα που μου έκαναν κάποια εντύπωση και προξενούσαν το ενδιαφέρον μου. Μεγαλώνοντας, άρχισα να μαθαίνω ονόματα μεγάλων ζωγράφων και προσπαθούσα να αντιγράψω τα έργα τους. Είχα ιδιαίτερη κλίση στον ρεαλισμό και στον ρομαντισμό και τρελαινόμουν με την τεχνοτροπία που διέθεταν τα πορτρέτα του Ρέμπραντ και άλλων Ολλανδών ζωγράφων. Αφιέρωσα πολύ χρόνο στο ελεύθερο σχέδιο, προσπαθώντας να αποτυπώσω στο χαρτί αυτό που είχα μπροστά μου με όσο το δυνατόν περισσότερο ρεαλισμό γινόταν. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι και τα 23 μου χρόνια, οπότε και έγινε η πρώτη επαφή με τη φωτογραφία. Συνειδητοποίησα ότι αυτόν το ρεαλισμό που έψαχνα μόνο η φωτογραφία μπορούσε να μου τον δώσει. Έτσι κάπως έκλεισε το κεφάλαιο "σχέδιο" για μένα, ανοίγοντας ένα μεγαλύτερο, τη "φωτογραφία"».
Το πρότζεκτ «Young Greeks under the economic crisis» γεννήθηκε ως ιδέα παράλληλα με την έλευση της κρίσης στη χώρα. Από τον πρώτο κιόλας χρόνο ο Κωνσταντίνος έψαχνε τη διαδρομή που θα τον οδηγούσε στην καταγραφή της με μια διαφορετική και πιο ιδιαίτερη ματιά. «Σκεφτόμουν πώς μπορούσα να προσεγγίσω το θέμα με κάποιον διαφορετικό τρόπο. Δεν ήθελα να δημιουργήσω άλλο ένα φωτογραφικό ντοκιμαντέρ με στιγμιότυπα από τον δρόμο. Με εικόνες ανθρώπινης εξαθλίωσης που βλέπουμε όλοι μας καθημερινά, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις. Αυτό που σχεδόν κανείς δεν μπορεί να δει είναι τι γίνεται μέσα στα σπίτια των ανθρώπων που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση, και ιδιαίτερα των νέων ανέργων. Πού ζουν οι νέοι και σε τι χώρο περνάνε τον περισσότερο χρόνο της ημέρας τους, παγιδευμένοι στην αδράνεια που φέρνει η ανεργία. Άρχισα να φωτογραφίζω νέους ανθρώπους, άνεργους που ζούνε στην Ελλάδα του σήμερα. Το πρότζεκτ ξεκίνησε το 2013 και συνεχίζει μέχρι και σήμερα, καθώς ακόμη δεν έχω καταλήξει πότε πρέπει να σταματήσω τις φωτογραφίσεις. Ίσως η διάκριση στον διαγωνισμό "Taylor Wessing Photogaphic Portrait Prize 2014" της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου είναι ένα πολύ καλό φινάλε. Τον συγκεκριμένο διαγωνισμό τον σέβομαι και τον παρακολουθώ κάθε χρόνο, από τότε που σπούδαζα κι έμενα στο Λονδίνο. Για μένα, είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει στην Ευρώπη κι έχει να κάνει με φωτογραφικό πορτρέτο. Είναι η δεύτερη χρονιά που στέλνω δουλειά μου και χαίρομαι πάρα πολύ που αυτήν τη φορά δεν θα πάω στα εγκαίνια μόνο ως θεατής».
Για πρωταγωνιστές του επέλεξε νέους ανθρώπους, ενώ είναι μάλλον πιο συνηθισμένο και ίσως ευκολότερο να αποτυπώσει κανείς την κρίση φωτογραφικά με ηλικιωμένους. Το concept είναι καταθλιπτικό και στενόχωρο με έναν τρόπο που συνδέει ανθρώπους, καταστάσεις και περιβάλλον. Ο Κωνσταντίνος πιστεύει πως αυτοί είναι τα πραγματικά αθώα θύματα της κρίσης: «Επικεντρώθηκα στους νέους γιατί πιστεύω ότι αυτοί είναι που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση και επειδή είναι οι μόνοι που δεν έχουν καμία ευθύνη για το τι έχει συμβεί στην Ελλάδα. Aυτοί, όμως, καλούνται και να το ανατρέψουν. Επίσης, το πορτρέτο ενός νέου ανθρώπου, όπως και αν είναι, δεν παύει να δίνει και ένα ελπιδοφόρο μήνυμα, ότι έχει τη ζωή μπροστά του. Σκοπός μου δεν είναι να παρουσιάσω μόνο τη θλίψη και τη μιζέρια αλλά και να περάσω ένα μήνυμα αισιοδοξίας που πηγάζει από τα σώματα των νέων και από την ανθρώπινη ομορφιά. Τα πρόσωπα φωτογραφίζονται στον προσωπικό τους χώρο σε πόζες ημίγυμνες, δείχνοντας έτσι πως κανείς μπορεί να νιώθει ντροπή και άβολα ακόμα και μέσα στο ίδιο του το σπίτι, με τα σημάδια της αδράνειας κι ενός είδους ντροπής στο πρόσωπό τους. Από την πλευρά του φωτογράφου, έχει μεγάλο ενδιαφέρον, και δυσκολία παράλληλα, το γεγονός ότι όταν επισκέπτομαι κάποιον στο σπίτι για τη φωτογράφιση, δεν γνωρίζω τι θα συναντήσω. Μπαίνω σε έναν ξένο χώρο για πρώτη φορά, που πολλές φορές δεν ενδείκνυται για φωτογράφιση, και καλούμαι, μέσα στις επόμενες ώρες, να συνεργαστώ με ανθρώπους που δεν έχουν κάποια εξοικείωση με τον φακό. Όλο αυτό το πρότζεκτ είναι μια μεγάλη πρόκληση για μένα. Στην αρχή προσέγγισα φίλους και γνωστούς που ήξερα ότι θα τους ενδιέφερε να συμμετάσχουν σε κάτι τέτοιο. Στη συνέχεια, όταν είδα ότι είχε απήχηση και ο κόσμος ενδιαφερόταν να δηλώσει συμμετοχή, έκανα επαφές μέσω Διαδικτύου. Η αγγελία ήταν και είναι ανοιχτή για τον οιονδήποτε νέο/νέα που μένει στην Ελλάδα, με μοναδικό όρο να είναι άνεργος».
Τα πρόσωπα φωτογραφίζονται στον προσωπικό τους χώρο σε πόζες ημίγυμνες, δείχνοντας έτσι πως κανείς μπορεί να νιώθει ντροπή και άβολα ακόμα και μέσα στο ίδιο του το σπίτι, με τα σημάδια της αδράνειας κι ενός είδους ντροπής στο πρόσωπό τους.
«Πιστεύω ότι την κρίση στην Ελλάδα τη βιώνουν περισσότερο αυτοί που δεν την αντέχουν. Η μεσαία τάξη έγινε φτωχή και η φτωχή τάξη μένει πια στους δρόμους. Αυτοί που είχαν λεφτά θα συνεχίσουν να έχουν. Το πρόβλημα είναι ότι μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο έχοντας όλοι τον ίδιο σκοπό και όχι κοιτώντας ο καθένας τον εαυτό του. Πράγμα που, δυστυχώς, δεν νομίζω πως θα γίνει ποτέ. Το επάγγελμα του φωτογράφου έχει υποστεί και αυτό ένα τεράστιο πλήγμα, όπως όλα τα επαγγέλματα. Το φωτορεπορτάζ πεθαίνει, καθώς πλέον εφημερίδες και περιοδικά προτιμούν να γεμίσουν τα σαλόνια τους με φωτογραφίες ήδη δημοσιευμένες στο Ιnternet από το να δημοσιεύσουν καινούργιες δουλειές νέων δημιουργών, που ψάχνουν απεγνωσμένα να πουλήσουν τη δουλειά τους σε κάποιο ξένο πρακτορείο ειδήσεων. Δεν ξέρω αν πρέπει να αισθάνομαι τυχερός και επειδή ξεχώρισα. Νομίζω, πάντως, πως η μεγαλύτερη αγωνία ενός φωτογράφου στις μέρες μας είναι αν θα αναγνωριστεί η δουλειά του ή θα χαθεί μέσα στο χάος της πληροφορίας. Πιστεύω ότι μεγαλύτερη επιβράβευση για έναν φωτογράφο είναι να βρίσκεται η δουλειά του σε κάποιον τοίχο και ο ίδιος να παρατηρεί τους ανθρώπους/θεατές να περνάνε και να σταματάνε μπροστά της».
σχόλια