To φιστικοβούτυρο είναι ο μπαλαντέρ της παγκόσμιας γαστρονομίας. Η κρεμώδης αυτή πάστα προέρχεται από τα φιστίκια με κέλυφος που στην Ελλάδα γνωρίζουμε ως «αραχίδες» και λέγεται ότι καλλιεργήθηκαν για πρώτη φορά από τους Αζτέκους και τους Ίνκας στην περιοχή της Βραζιλίας. Από εκεί φαίνεται πως μεταφέρθηκαν τον καιρό των Ανακαλύψεων στην Ισπανία και στη συνέχεια στην Αφρική, απ' όπου ταξίδεψαν για πρώτη φορά στη Βόρειο Αμερική, γύρω στο 1700. Το παραπάνω γεγονός εξηγεί επίσης γιατί αποκαλούμε σήμερα τον νόστιμο αυτό καρπό «αράπικο φιστίκι». Με την πάροδο του χρόνου, η πάστα φιστικιών απέκτησε γλυκιά γεύση και κρεμώδη υφή, ενσωματώθηκε στις κουλτούρες των εκάστοτε περιοχών και καθιερώθηκε ως υλικό-χαμαιλέοντας που ταιριάζει σχεδόν με τα πάντα. Ξεκινώντας με το ταπεινό τοστ μαρμελάδα-φυστικοβούτυρο, το oποίο ανέθρεψε γενιές Αμερικανών, μέχρι τα Mafé, τα δυτικοαφρικάνικα πιάτα με κρέας και σος φιστικοβούτυρου, η πάστα φιστικιών δεσπόζει γευστικά με την ισορροπία αλμυρού και γλυκού που τη χαρακτηρίζει. Προσωπικά, προτιμώ το φιστικοβούτυρο σκέτο, απλωμένο σε ζεστό ψωμί φούρνου ή με τη συνοδεία γραβιέρας, σαλαμιού και κριθαροπαξίμαδου, μα αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Με όλο αυτό το πολιτιστικό φορτίο που κουβαλά η γεύση των αλεσμένων και καβουρδισμένων αραχίδων, θα περίμενε κανείς πως στην Ελλάδα δεν θα υπήρχαν αντίστοιχες καλλιέργειες, πόσο μάλλον ελληνικό φιστικοβούτυρο. Ωστόσο, μια καλλιέργεια βιολογικού φιστικοβούτυρου στην Αλεξανδρούπολη μας ανέτρεψε τα δεδομένα. Η οικογένεια Κυριαζίδη, έχοντας πίστη στη δύναμη του πρωτογενούς τομέα να δίνει λύσεις σε δύσκολες οικονομικά περιόδους και με το δεδομένο ότι η χώρα μας εισάγει μεγάλες ποσότητες αραχίδων και φιστικοβούτυρου, ξεκίνησε το 2013 την καλλιέργεια φιστικιού με κέλυφος με ιδιοπαραγόμενο σπόρο και την παρασκευή βιολογικού φιστικοβούτυρου. «Η καλλιεργήσιμη γη μας, έκτασης 50 στρεμμάτων, βρίσκεται στον Νομό Έβρου, στα όρια της προστατευόμενης από συνθήκες της Ε.Ε. ζώνης Natura. Είναι ενταγμένη από το 2005 σε πρόγραμμα βιολογικής καλλιέργειας με παραγωγή μηδικής και βίκου, καλλιέργειες που δεν απαιτούν χημικές προσθήκες, ενώ παράλληλα εμπλουτίζουν το έδαφος με φυσικά στοιχεία που δεσμεύουν και εναποθέτουν σε αυτό». Όπως μου εξήγησαν μάλιστα, η συγκεκριμένη ποικιλία που καλλιεργούν ονομάζεται «Ορφέας». Πρόκειται για κόκκινο φιστίκι, που δεν έχει μεγάλη απόδοση σε κιλά αλλά έχει πολύ γεμάτη γεύση.
Το φιστικοβούτυρο είναι παρεξηγημένο προϊόν. Ο Έλληνας δεν γνωρίζει πόσο καλό μπορεί να κάνει στην υγεία αλλά και πόσο κοντινό είναι με ένα άλλο προϊόν που εμπιστευόμαστε και καταναλώνουμε πολύ στην Ελλάδα, το ταχίνι.
Η καλλιέργεια της οικογένειας Κυριαζίδη είναι ακόμα μικρή, αλλά έχει πολλά σχέδια επέκτασης για το μέλλον. Το φιστικοβούτυρο που παράγουν κυκλοφορεί σε καταστήματα βιολογικών ειδών και εκθέσεις προϊόντων, σε τέσσερις εκδοχές: στις δύο κλασικές, smooth και crunchy, μία με σοκολάτα, μια πατέντα της οικογένειας με ελαιόλαδο και μέλι, και μία 100% φυσική γεύση, η οποία είναι καθαρός πολτός φιστικιού, χωρίς προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης.
Προκειμένου να δοκιμάσουμε το επίμαχο προϊόν, επισκεφτήκαμε το «Δισάκι», το αναψυκτήριο που διατηρεί η οικογένεια στην οδό Τρώων 20 στα Πετράλωνα, όπου και μας υποδέχτηκαν ο Μαρίνος και η Κυριακή για να μας προσφέρουν ένα δυναμωτικό πρωινό με φιστικοβούτυρο που σε κάνει να θες να τρέξεις Μαραθώνιο. «Δύο κουταλιές φιστικοβούτυρο σου δίνουν ενέργεια για να κάνεις την πιο απαιτητική γυμναστική» μου εξήγησε χαμογελαστή η Κυριακή, αλείφοντας την παχύρρευστη πάστα φιστικιού με σοκολάτα σε χοντρές φέτες ψωμί. Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι πρόσφατες επιστημονικές μελέτες συγκαταλέγουν το φιστικοβούτυρο στις τροφές που βοηθούν στην καύση του λίπους, και ειδικά του κοιλιακού λίπους.
«Το φιστικοβούτυρο είναι παρεξηγημένο προϊόν» μου λέει μεταξύ άλλων η Κυριακή. «Ο Έλληνας δεν γνωρίζει πόσο καλό μπορεί να κάνει στην υγεία αλλά και πόσο κοντινό είναι με ένα άλλο προϊόν που εμπιστευόμαστε και καταναλώνουμε πολύ στην Ελλάδα, το ταχίνι». Πράγματι, οι αναλογίες ανάμεσα σε φιστικοβούτυρο και ταχίνι είναι εντυπωσιακές. Και τα δύο παρασκευάζονται με τον ίδιο τρόπο και διαπνέονται από την ίδια φιλοσοφία. Και στις δύο περιπτώσεις ο καρπός καβουρδίζεται και αλέθεται για να δώσει μια παχύρρευστη, γευστική πάστα. «Η βασική διαφορά είναι ότι το ταχίνι υπερισχύει σε φυτικές ίνες, ενώ το φιστικοβούτυρο είναι πιο πλούσιο σε πρωτεΐνες».
Το πρωινό μας είναι έτοιμο και το θέαμα στο τραπέζι συγκινεί τον ουρανίσκο. Φέτες ψωμί με φιστικοβούτυρο σε κάθε γεύση, μπάρες με φρούτα, ξηρούς καρπούς, μέλι, σοκολάτα και φιστικοβούτυρο και για τη χώνεψη, ένα ενεργειακό ποτό που παρασκευάζει η οικογένεια από σπόρους chia. Το φιστικοβούτυρο εξαφανίζεται πρώτο από τα πιάτα και υποψιασμένα κουτάλια και δάχτυλα αρχίζουν να βουτάνε κατευθείαν στο βαζάκι. Αφού βαφτίσουμε τα δάχτυλά μας στη νοστιμιά, σειρά έχουν οι μπάρες και, στο τέλος, το παγωμένο πότο από σπόρους chia. Νερό, μέλι και λεμόνι, μαζί με τους ζελατινώδεις σπόρους, προκαλούν ένα ευχάριστο γαργάλημα στη γλώσσα και ξεδιψούν.
Πριν αποχαιρετήσουμε το «Δισάκι», ζητήσαμε από την Κυριακή να μοιραστεί μαζί μας μια συνταγή με φιστικοβούτυρο που αγαπά πολύ. Εκείνη διάλεξε το κοτόπουλο με φιστικοβούτυρο και μας έβαλε να τη σημειώσουμε:
Για τη συνταγή «Κοτόπουλο με Φιστικοβούτυρο» χρειαζόμαστε:
Υλικά
- 6 μπούτια κοτόπουλο
- 2 μέτρια κρεμμύδια
- 500 ml χυμό ντομάτας
- 3-4 κόκκους μπαχάρι
- 1 φλιτζ. φιστικοβούτυρο
- 4 κ.σ. ελαιόλαδο
- αλάτι, πιπέρι
- 1 πρέζα ζάχαρη
Εκτέλεση
Σε βαθιά κατσαρόλα βάζουμε το λάδι και σοτάρουμε τα κρεμμύδια σε δυνατή φωτιά. Προσθέτουμε τα μπούτια και τα αφήνουμε μέχρι να ροδοκοκκινίσουν. Προσθέτουμε τον χυμό ντομάτας, το μπαχάρι και τη ζάχαρη. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφήνουμε για 20 περίπου λεπτά. Προσθέτουμε πιπέρι και αλάτι και αφήνουμε για άλλα 5 λεπτά. Τέλος, προσθέτουμε το φιστικοβούτυρο, κλείνουμε τη φωτιά και ανακατεύουμε λιγάκι μέχρι να πήξει η σάλτσα. Συνοδεύεται με πλιγούρι ή ρύζι.
To «Δισάκι» βρίσκεται Τρώων 20, Άνω Πετράλωνα, Αθήνα, Τηλ.: 210 3410101
σχόλια