Μια ιστορία αληθινή, μέσα απ' τα μάτια μιας καλής φίλης. Αφηγείται η Ελένη.
Ας ξεκινήσουμε απ' τα βασικά. Η πρωταγωνίστριά μας είναι η Κατερίνα. Η Κατερίνα είναι 22, σπουδάζει φωτογραφία στη Σκωτία αλλά ασχολείται με το σχέδιο και τραγουδάει καταπληκτικά. Η Κατερίνα είναι φίλη μου και μπορεί να μην γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, αλλά είναι από τους ανθρώπους με τους οποίους έκανα ένα instant connection από την πρώτη στιγμή που γνωριστήκαμε. Σαν να αναγνώρισε η μία ένα κομμάτι της ψυχής της μέσα στην άλλη. Η φιλία μας ήταν κεραυνοβόλος –αν υπάρχει τέτοια αναλογία- και όσο πιο καλά γνωριζόμαστε, τόσο πιο πολύ αγαπιόμαστε.
Η Κατερίνα είναι έξυπνη, πάντα χαμογελαστή, ευγενική, αγαπησιάρα και έχει το πιο μεταδοτικό γέλιο στον κόσμο. Έχει καταπληκτικό χιούμορ, ακούει τέλεια μουσική και είναι ο άνθρωπος που θα ξυπνούσε στις 4 το πρωί να έρθει στο σπίτι σου για να σε παρηγορήσει επειδή κάποιος που σου άρεσε δεν σου είχε απαντήσει στο μήνυμα που του έστειλες. Επίσης τραγουδάει πάντα όσο κάνει μπάνιο. Η Κατερίνα, εν ολίγοις, είναι καταπληκτική.
Στις 28 Μαρτίου η Κατερίνα γυρνούσε από τη Σκωτία στην Ελλάδα για Πάσχα. Έφτασε με τη βραδινή πτήση και, επειδή ήταν αργά για να γυρίσει με άλλο μέσο, πήρε ταξί από το αεροδρόμιο. Στον δρόμο ο οδηγός κοιμήθηκε, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου και το έριξε σε ένα δέντρο στην έξοδο της Αττικής Οδού. Η Κατερίνα χτύπησε τον αυχένα της στην πλάτη του μπροστινού καθίσματος και έπαθε ένα συντριπτικό κάταγμα στον σπόνδυλο Α5. Είχε χτυπήσει σε ολόκληρο το σώμα οπότε μεταφέρθηκε άμεσα στο ΚΑΤ σε πολύ κρίσιμη κατάσταση. «Πολυτραυματίας» μας είπαν στο τηλέφωνο. «Είναι δύσκολη η κατάσταση. Δεν ξέρουμε αν θα τα καταφέρει».
Μετά τις πρώτες επείγουσες εγχειρήσεις μεταφέρθηκε στην εντατική του Ασκληπιείου Βούλας, όπου έμεινε ακριβώς έναν μήνα. Δεν μπορούσε να αναπνέυσει μόνη της και άρα δεν μπορούσε να μιλήσει. Με κάποιον περίεργο τρόπο όμως είχε κρατήσει μία απίστευτα ακριβή αίσθηση της ώρας: στις μόλις μισάωρες επισκέψεις που μπορούσε να έχει την ημέρα, όπου μπορούσαμε να μπαίνουμε μόλις ένας επισκέπτης τη φορά εκτός φυσικά από τους γονείς της, η Κατερίνα κατάφερνε να μας συντονίζει έτσι ώστε να μένουμε όλοι μέσα ακριβώς την ίδια ώρα, και μετά με ένα νεύμα της μας έκανε σήμα να ανταλλάξουμε θέση με τον επόμενο. Σιγά σιγά έκανε μερικές ακόμα εγχειρήσεις για να αποκαταστήσει κάποια κατάγματα. Όταν ρωτούσαμε ποια είναι η πρόβλεψη οι απαντήσεις ήταν ασαφείς. «Είναι πολύ νωρίς ακόμα. Να υποχωρήσει το οίδημα. Θα δούμε». «Ναι αλλά θα μπορέσει να κουνηθεί ξανά;» ρωτούσαμε. «Θα δούμε, είναι νωρίς ακόμα».
Οι μέρες περνούσαν. Η Κατερίνα βγήκε από την εντατική και πήγε στο ΚΑΤ. Η κατάσταση όμως δεν έγινε καλύτερη. Αντίθετα, πάνω στη φάση που ο οργανισμός της έπρεπε να έχει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για να μπορέσει να ανακάμψει, μεταφέρθηκε σε ένα εντελώς ακατάλληλο περιβάλλον. Ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, ελλείψεις σε φάρμακα και προσωπικό. Οι γονείς της έκαναν την περισσότερη δουλειά που έπρεπε να γίνεται από το δημόσιο νοσοκομείο. Τότε ακούσαμε για πρώτη φορά τη λέξη «τετραπληγία», μια λέξη που δεν θα ξανα-αναφέρω σε αυτή την ιστορία, γιατί δηλώνει κάτι μόνιμο, ενώ είμαι σίγουρη ότι αυτό που συμβαίνει στην Κατερίνα μια μέρα θα αλλάξει.
Ήταν υποδειγματική ασθενής για την περίπτωσή της. Νέα, υγιής και κυρίως με απεριόριστα αποθέματα ελπίδας και όρεξης να κάνει ό,τι χρειαστεί για να βελτιωθεί. Αλλά η Ελλάδα δεν της τα έδωσε αυτά.
Όλο αυτό το διάστημα η Κατερίνα δεν μπορούσε να μιλήσει, αλλά μας κοιτούσε πάντα χαμογελαστή όταν πηγαίναμε να την δούμε. Κι ας μην μας θυμάται, μιας και δεν ακόμα δεν μπορεί να θυμηθεί το διάστημα από το ατύχημα και μετά, για περίπου 1.5 μήνα. Δεν θυμάται τίποτα από την εντατική και μετά τις πρώτες μέρες της στο ΚΑΤ. Όμως τα θυμόμαστε όλα εμείς. Την θυμόμαστε πάντα να απαντάει «καλύτερα» όταν τη ρωτούσαμε πως νιώθει. Μόνο μια φορά στη διάρκεια όλης αυτής της απίστευτης δοκιμασίας μας είπε τη φράση «δεν αντέχω». Αυτό ήταν και το μόνο ψέμα που μας είπε.
Ο καιρός περνούσε και η Κατερίνα καλυτέρευε. Μπορούσε πια να μας μιλήσει, έτσι κι εμείς πηγαίναμε καθημερινά να την βλέπουμε σε διάφορους συνδυασμούς παρέας. Το μόνο σίγουρο είναι πως είχαμε κάνει τον 5ο όροφο του ΚΑΤ κάτι ανάμεσα σε καφετέρια και μπαρ, και τα γέλια μας ακούγονταν σε όλα τα δωμάτια του ορόφου. Ακόμα η κίνησή της δεν είχε αποκατασταθεί. Για φυσιοθεραπεία φυσικά ούτε λόγος. Μία φορά την εβδομάδα. Για ένα περιστατικό που χρειαζόταν καθημερινή άσκηση, ίσως και δύο φορές την ημέρα. Οι γονείς της αναγκάστηκαν να προσλάβουν έναν ιδιώτη φυσιοθεραπευτή, που ερχόταν στο ΚΑΤ για να κάνει τις απαραίτητες ασκήσεις, χωρίς κανείς να καλύπτει τα έξοδά τους.
Η φροντίδα συνέχιζε να είναι ελλιπής. Δεν υπήρχαν γάζες, τις ενέσεις τις έκαναν ειδικευόμενοι που γέμιζαν την Κατερίνα μελανιές με την δικαιολογία ότι «δεν νιώθει τίποτα». Δεν υπήρχε το απαραίτητο προσωπικό ώστε να την σηκώνει και να την πηγαίνει βόλτες, οπότε αναπόφευκτα άρχισαν και οι κατακλύσεις. Και οι πυρετοί και οι λοιμώξεις. Και η κατάστασή της επιβαρυνόταν κι άλλο. Η κίνηση της από τον λαιμό και κάτω δεν είχε επανέλθει καθόλου. Κι όμως η Κατερίνα ήταν πάντα χαμογελαστή, πάντα μας ευχαριστούσε που ήρθαμε και μας χαιρετούσε γελώντας. Σίγουρα υπήρχαν στιγμές που την έπαιρνε από κάτω, στιγμές που έκλαιγε, αλλά δεν ήταν αυτό το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της. Η ανάμνησή μου από εκείνες τις ημέρες είναι μιας κοπέλας που πάντα μου χαμογελούσε και με ρωτούσε πως πάει η σχολή και τι κάνουν τα αδέρφια μου, σαν να μην είχε μεσολαβήσει τίποτα.
Ήταν υποδειγματική ασθενής για την περίπτωσή της. Νέα, υγιής και κυρίως με απεριόριστα αποθέματα ελπίδας και όρεξης να κάνει ό,τι χρειαστεί για να βελτιωθεί. Αλλά η Ελλάδα δεν της τα έδωσε αυτά. Το δημόσιο νοσοκομείο με τις ήδη περιορισμένες δυνατότητές του την αντιμετώπιζε ως ένα ακόμα βαρύ περιστατικό. Η ασφαλιστική εταιρία του ταξί όχι μόνο δεν πλήρωσε απευθείας την αποζημίωση, αλλά ακόμα προσπαθεί με διάφορα επιχειρήματα να μειώσει το ποσό γιατί δεν φορούσε ζώνη. Και τα ελληνικα δικαστήρια εξέταζαν την περίπτωση σαν ένα ακόμα άψυχο νούμερο στα χαρτιά, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψην ότι συζητάμε για έναν νέο άνθρωπο με ολόκληρη τη ζωή του μπροστά του. Αλλά είπαμε. Ελλάδα. Το μέρος όπου γλιτώνεις από τροχαίο αλλά μπορεί να πάθεις σηψαιμία από κακή φροντίδα στο νοσοκομείο. Το μέρος όπου η δικάσιμος ορίζεται σε 6 και 7 χρόνια.
Με υποδέχθηκε ένας άλλος άνθρωπος από αυτόν που είχα αφήσει. Πολύ καλύτερα από άποψη φυσικής κατάστασης αλλά και κίνησης. Σήκωνε τα χέρια της αρκετά, έπαιρνε φωτογραφίες με το κινητό, απαντούσε στις κλήσεις, έπινε νερό μόνη της.
Ευτυχώς η Κατερίνα έχει την τύχη να έχει αγγλική υπηκοότητα. Έτσι, όταν είδαν ότι τα πράγματα πλέον δεν είναι διαχειρίσιμα στην Ελλάδα, μετά από 6 μήνες νοσηλείας στα ελληνικά νοσοκομεία, η Κατερίνα αποφάσισε να πάει στην Αγγλία. Έτσι οι γονείς της συγκέντρωσαν τα απαραίτητα χρήματα για τη μεταφορά της από συγγενείς και φίλους –είπαμε, ελληνικό δημόσιο, ελληνικά δικαστήρια...- και πέρσι τον Αύγουστο έφυγαν για Αγγλία, όπου η Κατερίνα πήγε σε ένα δημόσιο κέντρο αποκατάστασης για τραύματα στη σπονδυλική στήλη στο Aylesbury.
Μιλούσαμε από skype, viber και facebook, και πάντα ήταν το ίδιο χαμογελαστή. Τα νέα της ήταν κάθε φορά και καλύτερα. Οι κατακλύσεις είχαν αποκατασταθεί, ένιωθε καλύτερα και κάθε μέρα κατάφερνε όλο και πιο πολλά πράγματα. Τον Ιανουάριο του 2015 κατάφερα να την επισκεφτώ. Με υποδέχθηκε ένας άλλος άνθρωπος από αυτόν που είχα αφήσει. Πολύ καλύτερα από άποψη φυσικής κατάστασης αλλά και κίνησης. Σήκωνε τα χέρια της αρκετά, έπαιρνε φωτογραφίες με το κινητό, απαντούσε στις κλήσεις, έπινε νερό μόνη της. Δεν είχε κίνηση στους καρπούς αλλά την είχαν βοηθήσει να μάθει να αξιοποιεί όσες δυνατότητες είχε. Που ήταν πολύ περισσότερες από αυτές που μας είχαν πει στην Ελλάδα.
Η Κατερίνα καλυτερεύει μέρα με τη μέρα. Κάνει συνεχώς φυσιοθεραπείες, ασκήσεις και προσπαθεί να γράψει και να ζωγραφίσει. Πριν λίγους μήνες άρχισε να ανακτά την άισθηση στα χέρια και τα πόδια της. Πηγαίνει έξω για καφέ με τις φίλες της. Τώρα ψάχνει για εναλλακτικές, πειραματικές θεραπείες, οι οποίες δυστυχώς χρειάζονται πολύ χρόνο και χρήμα. Αλλά δεν το βάζει κάτω (όχι ότι θα την αφήναμε). Μέρα με τη μέρα βελτιώνεται και όλοι ελπίζουμε ότι μια μέρα θα βρεθεί η θεραπεία που θα την κάνει να περπατήσει ξανά. Και είμαι σίγουρη ότι πολύ σύντομα θα συνεχίσει τις σπουδές της στη φωτογραφία.
Ναι ξέρω αυτή η ιστορία είναι γλυκόπικρη. Ίσως να μην είναι το πιο εύκολο ανάγνωσμα για μια μέρα του Αυγούστου. Όμως έπρεπε να την πω και να την γράψω για δύο εξίσου σημαντικούς λόγους.
Πρώτον, για να μάθουν όλοι την αδυναμία αυτής της χώρας να σταθεί σε όσους πραγματικά την χρειάζονται. Μια χώρα δεν έχει δικαίωμα να ονομάζεται κοινωνικό κράτος όταν τα νοσοκομεία της δεν έχουν προσωπικό και πρώτες ύλες. Ένα κράτος θα έπρεπε να είναι αντιμέτωπο με ποινικές ευθύνες όταν αρνείται να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να βοηθήσει έναν νέο άνθρωπο να γίνει καλά. Όταν του λέει ότι δεν έχει κανένα περιθώριο βελτίωσης και τον αντιμετωπίζει σαν άψυχο αντικείμενο. Όταν τον αγνοεί και τον υποτιμά. Ένα κράτος δεν έχει δικαίωμα να αρνείται να βοηθήσει κάποιον που παλεύει με νύχια και με δόντια να βελτιώσει τη ζωή του. Η Κατερίνα σε όλη της την πορεία δεν έλαβε καμία απολύτως βοήθεια από την Ελλάδα και το ελληνικό κράτος με όλες του τις λειτουργίες. Μόνο μεμονωμένοι άνθρωποι που έκαναν τη δουλειά τους με αγάπη και υπευθυνότητα την βοήθησαν. Και αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ ούτε να συγχωρέσω ούτε να ανεχθώ από την «πατρίδα» μου.
Ο άλλος λόγος που σας διηγήθηκα αυτή την ιστορία είναι πως με άλλαξε σαν άνθρωπο. Η Κατερίνα είναι για μένα παράδειγμα και πρότυπο. Φυσικά δεν το ζήτησε, και μακάρι να μην της έχει δοθεί αυτή η ευκαιρία να επίδείξει την απίστευτη δύναμη του χαρακτήρα της. Όμως δυστυχώς -και έχουμε όλοι κλαψει και φωνάξει πολύ γι' αυτή την αδικία- της συνέβη. Μετά το ατύχημά της η Κατερίνα εμφάνισε όλα τα απίθανα χαρακτηριστικά της σε υπερθετικό βαθμό. Όλον αυτό τον χρόνο έχει μείνει γλυκιά και χαμογελαστή. Δεν ξέρω κανέναν άνθρωπο που να έχει δείξει τέτοιο κουράγιο, θάρρος, υπομονή, αποφασιστικότητα και ελπίδα όσο η Κατερίνα. Και θυμηθείτε, δεν μιλάμε για μια συνειδητοποιημένη μεσήλικα, αλλά για ένα κορίτσι 22 ετών. Με εκπλήσσει κάθε μέρα με το κουράγιο και την όρεξή της να γίνει καλύτερα. Η συμπεριφορά της έχεις επηρεάσει όλους όσοι ήμασταν δίπλα της σε αυτή την πορεία. Μας έχει αλλάξει. Γιατί μας έδειξε τις απίθανες αντοχές που έχει και πως πραγματικά όλα μπορούν να πάνε καλύτερα αν το θελήσεις πολύ και δουλέψεις γι' αυτό. Και δεν μιλάω για θεωρητικό ρομαντισμό αλλά για θέληση και σκληρή δουλειά στην πράξη.
Δεν ανέχομαι να πιστέψω δευτερόλεπτο πως η κατάσταση της Κατερίνας δεν θα βελτιωθεί. Πρώτον γιατί η επιστήμη προοδεύει συνεχώς και πιστεύω πως στο μέλλον η τετραπληγία θα είναι άλλη μία κατάσταση που θα διορθώνεται με μια απλή εγχείρηση. Κυρίως όμως δεν μπορώ να πιστέψω πως όλο αυτό το κουράγιο και η θετική της στάση δεν θα ανταμοιφθεί. Τύχη, θεός, κάρμα... Ό,τι πιστεύει ο καθένας. Πάντως το μόνο σίγουρο είναι πως όταν κάνεις τα πάντα για να γίνεις καλύτερα, κάτι απ' όλα σίγουρα θα πιάσει.
Κατερίνα σ' αγαπάω, σε θαυμάζω και μου λείπεις. Σε σκέφτομαι συνεχώς και γελάω με τα αστεία μας. Ανυπομονώ να σε δω ξανά από κοντά για να γελάσουμε κι άλλο. Και πιστεύω, αλήθεια το πιστεύω, ότι μια μέρα όλα θα είναι όπως πριν. Και να ξέρεις ότι είμαστε και θα είμαστε εδώ για ό,τι χρειαστείς.
Υ.Γ. Όποιος έχει κάποια παρόμοια εμπειρία ή κάποια πληροφορία που μπορεί να βοηθήσει ας το γράψει στα comments. Κάθε βοήθεια είναι πολύτιμη.
σχόλια