Πριν από τρία χρόνια, τελειώνοντας την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αποφάσισα ότι δεν μπορώ πια την «ελληνική νοοτροπία», την «ελληνική αναξιοκρατία», την «ελληνική γραφειοκρατία χωρίς νόημα», τον «ελληνικό παραλογισμό». Και κάπως έτσι αποφάσισα να βρω την ακαδημαϊκή και – μελλοντικά – επαγγελματική τύχη μου σε μία «πολιτισμένη χώρα» του εξωτερικού, την Αγγλία. Πράγματι, έγινα δεκτή στο τμήμα και στο πανεπιστήμιο που επιθυμούσα, τακτοποίησα τις βαλίτσες μου και μια ωραία πρωία βρέθηκα να ξεπακετάρω και να τυπώνω google maps στο νέο μου σπίτι, στο νέο μου campus...
Από τότε έχω προσπαθήσει πολύ να κάνω αυτό που όλοι μου οι φίλοι ονομάζουν "make the best out of it", να χαρώ τα φοιτητικά μου χρόνια, να κάνω projects σε τομείς που με ενδιαφέρουν, να κάνω αιτήσεις για τα αμέτρητα travel grants που προσφέρει το πανεπιστήμιο, για δουλειές, για internships, για εθελοντική εργασία. Πρέπει να σας πω ότι δεν έχω καταφέρει να αδράξω καμία από όλες αυτές τις ευκαιρίες που κατά τα άλλα κείνται στα πόδια μου για τον απλούστατο λόγο ότι σύντομα με έκαναν να καταλάβω πως όλα αυτά τα «μεγάλα» δεν είναι φτιαγμένα για ανθρώπους σαν κι εμένα.
Eλπίζω ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εκεί έξω που προτιμούν το πηγαίο από το στημένο, την αληθινή ευγένεια από την «ακολουθία των τύπων μόνο εκεί που μας συμφέρει» και, τελικά, νομίζω ότι για κάποιον τέτοιον άνθρωπο θα ήθελα και να δουλέψω.
Τι άνθρωπος είμαι εγώ και ποιοι είναι οι «άνθρωποι σαν κι εμένα» είναι αρχικά μια καλή ερώτηση. Βασικοί παράγοντες που αποτέλεσαν και αποτελούν τροχοπέδη στα όσα ήθελα και θέλω να κάνω στη ζωή μου είναι η συνεχής ανησυχία μου να μη γίνω βάρος σε κανέναν και, δευτερευόντως, η αδιαπραγμάτευτη επιθυμία μου να διατηρήσω το νεανικό αυθορμητισμό και την αυθεντικότητά μου. Δυστυχώς, η εμπειρία μου με την οργανωμένη αγορά εργασίας και τη διάδρασή της με το πανεπιστήμιο μου απέδειξε ότι η συνύπαρξη αυτών των δύο χαρακτηριστικών αποτελεί συνταγή αποτυχίας για έναν νέο σήμερα.
Άρχισα να πρωτοσυνειδητοποιώ ότι κάπως έτσι έχουν τα πράγματα όταν γεμάτη ενθουσιασμό ξεκίνησα να ψάχνω και να κάνω αιτήσεις για internships σε εργαστήρια στο πανεπιστήμιο και σε φαρμακευτικές εταιρείες. Σε όλες τις αιτήσεις απαιτούνταν συστατικές επιστολές από καθηγητές πανεπιστημίου ή έστω λέκτορες και υπεύθυνους φροντιστηριακών μαθημάτων και μάλιστα σε μια τεράστια ποικιλία στυλ και με διαφορετικές προαπαιτούμενες πληροφορίες, πράγμα το οποίο σήμαινε ότι για να κάνω 10 αιτήσεις στο σύνολο θα έπρεπε με κάποιο μαγικό τρόπο να βρω στον 1ο μου χρόνο στο πανεπιστήμιο 2-3 καθηγητές που «ξέρουν την ακαδημαϊκή μου δουλειά» και να τους αγγαρέψω να μου γράψουν από 3 επιστολές ο καθένας. Το πρόβλημα είναι ότι, τουλάχιστον στην Αγγλία και τουλάχιστον στη δική μου τη σχολή, πας, ακούς τη διάλεξη, χειροκροτάς στο τέλος και φεύγεις. Ούτε εργασίες υπάρχουν, ούτε προαιρετικά projects, ούτε τίποτα, γεγονός που σου αφήνει μόνο μία εναλλακτική προκειμένου να αποκτήσεις αυτά τα απαραίτητα «high profile, ακαδημαϊκά κονέ»: τις ανόητες ερωτήσεις και το κυριλέ γλείψιμο στο γραφείο του καθηγητή. Ξανά η «ψοροπερηφάνια μου» δε μου επέτρεψε να πάω στη σχολή, να χτυπήσω το γραφείο του καθηγητή και με το αθώο ύφος μου να θέσω την νομπελική απορία μου περί ντοπαμίνης, για τον απλούστατο λόγο ότι θα αρκούσε ένα google search για να μου λύσει αυτή την προπτυχιακή απορία.
Ο ένας δρόμος, λοιπόν, ήταν κλειστός για μένα. Υπήρχε όμως ακόμη ένας. Υπάρχει όντως ένας άνθρωπος που ξέρει την ακαδημαϊκή πορεία των φοιτητών για τους οποίους είναι υπεύθυνος για το μοναδικό λόγο ότι κάτι τέτοιο είναι μες στη γκάμα των αρμοδιοτήτων του. Είναι ο λεγόμενος "director of studies" ή «υπεύθυνος σπουδών». Όταν έχεις δοκιμάσει τα πάντα και βλέπεις ότι έχουν αποτύχει και όταν σου μένει μία και μοναδική τελευταία ευκαιρία, κάτι συμβαίνει και οπλίζεσαι με ένα «θάρρος» να διεκδικήσεις επιτέλους. Θυμάμαι πήγα στο γραφείο του director of studies και εξέφρασα με πολλά «μήπως», «θα σας ήταν εύκολο», «συγγνώμη για την ενόχληση» το αίτημα μου. Όταν είχα εκστομίσει και τον τελευταίο φθόγγο ένιωσα μια ανακούφιση ότι επιτέλους τελείωσε η «ντροπή» που «τόλμησα να ενοχλήσω» κάποιον που στο κάτω κάτω όφειλε εκ της θέσεώς του να με καθοδηγήσει. Αλλά για κάποιο λόγο δεν περίμενα αυτό που τελικά έγινε, δεν περίμενα μετά από τόση συστολή και ευγένεια έκφρασης να λάβω την αποστομωτική απάντηση «γράψε μόνη σου ό,τι θέλεις και φέρτο μου να στο υπογράψω»!
Δεύτερος δρόμος κλειστός. Τότε είπα «μπορεί να είναι νωρίς, 2ο έτος είσαι κάτσε... τι περιμένεις; Από την αρχή να σε γνωρίσουν όλοι; Μην ανησυχείς, του χρόνου» για να μάθω σε 10 μέρες ότι όλοι οι συμφοιτητές (που γνώριζα) με μικρότερο βαθμό από μένα είχαν ήδη κλείσει θέσεις για projects σε διάφορα departments της σχολής. Άλλαξα τροπάριο... είπα «κάτι κάνεις λάθος, ψάξτο λίγο παραπάνω» και κάπως έτσι ξεκίνησα να μιλάω με το γραφείο επαγγελματικού προσανατολισμού της σχολής και πήρα κάποια δωρεάν μαθήματα από το edx και το coursera τα οποία με έκαναν να καταλάβω ότι πράγματι κάτι έκανα λάθος. Έκανα λάθος σε κάτι πολύ βασικό, στις αξίες μου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ένα βιντεάκι στο coursera στο οποίο μια υπεύθυνη πρόσληψης νέων σε εταιρείες εξηγούσε "tips" επιτυχίας. Ποια ήταν αυτά τα tips; Να προετοιμάζεις τις ερωτήσεις, ιδαίτερα μια λίστα ερωτήσεων που σίγουρα θα σε ρωτήσουν όπως «ποιο είναι το μεγαλύτερό σου ελάττωμα» και «τι δίνει νόημα στη ζωή σου». Εγώ σε συνέντευξη δε θα πω ποτέ ούτε ότι το «μεγαλύτερο ελάττωμά μου είναι η τελειομανία και η εργατικότητά μου» ούτε ότι «είναι το όνειρο της ζωής μου να εργαστώ στην εταιρεία σας και μια τέτοια εργασιακή καθημερινότητα θα έδινε αέρα ανανέωσης στη ζωή μου». Τέτοιες παπαριές δε θα πω ποτέ.
Δε θα σας πω ότι δε με πονάει και δε με τρώει και δε θα σας πω ότι όταν με πιάνουν οι μαύρες μου δε νιώθω ότι βουλιάζω και ότι μένω πίσω. Η διάψευσή μου για ένα σύστημα το οποίο στα μάτια μου προσωποποιεί την υποκρισία, τη γραφειοκρατία και την αναξιοκρατία από την οποία προσπάθησα να ξεφύγω είναι μεγάλη. Το ξέρω ότι αν δεν παλέψω με τα όπλα που το σύστημα αυτό μου δίνει, θα έχω πάντα λιγότερες ευκαιρίες. Όμως, ελπίζω ότι υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εκεί έξω που προτιμούν το πηγαίο από το στημένο, την αληθινή ευγένεια από την «ακολουθία των τύπων μόνο εκεί που μας συμφέρει» και, τελικά, νομίζω ότι για κάποιον τέτοιον άνθρωπο θα ήθελα και να δουλέψω. Ή τουλάχιστον, αυτή η δικαιολογία με κάνει να νιώθω λίγο καλύτερα.
σχόλια