Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Τζορτζ Σόρος δημοσιεύεται ταυτόχρονα στο περιοδικό The New York Review of Books και την Athens Review of Books. O Σόρος μιλά στον Γκρέγκορ Πέτερ Σμιτς (Gregor Peter Schmitz) περί ΕΕ, Μέρκελ, Brexit, Ρωσίας, Ουκρανίας, Πολωνίας, Ουγγαρίας, Κίνας. Υπάρχει και μια (απαισιόδοξη) αναφορά στο θέμα της Ελλάδας και στους βαρύτατους όρους δανεισμού της από την ΕΕ.
Δημοσιεύουμε δυο απαοσπάσματα:
ΓΚΡΕΓΚΟΡ ΠΕΤΕΡ ΣΜΙΤΣ: Όταν το περιοδικό Time ανακήρυξε τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ «Πρόσωπο της χρονιάς», την αποκάλεσε «Καγκελάριο του ελεύθερου κόσμου». Πιστεύετε ότι κάτι τέτοιο είναι δικαιολογημένο;
ΤΖΟΡΤΖ ΣΟΡΟΣ: Ναι. Όπως γνωρίζετε, κατά το παρελθόν, επέκρινα την καγκελάριο και παραμένω πολύ επικριτικός απέναντι στην πολιτική λιτότητας που εφαρμόζει. Όταν όμως ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, επιτέθηκε στην Ουκρανία, εκείνη έγινε η ηγέτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως εκ τούτου, εμμέσως και του ελεύθερου κόσμου. Μέχρι τότε, ήταν μια χαρισματική πολιτικός που μπορούσε να «διαβάζει» τα αισθήματα της κοινής γνώμης και να τα ικανοποιεί. Προβάλλοντας όμως αντίσταση στις ρωσικές επιθέσεις, έγινε μια ηγέτης που ύψωσε το ανάστημά της απέναντι στην επικρατούσα άποψη.
Ήταν ίσως ακόμη πιο διορατική όταν αναγνώρισε ότι η προσφυγική κρίση ήταν πιθανό να καταστρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην αρχή προκαλώντας την κατάρρευση του συστήματος ανοιχτών συνόρων του συστήματος Σένγκεν και, τελικά, υπονομεύοντας την κοινή αγορά. Ανέλαβε μια τολμηρή πρωτοβουλία για να αλλάξει τη στάση του κόσμου. Δυστυχώς, η προετοιμασία της στρατηγικής της δεν ήταν σωστή. Η κρίση κάθε άλλο παρά έχει αποσοβηθεί, ενώ η ηγετική της θέση, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Γερμανία, ακόμη και μέσα στο ίδιο της το κόμμα, δέχεται επίθεση.
— Η Μέρκελ ήταν κάποτε πολύ προσεκτική και αποφασιστική. Ο κόσμος μπορούσε να την εμπιστεύεται. Στην προσφυγική κρίση, όμως, αντέδρασε παρορμητικά και ανέλαβε μεγάλο ρίσκο. Το στυλ ηγεσίας της άλλαξε και αυτό κάνει τον κόσμο να ανησυχεί.
— Αυτό είναι αλήθεια, αλλά για μένα η αλλαγή είναι ευπρόσδεκτη. Υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία πρέπει να ανησυχούμε. Όπως πολύ σωστά προέβλεψε, η ΕΕ βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η ελληνική κρίση δίδαξε στις ευρωπαϊκές αρχές την τέχνη τού να «παλεύεις» τη μία κρίση μετά την άλλη. Αυτή η πρακτική περιγράφεται πολύ καλά με την αγγλική φράση «kick the can down the road», αν και θα ήταν πιο ακριβής η παρομοίωση του να κλωτσάει κανείς διαρκώς μια μπάλα στην ανηφόρα και αυτή να συνεχίζει να κατρακυλάει προς το μέρος του. Η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει τώρα όχι μία, αλλά πέντε ή έξι κρίσεις ταυτόχρονα.
— Για να είμαστε ακριβείς, αναφέρεστε στην Ελλάδα, τη Ρωσία, την Ουκρανία, το επερχόμενο Βρετανικό δημοψήφισμα και την προσφυγική κρίση;
— Ναι. Και δεν αναφέρατε καν τη ρίζα του προβλήματος της προσφυγικής κρίσης: τη σύρραξη στη Συρία. Ούτε αναφέρατε τη λυπηρή επίδραση που είχαν οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και αλλού για την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Η Μέρκελ προέβλεψε σωστά ότι υπάρχει πιθανότητα η προσφυγική κρίση να καταστρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό που κάποτε αποτελούσε πρόβλεψη, έχει γίνει πλέον η πραγματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επειγόντως επιδιόρθωση.
Αυτό αποτελεί γεγονός, είναι όμως αναστρέψιμο. Και ο λαός, που μπορεί να αποτρέψει την εκπλήρωση της τρομακτικής πρόβλεψης της Μέρκελ, είναι, στην πραγματικότητα, ο γερμανικός λαός. Νομίζω ότι οι Γερμανοί, υπό την ηγεσία της Μέρκελ, έχουν καταλάβει μια θέση ηγεμονίας. Το πέτυχαν όμως με πολύ φθηνό τρόπο. Κανονικά, οι ηγεμόνες δεν πρέπει να φροντίζουν μόνο τα δικά τους συμφέροντα, αλλά και τα συμφέροντα εκείνων που βρίσκονται υπό την προστασία τους. Τώρα είναι η στιγμή που οι Γερμανοί πρέπει να αποφασίσουν: Θέλουν να αποδεχθούν τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται η θέση της κυρίαρχης δύναμης στην Ευρώπη;
"Η ΕΕ επέβαλε όρους που θα ωθήσουν την Ελλάδα σε ακόμη βαθύτερη κρίση"
— Ποια είναι η αποτελεσματική στρατηγική που προτείνετε για την Ελλάδα;
— Δεν έχω κάποια στρατηγική. Στην περίπτωση τη Ελλάδας, υπήρξε κακή διαχείριση εξαρχής. Όταν η ελληνική κρίση ξέσπασε προς τα τέλη του 2009, η ΕΕ, οδηγούμενη από την Γερμανία, ανέλαβε τη σωτηρία, χρέωνε ωστόσο «τιμωρητικά» επιτόκια για τα δάνεια που προσέφερε. Αυτό ήταν που έκανε το ελληνικό δημόσιο χρέος μη βιώσιμο. Και η ΕΕ επανέλαβε το ίδιο λάθος στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις. Θέλησε να τιμωρήσει τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, και ιδιαίτερα τον πρώην υπουργό Οικονομικών του, τον Γιάνη Βαρουφάκη, την ίδια στιγμή που δεν υπήρχε καμία επιλογή παρά η αποτροπή μιας ελληνικής χρεοκοπίας. Στη συνέχεια, η ΕΕ επέβαλε όρους που θα ωθήσουν την Ελλάδα σε ακόμη βαθύτερη κρίση.
— Η Ελλάδα παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους ιδιώτες επενδυτές;
— Όχι, εφόσον παραμένει μέρος της ευρωζώνης. Με το ευρώ, η χώρα είναι απίθανο να ευημερήσει, καθώς η συναλλαγματική ισοτιμία είναι πολύ υψηλή για να είναι ανταγωνιστική.
σχόλια