Ο αποτυχημένες πλαστικές επεμβάσεις είναι σαν αστείο ανέκδοτο, που ενώ όλη η παρέα περιμένει να γελάσει, εσύ το ξεχνάς. Ποια είναι, άραγε, αυτή η τάση που μας ωθεί να θέλουμε το αψεγάδιαστο και ποιοι είναι εκείνοι οι γιατροί που δεν ορκίζονται στον Ιπποκράτη αλλά στον Φρανκενστάιν; Δύο γενναίες γυναίκες μιλούν για την εμπειρία τους, ένας πλαστικός χειρουργός αποσαφηνίζει τι χρειάζεται να προσέχουμε κι ένας ψυχίατρος προσπαθεί να γαληνέψει την ταραγμένη μας ψυχή.
1. Μελίνα, ετών 35, γραφίστρια: «Το χειρουργείο της παραμόρφωσης».
«Η πρώτη μου πλαστική ήταν στη μύτη, στα είκοσι οκτώ μου. Πριν καταλήξω στον γιατρό που επέλεξα, είχα πάει σε δύο άλλους πλαστικούς για να ακούσω τη γνώμη τους. Ήθελα να λεπτύνω κάπως το κόκαλο στη μύτη μου, γιατί με ενοχλούσε στο προφίλ. Βλακεία μου ή όχι, μου είχε καρφωθεί να έρθω ακόμα πιο κοντά στα πρότυπα με τα οποία μας βομβαρδίζουν: γαλλική μυτούλα, σαρκώδη χείλη, μεγάλο στήθος, κάτι σαν το εισιτήριο στον κόσμο των αντρών. Και οι τρεις γιατροί μου το παρουσίασαν ως επέμβαση ρουτίνας, ως πιο εύκολο από το να κάνω εξαγωγή σε ένα δόντι. Θα απουσίαζα μόνο πέντε μέρες από τη δουλειά μου και, όταν γυρνούσα, κάνεις δεν θα καταλάβαινε τίποτα. Κάποιος, μάλιστα, με συμβούλεψε να κάνω μια αλλαγή στα μαλλιά μου για να τους παραπλανήσω και όλοι να νομίζουν ότι η αλλαγή οφείλεται στο καινούργιο χρώμα ή στο κούρεμα.
Το πρώτο φάουλ ξεκίνησε με το ίδιο το χειρουργείο. Μου το είχε περιγράψει ως παιχνιδάκι μισής ώρας με τοπική νάρκωση, αλλά τελικά χρειάστηκα ολική νάρκωση. Πονούσα ανυπόφορα, το πρόσωπό μου ήταν παραμορφωμένο γιατί αναγκάστηκε, όπως είπε, να σπάσει το κόκαλο της μύτης, ενώ είχαμε συμφωνήσει ότι απλώς θα το "λιμάριζε".
Στον πλαστικό που κατέληξα πήγα κυρίως επειδή είχε την πιο οικονομική τιμή. Μεγάλο λάθος, εκ των υστέρων. Όταν επιχειρείς μια τέτοια επέμβαση, δεν πρέπει να σκέφτεσαι ποιος είναι ο πιο φτηνός αλλά ποιος είναι ο πιο ικανός. Βέβαια, πριν πάω, είχα ακούσει για τη δουλειά του εν λόγω "χασάπη". Είχε κάνει προσθετική στήθους μια φίλη μου και ήταν πολύ ικανοποιημένη. Ήταν σχετικά νέος, αλλά με υποτιθέμενες περγαμηνές στο εξωτερικό, και μου έδειξε δουλειές από μύτες που είχε φτιάξει και οι αλλαγές ήταν πραγματικά πολύ διακριτικές. Όπως μου εξομολογήθηκε, η μύτη ήταν το πραγματικό του μεράκι και στο έτος του τον έλεγαν "μυτάκια". Τέλος πάντων, ο "μυτάκιας" ήταν επικοινωνιακός, φιλικός, με έπεισε και κατέληξα στο χειρουργείο. Η επέμβαση θα στοίχιζε 2.500 ευρώ μαύρα, τη στιγμή που κάποιοι ζητούν 4.000 ευρώ και παραπάνω.
Το πρώτο φάουλ ξεκίνησε με το ίδιο το χειρουργείο. Μου το είχε περιγράψει ως παιχνιδάκι μισής ώρας με τοπική νάρκωση, αλλά τελικά χρειάστηκα ολική νάρκωση. Μου το είπε ένα βράδυ πριν από το χειρουργείο και ήταν μια δύσκολη και επίπονη επέμβαση. Διανυκτέρευσα, τελικά, στο νοσοκομείο, ενώ είχε πει ότι θα έφευγα αυθημερόν, γιατί έκανα μετεγχειρητικό πυρετό. Πονούσα ανυπόφορα, το πρόσωπό μου ήταν παραμορφωμένο γιατί αναγκάστηκε, όπως είπε, να σπάσει το κόκαλο της μύτης, ενώ είχαμε συμφωνήσει ότι απλώς θα το "λιμάριζε". Μοιραίο λάθος, όπως αποδείχτηκε αργότερα. Ήταν μια απόφαση που πήρε, όπως είπε, πάνω στην επέμβαση για το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Βέβαια, το ότι έμεινα σε ιδιωτική κλινική και πλήρωσα σε νοσήλια άλλα 1.500 ευρώ ήταν κάτι που δεν τον ενδιέφερε. Όπως αποδείχτηκε, δεν ενδιαφερόταν για τίποτα. Πέρασε η πρώτη εβδομάδα με σοβαρά οιδήματα και μελανιές στο πρόσωπό μου. Ήμουν φοβισμένη γιατί δεν με είχε ενημερώσει για όλο αυτό. Είναι πολύ διαφορετικό να ξέρεις τι να περιμένεις από το να είσαι κάθε μέρα σε αναμμένα κάρβουνα και να λες "γιατί τώρα μου συμβαίνει αυτό, ενώ είχαμε συμφωνήσει κάτι άλλο;". Είχε πει "θα έχεις δύο μέρες ένα ναρθηκάκι, θα το βγάλουμε και θα μπορείς να κυκλοφορείς κανονικά". Έμεινα δέκα μέρες με τον γύψο στη μύτη για να γίνουν τα αποκαλυπτήρια και να έχω τη μύτη της Miss Piggy. Δεν μπορώ να περιγράψω πώς ένιωσα όταν με είδα στον καθρέφτη. Σοκ και πανικός. Σαν να σταμάτησε η καρδιά μου. Δέκα μέρες μετά το χειρουργείο ήμουν εντελώς παραμορφωμένη, με την ελπίδα να φύγει ο γύψος και να δω την καινούργια μύτη, και αυτό που είχε κάνει ήταν μια κουτσουλιά, σαν να είχε αφοδεύσει ένα πουλί στο πρόσωπό μου. Μου είπε ότι ήμουν ακόμα πρησμένη, να μην ανησυχώ, ότι σε έξι μήνες θα φτάναμε στο αποτέλεσμα που ήθελε. Του έλεγα ότι ήταν μικρή η μύτη, πώς θα μεγαλώσει, και με καθησύχαζε. Πιο χυδαίο ήταν αυτό το παραμύθιασμα, καλύτερα να μου έλεγε "απέτυχα, έλα να δούμε τι θα κάνουμε". Δεν ήξερα πραγματικά τι να κάνω, πού να κρυφτώ, πώς να εμφανιστώ στη δουλειά και στον περίγυρό μου και πώς να αντικρίσω τον σύντροφό μου που ήταν εντελώς αντίθετος με αυτή την επέμβαση, το ίδιο και η οικογένειά μου. Πού να έλεγα ότι έδωσα τέσσερις χιλιάδες ευρώ (τόσο είχε κοστίσει τελικά) για να παραμορφωθώ. Πέρασα πολλές ώρες μπροστά στον καθρέφτη με κλάματα, με ξενύχτι. Είναι φοβερό να ξυπνάς και να βλέπεις το πρόσωπό σου κατεστραμμένο και να ξέρεις ότι δεν σε χτύπησε κάποια κακή μοίρα, αλλά ότι εσύ προκάλεσες τη μοίρα σου. Το βράδυ έβλεπα όνειρα με την παλιά μου εικόνα και ξυπνούσα κι έβλεπα μια κακομούτσουνη που δεν ήμουν εγώ.
Φυσικά, όλοι πρόσεχαν τη μύτη μου. Είχα βαρεθεί να λέω "ναι, έκανα πλαστική" και στο "γιατί το έκανες;" να απαντάω "γιατί έτσι". Ο κόσμος είναι πολύ αδιάκριτος, έτοιμος να σταθεί απέναντι στο λάθος σου και να πετάει πέτρες. Είχα κουραστεί να βλέπω στα πρόσωπα των άλλων την αποδοκιμασία. Υπήρχαν και κάποιοι θρασύτατοι που μου το έλεγαν έτσι ωμά: "Γιατί το έκανες αυτό στον εαυτό σου;". Έλα, ντε, γιατί το έκανα αυτό στον εαυτό μου; Υπάρχει κάτι που μας διαολίζει και όταν όλα είναι καλά, θέλουμε να 'ναι καλύτερα. Απληστία λέγεται; Πανηγύρι της ματαιοδοξίας; Όπως και να λέγεται, εγώ είχα φάει ήττα, ακόμα και όταν κάποιοι κοντινοί μου προσπαθούσαν να με πείσουν ότι όλα ήταν καλά, ότι μου πήγαινε η αλλαγή.
Είχε πει "θα έχεις δύο μέρες ένα ναρθηκάκι, θα το βγάλουμε και θα μπορείς να κυκλοφορείς κανονικά". Έμεινα δέκα μέρες με τον γύψο στη μύτη για να γίνουν τα αποκαλυπτήρια και να έχω τη μύτη της Miss Piggy. Δεν μπορώ να περιγράψω πώς ένιωσα όταν με είδα στον καθρέφτη. Σοκ και πανικός.
Φυσικά, τον πλαστικό-"χασάπη" τον είδα πολλές φορές. Περάσαμε διάφορα στάδια. Πάνω στο δίμηνο που δεν έβλεπα αλλαγή πήγα στο ιατρείο του και άρχισα να κλαίω, του έλεγα "θέλω πίσω το παλιό μου πρόσωπο". Μου μίλησε για τη δύσκολη αρχή, ότι η αλλαγή χρειάζεται εξοικείωση, ότι ακόμα και η ομορφιά θέλει τον χρόνο της. Έλεγε ότι τα ρουθούνια θα μαζεύονταν, ότι έπρεπε να κάνω υπομονή και σε έξι μήνες θα φτάναμε τον στόχο μας. Του είπα ότι δεν υπήρχε περίπτωση να περιμένω και ότι έπρεπε να μου κάνει επαναληπτικό χειρουργείο για να διορθώσει τις κακοτεχνίες του. Μου είπε ότι ήταν πολύ νωρίς, ότι αν ήθελα θα μπορούσε να μου βάλει λίγο υαλουρονικό να φουσκώσει στα πλάγια η μύτη, ή, αν ήθελα, να κάναμε και στα χείλη λίγο υαλουρονικό για να φαίνεται αλλιώς η μύτη, ή να κάναμε λίγο υαλουρονικό στα ζυγωματικά. Ευτυχώς, κάτι με κράτησε, γιατί στο καθιστικό του είδα πολλά "εκτρώματα" και μου έκανε εντύπωση πώς δεν είχα παρατηρήσει πιο πριν όλες αυτές τις γυναίκες. Δεν ξαναπάτησα στο ιατρείο του. Είπα στον εαυτό μου "ψάξε, βρες τον καλύτερο, ξεπούλησε ό,τι έχεις και δεν έχεις, μη μάθεις να ζεις με αυτήν τη μουτσούνα που είναι σαν καρικατούρα". Αφού το έψαξα διεξοδικά, είδα ένα σωρό γιατρούς. Ζήτησα ντοκτορά από Βραζιλία, πήγα ξανά και ξανά, μίλησα με γυναίκες που είχαν πάει σε αυτόν, βρήκα έναν πολύ καλό γιατρό που έκανε δύο χειρουργεία για να επαναφέρει όχι τη μύτη μου αλλά την υστεροφημία μου. Κατάφερε να μην είμαι η καρικατούρα του εαυτού μου. Από την αρχή ήταν πολύ συγκρατημένος, μου είπε ότι δεν είχα πια κόκαλο και ήταν πολύ δύσκολη η περίπτωσή μου γιατί δεν είχε πού να στηρίξει τη μύτη. Του έδειξα παλιές μου φωτογραφίες και δεν πίστευε αυτό που μου είχε κάνει ο "χασάπης". Και έκανε ό,τι μπορούσε για να μην αισθάνομαι παραμορφωμένη. Δεν μου έφτιαξε φυσικά μια μύτη σαν αυτή που είχα – τουλάχιστον δείχνει φυσική. Ποτέ δεν θα είμαι εκείνη που ήμουν πριν από την πρώτη επέμβαση, άλλα τουλάχιστον δεν βλέπω αυτήν τη σιχαμένη αποδοκιμασία στα πρόσωπα των άλλων.
Μου πήρε πολύ καιρό, πολλή θεραπεία και πολλή δουλειά με τον εαυτό μου για να φτάσω να αποδεχτώ το λάθος μου και, κυρίως, να με συγχωρήσω. Τον "χασάπη" δεν τον κυνήγησα ποτέ δικαστικά».
2.
Σοφία, παραγωγός, σεναριογράφος, ετών 54: «Αποτυχημένο λίφτινγκ - επικίνδυνο μόσχευμα στο στήθος».
«Το λίφτινγκ που έκανα δεν ήταν μόνο αποτυχημένο, ήταν ένα τελειωτικό χτύπημα στη γυναικεία μου φιλαρέσκεια και στη θηλυκότητά μου. Σαν να γκρεμίστηκαν όχι μόνο τα νιάτα μου αλλά και ένα κομμάτι της αξιοπρέπειάς μου. Φυσικά, δεν ήμουν νέα, αλλά ο καθένας διατηρεί κάτι από το παιδί που ήταν κάποτε. Το εμφανίζει στο γέλιο, σε μια έκφραση. Αυτό μου σκότωσε το αποτυχημένο λίφτινγκ, το παιδί, την έκφραση, την ικανότητά μου να αλλάζω. Νομίζω ότι ένα κομμάτι του εαυτού μου πέθανε μέσα σε αυτό το κακό χειρουργείο, ότι απλώς, στο βάθος του χρόνου, με περιμένει και ένας φυσικός θάνατος που νομίζω ότι θα είναι πιο ήρεμος και καθησυχαστικός από τον θάνατο που ζεις με τα μάτια ανοιχτά για να βλέπεις το λάθος που διέπραξες.
Από την ημέρα που έκανα αυτό το χειρουργείο έχω την αίσθηση ότι είμαι η πρωταγωνίστρια σε μια ταινία τρόμου, εγκλωβισμένη μέσα σε κάτι από το οποίο δεν μπορώ να βγω, σαν να μου έχουν βάλει καρφίτσες στα μάτια για να βλέπω το πάθημά μου και να μου γίνεται μάθημα.
Πώς το έκανα αυτό το λάθος; Στα πενήντα μου, λίγο μετά την εμμηνόπαυση, άρχισα να νιώθω ότι το δέρμα μου έχανε κάθε μέρα όλο και πιο πολύ τη σφριγηλότητά του. Σκέφτηκα να πάρω ορμόνες, αλλά έχω ακούσει ότι είναι επικίνδυνες, ότι προκαλούν καρκίνο. Μπότοξ και υαλουρονικά είχα δοκιμάσει, αλλά με φειδώ, έβλεπα τις συνομήλικές μου με τα φρύδια στ' αυτιά και τις λυπόμουν. Είχα ακούσει για έναν θαυματουργό πλαστικό που έκανε μια τεχνική μίνι-λιφτ πολύ προχωρημένη. Δεν φαίνονταν τομές, τίποτα. Έκοβε το περιττό δέρμα και σε έκανε να φαίνεσαι είκοσι χρόνια νεότερη. Όμως, από τη φύση μου τα φοβάμαι πολύ τα χειρουργεία και ενώ τον είχα επισκεφτεί και μου είχε κάνει θετική εντύπωση, έλεγα "εντάξει, καλή είμαι ακόμα, άσ' το γι' αργότερα". Και μάλλον δεν θα το έκανα ποτέ. Δυστυχώς, όμως, η ζωή μού έστησε μεγάλη παγίδα κι εκεί που έλεγα "άσ' το γι' αργότερα", ανακάλυψα ότι ο άντρας μου είχε σχέση με μια γυναίκα πολύ νεότερη. Πάνω στη μαύρη απελπισία μου αποφάσισα να φτιάξω το πρόσωπό μου για να δείχνω πιο νέα.
Ο γιατρός μού είπε ότι θα στοίχιζε 6.000 ευρώ και λίγο πριν από το χειρουργείο σκέφτηκα να κάνω και μια ανόρθωση στήθους για να φαίνομαι νεότερη και στο σώμα. Του γιατρού τού φάνηκε καλή ιδέα. Μου ζήτησε άλλα 4.000 ευρώ.
Το χειρουργείο δεν ήταν μεγάλο. Τις πρώτες μέρες ήμουν πρησμένη, υπέφερα, πονούσαν τρομερά τ' αυτιά μου και είχα παραμορφωθεί γιατί μου έκανε μαζί και βλεφαροπλαστική και είχαν κλείσει και τα δυο μου μάτια. Είχα αφόρητους πόνους και στο στήθος, παντού. Με είχαν προειδοποιήσει ότι θα είμαι πρησμένη για δέκα μέρες, αλλά ότι μόλις ξεπρηστώ θα φανεί το αποτέλεσμα. Έπινα παυσίπονα και ηρεμιστικά και περίμενα στωικά να περάσουν οι μέρες του πόνου.
Έλα, όμως, που δεν ξεπρήστηκα στις δέκα μέρες. Πήγαινα στον γιατρό ανήσυχη, "θα ξεπρηστείτε" με καθησύχαζε, έχετε αργό ρυθμό επούλωσης. Έκανε, μάλιστα, και χιούμορ ότι το καλό πράγμα αργεί να γίνει. Στο στήθος ήμουν σαν σφαγμένη στις θηλές, μου έλεγε "δώσε χρόνο για την επούλωση".
Είχε πει "θα έχεις δύο μέρες ένα ναρθηκάκι, θα το βγάλουμε και θα μπορείς να κυκλοφορείς κανονικά". Έμεινα δέκα μέρες με τον γύψο στη μύτη για να γίνουν τα αποκαλυπτήρια και να έχω τη μύτη της Miss Piggy. Δεν μπορώ να περιγράψω πώς ένιωσα όταν με είδα στον καθρέφτη. Σοκ και πανικός.
Έλα, όμως, που δεν ξεπρήστηκα στις δέκα μέρες. Πήγαινα στον γιατρό ανήσυχη, "θα ξεπρηστείτε" με καθησύχαζε, έχετε αργό ρυθμό επούλωσης. Έκανε, μάλιστα, και χιούμορ ότι το καλό πράγμα αργεί να γίνει. Στο στήθος ήμουν σαν σφαγμένη στις θηλές, μου έλεγε "δώσε χρόνο για την επούλωση". Του έλεγα "έχω ένα κάψιμο και αισθάνομαι τα στήθια μου σαν μπαλόνια, είχαμε πει κάτι διακριτικό". Μου έλεγε συνέχεια "θα ξεπρηστείτε". Ήταν και ο φυσικός πόνος, η εξάντληση, έναν μήνα δεν ήξερα ακριβώς τι μου γινόταν. Ο γιος μου με έβλεπε και είχε φρικάρει, έλεγε "μαμά, γιατί το έκανες αυτό στον εαυτό σου;". Του έλεγα ότι δεν έπρεπε να ανησυχεί και όλα θα πάνε καλά, προσπαθούσα να καθησυχάσω τον εαυτό μου περισσότερο με αυτά τα λόγια. Έπειτα από κανένα σαρανταήμερο, που πλέον οι πόνοι υποχώρησαν, ήρθα αντιμέτωπη με την εικόνα μου: είχα για στήθος δυο πεπόνια φουσκωμένα, σκληρά σαν μπετόν, το υπόλοιπο δέρμα ζαρωμένο και αυτά τσίτα. Είχα ένα πρόσωπο τεράστιο. Φάρδυνε, άνοιξαν τα ζυγωματικά μου, ήμουν φουσκωμένη, τραβηγμένη. Προσπαθούσα να γελάσω και σκίζονταν το πρόσωπο σαν χαρτί. Αυτή ήταν η αίσθηση. Δεν μπορούσα ούτε στο περίπτερο να πάω για τσιγάρα. Ξυπνούσα τις νύχτες στον ύπνο μου με ουρλιαχτά, με έβλεπα στον καθρέφτη και σκιαζόμουν.
Δεν εμφανιζόμουν πουθενά, ούτε στην εταιρεία πήγαινα, ούτε στα ραντεβού. Από το σπίτι έβγαινα μόνο για να πάω στον γιατρό. Πήγαινα και μου έλεγε ότι τα πάω περίφημα, εκατό τοις εκατό επιτυχία, και ότι απλώς δεν έχω συνηθίσει τον εαυτό μου νεότερο. Αυτά βέβαια στην αρχή, τους τρεις πρώτους μήνες που πήγαινα από την άρνηση στον πανικό. Αυτή ήταν η διαδρομή. Όταν, δειλά, άρχισα να βγαίνω και οι δικοί μου άνθρωποι με κοιτούσαν με πραγματικό πόνο, κατάλαβα ότι ο αλήτης με είχε καταστρέψει. Θυμάμαι, μια πολύ καλή μου φίλη με κοίταξε κι έβαλε τα κλάματα. Με αγκάλιασε και είπε "πρέπει να το διορθώσεις". Εκείνη την ώρα πέθανα για δεύτερη φορά.
Πήγα στο ιατρείο του και άρχισα να του φωνάζω για καταγγελίες, ότι έπρεπε κάτι να κάνει. Με έπεισε να βάλω λίγο υαλουρονικό στα χείλια!
Όταν συνήλθα, μάζεψα όλα τα στοιχεία, φωτογραφίες, αποδείξεις, τα πήγα στον δικηγόρο και ξεκίνησε ένας δικαστικός αγώνας που κρατάει μέχρι σήμερα. Στο μεταξύ, έχω κάνει έξι χειρουργεία. Στο στήθος βρήκαμε ότι είχε χρησιμοποιήσει επικίνδυνες θηλύκωνες, πολύ φτηνά ενθέματα που ήταν επικίνδυνα για την υγεία. Το στήθος στο δεύτερο χειρουργείο διορθώθηκε. Το πρόσωπο ποτέ. Είδα μια μικρή βελτίωση, αλλά είμαι ακόμα παραμορφωμένη, τεντωμένη».
ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
O πλαστικός χειρούργος Γιώργος Ρέμπελος μας βοηθά να καταλάβουμε τι μπορεί να μην πάει καλά σε μια επέμβαση αλλά και πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η επικοινωνία.
«Τα σημαντικότερα λάθη συνήθως ξεκινούν πριν από την επέμβαση. Έρχονται συχνά στο ιατρείο ενδιαφερόμενες που σε κάθε προηγούμενη επίσκεψή τους στον πλαστικό έχουν και μια αποτυχημένη επέμβαση στο πρόσωπο ή στο σώμα τους. Πόσο τυχαίο μπορεί να είναι κάτι τέτοιο; Το πρώτο πρόβλημα που οδηγεί σε λάθη είναι πρόβλημα επικοινωνίας: άτομα χωρίς σαφή και αποκρυσταλλωμένη εικόνα του τι επιθυμούν, πλαστικοί χειρουργοί που δεν έχουν να διαθέσουν τον απαιτούμενο χρόνο για να διαπιστώσουν ακόμη και εάν η δική τους αίσθηση του ωραίου συμπίπτει με του ατόμου που έχουν απέναντί τους, επιλογή και σχεδιασμός παρεμβάσεων με τις οποίες ο γιατρός είναι καλύτερα εξοικειωμένος (αντί να παραθέσει την καταλληλότερη ανά περίπτωση), μη λήψη αναλυτικού ατομικού αναμνηστικού (ιστορικού), μη έγκαιρη διάγνωση των ασθενών με διμορφικό σύνδρομο (ώστε να τους παραπέμψει για κατάλληλη ψυχιατρική υποστήριξη αντί επέμβασης) και πολλά άλλα.
Το δεύτερο αφορά την εκπαίδευση του πλαστικού: δεν μπορείς να ζητάς από έναν γιατρό που ειδικεύτηκε σε επανορθωτικές επεμβάσεις να είναι το ίδιο επιτυχημένος σε αισθητικές και το αντίθετο .Είναι σημαντικό, όμως, να απευθύνεσαι σε ανθρώπους με χειρουργική εμπειρία, κάτι που είναι εξαιρετικά εύκολο να διαπιστώσει κανείς μέσα στα πρώτα 5 λεπτά της συζήτησης στο ιατρείο. Το τρίτο αφορά χειρουργικές επιπλοκές που μπορούν να συμβούν καθόλη την περιεγχειρητική περίοδο. Ακόμη και οι επεμβάσεις ρουτίνας απαιτούν τη δέουσα προσοχή στις λεπτομέρειες, προκειμένου να παραμείνουν ρουτίνας και να μην οδηγήσουν σε ένα γαϊτανάκι επανεπεμβάσεων για αποκατάσταση πιθανών επιπλοκών. Γιατροί χωρίς αίσθηση του κινδύνου συνοδεύονται συχνά από μεγαλύτερο ποσοστό επιπλοκών από το συνηθισμένο. Το ίδιο ισχύει και για την παρουσίαση και πρόταση χειρουργικών (και όχι μόνο) τεχνικών που δεν έχουν αποδείξει την επιτυχία τους στον χρόνο ή τη διεθνή βιβλιογραφία. Η έλλειψη ειλικρίνειας και ο υποβιβασμός της βαρύτητας μιας επέμβασης θα πρέπει να προβληματίσει.
Η εγγραφή στην Ελληνική Εταιρεία Πλαστικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής (και ακόμα καλύτερα, η κατοχή της ευρωπαϊκής πιστοποίησης στις Βρυξέλλες του European Βoard-EBOPRAS) παρέχει την εγγύηση της επαρκούς εκπαίδευσης στο γνωστικό αντικείμενο. Φυσικά, για έναν πλαστικό χειρουργό δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη της ικανότητάς του από τη δουλειά του. Ζητήστε του να έλθετε σε επαφή με άλλη ασθενή του με αντίστοιχο πρόβλημα. Οι περισσότεροι δεν θα το αρνηθούν, οπότε θα έχετε την ευκαιρία να δείτε ζωντανά το αποτέλεσμα αλλά και να διαπιστώσετε, αντλώντας πληροφορίες, αν το σύνολο της εμπειρίας ήταν θετικό. Προσπαθήστε να αποκτήσετε πρόσβαση στο βασικό αρχείο ασθενών του γιατρού και όχι σε προσεκτικά επιλεγμένες φωτογραφίες υπολογιστή που μπορεί να έχουν τροποποιηθεί ψηφιακά.
Ο γιατρός μού είπε ότι θα στοίχιζε 6.000 ευρώ και λίγο πριν από το χειρουργείο σκέφτηκα να κάνω και μια ανόρθωση στήθους για να φαίνομαι νεότερη και στο σώμα. Του γιατρού τού φάνηκε καλή ιδέα. Μου ζήτησε άλλα 4.000 ευρώ.
Το τελευταίο σημείο που κρίνει αν η επιλογή του γιατρού είναι σωστή είναι αυτό που οι Αμερικανοί συνάδελφοι ονομάζουν "bedside manner", δηλαδή το κατά πόσο ο γιατρός βρισκόταν δίπλα σου όταν τον χρειάστηκες καθ' όλη τη μετεγχειρητική περίοδο, αν συμμερίστηκε τις ανησυχίες σου και εάν, με τις κατάλληλες συμβουλές και την εμπειρία του, βοήθησε στη γρήγορη αποθεραπεία σου».
— Έχετε διορθώσει «κακοτεχνίες» άλλων «συναδέλφων» σας; Πώς χειρίζεστε αυτό το λεπτό θέμα;
Καταρχάς, από επαγγελματικό τακτ δεν ρωτώ ποτέ το όνομα του συναδέλφου που είχε το μη επιτυχημένο αποτέλεσμα. Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον καθένα και συνεπώς το θεωρώ υποκριτικό να συμπεριφέρομαι ως «αλάθητος ειδήμων» μπροστά σε μια ασθενή που έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στον πλαστικό χειρουργό αλλά και την πλαστική χειρουργική εν γένει. Προσπαθώ, όμως, διακριτικά να ανακαλύψω την αιτία του κακού αποτελέσματος που, πολλές φορές, δεν εξαρτάται από τη χειρουργική δεινότητα του προηγούμενου πλαστικού χειρουργού. Διορθώνοντας, για παράδειγμα, μια βλεφαροπλαστική με μη ικανοποιητικό αποτέλεσμα, συχνά διαπιστώνω ότι η ενδιαφερόμενη έχει απόλυτη γνώση της τεχνικής και του αποτελέσματος που περιμένει. Σε τέτοιες περιπτώσεις εξηγώ αναλυτικά το βήμα της επέμβασης που πρέπει να αλλάξει, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος. Συνήθως, τα άτομα αυτά έχουν ταλαιπωρηθεί με επαναπαύσεις. Oπότε, οφείλω να μην τα εκμεταλλευτώ οικονομικά στην αδυναμία τους, προτείνω τη γρηγορότερη κατά το δυνατόν αποκατάστασή τους με αμοιβή αρκετά μικρότερη από τη συνηθισμένη, ώστε το όλο περιστατικό να λήξει με τις μικρότερες συνέπειες.
— Έχετε κάνει ποτέ εσείς ο ίδιος κάποιο «ανθρώπινο λάθος»; Το διορθώσατε; Το παραδεχτήκατε; Τι ορίζεται ως «ανθρώπινο λάθος»;
Φυσικά. Δεν έχει νόημα να μην το παραδεχτείς, έχει νόημα να διαπιστώσεις την αιτία του αλλά και να υποστηρίξεις με όλες σου τις δυνάμεις το άτομο που έχει υποστεί τις συνέπειες του λάθους σου. Θα όριζα ως ανθρώπινο λάθος οτιδήποτε ξεφεύγει από τα όρια της ανθρώπινης προβλεψιμότητας. Οτιδήποτε άλλο δεν είναι αποδεκτό για την ιατρική επιστήμη. Πλέον, η πλαστική χειρουργική έχει απενοχοποιηθεί ακόμα και στα διεθνή συνέδρια: το πολυτιμότερο κομμάτι των συνεδρίων είναι η παράθεση λαθών από συναδέλφους, ώστε οι υπόλοιποι να μη χρειαστεί να τα επαναλάβουν για να διδαχτούν από αυτά.
Τι διαφορά έχει το ανθρώπινο λάθος από το να σε βάλει κάποιος σκόπιμα στο χειρουργείο, ενώ γνωρίζει εξαρχής ότι δεν έπρεπε;
Τότε δεν πρόκειται περί ανθρωπινού λάθους, γιατί ο ιατρός γνωρίζει εκ των προτέρων την υψηλή επικινδυνότητα μιας τέτοιας ενέργειας και μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα. Η συσσωρευμένη του γνώση αυτόν το ρόλο έχει, να σε προφυλάξει από ενδεχόμενο κίνδυνο και όχι να σε εκθέτει σε αυτόν (έχουμε ορκιστεί στο Ιπποκράτειο «ωφελέειν ή μη βλάπτειν»).
— Η ηθική ενός γιατρού πάει μαζί με την αισθητική του;
Όχι αναγκαστικά. Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι η αξιόλογη αισθητική τείνει να συμπαρασύρει και την ηθική του γιατρού στο επίπεδό της.
— Έχει συμβεί κάποιος ασθενής σας να φρικάρει, χωρίς όμως να έχει γίνει κάποιο λάθος; Πώς το διαχειρίζεστε αυτό; Θέλω να πω, η ίδια η αλλαγή κάποιες φορές ξαφνιάζει;
Πολλές από τις παρεμβάσεις της πλαστικής χειρουργικής έχουν ως αποτέλεσμα μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές στην εμφάνιση. Συχνά ο στόχος είναι το beautification, δηλαδή η επίτευξη αλλαγών προς το ομορφότερο. Τέτοιες αλλαγές καλό είναι να γίνονται βήμα-βήμα, ώστε κατά τη διαδικασία να είναι δυνατή η σταδιακή προσαρμογή στη νέα εικόνα, αλλά και μέσα από αυτήν να διαπιστώνεται συνεχώς αν η αίσθηση του ωραίου που έχει ο χειρουργός ταυτίζεται με του ενδιαφερόμενου, προτού συμβούν δύσκολα αναστρέψιμες αλλαγές (όπως, για παράδειγμα, μια ρινοπλαστική). Σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον: πιθανά αρνητικά σχόλια βάζουν το άτομο σε σκέψεις, ακόμα και αν η ως τότε εμπειρία του ήταν θετική. Σε τέτοιες περιπτώσεις, βοηθά ιδιαίτερα η φωτογραφική τεκμηρίωση και η ανάλυση των εικόνων μαζί με τον ασθενή πριν και μετά την επέμβαση με μια «φρέσκια» ματιά, σαν να πρόκειται για κάποιον τρίτο.
— Πόσο δύσκολο θεωρείτε ότι είναι για έναν γιατρό να διορθώσει το λάθος του; Και πόσο να το παραδεχτεί;
Για έναν γιατρό που έχει φτάσει στο επίπεδο να έχει χαμηλό ποσοστό δικών του λαθών αλλά και να διορθώνει επιτυχημένα λάθη άλλων, είναι απλό. Το δύσκολο είναι να φτάσει εκεί. Βασικό σημείο στο να μπορέσει να το παραδεχτεί είναι η κοινωνική αναγνώριση και η επαγγελματική καταξίωση να μη γίνουν ένας τοίχος εγωισμού που του φράσσει τα αυτιά και τα μάτια.
Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που έχετε δει σε πρόσωπο ή σώμα και έχετε πραγματικά θυμώσει με την κακοτεχνία;
Σε πρόσωπο ρινοπλαστική και σιλικονώματα από τοποθέτηση ενέσιμων-μη απορροφήσιμων υλικών. Στο σώμα λιποαναρροφήσεις, κυρίως προηγούμενων δεκαετιών, με μεγαλύτερης διαμέτρου εργαλεία.
— Με τι κριτήριο πρέπει να διαλέγουμε τον δερματολόγο ή τον πλαστικό πριν κάνουμε μπότοξ υαλουρονικό ή οτιδήποτε άλλο στο πρόσωπό μας;
Η επίτευξη του επιθυμητού φυσικού αποτελέσματος είναι ένας συγκερασμός βαθιάς γνώσης ανατομίας, εύρους χρήσης των υλικών, των προσωπικών ορίων του γιατρού, της ηθικής του (να μην είναι τα χρήματα το ελατήριο), του συνδυασμού των τεχνικών και της αίσθησης της αρμονίας στο πρόσωπο. Ένα από αυτά να λείψει, το αποτέλεσμα υπολείπεται του επιθυμητού.
— Γιατί πιστεύετε ότι κάποιες παραμορφωμένες γυναίκες δεν βλέπουν την παραμόρφωσή τους και συνεχίζουν να κάνουν κι άλλα πράγματα στο ήδη κατεστραμμένο τους πρόσωπο.
Για τον ίδιο λόγο που παραμορφώθηκαν ευθύς εξαρχής: τους λείπει η συνειδητοποίηση ότι μια επίσκεψη στον πλαστικό χειρουργό ή στον δερματολόγο δεν θα τις κάνει αυτόματα πιο όμορφες. Μπορεί να ικανοποιούν την ανάγκη τους να φροντίσουν το πρόσωπό τους (η οποία βαθαίνει όσο διαπιστώνουν ότι έχει καταστραφεί), αλλά ταυτόχρονα τους λείπει και το στοιχείο εκείνο που θα τις προστατέψει από την υπερβολή.
Δεν εμφανιζόμουν πουθενά, ούτε στην εταιρεία πήγαινα, ούτε στα ραντεβού. Από το σπίτι έβγαινα μόνο για να πάω στον γιατρό. Πήγαινα και μου έλεγε ότι τα πάω περίφημα, εκατό τοις εκατό επιτυχία, και ότι απλώς δεν έχω συνηθίσει τον εαυτό μου νεότερο.
Ο ψυχίατρος Αλέξανδρος Δαζέας μας εξηγεί γιατί είναι δύσκολο το μεγάλωμα και η αποδοχή του εαυτού μας.
— Γιατί είναι δύσκολο για κάποιους ανθρώπους να συμφιλιωθούν με τον χρόνο και την εξέλιξη;
Από την πρώτη στιγμή που με κάποιον τρόπο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί το πεπερασμένο της ύπαρξής του, τη βεβαιότητα του θανάτου δηλαδή, γεννιέται ένα υπαρξιακό άγχος που τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή. Το να γνωρίζω με βεβαιότητα ότι αυτό το οποίο είμαι, η ίδια μου η ύπαρξη, κάποτε θα τελειώσει, δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο από κανέναν. Αυτό το υπαρξιακό άγχος μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους στη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου και ένας από αυτούς είναι η άρνησή μας να συμβιβαστούμε με την ιδέα του περιορισμένου χρόνου που έχουμε, είτε υιοθετώντας συμπεριφορές που δεν συμβαδίζουν με τη φάση ζωής που βρισκόμαστε είτε αναβάλλοντας τη λήψη αποφάσεων κομβικών για την εξέλιξη της ζωής μας, αναβάλλοντας ουσιαστικά την υιοθέτηση ενός περισσότερο ενήλικου ρόλου. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό συνδυάζεται με μια προσπάθεια να καθυστερήσουμε ή ακόμη και να διαγράψουμε, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα σημάδια του χρόνου από το πρόσωπο και το σώμα μας, καταφεύγοντας σε κοσμητικές επεμβάσεις, έτσι ώστε να μη μας «υπενθυμίζουν» καθημερινά το γεγονός ότι μεγαλώνουμε.
— Θα συμβουλεύατε κάποια γυναίκα ή άντρα που έχει κάνει πολλές αποτυχημένες πλαστικές να ξεκινήσει την ψυχοθεραπεία;
Αυτό που θα συμβούλευα είναι να επισκεφτεί έναν ειδικό ψυχίατρο ώστε να συζητηθεί το θέμα και να διερευνηθούν τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς. Αυτό χρειάζεται ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα μιας ψυχιατρικής διάγνωσης που ωθεί σε μια τέτοια συμπεριφορά. Όταν τεθούν οι βάσεις, τότε μπορούμε να συζητήσουμε και το κατά ποσό το συγκεκριμένο άτομο θα μπορούσε να ωφεληθεί από μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και γι' αυτό διστάζω να απαντήσω με βεβαιότητα «ναι» στο ερώτημα. Γενικά, πάντως, πιστεύω ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να δώσει απαντήσεις στο γιατί κάποιος επιλέγει ως λύση τις πλαστικές επεμβάσεις καθώς και να βοηθήσει στη διαχείριση της κατάστασης στο εδώ και τώρα.
σχόλια