Το περασμένο Σάββατο, μέλη του ριζοσπαστικού κόμματος «Αγωνιστές της Οικονομικής Ελευθερίας» (EFF) στη Νότια Αφρική τα έκαναν γυαλιά καρφιά σε πολλά καταστήματα της H&M στο Γιοχάνεσμπουργκ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για μία ρατσιστική διαφήμιση με πρωταγωνιστή ένα έγχρωμο ανήλικο αγοράκι.
Η επίμαχη διαφήμιση παρουσίαζε το αγοράκι να φορά μία πράσινη μπλούζα με κουκούλα που έγραφε «η πιο κουλ μαϊμού στη ζούγκλα».
Πέρα από τη ριζοσπαστική πολιτική ομάδα EFF, και ο παγκόσμιος Ιστός υποδέχθηκε επίσης αρνητικά το συγκεκριμένο λανσάρισμα, με χιλιάδες χρήστες στο Facebook και το Twitter να κάνουν λόγο για απροκάλυπτα ρατσιστική διαφήμιση.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, μέλη της ομάδας εισέβαλαν τραγουδώντας σε διάφορα καταστήματα της εταιρείας στο Σάντον, το Μένλιν Πάρκ και το Ιστ Ραντ, καταστρέφοντας διαφημιστικές πινακίδες, διαλύοντας ράφια με ρούχα και γδύνοντας ακόμα και τις πλαστικές κούκλες που κοσμούσαν τις βιτρίνες.
Στο κατάστημα του Ιστ Ράντ η αστυνομία της Νότιας Αφρικής προέβη ακόμα και σε χρήση πλαστικών σφαιρών για να διαλύσει το συγκεντρωμένο, εξαγριωμένο πλήθος. Ωστόσο δεν ακολούθησε κάποια σύλληψη για τα περιστατικά.
Οι παράλληλες έφοδοι της EFF προκάλεσαν διχασμό στα σόσιαλ μίντια, με αρκετούς να παρατηρούν πως η χρήση βίας έκανε πιο δύσκολη μόνο τη ζωή των υπαλλήλων που θα κληθούν να μαζέψουν τον χαμό, χωρίς να αγγίξει τους ανθρώπους που είχαν την ευθύνη για την επίμαχη διαφημιστική καμπάνια.
Ποιο είναι όμως το πολιτικό κόμμα που διοργάνωσε αυτές τις ριζοσπαστικές δράσεις διαμαρτυρίας;
Το EFF ιδρύθηκε το 2013 από τον απελαθέντα επικεφαλής της πτέρυγας νεολαίας του κυβερνώντος Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, Τζούλιους Μαλέμα και τους συντρόφους του.
Η ίδρυση του EFF αποτέλεσε μία πολιτική συνέπεια της αποτυχίας του κυβερνώντος κόμματος ANC να εξομαλύνει τα προβλήματα από τις πολωτικές πρακτικές του παρελθόντος.
Μετά από δύο και πλέον δεκαετίες από τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές στη χώρα, το 1994, το πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να περιθωριοποιεί την πλειονότητα του πληθυσμού.
EFF supporters at H&M WATCH the trashing... pic.twitter.com/Kw0xUaG4Cb
— Yusuf Abramjee (@Abramjee) January 13, 2018
Το ANC του Σίριλ Ραμαφόζα απολαμβάνει μεν ακόμα την πλειοψηφία στην Εθνική Συνέλευση (με 249 από τις 400 έδρες), ως το απελευθερωτικό κίνημα που αποτίναξε το απαρτχάιντ, αλλά οι δείκτες της φτώχειας και της διαφθοράς εξακολουθούν να ανεβαίνουν προκαλώντας την απογοήτευση των πολιτών.
Το EFF γεννήθηκε από τη ριζοσπαστική συνιστώσα του ANC που τελικώς αποσπάστηκε. Αρκετοί άλλωστε από τους φυσικούς ηγέτες του είναι πρώην μέλη της νεολαίας του ANC που είχαν δεχθεί εσωκομματική κριτική για την «προβληματική» στάση τους.
Πλέον αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην Νότια Αφρική, συγκεντρώνοντας ποσοστό 6,35% στις βουλευτικές εκλογές του 2014 (περίπου 1.170.000 ψήφους). Έως τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους, το EFF υποστήριζε πως είχε πάνω από μισό εκατομμύριο εγγεγραμμένα μέλη.
Έτσι, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση της Δημοκρατικής Συμμαχίας κατάφερε μετά από 20 ολόκληρα χρόνια να ανεβάσει σταδιακά των αριθμό των εδρών τις στις 89, το EFF συγκέντρωσε 25 μέσα σε μόλις 10 μήνες από την ίδρυσή του.
Το 2015, τα φοιτητικά κινήματα με αιτήματα την μείωση των διδάκτρων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την εξάλειψη του ρατσισμού που έχει τις ρίζες της στην αποικιοκρατία, απολάμβαναν «μία θέση στο τραπέζι» των πολιτικών διαπραγματεύσεων.
Στις δημοτικές εκλογές του 2016, το EFF ανέβασε ακόμα περισσότερο το ποσοστό του στο 8,31% προσελκύοντας πάλι, σε μεγάλο βαθμό, την «οργισμένη ψήφο» των νέων.
Η πρακτική και η γλώσσα του EFF απέχει από την τυπική πολιτική ρητορική και ενθαρρύνει τους νέους της Αφρικής που αισθάνονται παγιδευμένοι στον κύκλο της φτώχειας και του ρατσισμού να υιοθετήσουν πιο ριζοσπαστικές πρακτικές.
Η άφιξη της λαοθάλασσας των κόκκινων μπερέδων έχει μετασχηματίσει το πολιτικό σκηνικό στη χώρα, υιοθετώντας στρατηγικές αναστάτωσης: η πολιτική τους ατζέντα περνά στον δρόμο, στις υποβαθμισμένες και απαξιωμένες κοινότητες τις χώρας.
Το EFF επιτίθεται κατά μέτωπο σε κάθε ίδρυμα η οργανισμό που θεωρείται σύμβολο της ρατσιστικής νοοτροπίας της «λευκής ανωτερότητας», όπως σε αυτή την περίπτωση έγινε και με τα καταστήματα της H&M.
Αυτές οι πρακτικές επιτείνουν την αναταραχή μετά από τα χρόνια της αμνηστίας της «Αλήθειας και της Συμφιλίωσης».
Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή είναι η δεύτερη διαφημιστική «γκάφα» της H&M στη Νότια Αφρική. Όταν το 2015, κεντρικό κατάστημα της εταιρείας άνοιξε τις πύλες του στο Κέιπ Τάουν, όπου το 70% των κατοίκων είναι έγχρωμοι, από τις βιτρίνες απουσίαζαν τα έγχρωμα μοντέλα.
Απαντώντας τότε στις επικρίσεις, η εταιρεία ρούχων είχε πέσει και σε δεύτερο σφάλμα, λέγοντας πως η στρατηγική του μάρκετινγκ είχε σχεδιαστεί με γνώμονα την προβολή μιας «θετικής εικόνας» - υπονοώντας έτσι πως τα έγχρωμα μοντέλα δεν ανήκαν σε αυτή την κατηγορία.
Παρά τις συγνώμες από τα H&M, το EFF δεν φαίνεται πρόθυμο να αποκλιμακώσει την ένταση.
«Η H&M δεν είναι το τέλος. Η εποχή της συγνώμης για τον ρατσισμό έχει τελειώσει ανεπιστρεπτί. Θα πρέπει να υπάρχουν συνέπειες για τον ρατσισμό σε βάρος των μαύρων. Τελεία», διεμήνυσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του EFF Μπιζένι Ντλόζι.
Η εκπρόσωπος της H&M, Αμέλια Γούντρα, ανακοίνωσε από την πλευρά της πως η εταιρεία θα ξανανοίξει τα καταστήματά της στην χώρα, μόνο όταν θα μπορεί να εγγυηθεί για την ασφάλεια των υπαλλήλων και των πελατών της.
σχόλια