Από τον Γιώργο Χρηστίδη / Aπόδοση για το LIFO.gr: Ν. Μιχαλόπουλος
Αντί για χαρά και ενθουσιασμό, η ανακάλυψη αυτού, που ένας ακαδημαϊκός κατονόμασε ως «Βυζαντινή Πομπηία» στην καρδιά της σύγχρονης Θεσσαλονίκης, έχει προκαλέσει μια έντονη διαμάχη, σε μια χώρα που δοκιμάζεται οικονομικά.
Αντί να σφραγιστούν τα ευρήματα, οι υποστηρικτές του κομβικού σιδητοδρομικού έργου, που χτίζεται στον ίδιο χώρο, απειλούν να τα αφαιρέσουν εντός λίγων εβδομάδων.
Έξι μέτρα κάτω από το έδαφος, οι αρχαιολόγοι βρήκαν κάτι που όπως λένε, ξεπέρασε ακόμη και τα πιο τρελά τους όνειρά: την εμπορική καρδιά της αρχαίας πόλης κάτω από το εμπορικό κέντρο της σύγχρονης, η οποία ορίζεται από σταυροδρόμι και χτίστηκε από τον Καίσαρα Γαλέριο τον 4ο αιώνα και ανακατασκευάστηκε δύο αιώνες αργότερα, όταν η Θεσσαλονίκη έγινε η δεύτερη πόλη, όχι ενός έθνους-κράτους, αλλά της πολυεθνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Κατεβαίνοντας την σκάλα για να φτάσετε στην -κλειστή για το κοινό-, ανασκαφή, μπορείτε να δείτε ένα απίστευτα καλοδιατηρημένο μάρμαροστρωμένο δρόμο, μαζί με τα απομεινάρια από τα κτίρια που ήταν καταστήματα,εργαστήρια, δημόσια κτίρια και χώροι. Ο δρόμος είναι ακόμη ορατά χαραγμένος από τα περάσματα των κάρων, ενώ η αρχαιολόγος που μας συνόδευε, μας έδειξε ακόμη και ένα μπλοκ μαρμάρου με σημάδια από ένα παιχνίδι μηδενικών και σταυρών, προφανώς σκαλισμένα από τα παιδιά που έπαιζαν στην υπαίθρια αγορά, 17 αιώνες πριν.
Οι αρχαιολόγοι και οι αρχές της πόλης, ονειρεύονται έναν σταθμό του μετρό σε συνδυασμό με ένα υπόγειο μουσείο, που θα γίνει ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο και μια διαρκής υπενθύμιση του ένδοξου παρελθόντος της πόλης – ένος θλιβερά κρυφού παρελθόντος σήμερα, έπειτα από δεκαετίες άναρχου και καταστροφικού σχεδιασμού της πόλης.
Οι μηχανικοί της εταιρείας υλοποίησης του έργου του μετρό, η Αττικό Μετρό Α.Ε., ωστόσο, λένε ότι αυτά τα δύο δεν μπορούν να συνυπάρχουν.
Κρατώντας τα ευρήματα σημαίνει ότι θα αλλάξουμε τον κεντρικό σταθμό του μετρό - και θα θέσουμε σε κίνδυνο ολόκληρο το συγχρηματοδοτούμενο με την Ε.Ε. έργο, αξίας 3,5 δις ευρώ - ένα από τα λίγα μεγάλα δημόσια έργα σε εξέλιξη στην ετοιμοθάνατη οικονομία της Ελλάδας.
Ήταν προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί το 2016, έχει χάσει τον αρχικό στόχο κατά τουλάχιστον τέσσερα χρόνια. Η κύρια γραμμή 9,6 χιλιομέτρων, έχει ως στόχο να μεταφέρει 250.000 επιβάτες ημερησίως, μειώνοντας την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση
Η Αττικό Μετρό Α.Ε. έχει οπλιστεί με μια απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της Ελλάδας, η οποία επιτρέπει την μεταφορά των ευρημάτων σε άλλη περιοχή. Αλλά η αφαίρεση αυτού του συγκρότηματος δρόμων από την αρχική του θέση, θεωρείται από κάποιους αρχαιολόγους ότι ισοδυναμεί με την καταστροφή του.
“Η μετακίνηση του θα ήταν καταστροφική. Ένας δρόμος δεν είναι ένα φορητό μνημείο. Θα χάσει κάθε λόγο να υπάρχει", δήλωσε στο BBC η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Πολυξένη Βελένη,
«Αδύνατο να κρατηθεί»
Ο Στράτος Σιμόπουλος, γενικός γραμματέας δημοσίων έργων, λέει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση.
«Αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό είναι το εύρημα, αλλά είναι αδύνατο να το κρατήσουμε εκεί. Όλα τα άλλα είναι λόγια του αέρα. Σέβομαι τους αρχαιολόγους, αλλά τους ζητώ επίσης να σεβαστούν την τεχνογνωσία μας", δήλωσε στο BBC.
Ο κ. Σιμόπουλος προσθέτει ότι είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει την απόφαση του αρχαιολογικού συμβουλίου και να αφαιρέσει τον αρχαίο δρόμο.
"Η συζήτηση μπορεί να συνεχιστεί για μερικές εβδομάδες, αλλά αν μια πρακτική εναλλακτική λύση δεν έχει βρεθεί μέχρι τότε, δεν είμαστε διατεθειμένοι να περιμένουμε για πάντα. Η πολιτική δεν είναι μόνο συναίνεση, αλλά και συγκρούσεις”, δήλωσε.
Περίπου 450 εργάτες διαδήλωσαν αυτή την εβδομάδα μετά την απόλυσή τους, επειδή το έργο καθυστερεί.
Οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση θα σήμαινε σίγουρα μεγαλύτερη κατήφεια για τους καταστηματάρχες της περιοχής, που ήδη υποφέρουν όχι μόνο από όλη την ύφεση της χώρας, αλλά και από τα εργοτάξια και τον θόρυβο, που οδηγούν μακριά τους πελάτες.
Ο Mauricio Serra, ένας Ιταλός ο οποίος εγκαταστάθηκε στην πόλη το 2004, έχει ένα κατάστημα οπτικών στην οδό Βενιζέλου, λίγα μέτρα από τον κεντρικό χώρο εκσκαφής. Tαράχτηκε εμφανώς όταν ρωτήθηκε για το θέμα.
"Έχουμε περιέλθει σε ένα οικονομικό πρόβλημα, έδω και έξι χρόνια. Το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν", δήλωσε στο BBC.
Η Δέσποινα Μακροπούλου, επικεφαλής της Θ’ Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και της ανασκαφής, επιμένει ότι θα ήταν ένα έγκλημα να αφαιρεθούν οι αρχαιότητες.
«Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να διατηρηθούν και να αναδειχθούν τα ευρήματα για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές», δηλώνει.
Σύμφωνα με την Μακροπούλου, το συγκεκριμένο γεγονός, έχει ακόμη και οικονομικό νόημα.
“Στην Ελλάδα, δεν είμαστε στις επιχειρήσεις κατασκευής αυτοκινήτων", δήλωσε στο BBC από το γραφείο της, το οποίο στεγάζεται στην αυλή της υπέροχης Ροτόντας του Γαλερίου , του 306 μ.Χ..
“Η βαριά βιομηχανία μας είναι ο πολιτισμός, η κληρονομιά των προγόνων μας. Πρέπει να είμαστε περήφανοι, αλλά και άξιοι αυτής της κληρονομιάς."
Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ακούγεται εξαιρετικά ήρεμος και βέβαιος ότι η ανθρώπινη εφευρετικότητα θα λύσει το δίλημμα.
"Στην εποχή μας, τίποτα δεν είναι τεχνικά αδύνατο”, δήλωσε.
"Και δεν μετριούνται όλα τα πράγματα, σε χρήματα ή σε χρόνο. Η πόλη χρειάζεται το μετρό, αλλά χρειάζεται επίσης και την κληρονομιά της".
Το Δημοτικό Συμβούλιο, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει επίσημη αναφορά για το θέμα, θα βγάλει ψήφισμα ζητώντας από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο να ανακαλέσει την απόφασή του περί αφαίρεσης των ευρημάτων.
Ο δήμαρχος έχει την πεποίθηση ότι οι επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της πόλης και του Τεχνικού Επιμελητηρίου, θα καταλήξουν σε μια λύση που έχει ξεφύγει από τους μηχανικούς του μετρό.
Η μοίρα ενός δρόμου που περπατήθηκε από Βυζαντινούς εμπόρους και Χριστιανούς αγίους, κρέμεται από μια κλωστή.
*Στις 28 Φεβρουαρίου το Αθηναικό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ανέβασε στην ιστοσελίδα του ένα ενδιαφέρον βίντει σχετικά με το θέμα.
σχόλια