Χωρίς προεκλογικές συγκεντρώσεις, χωρίς debate, χωρίς σποτάκια με κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον, η προεκλογική περίοδος των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών δεν θα αφήσει σχεδόν τίποτα στη συλλογική μνήμη. Οι αλλεπάλληλες εκλογές του 2015, ιδίως το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου του 2015, φαντάζει πολύ μακρινή εμπειρία. Οι λίγες προσπάθειες επαναφοράς της εμφύλιας πόλωσης που επικράτησε πριν από τέσσερα χρόνια φαίνονται καταδικασμένες να πέσουν στο κενό. Τα περισσότερα πολιτικά κόμματα δεν επενδύουν, πια, σε αυτή. Το εκλογικό ακροατήριο φαντάζει εντελώς αδιάφορο (αν όχι αρνητικό) σε ακραίες ρητορικές ασκήσεις. Όλοι ξανα-ανακάλυψαν το κέντρο.
Τα fake news που επιχειρούν να παραστήσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως έναν νέο πολιτικό δράκουλα (όπως ο μπαμπάς του), που οι πολιτικές του «μυρίζουν αίμα» (όπως περιέγραψε ο πρωθυπουργός), αποκαλύπτονται το ένα μετά το άλλο, αφοπλίζοντας την όποια προσπάθεια για αρνητική προπαγάνδα. Οι αναγνώστες της «Athens Voice» ξεσηκώνονται εύλογα από ένα άστοχο χιουμοριστικό σχόλιο που πολιτικοποιεί το δράμα της αυτοχειρίας, όπως επί σειρά ετών συνέβαινε με τις αυτοκτονίες που αποδίδονταν στο μνημόνιο. Η κυρίαρχη πολιτική δύναμη σε αυτήν τη συγκυρία, η ΝΔ, έχει επιλέξει να αγνοήσει τον πολιτικό της αντίπαλο και να λανσάρει έναν συμφιλιωτικό λόγο που δύσκολα θα μπορούσε να διατυπωθεί με επιτυχία λίγα χρόνια πριν.
Φαίνεται ότι την 7η Ιουλίου κλείνει ήρεμα και απλά ένας πολύ οδυνηρός πολιτικός κύκλος. Χωρίς φανφάρες, χωρίς ψευδαισθήσεις, χωρίς ιδιαίτερη ρεβανσιστική μισαλλοδοξία ολοκληρώνεται η εκτύλιξη της πολιτικής κρίσης που γεννήθηκε μέσα στην οικονομική δυσπραγία.
Αυτές οι εκλογές, οι οποίες γίνονται κάτω από το πολύ ιδιόρρυθμο ακυρωτικό γεγονός της επανάληψης και επιβεβαίωσης των πρόσφατων ευρωεκλογών, είναι εντελώς αδιάφορες, παρ' ότι θα οδηγήσουν, όπως όλα δείχνουν, σε μια αλλαγή πλεύσης μέσα από τη βαρυσήμαντη ήττα του «πρώτη φορά αριστερά». Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών της 7ης Ιουλίου (και το εύρος της επερχόμενης ήττας του ΣΥΡΙΖΑ), το μοναδικό ενδιαφέρον που μπορεί να βρει κανείς σε αυτές επικοινωνιακά είναι ότι σηματοδοτούν μια «ήρεμη επανάσταση» της ελληνικής κοινωνίας. Μια επιστροφή σε ένα κλίμα πολιτικής επικοινωνίας που θυμίζει περιόδους πριν από την οικονομική κρίση, ίσως ακόμα και στην πιο ειρηνεμένη πολιτικά δεκαετία, αυτή του 1990.
Μεγαλύτερη απόδειξη αυτής της μεταπολεμικής ατμόσφαιρας που οσφραίνεται κανείς στο προεκλογικό παιχνίδι είναι το γεγονός ότι τα μόνα πολιτικά συμβάντα που έχουν προκαλέσει κάπως πιο έντονα το ενδιαφέρον των δημοσιογράφων και της κοινής γνώμης είναι μάλλον ψυχαγωγικής και light τάξης. Αναφέρομαι στην έντεχνα σκηνοθετημένη αποκάλυψη της κ. Αχτσιόγλου για την ερωτική (πολιτική) σχέση της με τον κ. Τζανακόπουλο αλλά και στη συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη στην εκπομπή του Γρηγόρη Αρναούτογλου, στην οποία όχι μόνο μιλάει για ζητήματα της προσωπικής του ζωής αλλά δείχνει και την κάπως άγνωστη στο ευρύ κοινό εξοικείωσή του με την ποπ κουλτούρα (αθλητισμός, μουσική, lifestyle κ.ά.).
Είναι αυτή η σημαίνουσα επιστροφή του πολιτικού λόγου στην ιδιωτική σφαίρα ή στον κόσμο της ψυχαγωγίας που προδίδει με τον καλύτερο τρόπο ότι έχουμε περάσει σε μια μετεμφυλιακή εποχή. Είναι αυτός ο ήπιος λόγος που στην ύστερη Μεταπολίτευση εξέφραζε σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές ταυτότητες που σχεδόν κανείς πολιτικός δεν τολμούσε να μετέλθει στο κλίμα της γενικευμένης σοβαροφάνειας και εχθροπάθειας που επικράτησε από το 2010 και ύστερα. Είναι η επιστροφή αυτού του λόγου που ανάγκασε τον άρχοντα της πρόσφατης διχαστικής ρητορικής Αλέξη Τσίπρα να δημοσιοποιήσει στα κοινωνικά δίκτυα την αμήχανη κάπως φωτογραφία του όπου χαϊδεύει ένα σκυλάκι (αλλά και να δώσει συνέντευξη στον «εχθρικό» ΣΚΑΪ, από το οποίο αποκλείει τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ).
Φαίνεται ότι την 7η Ιουλίου κλείνει ήρεμα και απλά ένας πολύ οδυνηρός πολιτικός κύκλος. Χωρίς φανφάρες, χωρίς ψευδαισθήσεις, χωρίς ιδιαίτερη ρεβανσιστική μισαλλοδοξία ολοκληρώνεται η εκτύλιξη της πολιτικής κρίσης που γεννήθηκε μέσα στην οικονομική δυσπραγία. Η διαφαινόμενη καθίζηση της Χρυσής Αυγής, παρά το γεγονός ότι η δίκη της σέρνεται, αποδεικνύει ότι αυτή δεν ανδρώθηκε τόσο μέσα στο κύμα εθνικισμού ή της ξενοφοβίας που οι σημερινές συνθήκες ευνοούν ακόμα περισσότερο (Συμφωνία Πρεσπών, μεταναστευτικό) αλλά από την καθολική απαξίωση του παλιού πολιτικού συστήματος και το γενικευμένο παραμύθι ότι για όλα φταίνε οι ξένες και εγχώριες ελίτ. Σήμερα ο αντιμνημονιακός φαρισαϊσμός και το αδελφάκι του, ο πολιτικός φασισμός, υποχωρούν χέρι-χέρι.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μένουν ανοιχτά τραύματα από την οικονομική κρίση και την εκτράχυνση που σημειώθηκε από κυβερνητικές συμπεριφορές απέναντι στους δημοκρατικούς θεσμούς, τα ΜΜΕ ή την κανονικοποίηση της πολιτικής βίας κατά την τελευταία τετραετία. Δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν υπεύθυνοι για την κατάδυση στο πολιτικό ναδίρ και για τον τραγικό θάνατο συμπολιτών μας στη μεγάλη καταστροφή στο Μάτι. Δεν σημαίνει ότι ο πολιτικός κυνισμός, η εξαπάτηση και η ρητορική του μίσους θα ξεχαστούν εύκολα.
Φαίνεται, όμως, ότι η ελληνική κοινωνία είναι διατεθειμένη να κάνει μια επανέναρξη, να συντηρήσει ό,τι περισώθηκε και να αρχίσει να χτίζει πάνω στα συντρίμμια το άγνωστο μέλλον της. Όχι με αισιοδοξία και μεγάλες προσδοκίες αλλά με τη βεβαιότητα ότι «νικητές και ηττημένοι, όλοι χάσαμε μαζί», όπως τραγουδούσε ο Νίκος Πορτοκάλογλου πριν από λίγα χρόνια, δεχόμενος απίστευτες επιθέσεις. Το «ώρα να αλλάξουμε σελίδα» φαίνεται πως είναι σήμερα κάτι παραπάνω από ένα σύνθημα. Είναι η γενικευμένη αίσθηση ότι η όποια πρόοδος δεν θα προκύψει από την εμμονή στο παρελθόν.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
