«Σήμερα (σ.σ. χθες) μπλοκάραμε τα σύνορα με τη Γαλλία. Κλείσαμε τον βασικό αυτοκινητόδρομο που οδηγεί από την Ισπανία στην Ευρώπη. Και θα τον κρατήσουμε κλειστό για τρεις μέρες. Θα αντέξουμε!» μου ανακοίνωνε, με αποφασιστικότητα, χθες βράδυ, απ' τους δρόμους της Καταλονίας, ο νεαρός Καταλανός Κάρλες Ανγκέλ Βιλά, απόφοιτος ψυχολογίας, που εργάζεται ως ρεσεψιονίστ σε sports club. Χωρίς να είναι υπέρμαχος της καταλανικής απόσχισης, βρίσκεται στα οδοφράγματα τις τελευταίες ημέρες μαζί με τους συμπατριώτες του, συμμετέχοντας σε όλα τα καλέσματα του Democratic Τsunami (Δημοκρατικό Τσουνάμι), που μέσα απo ένα app στα smartphones κινητοποιεί και οργανώνει, από τον Οκτώβρη, τις περισσότερες κινητοποιήσεις και καταλήψεις στην Καταλονία (όπως κι αυτή του αεροδρομίου).
Όλα δείχνουν ότι ο Πέτρο Σάντσεθ, την επαύριο των εθνικών εκλογών της Κυριακής στην Ισπανία, δεν έχει μόνο τον πονοκέφαλο του σχηματισμού κυβέρνησης, έχει και ένα Καταλανικό αναζωπυρωμένο, με τους Καταλανούς, έχοντας πάθει και μάθει (;) από το δημοψήφισμα του '17, να εμφανίζονται αποφασισμένοι σχεδόν για όλα.
«Σήμερα (σ.σ. χθες) ο Καταλανός Πρόεδρος κ. Τόρα κάλεσε τον κ. Σάντσεθ για συνομιλίες. Είναι η τρίτη φορά τις τελευταίες βδομάδες. Η απάντηση που ξαναέλαβε είναι "ο κ. Σάντσεθ δεν μπορεί να σας μιλήσει, είναι πολύ απασχολημένος". Αυτή η τακτική διαρκούς εξευτελισμού που συντηρεί η κυβέρνησή μας πρέπει να τερματιστεί» υπογραμμίζει, χωρίς να κρύβει τον θυμό του, στη LiFO, ο Τ.Λ., υψηλόβαθμο στέλεχος στο υπουργείο Εξωτερικών της καταλανικής κυβέρνησης, επί σειρά ετών σε αποστολές στη Μέση Ανατολή, που ανήκει στο μπλοκ των υπερμάχων της Ανεξαρτησίας, αλλά μας ζητά να κρατηθεί η ανωνυμία του. «Πλέον δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα από τους πολιτικούς μας» συμπληρώνει. «Ό,τι γίνει, να γίνει, θα συμβεί μέσα απ' τα κινήματα, στους δρόμους».
«Οι Καταλανοί πρέπει να αγωνιστούν για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε το Τείχος να πέσει και να κατακτήσουν την ελευθερία τους».
Την ώρα ακριβώς που η Ισπανία οδηγούνταν ξανά σε εκλογές (10 Νοεμβρίου), οι Καταλανοί «ετοιμοπόλεμοι», μετά από εβδομάδες βίαιης καταστολής, περισσότερους από 600 τραυματίες και 200 συλλήψεις, ξαναστήναν οδοφράγματα και σκηνές στις κεντρικές αρτηρίες της Βαρκελώνης! Μοιραίες συμπτώσεις και πάρα πολύ κακό timing, θα έλεγε το «μάτι» της Ιστορίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Μαδρίτη, ειδικά για το Σαββατοκύριακο των εκλογών, έστειλε στην Καταλόνια το 75% των σωμάτων ασφαλείας που ειδικεύονται σε επεισόδια. H πόλη έγινε φρούριο.
Και σήμερα μπαρούτι μυρίζει στον αέρα της Βαρκελώνης, όπου το Δημοκρατικό Τσουνάμι, αυτή η εντελώς νέα, άγνωστης προέλευσης κινηματική δύναμη, που ξεπήδησε από το πουθενά, χθες κάλεσε μαζικά για το μπλοκάρισμα της βασικής αρτηρίας προς την Γαλλία. Η ανταπόκριση ήταν θεαματική. Από την Πέμπτη αναμένεται να δοθούν οι νέες οδηγίες του. Οι εκλογές δεν κατεύνασαν τα πνεύματα.
Μια φιτιλιά χρειαζόταν ούτως ή άλλως για να ξαναπάρει φωτιά το μέτωπο της καταλανικής Ανεξαρτησίας, που ναυάγησε μετά το αυτοκτονικό δημοψήφισμα του 2017. Η σπίθα ήταν η απόφαση του Ανώτατου Δικαστήριο της Ισπανίας (στις 14 Οκτωβρίου) να καταδικαστούν με ποινές κάθειρξης 9-13 ετών οι εννέα Καταλανοί αυτονομιστές ηγέτες. Η καταλανική κοινωνία, από το δικαστήριο και μετά, βράζει, επαναφέροντας τη Βαρκελώνη στην κορφή της ατζέντας της κυβέρνησης που αναμένεται να σχηματιστεί στη Μαδρίτη.
Οι διαδηλωτές, με μπροστάρηδες για πρώτη φορά μαθητές 15, 16 και 17 ετών, ζητούσαν απ' την πρώτη στιγμή έως και σήμερα χορήγηση αμνηστίας στους Καταλανούς κρατουμένους, το τέλος της αστυνομικής καταστολής και δημοψήφισμα για τον αυτοκαθορισμό της περιοχής των 7,5 εκατομμυρίων κατοίκων. «Θέλουμε να αποφυλακιστούν οι πολιτικοί κρατούμενοι, νέο νόμιμο δημοψήφισμα, όπως στη Σκωτία, και ανεξαρτησία» μας τονίζει η ειδική παιδαγωγός Ελισάμπετ Φαμπρέγκας Αλς, που άφησε τη βάση της στην Ίμπιζα και συμμετείχε στις περισσότερες διαδηλώσεις στην καταλανική πρωτεύουσα, μαζί με τους γονείς της, επιχειρηματίες με κατάστημα με οχήματα στην καρδιά της Βαρκελώνης. «Έχουμε επανάσταση εδώ! Γι' αυτό θα βλέπετε τόσα νέα παιδιά στο δρόμο. Έχουμε φασιστική κυβέρνηση στην Ισπανία!».
Η ίδια δεν ακολουθεί μόνο τις οδηγίες που στέλνει το Δημοκρατικό Τσουνάμι, αλλά και τις πρωτοβουλίες του Omnium Cultural, της Καταλανικής Εθνοσυνέλευσης (ANC) και των πιο ριζοσπαστικών επιτροπών Άμυνας της Δημοκρατίας CDR. «Θα μας βρίσκετε κάθε μέρα στους δρόμους» μας προϊδεάζει η Ελισάμπετ. Ο λίγο νεότερός της Κάρλες Ανγκέλ Βιλά, παρότι συμμετέχει στις ίδιες κινητοποιήσεις, δεν συμφωνεί μαζί της. «Η απόσχιση ΔΕΝ θα λύσει όλα τα πρόβλήματά μας. Σε ένα σύμπαν παγκοσμιοποίησης, τα προβλήματα μετά την απόσχιση θα είναι περισσότερα» διατείνεται. «Από την άλλη, οι Καταλανοί έχουμε το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, κι αυτό δεν μπορεί να καταστέλλεται βίαια. Αν η Ισπανία καθόταν σε ένα τραπέζι να συζητήσει με την Καταλονία, όπως έκανε πριν από 9 χρόνια, δεν θα βρισκόμασταν εδώ σήμερα, ούτε ο κόσμος θα ήταν στους δρόμους».
Στην Ευρώπη τροφοδοτείται η αντίληψη ότι στα οδοφράγματα βρίσκονται όλοι οι ακροδεξιοί και ακροαριστεροί Καταλανοί εθνικιστές. «Είναι και εθνικιστές, και δεξιοί, και αριστεροί, και εξτρεμιστές, και απλοί πολίτες, και μη πολιτικοποιημένοι άνθρωποι. Συναντάς τους πάντες στο μπλοκ της Ανεξαρτησίας. Αλλά υπερισχύουν οι αριστεροί».
Ο λόγος; «Η Ισπανία συνδέεται με το φασιστικό καθεστώς του Φράνκο, οπότε το κίνημα της καταλανικής Ανεξαρτησίας ταυτίζεται περισσότερο με ένα αντιφασιστικό αριστερό κίνημα. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι ο Πούτζδεμοντ και το αποσχιστικό κόμμα του είναι συντηρητικοί».
Ο Γιάννης Φιλίππου, που έκανε restart στην Καταλονία, δουλεύοντας στη Βαρκελώνη ως ξεναγός, τον σημερινό αναβρασμό τον περίμενε να συμβεί εδώ και ενάμιση χρόνο. «Η αντίδραση της πόλης με την ανακοίνωση των ποινών των πολιτικών κρατουμένων ήταν σχεδόν αυθόρμητη. Τα σχολεία τα έκλεισαν οι ίδιοι οι μαθητές και βγήκαν αμέσως στους δρόμους. Στην πρώτη σειρά των διαδηλώσεων είδαμε για πρώτη φορά 15χρονα παιδιά. Μια γενιά που αφυπνίστηκε από την καταστολή της ισπανικής αστυνομίας και δεν περιμένει τίποτα πια από την καταλανική κυβέρνηση. Το '17 ο κόσμος έβγαινε στον δρόμο με ελπίδα. Τώρα βγήκε από οργή. Γι' αυτό και υπήρξαν πρώτη φορά συμπλοκές με την αστυνομία και καταστροφές».
Βλέποντας με πόση αποφασιστικότητα τα νέα παιδιά συγκρούονται με την αστυνομία «το Καταλανικό θα έχει μακρύ μέλλον και ίσως πιο ριζοσπαστικό ως προς τις φόρμες» προβλέπει. «Άλλωστε, η ισπανική κυβέρνηση δεν θα καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου που ζητάνε οι Καταλανοί. Εδώ ο Σάντσεθ ήρθε προεκλογικά στη Βαρκελώνη μόνο και μόνο για να επισκεφτεί στο νοσοκομείο τους τραυματισμένους στα επεισόδια αστυνομικούς. Δεν έκανε διάλογο με τους Καταλανούς».
Μπορεί οι Καταλανοί να είχαν βγει στους δρόμους, βδομάδες πριν από τις εθνικές εκλογές, αλλά δεν ήταν βέβαιο ότι θα προσέφευγαν στις κάλπες. «Πολλοί δεν ήταν σίγουροι αν θα έπρεπε να ψηφίσουν ή όχι» μας λέει ο Αλμπερτ Λοπέζ, που στο δημοψήφισμα του 17, σε μια Βαρκελώνη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, με βοήθησε να μετακινηθώ στα εκλογικά κέντρα όπου γίνονταν επεισόδια μετά τα βίαια «ντου» των Ισπανών αστυνομικών.
Η συμμετοχή, παρόλα αυτά, την Κυριακή, άγγιξε στην Καταλονία το 72% (στην Ισπανία ανήλθε στο 69,87%). «Οι ισορροπίες δεν άλλαξαν καθόλου, παρά τη μικρή άνοδο του συνασπισμού των αποσχιστικών κομμάτων» εξηγεί ο Τ.Λ.
Τα αποσχιστικά ERC, Juntus per Catalunya και CUP συγκέντρωσαν το 42,5% των ψήφων, ενώ όσοι αντιτίθενται στη απόσχιση (PSC, PP, VOX, Ciudananos) εξασφάλισαν το 39,8%, με τους Podemos να κερδίζουν ένα 14,1%.
«Τα κόμματα που είναι υπέρ της Ανεξαρτησίας διατήρησαν τα μεγάλα ποσοστά τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι δεν υπήρξε ούτε κάποια ύφεση ούτε μεταστροφή», σύμφωνα με τον Ραούλ Γκαρθία Ραμίρεθ, τον δημοφιλή δήμαρχο στo Sant Celoni και ραγδαία ανερχόμενο στέλεχος του Junts per Catalunya (Μαζί για την Καταλονία), του κόμματος του αυτοεξόριστου στο Βέλγιο πρώην Καταλανού Προέδρου Κάρλες Πούτζδεμοντ και του νυν Καταλανού Προέδρου, ο οποίος μου υπενθυμίζει ότι στο Δημοψήφισμα της 1ης του Οκτώβρη του 2017, παρ' όλες της απειλές του ισπανικού κράτους και τη βάναυση καταστολή, το 90,18% των 2.286.271 πολιτών που ψήφισαν, ισοδύναμο με το 43% της πληθυσμιακής απογραφής, είπαν «ναι» στην απόσχιση.
«Αφότου οι πολιτικοί μας "παραδόθηκαν" είναι σαν να ξαναξεκινάμε απ' την αρχή. Χάρη τις νέες διαδηλώσεις ξεκινάμε πάλι πιο δυνατοί» υποστηρίζει ο Αλμπερτ Λοπέζ, που εστιάσει στο ότι για πρώτη φορά συμμετείχε σε εκλογές για το Κονγκρέσο το αριστερό αποσχιστικό CUP, και πήρε 244.754 ψήφους.
Το εκλογικό αποτέλεσμα μόνο ως έναν «σωρό με σκατά» μπορεί να το χαρακτηρίσει ο συνήθως ψύχραιμος Κάρλες Ανγκελ Βιλά. «Είναι δυνατόν το ακροδεξιό, φασιστικό VOX να είναι σήμερα τρίτο κόμμα στην Ισπανία; Αυτό σημαίνει ότι ένας στους εφτά σκέφτεται σαν κι αυτό. Φρίκη!» αναφωνεί.
«Όντως, είναι πολύ κακή εξέλιξη το ότι το ακροδεξιό VOX απορρόφησε ψηφοφόρους των Ciudananos» προσθέτει ο Λοπέζ. «Σήμερα το VOX είναι πανίσχυρο, με 52 έδρες. Αυτό θα το βρούμε μπροστά μας. Και στην Καταλονία!».
«Ο απολογισμός αυτών των εκλογών μάς δείχνει ξανά ότι υπάρχει μια κρίσιμη κοινωνική μάζα στην Καταλονία υπέρ της Ανεξαρτησίας» συνοψίζει στη συνομιλία μας ο Ραούλ Γκαρθία Ραμίρεθ.
Το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει και κάτι ακόμα, συνεχίζει: «Ότι χωρίς μια πολιτική λύση για την Καταλονία το πολιτικό αδιέξοδο στην Ισπανία θα συνεχιστεί, καθώς ο καταλανικός είναι μέγιστος παράγοντας αποσταθεροποίησης για τον σχηματισμό της νέας ισπανικής κυβέρνησης». Ωστόσο, όντας ρεαλιστής, αμφιβάλλει για το κατά πόσο τα ισπανικά κόμματα θα αναγνωρίσουν κάτι τέτοιο, «διότι αυτομάτως αυτό θα σήμαινε την αποδοχή της ανάγκης επίλυσης του προβλήματος των καταλανικών πολιτικών διαπραγματεύσεων».
«Ο Σάντζεθ θα αναγκαστεί να κάνει μια κυβέρνηση συνεργασίας. Αν γίνει με αριστερά κόμματα, που διάκεινται ευνοϊκά απέναντι στην Καταλονία, όπως οι Podemos, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι κάπως υπέρ των Καταλανών. Αν κάνει συγκυβέρνηση με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα PP, τα αποτελέσματα θα είναι πολύ άσχημα» εκτιμά ο έντονα πολιτικοποιημένος Γιάννης Φιλίππου.
Ο Τ.Λ., παρότι εργάζεται στο καταλανικό ΥπΕξ, δεν διστάζει να επιρρίψει ευθύνες για την «καθηλωμένη» κατάσταση στην Καταλονία στην κυβέρνησή της, που δεν θέλει να κάνει ένα βήμα μπροστά. «Κάποιοι άνθρωποι κινούνται, αλλά δεν είναι αρκετό. Η καταστολή παραμένει η απάντηση σε όποιον θέλει να κάνει την υπέρβαση, το είδαμε και με εκείνους που κατέλαβαν το κοινοβούλιό μας, για να ασκήσουν πιέσεις στους πολιτικούς μας. Σήμερα βρίσκονται στη φυλακή!».
Αυτήν τη φορά ίσως μάθουμε από τα λάθη του 2017, αισιοδοξεί ο Ραμίρεθ. «Και ίσως αντιληφθούμε ότι χωρίς πιέσεις, χωρίς τον συγχρονισμό του λαϊκού κινήματος και των θεσμών και τη συνεχή, χωρίς βία, κινητοποίηση κι εγρήγορση, δεν μπορούμε να πιέσουμε για οποιαδήποτε αλλαγή».
Παραδόξως, είναι αισιόδοξος. «Δεν ξέρω αν θα πετύχουμε τους στόχους μας, αλλά όταν οι συμπολίτες μου υπερασπίζονται χωρίς βία, αφοσιωμένα, τα δικαιώματά τους, γινόμαστε καλύτεροι ως κοινωνία. Ποιος μπορούσε να προβλέψει την πτώση του βερολινέζικου Τείχους; Οι Καταλανοί πρέπει να αγωνιστούν για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε το Τείχος να πέσει και να κατακτήσουν την ελευθερία τους».
Ο οικογενειακός τουρισμός, τα τουριστικά γκρουπ και τα κρουζιερόπλοια έχουν μειωθεί στην περιοχή, λόγω των τελευταίων γεγονότων. «Αναμενόμενο. Αλλά γράφεται ιστορία στην Καταλονία» υπογραμμίζει ο Φιλίππου. «Δεν είναι σωστό να γκρινιάζω και να μεμψιμοιρώ για το πώς αυτό επιδρά στον τουρισμό και στα έσοδά μου. Σεβασμός στην ιστορική διαδικασία! Και υπομονή».
