Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ Τζορτζ Φλόιντ έκανε όλη την Αμερική να αναθεωρήσει, να σκεφτεί την ιστορία της και διορθώσει τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Η απόφαση του ΗΒΟ Max να αποσύρει την ταινία ''Όσα Παίρνει ο Άνεμος'' με την αιτιολογία πως είναι ρατσιστική, γεννά πολλά ερωτήματα: μπορούμε άραγε να κατηγορήσουμε μία ταινία ως ρατσιστική, όταν απλώς αντανακλά την κοινωνική κατάσταση της εποχής στην οποία δημιουργήθηκε; Μπορεί άραγε.... να πάρει ο άνεμος ένα κινηματογραφικό αριστούργημα επειδή γυρίστηκε έναν αιώνα πριν από εμάς;
Δεν έχω κρύψει ποτέ σε άρθρα μου το γεγονός πως το Όσα Παίρνει ο Άνεμος είναι η αγαπημένη μου ταινία όλων των εποχών. Το άρτιο σκηνοθετικό της αποτέλεσμα, η καλλιτεχνική παραγωγή, ο παθιασμένος έρωτα ανάμεσα στον Ρετ Μπάτλερ και τη Σκάρλετ Ο' Χάρα, την καθιστούν το απόλυτο κινηματογραφικό αριστούργημα, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Μάργκαρετ Μίτσελ.
Η ταινία των οκτώ Όσκαρ που τιμήθηκε με άλλα δύο ενώ έλαβε υποψηφιότητα για δεκατέσσερα, τοποθετήθηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου ως η έκτη καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Οι πρωταγωνιστές Κλαρκ Γκέιμπλ και Σκάρλετ Ο' Χάρα άφησαν εποχή με ερμηνείες που άγγιξαν την τελειότητα και βιτριολικές ατάκες ''ειλικρινά, αγαπητή μου, δεν δίνω δεκάρα'', ''αύριο θα είναι μία καινούργια μέρα''.
Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως η ταινία αυτή έδωσε στη Χάτι Μακ Ντάνιελ την ευκαιρία να κερδίσει το Β' Όσκαρ Γυναικείου Ρόλου και να γίνει η πρώτη Αφροαμερικανίδα που τιμάται με αυτή τη διάκριση.
Η ιστορία του Όσα Παίρνει ο Άνεμος λαμβάνει χώρα από την άνοιξη του 1861 μέχρι την περίοδο της Ανασυγκρότησης στον Αμερικανικό Νότο. Με το πέρασμα των χρόνων και την αστυνομική βία εναντίον μαύρων από αστυνομικούς, η ιστορία του ρομαντικού έρωτα μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών ξεθώριασε, με τους περισσότερους να βλέπουν ένα κοινό μήνυμα: την ωραιοποίηση της δουλείας των μαύρων από τους λευκούς, ακόμα και τη χειροδικία εις βάρος τους (η Σκάρλετ χαστουκίζει τη μαύρη υπηρέτρια Πρίσσυ στη σκηνή όπου γεννάει η Μέλανι).
Η κλασσική ταινία κατηγορείται για ρατσισμό, επειδή απλώς αντανακλά την ιστορική πραγματικότητα της εποχής εκείνης. Είναι οι κοινωνικές συνθήκες της υποτίμησης των μαύρων που κυριαρχούν-δυστυχώς- στην κοινωνία της εποχής εκείνης και όχι μόνο στην ταινία.
Δεν είναι μόνο οι φυλετικές διακρίσεις το μοναδικό γεγονός για το οποίο έχει κατηγορηθεί η ταινία. Η σκηνή με το κόκκινο φόρεμα στα σκαλιά, μία από τις διασημότερες της ταινίας, έχει εξίσου κατακριθεί διότι προωθεί αυτό που σήμερα και με νομικούς όρους θα ονομάζαμε "συζυγικό βιασμό". Η σκηνή εκτυλίσσεται όταν ο Ρετ σε μία προσπάθεια να νικήσει την ανίκητη αγάπη της Σκάρλετ για τον Άσλεϊ και έχοντας καταναλώσει αλκοόλ από τη ζήλια του, την αγκαλιάζει και τη φιλά παρά τη θέλησή της. Εκείνος ξεπερνώντας την άρνησή της, τη μεταφέρει με τα χέρια του μέχρι την κρεβατοκάμαρα αφήνοντας το κοινό με την αγωνία του ''τι έχει απογίνει''. Την επόμενη ημέρα, η Σκάρλετ ξυπνάει χαρούμενη και με έντονη σεξουαλική ικανοποίηση ενώ ο Ρετ απολογείται και αισθάνεται ενοχές επειδή θεωρεί πως την κακοποίησε. Η σκηνή αυτή πάντοτε προκαλούσε αμφιθυμικά συναισθήματα, διότι σύμφωνα με πολλούς, διαιώνισε το μύθο που λέει πως οι άνδρες μπορούν να κακομεταχειριστούν ή να ξεπεράσουν την άρνηση και το φόβο της γυναίκας τους, επειδή ενδόμυχα εκείνη το απολαμβάνει και της αρέσει. Η στιγμή αυτή αποτελεί μία από τις πιο κατακριτέες τόσο για το βιβλίο όσο και για την ταινία, καθώς δεν είναι πλήρως ξεκάθαρο αν ο Ρετ τη βιάζει ή κάνουν έρωτα συναινετικά. Πάντως, αποτελεί τη στιγμή που καθορίζει όσο καμία άλλη την εξέλιξη της σχέσης τους, μία σκηνή που εμπεριέχει ταυτόχρονα φόβο, βία και ερωτισμό.
Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως η ταινία αυτή έδωσε στη Χάτι Μακ Ντάνιελ την ευκαιρία να κερδίσει το Β' Όσκαρ Γυναικείου Ρόλου και να γίνει η πρώτη Αφροαμερικανίδα που τιμάται με αυτή τη διάκριση. Και είναι ειρωνικό το γεγονός πως η ίδια ταινία που κατηγορείται σήμερα για ρατσισμό, είναι εκείνη που λειτούργησε ως όχημα για κατάρριψη στερεοτύπων απέναντι στους μαύρους ανθρώπους. Επιπροσθέτως, ο χαρακτήρας του Ρετ Μπάτλερ είναι πολύ φιλικός με την ίδια, ενώ της κάνει δώρο και ένα πανωφόρι –ο Κλαρκ Γκέιμπλ συνδέθηκε και στα αλήθεια με στενή φιλία με τη Χάτι Μακ Ντάνιελ.
Το Όσα Παίρνει ο Άνεμος είναι ένα αριστούργημα της τέχνης του κινηματογράφου και θα ήταν όντως ρατσιστικό αν γυριζόταν σήμερα και είχε αυτή την ανοχή απέναντι στην καταπίεση των μαύρων. Δεν μπορούμε να κρίνουμε το 2020 με τα δικά μας κριτήρια μία ταινία του 1939 –δε θα ήταν δίκαιο για κανέναν.
σχόλια