Η ταινία «Στις τελευταίες ημέρες της πόλης» του αιγύπτιου σκηνοθέτη Ταμίρ ελ Σαίντ είναι ένας χαιρετισμός στο Κάιρο, μια καταγραφή της χαοτικής αυτής πόλης με τα αδιανόητα μποτιλιαρίσματα των αυτοκινήτων, τα κορναρίσματα, τον εκκωφαντικό θόρυβο, το ανθρώπινο πλήθος. Γυρισμένη κατά το μεγαλύτερο της μέρος, πριν την Επανάσταση του 2011, επάνω και γύρω από την πλατεία Ταχρίρ που είναι και η γειτονιά όπου ζούσε, και εξακολουθεί να ζει, ο νεαρός σκηνοθέτης χωρίς να γνώριζε όταν την γύριζε ότι θα γινόταν τόσο διάσημη στο παγκόσμιο κοινό και σύμβολο του αγώνα ενός ολόκληρου λαού.
Η πλοκή της ταινίας παρουσιάζει τη ζωή ενός σκηνοθέτη, του Χάλεντ, και την προσπάθεια του να αποτυπώσει σε φιλμ γεγονότα και καταστάσεις που προηγήθηκαν της Αραβικής Άνοιξης, στο κέντρο του Καϊρου, αναζητώντας παράλληλα νέο σπίτι για να νοικιάσει. Αναμειγνύοντας πλάνα από πραγματικά γεγονότα και καθημερινούς ανθρώπους που υποδύονται τους εαυτούς τους, αυτό που ζητούσε ο ελ Σαίντ από το συνεργείο του όσο βρισκόταν ακόμα σε γυρίσματα, αυτό που προσπαθούσε να τους εμφυσήσει, ήταν να κινηματογραφήσουν τη «ψυχή» της πόλης. Να μη δουν την ιστορική πόλη σα συλλογή από τουριστικές καρτποστάλ αλλά ως μια πόλη όπου ζουν πραγματικοί άνθρωποι.
Χρειάστηκαν σχεδόν 10 χρόνια για να την ολοκληρώσει και τώρα που είναι έτοιμη και ταξιδεύει σε διεθνή φεστιβάλ, η πραξικοπηματική –λαϊκής αποδοχής- κυβέρνηση του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι αρνείται να δώσει άδεια προβολής, καθώς έχει περιορίσει την πλειονότητα των πολιτικών ελευθεριών των πολιτών. Κι αν κάτι είναι ηλίου φαεινότερο στην ταινία του ελ Σαίντ, μεταξύ του σήμερα και του χθες, είναι η παρουσία του στρατού παντού και οι συνεχείς περιπολίες. Όσο συναισθηματικά και αν αποδίδεται το παρελθόν, απέχει κατά πολύ από το πώς έχουν τα πράγματα τώρα. Μέχρι αυτή τη στιγμή οι αρχές όχι μόνο δεν έχουν δώσει άδεια προβολής της, αλλά ούτε καν απαντούν στο αίτημα – ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να λογοκριθεί και να απαγορευτεί.
Μία απόρριψη όχι απλώς της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης στην ταλαιπωρημένη Αίγυπτο αλλά και η απόφαση της κυβέρνησης να ξεχαστούν τα γεγονότα σχετικά με την Επανάσταση, η σφαγή των 817 διαδηλωτών, το πραξικόπημα του 2013, όλα τα συμβάντα που είχαν καταγραφεί από τα κινητά του κόσμου που βρισκόταν στην πλατεία Ταχρίρ και στους γύρω δρόμους.
Η ταινία δείχνει τον νεαρό σκηνοθέτη –τον οποίο ενσαρκώνει ο ηθοποιός Χάλεντ Αμπντάλα-, να κυκλοφορεί με μια κάμερα και να βιντεοσκοπεί τους φίλους του. Αυτό σήμερα θα ήταν αδύνατο να συμβεί χωρίς να κινητοποιηθεί η μυστική αστυνομία. Το γραφειοκρατικό σύστημα ξεπερνάει κάθε καφκική διάσταση όταν κάποιος πάει να ζητήσει άδεια να κινηματογραφήσει το κέντρο του Καϊρου. Μόλις πριν λίγους μήνες δημοσιογράφοι που ζητούσαν γνώμες πολιτών και τις κατέγραφαν με βίντεο συνελήφθηκαν με την κατηγορία της υποκίνησης τρομοκρατίας και διασποράς ψευδών ειδήσεων. Η κατάσταση όλο και χειροτερεύει για καλλιτέχνες όπως ο ελ Σαίντ καθιστώντας αδύνατο να δουλέψουν ελεύθερα στην ίδια τους την πατρίδα.
Σε μια πόλη που υπήρξε ανέκαθεν το φυσικό σκηνικό μιας εύρωστης κινηματογραφικής παραγωγής, με πλούσια παράδοση που πάει πίσω στις αρχές του 20ου αι.. Κι αν κάτι θλίβει τους νέους αιγύπτιους κινηματογραφιστές είναι ακριβώς το γεγονός ότι σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους σε ολόκληρο τον κόσμο που μπορούν χωρίς κανένα πρόβλημα να κινηματογραφήσουν ελεύθερα οτιδήποτε, αυτοί δεν έχουν αυτό το δικαίωμα χάνοντας την ευκαιρία να απαθανατίσουν μία από τις πλέον φωτογενείς και ενδιαφέρουσες πόλεις του κόσμου. Πάντως την ώρα που ο δυτικός τύπος εκθειάζει την ταινία «Στις τελευταίες ημέρες της πόλης» είναι αδύνατον να παιχτεί στην πόλη που έχει γυριστεί. Να δουν οι κάτοικοι της τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεστεί από το 2011 και μετά.
Στοιχεία από την εφημερίδα Guardian
