Το Δελτίο Τύπου που συνόδευε την παρουσίαση του τρέιλερ για το magnum opus του Τέρενς Μάλικ, «Voyage of Time», το ανέφερε ως ένα έργο που ο Αμερικανός δημιουργός δουλεύει εδώ και 40 περίπου χρόνια. Ο υπολογισμός αυτού του χρονικού διαστήματος γίνεται με βάση το φιλόδοξο πρότζεκτ με τίτλο «Q» που ανέλαβε ο Μάλικ στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και περιγραφόταν ως μια εξερεύνηση της προέλευσης της ζωής στη Γη. Αν, όμως, τα 40 χρόνια ακούγονται πολλά και φαντάζουν ως μια υπερβολή των Γραφείων Τύπου, δεδομένου πως ο Μάλικ ασχολήθηκε με πολλά άλλα πράγματα ενδιαμέσως, πιθανόν το λάθος να έγκειται στο ότι είναι λιγότερα απ’ όσα θα έπρεπε. Η όλη ιδέα μοιάζει να υπήρχε στο μυαλό του αρκετό καιρό πριν, ίσως όταν δεν είχε ασχοληθεί ακόμη με τον κινηματογράφο.
Άργησε αρκετά, έσπασε το μεγάλο κενό με τη «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» και τον «Άγνωστο Κόσμο» και ασχολήθηκε ξανά εν μέρει με την εμμονή του στο «Δέντρο της Ζωής», εξασφαλίζοντας μάλιστα χρήματα πριν από τη κυκλοφορία του γι' αυτό που περιέγραψε ως το πιο φιλόδοξο σχέδιο της ζωής του, το «Voyage of Time».
Όσες φορές τα αμερικανικά μέσα προσπάθησαν να βρουν μια συγκεκριμένη και ξεκάθαρη απάντηση για την εικοσάχρονη αποχή του Μάλικ από το «Days of Heaven» του 1978 ως τη «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» του 1998, αποτύγχαναν πανηγυρικά. Υπήρχε ένα ασαφές σύνολο διαφωνιών, μη εγκεκριμένων σεναρίων και ημιτελών πρότζεκτ που καλύτερα απ’ όλους συνόψισε ο φίλος του και σεναριογράφος Μπιλ Γουίτλιφ, όταν είπε το 1995 πως είχε προβλέψει ήδη ότι ο Μάλικ δεν θα μακροημέρευε στο σινεμά γιατί δεν αγαπούσε τόσο το μέσο όσο τη φιλοσοφία αλλά και επειδή ήταν μάλλον αδύνατον να λειτουργήσει υπό τους περιορισμούς της σύγχρονης παραγωγής. Φυσικά, η πρόβλεψή του ήταν λανθασμένη, αλλά έδινε το στίγμα για τα ενδιαφέροντα του Μάλικ, ενώ πολλές φορές είχε αναφερθεί η εμμονή του στο να απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με τον σκοπό μας σε αυτό τον κόσμο. Εκεί οφείλεται και η εμπλοκή του με το «Q», για το οποίο η Paramount έκοψε τη χρηματοδότηση, καθώς ο Μάλικ δεν είχε καταφέρει να παρουσιάσει κάποιου είδους σενάριο, έπειτα από λίγα χρόνια ερευνών και έχοντας στήσει μια ομάδα φωτογράφων και τεχνικών στα ειδικά εφέ που βρίσκονταν μεταξύ Λος Άντζελες και Παρισιού. Κράτησε, όμως, αρκετή από την έρευνα που είχε κάνει, όπως και πολλές εικόνες, ελπίζοντας πως θα του ξαναδινόταν μια ευκαιρία στο μέλλον.
Άργησε αρκετά, έσπασε το μεγάλο κενό με τη «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» και τον «Άγνωστο Κόσμο» και ασχολήθηκε ξανά εν μέρει με την εμμονή του στο «Δέντρο της Ζωής», εξασφαλίζοντας μάλιστα χρήματα πριν από τη κυκλοφορία του γι’ αυτό που περιέγραψε ως το πιο φιλόδοξο σχέδιο της ζωής του, το «Voyage of Time». Σε αυτό ευελπιστούσε να μαζέψει, παράλληλα με τις άλλες ταινίες που γυρνούσε, όλη τη γνώση και την εμπειρία της ζωής του, ώστε να παρουσιάσει επιτέλους τη δουλειά του πάνω στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του κόσμου. Τονίζεται η εμπειρία της ζωής, καθώς δεν ενδιαφερόταν για μια αμιγώς επιστημονική εργασία αλλά για έναν συνδυασμό επιστήμης και πνευματικότητας. Πάντως, ο τρόπος δημιουργίας του Μάλικ κόντεψε να ρίξει την όλη προσπάθεια στο κενό. Εταιρεία που ήταν ανάμεσα στους χρηματοδότες μήνυσε άλλη εταιρεία παραγωγής που συνεργαζόταν μαζί του, κατηγορώντας ουσιαστικά τον ίδιο πως χρησιμοποίησε χρήματα του «Voyage of Time» για τις υπόλοιπες ταινίες του και πως πήρε 6 εκατομμύρια δολάρια τα τελευταία χρόνια χωρίς να παρουσιάσει έστω ένα μικρό δείγμα δουλειάς. Οι δικηγόροι του αρνήθηκαν τις κατηγορίες, επέμειναν πως το έργο είναι εντός χρονικά, χωρίς να έχει ξεφύγει από το αρχικό budget. Άλλωστε, ο Μάλικ τα τελευταία χρόνια γυρνά υλικό σχεδόν για όλες τις ταινίες του μαζί, ακατάπαυστα – στο μοντάζ για το «Μέχρι το Θαύμα» χρησιμοποίησε πλάνα από το «Δέντρο της Ζωής». Αυτό που οι χρηματοδότες του ανέφεραν ως κλοπή ήταν γι’ αυτόν ο μοναδικός τρόπος για να καταφέρει να παραδώσει ολοκληρωμένη δουλειά. Παρουσίασε, τελικά, υλικό στην αγορά των Καννών το 2014, γυρισμένο σε πολλά και πολύ διαφορετικά σημεία της Γης.
Φτάνουμε, λοιπόν, στο σήμερα. Τα νομικά προβλήματα τελείωσαν, το μοντάζ (μάλλον) έχει ολοκληρωθεί και σε λίγες μέρες οι θεατές του Φεστιβάλ της Βενετίας θα δουν αυτό το μεγάλο κινηματογραφικό γεγονός. Για την ακρίβεια, θα δουν τη μία εκδοχή του, διάρκειας 90 λεπτών, με αφήγηση της Κέιτ Μπλάνσετ. Υπάρχει και μια δεύτερη που θα παιχτεί αποκλειστικά σε κινηματογράφους IMAX (δηλαδή όχι στην Ελλάδα), διάρκειας 40 λεπτών, με αφήγηση του Μπραντ Πιτ – κάτι που είχε συμφωνηθεί πριν από το «Δέντρο της Ζωής». Η ταινία θα είναι εντός του διαγωνιστικού προγράμματος και το τρέιλερ που είδαμε πριν από λίγες μέρες αποκαλύπτει ελάχιστα πράγματα και περιορίζεται σε γενικότητες. Δεν περιμέναμε, άλλωστε, κάτι πιο συγκεκριμένο για ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο, του οποίου η προβολή μοιάζει με ένα μεγάλο στοίχημα. Θα βολευτεί ο Μάλικ σε μια σειρά ερωτημάτων που στην ουσία θα αποδεικνύουν την αδυναμία του να βρει συγκεκριμένες απαντήσεις ή θα προσφέρει μια συναρπαστική οπτική, τεχνολογική και πνευματική εμπειρία; Δεδομένου πως είναι από τους λίγους εν ζωή σκηνοθέτες που έχουν την ικανότητα να πετύχουν το δεύτερο, η προβολή του «Voyage of Time» ξεχωρίζει από το ούτως ή άλλως εξαιρετικό φετινό πρόγραμμα της Βενετίας. Απαντήσεις σύντομα ή ίσως και ποτέ, αν θυμηθούμε την αντιπαράθεση γύρω από το «Δέντρο της Ζωής».
σχόλια