«To Borderline είναι από τις πρώτες και σταθερές παρουσίες στο μουσικό πρόγραμμα της Στέγης» λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, Χρήστος Καρράς. «Είναι πολύ κοντά στο DNA της, επειδή η Στέγη είναι ένας χώρος που ασχολείται με το σήμερα, με τον σύγχρονο πολιτισμό και τη σύγχρονη δημιουργία. Το Borderline είναι το φεστιβάλ στο οποίο ψάχνουμε πραγματικά τις τάσεις που σήμερα διαμορφώνονται σε ένα υβριδικό πλαίσιο. Εντάσσεται στο μουσικό πρόγραμμα, αλλά, πολλές φορές, είναι πολύ περισσότερα από μουσική. Με μια έννοια, είναι αυτό που δεν μπορεί να πει κανείς τι είναι. Είναι σίγουρα ένα πειραματικό φεστιβάλ. Έχει στο επίκεντρο τον ήχο, αλλά δεν είναι τζαζ ή αυτοσχεδιασμός. Είναι κάτι σαν σταυροδρόμι. Καλύπτει πάρα πολλά, σάουντρακ, field recording, από noise μέχρι αυτοσχεδιασμό, καλλιτέχνες που ασχολούνται με τη χρήση νέων μέσων, την αλγοριθμική σύνθεση, καλλιτέχνες που κάνουν περφόμανς. Μπορείς πιο εύκολα να πεις τι δεν είναι. Δεν είναι φεστιβάλ έθνικ ή world μουσικής ή φεστιβάλ τζαζ. Δεν είναι κάτι το συγκεκριμένο τέτοιου τύπου. Προσωπικά, θα το χαρακτήριζα ένα φεστιβάλ για τις οριακές καταστάσεις του ήχου στην καλλιτεχνική πράξη σήμερα» αναφέρει.
«Είναι πάρα πολύ ανοιχτό, έχουμε να κάνουμε γενικότερα με περφόμανς, νέα μέσα, ηχητικές εγκαταστάσεις, ηχητικές παρεμβάσεις, τον ήχο της πόλης κ.ο.κ. Είναι κάτι το οποίο ψάχνει συνεχώς αυτές τις μεθοριακές ζώνες των καλλιτεχνικών πρακτικών, με επίκεντρο πάντα τον ήχο, αλλά που ακουμπάει πάρα πολλά άλλα πράγματα, εξού και ο τίτλος. Από την αρχή ήταν κάτι σαν ένα εργαστήριο της σημερινής πρακτικής γύρω από αυτό το κομμάτι του sound art, της μουσικής και της περφόμανς, και μέσα στα χρόνια έχει καθιερώσει, κατά τη γνώμη μου, τη θέση του μέσα σε αυτά που γίνονται στην Αθήνα ως ένας ανοικτός χώρος πειραματισμού. Είναι όλα αυτά τα πράγματα το Borderline, γι' αυτό είναι δύσκολο κανείς να το προσδιορίσει. Είναι ο ήχος του σήμερα».
Τη μουσική δεν χρειάζεται να την καταλάβεις. Αυτό μπορεί να γίνει μετά, αν θέλεις, αν προσπαθήσεις να τη δεις σε περισσότερο βάθος. Ωστόσο, η μουσική δεν απαιτεί την κατανόηση για να έχεις μια πρώτη, ανοιχτή επαφή μαζί της. Για μένα, το πολύ βασικό είναι οι άνθρωποι να ανοίξουν τ' αυτιά τους και ν' ακούσουν.
Το πρόγραμμά του το επιμελείται ο ίδιος κάθε χρόνο μαζί με τον Θοδωρή Παπαδάκη του Marionette Theater. Σε μια γρήγορη ματιά, είναι γεμάτο περίεργες συναυλίες και παραστάσεις που αφορούν τον ήχο και μουσικές που πιθανόν να φαντάζουν δύσκολες και πολύ ακαδημαϊκές για τ' αυτιά του μέσου ακροατή. Μια συναυλία π.χ. θα γίνει στην πισίνα του ΟΑΚΑ, όπου οι θεατές θα μπορέσουν να ακούσουν αλλά και να νιώσουν τη μουσική μέσα στο νερό, ή μια Νορβηγίδα καλλιτέχνιδα θα παίξει ζωντανά κυρίως υποβρύχιους ήχους και ήχους του πάγου που σπάει στον Βορρά.
«Δεν χαρακτηρίζω ποτέ τη μουσική δύσκολη. Προσωπικά, από πραγματική διαστροφή και από ενδιαφέρον και αγάπη για τη μουσική ακούω τα πάντα, αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι καμία μουσική δεν είναι δύσκολη. Οι μουσικές είναι λιγότερο ή περισσότερο οικείες και λιγότερο ή περισσότερο ζητούν μια αφοσιωμένη ακρόαση. Αυτή είναι η διαφορά. Πιστεύω πάρα πολύ ότι όποιος ακροατής, έστω και ανυποψίαστος, πειστεί ότι η μουσική δεν θα τον δαγκώσει ή ότι δεν θα πάθει κάτι κακό αν ακούσει κάτι ανοίκειο και απλώς ανοίξει τ' αυτιά του, θα καταλάβει τι εννοώ. Τη μουσική δεν χρειάζεται να την καταλάβεις. Αυτό μπορεί να γίνει μετά, αν θέλεις, αν προσπαθήσεις να τη δεις σε περισσότερο βάθος. Ωστόσο, η μουσική δεν απαιτεί την κατανόηση για να έχεις μια πρώτη, ανοιχτή επαφή μαζί της. Για μένα, το πολύ βασικό είναι οι άνθρωποι να ανοίξουν τ' αυτιά τους και ν' ακούσουν. Πολλές φορές με στενοχωρεί που βλέπω πόσο δύσκολο είναι ακόμη και αυτό το πρώτο βηματάκι. "Άκου, βρε αδελφέ, δεν θα πάθεις κάτι". Νομίζω ότι από κει ξεκινάει η όλη διαδικασία, αλλά δύσκολη δεν θα την έλεγα».
Ένα άλλο στοιχείο του φεστιβάλ είναι ο πολυπολιτισμικός του χαρακτήρας που πολλές φορές δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από παρόμοια φεστιβάλ του εξωτερικού. Αναρωτιέμαι, όμως, αν υπάρχει κοινό στην Αθήνα που ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο και αν πιστεύει ότι έχει πετύχει γενικά.
«Υπάρχει κοινό στην Αθήνα για ένα τέτοιο φεστιβάλ. Δεν είναι, βέβαια, τεράστιο, αλλά πουθενά στον κόσμο δεν είναι τεράστιο το κοινό. Είτε στο Βερολίνο είμαστε, είτε στο Λονδίνο, είτε στη Νέα Υόρκη ή στο Τόκιο, το κοινό είναι ένα μικρό κομμάτι του γενικότερου κοινού που πραγματικά ενδιαφέρεται. Στην Ελλάδα γίνονται κι άλλα πράγματα τέτοιου τύπου ? υπάρχει μια μικρή σκηνή ή ατομικές πρωτοβουλίες που ίσως συγκροτήσουν κάτι σαν σκηνή. Και, ναι, υπάρχει κόσμος που ενδιαφέρεται. Σίγουρα πρόκειται πάντα για ένα μικρό κομμάτι, αλλά αυτό ισχύει και για πολλές άλλες μουσικές. Έχει έναν αμιγώς διεθνή χαρακτήρα και εννοείται πως κάθε χρόνο υπάρχουν ελληνικές παρουσίες. Στη Στέγη, γενικότερα, μας ενδιαφέρει να έρχεται κόσμος. Το εμπορικό κομμάτι είναι και αυτό σημαντικό μεν, αλλά, σίγουρα, ως ένα παράρτημα του Ιδρύματος Ωνάση, ο βασικός μας στόχος είναι να προσφέρουμε και στους καλλιτέχνες και στο κοινό πράγματα που εμπορικά δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν. Το ζητούμενο είναι να έρχεται όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος. Πιστεύω ότι σίγουρα έχει πετύχει να δώσει στίγμα και να αποκτήσει ταυτότητα. Και το λέω αυτό επειδή λαμβάνω συνέχεια αιτήσεις από καλλιτέχνες του εξωτερικού που πλέον λένε ότι έχουν ακούσει για το Borderline και θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτό. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι έχουμε ξεπεράσει τα σύνορα, μια ευτυχής διαπίστωση».
— Τι θα μας προτείνατε να δούμε στο φετινό φεστιβάλ; Και ποιες παραστάσεις θα παρακολουθήσετε ο ίδιος;
«Φέτος, έχουμε μια βραδιά που περνάει από διάφορα πράγματα και καταλήγει στο πιο γνωστό όνομα όλου του φεστιβάλ που είναι ο Shackleton. Είναι μια πιο χαλαρή βραδιά, πιο ενδιαφέρουσα και με ένα φάσμα ακουσμάτων, όπως ο Goodiepal, που είναι ένας ακτιβιστής, εντελώς sui generis άνθρωπος και ακόμη δεν ξέρουμε ακριβώς τι θα κάνει. Έρχεται και λειτουργεί ανάλογα με τη συγκεκριμένη συνθήκη που επικρατεί στο μέρος όπου βρίσκεται. Γενικώς, έχουμε μια πολύ μεγάλη γκάμα. Από αυτά που με ενδιαφέρουν, χωρίς να θέλω να αδικήσω κανέναν, είναι το set της Jana Winderen από τη Νορβηγία. Προσπαθούμε τρία χρόνια να τη φέρουμε. Είναι μια sound artist που δουλεύει με τους υποβρύχιους ήχους και τους πάγους που λέγαμε πριν, με μια πολύ ευαίσθητη προσέγγιση. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ και το set που θα κάνουν οι Rabih Beaini και Raed Yassin από το Λίβανο. Μου αρέσουν επειδή είναι πιο περφόμανς. Θα κάνουν ένα set ηλεκτρονικό και αυτοσχεδιαστικό λόγω κοντραμπάσου. Μου αρέσει αυτή η χρήση ενός ακουστικού οργάνου μέσα σε ένα πλαίσιο που είναι αρκετά οργανωμένο βάσει της τεχνολογίας. Μου αρέσουν πάρα πολύ και οι τρεις δράσεις που θα γίνουν την Κυριακή έξω από τη Στέγη, οι sound walking performances της Viv Corringham που καταλήγουν σε έναν χώρο με τον οποίο συνεργαζόμαστε, το E.Δ.Ω. στον Κεραμεικό, όπου θα γίνουν 2 sets που έχουν να κάνουν με ηχογραφήσεις και συνεργασίες με τους ανθρώπους της πόλης: το πρώτο είναι του Udo Noll, ενός radio artist που φτιάχνει κάτι σαν ραδιοφωνική ιστοσελίδα με ήχους της πόλης. Η πόλη είναι ένα πεδίο που αγαπάμε πολύ στη Στέγη. Προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα που αφορούν περισσότερο την πόλη, αλλά όχι μόνο. Ακόμα, προσπαθούμε να τα πραγματοποιούμε στην πόλη αλλά και να εμπλέκουμε την πόλη καλλιτεχνικά, προφανώς και μέσω των ανθρώπων. To πρόγραμμα είναι πολύ ισορροπημένο και ζυγισμένο. Κάθε set είναι και από μια πρόταση. Το στοίχημα το φετινό ήταν να προτείνουμε ονόματα που δεν είναι ακόμη τόσο γνωστά στην ελληνική σκηνή, να φύγουμε λίγο από τα γνωστά και από επιλογή να πάμε σε νέες προτάσεις ? ευτυχώς, η προσπάθεια πήγε καλά. Στη Στέγη θέλουμε να κάνουμε πού και πού κάποιες κινήσεις που να είναι "ανοιχτές". Δεν σκέφτεται ποτέ τον εαυτό της ως έναν ναό της υψηλής ή άλλης, οποιασδήποτε τέχνης. Προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο ανοιχτοί γίνεται και να βρίσκουμε απήχηση σε διαφορετικά κοινά μέσα από την επικοινωνία μας και τις επιλογές που κάνουμε. Το άνοιγμα είναι βασικό στοιχείο για εμάς. Αυτήν τη στιγμή το πρόγραμμα, γενικά, έχει ολοκληρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος του. Η σεζόν τελειώνει σιγά-σιγά. Ετοιμαζόμαστε για την επόμενη».
Όλες οι δράσεις του Borderline festival:
ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΣΤΕΓΗΣ
Πέμπτη 7 Απριλίου
20:00
Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5
ενιαίο εισιτήριο 5 €
Goodiepal
Konrad Becker (aka Monoton)
Bill Kouligas / Rabih Beaini
Senyawa
Shackleton
Κυριακή 10 Απριλίου
Δωρεάν
Joel Cahen: "Wet Sounds"
11:00 | Κλειστό κολυμβητήριο ΟΑΚΑ | Δωρεάν είσοδος με δελτία εισόδου | Διάρκεια: 45'
Κυριακή 10 Απριλίου
ενιαίο εισιτήριο 5 €
16:00 | Viv Corringham: "Shadow Walks", walking performance | Το σημείο αφετηρίας του περιπάτου θα ανακοινωθεί σύντομα. Ο περίπατος καταλήγει στο Ε.Δ.Ω.
17:00 | Eric La Casa & Jean Luc Guionnet (σε συνεργασία με το Ε.Δ.Ω)
18:30 | Udo Noll: "Mobile Miniatures" (σε συνεργασία με το Ε.Δ.Ω.)
Το Εργαστήριο Δημιουργικής Ώσμωσης (Ε.Δ.Ω.) είναι ένα πρότυπο κέντρο ανάπτυξης ιδεών, τέχνης και design. Ε.Δ.Ω. γεννιούνται, υλοποιούνται και προβάλλονται καινοτόμες ιδέες και καλλιεργούνται η συνεύρεση και η συνεργασία δημιουργών από διαφορετικούς τομείς.
PERFORMANCES ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ
Μικρή Σκηνή
21:00-00:00
Εισιτήρια ανά σετ: 5 € - ΑΜΕΑ, Άνεργοι: 4 €
Παρασκευή 8 Απριλίου
21:00 | Sofia Jernberg
22:00 | Three Legged Race
23:15 | Jana Winderen
Σάββατο 9 Απριλίου
21:00 | Νίκος Κυριαζόπουλος
22:00 | Marcus Schmickler & Julian Rohrhuber, ''Politiken der Frequenz", περφόρμανς με χορωδία (στα ελληνικά)
23:00 | Rabih Beaini / Raed Yassin
Κυριακή 10 Απριλίου
21:00 | Fιlicia Atkinson / Bartolomι Sanson
22:00 | James Hoff
23:00 | Angιlica Castellσ
Στο φεστιβάλ συμμετέχει επίσης και η Stine Janvin Motland.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ
Παρασκευή 8 Απριλίου
9:30-12:30 | Joel Cahen: "Liquid Vibrations" (σε συνεργασία με τον υδροθεραπευτή Steve Karle) | Για παιδιά και ενήλικες
18:00-20:00 | Ομιλία-Ανοιχτή πρόβα "Politiken der Frequenz"
Οι Marcus Schmickler και Julian Rohrhuber, συνοδευόμενοι από πενταμελή χορωδία, παρουσιάζουν το θεωρητικό πλαίσιο του έργου τους.
Σάββατο 9 Απριλίου
12:00-14:00 | Shelter Press [Fιlicia Atkinson / Bartolomι Sanson] και James Hoff
16:00-18:00 | Performative lecture από τον Konrad Becker
18:00-20:30 | Kink Gong
Προβολή του ντοκιμαντέρ Small Path Music (παραγωγή Sublime Frequencies) και videoclip πειραματικών ηχοτοπίων
Κυριακή 10 Απριλίου
11:00-14:00 | Εργαστήριο με τον Jan Anderzιn | Για παιδιά 10-12 ετών
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107,
Πληροφορίες – κρατήσεις: 210 900 5 800
Δωρεάν δράσεις & Τιμές εισιτηρίων ανά σετ: € 5, 4
