Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Bauhaus, το Ωδείο Αθηνών φιλοξενεί την έκθεση με τίτλο «Από το κτήριο στην κοινότητα: Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος και το Bauhaus» από τις 10 Οκτωβρίου μέχρι τις 7 Νοεμβρίου 2019.
Στην έκθεση παρουσιάζεται ένα μικρό μέρος του πολύτιμου αρχείου του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, το οποίο φυλάσσεται στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη. Σκίτσα, σχέδια, φωτογραφίες, προπλάσματα, κείμενα αλλά και ηχητικά αποσπάσματα, συνθέτουν ένα μικρό φόρο τιμής στο αποτύπωμα του τόσο σημαντικού Έλληνα αρχιτέκτονα στην πόλη της Αθήνας.
Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος (1903 - 1992) είναι ο μοναδικός Έλληνας αρχιτέκτονας που έζησε για δύο χρόνια στη Βαϊμάρη, την εποχή που λειτουργούσε εκεί η Σχολή του Bauhaus, και ήρθε σε άμεση επαφή με τις αρχές, τη διδασκαλία και τους ανθρώπους της διάσημης αυτής σχολής.
Η εμπειρία του Bauhaus και γενικότερα του κλίματος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης υπήρξε καταλυτική για το μετέπειτα έργο του. Κατανόησε το Bauhaus όχι ως ένα «στυλ», αλλά ως έναν ευρύτερο τρόπο σκέψης και δημιουργίας. Είδε την αρχιτεκτονική και το επάγγελμα του αρχιτέκτονα ως έναν τρόπο επιτέλεσης σκοπών για το κοινωνικό όφελος και ήταν από τους πρώτους Έλληνες αρχιτέκτονες που μίλησαν για την ιδεολογική, πολιτική και κοινωνική διάσταση της αρχιτεκτονικής.
Η έκθεση θέτει το κτίριο του Ωδείου Αθηνών στο επίκεντρο, παράλληλα όμως παρουσιάζει και πτυχές από τη διαδρομή του Ι. Δεσποτόπουλου, εστιάζοντας στην ανάδειξη της κοινωνικής διάστασης του έργου του. Η κοινότητα αποτέλεσε ένα από τα βασικά συστατικά στοιχεία της λειτουργίας της σχολής του Bauhaus, αλλά και της δομής των οικισμών στην Ελλάδα.
Ο Ι. Δεσποτόπουλος, που γνωρίζει καλά την έννοιά της, θα σχεδιάσει το κτίριο του Ωδείου, επιδιώκοντας αυτό να λειτουργήσει όχι μόνο ως το κτηριακό κέλυφος μιας σχολής αλλά, κυρίως, ως το μέσο σύστασης μιας κοινότητας ανθρώπων, οι οποίοι θα μοιράζονταν δημιουργικά το ενδιαφέρον τους για τη μουσική και τις τέχνες.
Η έκθεση θα συνοδεύεται από παράλληλες εκδηλώσεις (ομιλίες, προβολές, περιηγήσεις στο κτίριο, εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας, παιδαγωγικά εργαστήρια) και από ένα βιβλίο με τα τρία κείμενα του Ι. Δεσποτόπουλου για το Bauhaus.
Διοργάνωση έκθεσης: Ινστιτούτο Goethe, με την υποστήριξη του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών και σε συνεργασία με τα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη και το Ωδείο Αθηνών.
Πρόγραμμα Παράλληλων Εκδηλώσεων
Ξεναγήσεις
Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, 17:00 (ξενάγηση στα ελληνικά)
Σάββατο 12 Οκτωβρίου, 11:00 (ξενάγηση στα αγγλικά) & 16:00 (ξενάγηση στα ελληνικά)
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, 17:00 (ξενάγηση στα ελληνικά)
Σάββατο 19 Οκτωβρίου, 16:00 (ξενάγηση στα ελληνικά)
Κυριακή 20 Οκτωβρίου, 11:00 (ξενάγηση στα γερμανικά)
Προβολή Ντοκιμαντέρ – Συζήτηση
«Ιωάννης Δεσποτόπουλος: Το μυστικό αξίωμα» (28΄)
Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2019, ώρα 20:00
Πολυχώρος Ω2 Ωδείου Αθηνών
Το ντοκιμαντέρ θέτει ως στόχο την ανάδειξη της πολυδιάστατης φυσιογνωμίας του αρχιτέκτονα που παραμένει εν πολλοίς άγνωστη.
Μετά το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει συζήτηση με τους: Μάρω Αδάμη, Ομότιμη Καθηγήτρια του ΕΜΠ και Ιδρυτικό μέλος των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη & Γιώργο Τζιρτζιλάκη, επιστημονικό υπεύθυνο του ντοκιμαντέρ και Καθηγητή στο τμήμα Αρχιτεκτονικής του Παν/μίου Θεσσαλίας.
Virtual Reality εμπειρία: Επίσκεψη στο όραμα του Ι. Δεσποτόπουλου
12 Οκτωβρίου – 7 Νοεμβρίου 2019
Πολυχώρος Ω2 Ωδείου Αθηνών
Μέσω της εικονικής διαδραστικής περιήγησης ο επισκέπτης θα ανακαλύψει σημεία ειδικού ενδιαφέροντος, σχεδιαστικές αρχές, κατασκευαστικές λεπτομέρειες και επιρροές του αρχιτέκτονα στο έργο του Ωδείου. Σε αντιπαραβολή με το υλοποιημένο Ωδείο, ο επισκέπτης θα έρθει σε επαφή και με το μη υλοποιημένο Πνευματικό Κέντρο. Ο δημόσιος χώρος, τα κτήρια, η κλίμακα και η σχέση με την πόλη είναι μερικές από τις πτυχές της πρότασης που θα μπορέσει να βιώσει ο επισκέπτης.
Ημέρες και ώρες προβολών (απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής): Σάββατο 12 Οκτωβρίου, 11:00-14:00, Κυριακή 13 Οκτωβρίου, 11:00-14:00, Παρασκευή 18 Οκτωβρίου, 18:00-20:00, Σάββατο 19 Οκτωβρίου, 15:00-18:00, Κυριακή 20 Οκτωβρίου, 11:00-14:00, Τετάρτη 23 Οκτωβρίου, 18:00-20:00, Πέμπτη 7 Νοεμβρίου, 15:00-18:00.
Προβολή ντοκιμαντέρ ‒ Παρουσιάσεις ‒ Συζήτηση
Η εξέλιξη της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα: Από το συνέδριο του CIAM του 1933 στην Αθήνα έως την αρχιτεκτονική της δεκαετίας του 1960
Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2019, 17:00
Πολυχώρος Ω2 Ωδείου Αθηνών
Η εκδήλωση επιχειρεί να ανιχνεύσει την εξέλιξη της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, από τη δεκαετία του '30 και το ορόσημο της πραγματοποίησης του Διεθνούς Συνεδρίου της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (CIAM) στην Αθήνα το 1933 έως την δεκαετία του 1960, την εποχή της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης και της έντονης αστικοποίησης της Αθήνας με την παραγωγή σημαντικών αρχιτεκτονικών έργων ανά τη χώρα, ανάμεσά τους και του Ωδείου Αθηνών.
Η εκδήλωση θα ξεκινήσει με την προβολή του ιστορικού βίντεο της καταγραφής του συνεδρίου, διάρκειας 29΄, από τον συμμετέχοντα στο CIAM της Αθήνας και πρώην Δάσκαλο στο Bauhaus, Lázló Moholy-Nagy. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν εισηγήσεις για το παραπάνω θέμα από τους:
-Λίνα Δήμα, αρχιτέκτονα και διδάκτορα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής (ΕΜΠ)
-Παναγιώτη Τουρνικιώτη, Καθηγητή Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ
-Νίκο Βατόπουλο, συγγραφέα και δημοσιογράφο της εφημερίδας «Καθημερινή»
Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Ξενάγηση – Παρουσιάσεις – Συζήτηση
Με έναυσμα το Ωδείο: Η σημασία των έργων μοντέρνας αρχιτεκτονικής για την Αθήνα
Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019, ώρα 18:00
Πολυχώρος Ω2 Ωδείου Αθηνών
Γλώσσα εκδήλωσης: ελληνικά και γερμανικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα αγγλικά
Η εκδήλωση επιχειρεί να ανιχνεύσει «με έναυσμα το Ωδείο» τη σημασία της προστασίας κτιρίων της μοντέρνας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του 20ού αιώνα.
Η αρχή θα γίνει με μία ξενάγηση στους χώρους του Ωδείου Αθηνών για το κοινό, από τον Τηλέμαχο Ανδριανόπουλο, αρχιτέκτονα και Επίκουρο Καθηγητή ΕΜΠ.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν εισηγήσεις πάνω στο θέμα από τους:
-Simone Bogner, υπεύθυνη του ακαδημαϊκού προγράμματος «Identität und Erbe» (Ταυτότητα και Κληρονομιά), TU-Berlin και Bauhaus-Universität Weimar
-Ανδρέα Γιακουμακάτο, Καθηγητή Αρχιτεκτονικής στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών
-Στυλιανή Λεφάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ
Συναυλία του Συνόλου Φεστιβάλ Ιονίων: «Μουσική της εποχής του Bauhaus»
Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2019
Αίθουσα «Άρης Γαρουφαλής», 1ος όροφος Ωδείου Αθηνών
Παρόλο που στο ίδιο το Bauhaus η μουσική δεν διδασκόταν παρά περιφερειακά, τόσο το ίδιο το ίδρυμα με τα φεστιβάλ που διοργάνωνε όσο και, ιδίως, οι καθηγητές του εμπλέκονταν σε μία άμεση και ευρεία αλληλεπίδραση με τη σύγχρονη μουσική και τις αναζητήσεις της. Είναι, για παράδειγμα, γνωστή η σχέση και ο θεωρητικός διάλογος του Wassily Kandinsky με τον Arnold Schoenberg την κρίσιμη περίοδο της διαμόρφωσης της αφαίρεσης και της ατονικότητας.
Παράλληλα υπάρχει η γόνιμη επίδραση της σκέψης και του έργου του Josef Matthias Hauer, ενός από τους πρώτους θεωρητικούς του δωδεκαφθογγισμού, στη θεωρία των χρωμάτων του Johannes Itten. Οι συνεργασίες του Oskar Schlemmer με τον Paul Hindemith συνέβαλαν στη δημιουργία νέων επιδραστικών μορφών μουσικού θεάτρου ριζοσπαστικοποιώντας την τεχνική και την αισθητική της παράστασης.
Στα φεστιβάλ του Bauhaus συμμετείχαν διεθνείς φυσιογνωμίες της μουσικής πρωτοπορίας και αναδείχθηκαν διαφορετικές πτυχές της δημιουργίας: η ατονικότητα, οι διάφορες σχολές του δωδεκαφθογγισμού, οι διάφοροι νεοκλασικισμοί, ο εξπρεσιονισμός, το dada κ.ά.
Στη συναυλία αυτή παρουσιάζονται έργα συνθετών που συνδέονται με το Bauhaus ή παρουσιάστηκαν στα φεστιβάλ του.
Info
«Από το κτήριο στην κοινότητα: Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος και το Bauhaus»
Εγκαίνια: Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2019, 20:00
Διάρκεια: 10 Οκτωβρίου – 7 Νοεμβρίου 2019
Ωδείον Αθηνών, Ρηγίλλης & Βασ.Γεωργίου Β' 17-19
Ώρες Λειτουργίας: Τετάρτες: 16:00 - 20:00, Πέμπτες: 16:00 - 20:00, Παρασκευές: 16:00 - 20:00, Σάββατα: 10:00 - 20:00, Κυριακές: 11:00 - 14:00
Είσοδος ελεύθερη
σχόλια