Η διερευνητική ματιά του Υδραίου Παναγιώτη Τέτση και η οπτική του, πάντα σταθερή στην ζωγραφική του βλέμματος, με εικόνες βιωμένες, οικείες, συνδεδεμένες με τη ζωή του είναι ακόμα πιο πολύτιμες σε μια εποχή αστάθειας και κατακερματισμού.
Ο Παναγιώτης Τέτσης μιλά για την ελληνική ζωγραφική, το παρελθόν και το παρόν της. Γιατί η ελληνική ζωγραφική δεν μπήκε συγκροτημένα στον χάρτη της Ευρωπαϊκής ζωγραφικής, παρά μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις «Η Ελλάδα ποτέ δεν υπήρξε τόπος γέννησης ιδεών για τη νέα τέχνη», σχολιάζει «Θαυμάζω πώς μέσα σε λίγες δεκαετίες απ΄το τσαρούχι (όχι τον Γιάννη Τσαρούχη) βγήκαν σπουδαίοι Ελληνες καλλιτέχνες. Ο Λύτρας, ο Γύζης, και άλλοι. Φυσικά τέτοιοι ζωγράφοι υπάρχουν σε όλες τις χώρες και δεν εννοώ μόνο την Αγγλία και τη Γαλλία αλλά και στις Βαλκανικές. Έχω δει τόσους Λύτρες και Γύζηδες, τόσους άξιους. Λοιπόν, δεν μπορούσαμε να εντυπωσιάσουμε τους Ευρωπαίους μ? αυτούς. Όμως για μας, στην Ελλάδα, αποτελούν αναμφίβολα μεγάλα κεφάλαια».
Και η σημερινή ελληνική εικαστική δημιουργία βρίσκεται σε ευημερία; «Σέβομαι πάντα την νέα δημιουργία αλλά δυσκολεύομαι να απαντήσω γιατί τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχουν νέες αντιλήψεις γύρω από την τέχνη. Κι όταν πέφτουν πάρα πολλές νέες ιδέες σε βαθμό που μοιάζουν λιγάκι με τις προηγούμενες, τότε οι παλαιότεροι αρχίζουμε να αμφιβάλουμε για το πόσο νέες είναι αυτές οι ιδέες. Κι αυτό δεν είναι φαινόμενο μόνο ελληνικό. Ως γνωστό στον τόπο μας φτάνει η ηχώ από το εξωτερικό».
Με την τελευταία δουλειά του, την «Ζωγραφική του σήμερα» στο Μέγαρο Μουσικής, ο Παναγιώτης Τέτσης, δηλώνει ένα ακόμα μεγάλο βήμα του στη μόνιμη και διαρκώς μεταβαλλόμενη σχέση του με το τοπίο και τη φύση. Πρόκειται για 18 παραλλαγές ενός δένδρου, που παραπέμπει σε πεύκο.
«Οι κυβερνώντες και οι σπουδάζοντες. Τα παιδία παίζει. Με την Παιδεία όμως δεν παίζουν. Είναι θέμα εθνικό, όχι κομματικό. Αυτό που νοιάζει τους νέους σήμερα είναι να πάρουν ένα χαρτί- και τίποτε άλλο. Κρίση στην Παιδεία υπάρχει εδώ και δεκαετίες, ωστόσο συνεχώς επιδεινούται. Οταν ένας νέος δίνει εξετάσεις για να μπει στο Πολυτεχνείο και τελικώς βρίσκεται στη Γεωπονική, ή θέλει να σπουδάσει Φιλοσοφία και αντ΄ αυτής σπουδάζει Θεολογία, τι στόχους να έχει; Βλέπουμε λοιπόν το φαινόμενο των αιώνιων φοιτητών. Θα σας πω ένα παράδειγμα. Ενα γειτονόπουλο σπούδαζε στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Αν αποτύγχανε στις εξετάσεις του εξαμήνου, του έδιναν άλλη μία ευκαιρία. Αν τυχόν αποτύγχανε ξανά, έφευγε από το ίδρυμα. Τον διώχνανε. Εδώ μπορεί να εφαρμοστεί αυτό; Πολύ δύσκολα».
- Ποια είναι,κατά τη γνώμη σας,η υπέρτατη ανθρώπινη αξία;
«Το ήθος. Αν έχεις ήθος, τότε θα αγαπάς και την επιστήμη και τον πλησίον σου».
- Εγκρίνετε τον θεσμό των ευεργεσιών; «Βεβαίως. Μπορεί οι ευεργεσίες να “πριμοδοτούνται” με ορισμένες φορολογικές απαλλαγές, είναι όμως νόμιμες. Αλλωστε πιστεύω ότι οι άνθρωποι που τις κάνουν πρέπει να ενθαρρύνονται. Νομίζω ότι στον τόπο μας πολλοί από αυτούς είναι άδολοι. Σε αρκετά πράγματα είμαστε ακόμη αθώοι. Στο εμπόριο της τέχνης, για παράδειγμα: οι συλλέκτες που αγοράζουν ένα έργο το θέλουν, το χαίρονται. Ενώ στην Αμερική τηλεφωνεί ο έμπορος έργων τέχνης στον συλλέκτη και τον ρωτάει: “Αυτός ο ζωγράφος ή ο γλύπτης είναι ανερχόμενος, να σου αγοράσω έναν;”. Αγοράζει κάτι που ούτε καν το έχει δει. Το έργο τέχνης πρέπει να το απολαμβάνεις. Σκεφτείτε όμως τους δικούς μας ευεργέτες του περασμένου αιώνα. Ο Μαρασλής είχε κάνει περιουσία στην Οδησσό. Ο Σίνας είχε κατασκευάσει στη Βουδαπέστη μια γέφυρα. Οταν πέθανε ο Ντούμας στη Βιέννη, όπου υπάρχει και δρόμος με το όνομά του, είχαν εθνικό πένθος».
- Τι ρόλο παίζει η φιλία στη ζωή σας; «Οι σχέσεις μου είναι τέτοιες που δεν δημιουργούν εχθρούς. Μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να μου χαμογελούν. Δεν μου αρέσουν οι γκρινιάρηδες και οι φιλοκατήγοροι». - Ποίηση ή λογοτεχνία; «Προτιμώ να διαβάζω πεζό λόγο. Τελευταίως χάρηκα που διάβασα δύο βιβλία του Κουμανταρέα. Την “Κυρία Κούλα” και το “Σεραφείμ - Χερουβείμ”, που είναι ωραίο και έξυπνο. Καμιά φορά διαβάζω το καλοκαίρι κάτι ογκώδη ιστορικά βιβλία. Της Αθηνάς Κακούρη, του Αγγελου Βλάχου κ.ά.».
- Μπορείτε να προβλέψετε ποιο θα είναι το μέλλον της τέχνης;
«Η τέχνη ξεπηδά πάντα από μιαν ανάγκη. Ανάγκη να εκφραστούν πράγματα. Ορισμένες περίοδοι είναι πιο “εύφορες”. Δεν συμβαίνει όμως πάντα αυτό».
- Αγαπημένοι σας ζωγράφοι; «Ο Μιχάλης Οικονόμου και ο Νικόλαος Λύτρας».
- Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε να ζωγραφίζετε;
«Θυμάμαι όταν πήγαινα Β΄ Δημοτικού η δασκάλα μάς είπε να ζωγραφίσουμε τσολιάδες. Δεν τα πολυκατάφερα. Από τότε τα καλοκαίρια έβρισκα μπογιές με τις οποίες έβαφαν τα σπίτια και ζωγράφιζα. Η πρώτη μου καρτ ποστάλ ήταν ένα παιδάκι με ένα γουρουνάκι. Χρησιμοποιούσα τα χαρτόνια από τα κουτιά του λουκουμιού και ζωγράφιζα την Πελοπόννησο, το Αγκίστρι, τα Μέθανα...».
- Ποιο άλλο επάγγελμα θα μπορούσατε να είχατε ακολουθήσει;
«Του κανατά ή του ξυλουργού. Εχετε δει πώς φτιάχνεται ένα κανάτι, ένα τσουκάλι; Παίρνεις ένα κομμάτι πηλό, γυρίζεις μηχανικά τον τροχό με το πόδι και πλάθεις με τα δάχτυλα. Χρειάζεται μεγάλη δεξιοτεχνία».
- Θαυμάζετε τα ανθρώπινα χέρια, έτσι δεν είναι;
«Μα σε αυτά αντανακλάται όλη η έκφραση, όλη η προσωπικότητά σου».
Πηγή: Βήμα
σχόλια