Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου

Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου Facebook Twitter
1

Δεν είναι λίγες οι φορές που η φύση έκλαψε για την πρόωρη απώλεια ενός νέου. Για την ομορφιά που έσβησε νωρίς, το απόλυτο μέγεθος ενός ταλέντου που χάθηκε στο κρύο χώμα. Όλοι οι μύθοι –από τους εφήβους της Παλατινής Ανθολογίας έως τη χολιγουντιανή εκδοχή του Τζέιμς Ντιν– μιλούν για τον όμορφο νέο που στέρησε από τη ζωή το δικαίωμα της πανηγυρικής αποθέωσής της. Στους αμέτρητους θρύλους που θέλουν την κατάρα της νεανικής απώλειας να είναι τόσο έντονη όσο έντονα και απροσδόκητα ενσκήπτει συγκαταλέγεται κι αυτός του Άιρτον Σένα, του αξεπέραστου πιλότου της Φόρμουλα 1, που κατέληξε στην πίστα της Ίμολα, την 1η Μαΐου του 1994, ακριβώς πριν από είκοσι χρόνια. Την ημέρα της κηδείας του στη Βραζιλία –όπου και ο τόπος καταγωγής του– κηρύχθηκε εθνικό πένθος, ενώ τα περιοδικά, στα εξώφυλλα που αφιέρωναν στην πανέμορφη εικόνα του, δεν έπαψαν να θέτουν το μόνιμο και ανεξίτηλο ερώτημα: γιατί αυτόν; Και γιατί τόσο πρόωρα;

Σε αυτό το ερώτημα που στοιχειώνει το ασυνείδητο όλων όσοι δεν μπορούν να χωνέψουν το αδόκητο χαμό ενός οδηγού που δεν ήταν φτιαγμένος μόνο για να τρέχει αλλά κυρίως για να μαγεύει και να νικά-έρχεται τώρα να απαντήσει με μια πρωτότυπη και συναρπαστική βιογραφία ο Βασίλης Τσακίρογλου – Senna: Το πνεύμα της ταχύτητας (από τον εκδοτικό οίκο Key Books). Το ξέπνοο κορμί του Senna μοιάζει να κατατρέχει τον συγγραφέα από τη μουχρή άσφαλτο μέχρι την τελευταία σελίδα του βιβλίου – με τον ίδιο τρόπο που οι φωνές των νεκρών υπαγόρευαν τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι ήρωες στον Σαίξπηρ. Όσο για την πρωτότυπη αφιέρωση που δεσπόζει στην τρίτη σελίδα –στο Τέλος–, τα λέει όλα από μόνη της: στόχος του βιογράφου δεν είναι να απευθυνθεί (μόνο) στους ειδικούς της Φόρμουλα 1 αλλά σε όλους όσοι μαγεύονται από τον μύθο των ταλαντούχων ανθρώπων που απέρχονται νωρίς. Θαρρείς πως η δριμύτητα του θανάτου του Senna είναι ευθέως ανάλογη με το πάθος με το οποίο γράφεται αυτό το βιβλίο και με το πάθος με το οποίο ριχνόταν ο Βραζιλιάνος πιλότος στους αγώνες: ένα πάθος τόσο έντονο και τόσο βαθύ που δεν μπορούσε παρά να συγγενεύει με το ένστικτο του έρωτα και του θανάτου: «Κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Senna πλησίαζε όλο και πιο κοντά στην κόψη Έρωτα και Θανάτου, στο σημείο της έσχατης μονομαχίας, ανάμεσα στα δύο αυτά πρωταρχικά στοιχεία, στην ώρα της δικής του έσχατης κρίσης» εξηγεί ο συγγραφέας. «Προσεγγίζοντας πλέον το αναπόφευκτο τέλος της καριέρας του ως πιλότου Φόρμουλα 1, ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην πηγή της μόνης ηδονής που τον έκανε να νιώθει πραγματικά ζωντανός και στον κίνδυνο που μονίμως διέτρεχε – ακριβώς εξαιτίας της αναζήτησης αυτής της συγκεκριμένης και ιδιαίτερης ηδονής».

Ayrton Senna-Μεταξύ έρωτα και θανάτου Facebook Twitter

Επιχειρώντας, δηλαδή, ο διάσημος πρωταθλητής να φτάσει ψηλότερα σε επιδόσεις, οδηγούσε τον εαυτό του στα όριά του: ψυχικά, πνευματικά, σωματικά. Για την επίτευξη του στόχου επιστράτευε όλες του τις δυνάμεις και δεν έμενε μόνο στο προφανές, που ήταν ένα ακόμα καλύτερο πολ-ποζίσιον ή η μάχη για την πρωτιά. Σάμπως ο Σένα να γνώριζε, όπως εκείνοι καταραμένοι ήρωες του Μίλερ, πως «ό,τι δεν κυλάει και δεν τρέχει με καταστροφικές ταχύτητες είναι νεκρό», σανιδώνοντας το γκάζι ακόμα και σε στιγμές που οι συνθήκες δεν το ευνοούσαν. Η χριστιανική του πίστη –για την οποία κάνει εκτενώς λόγο ο Τσακίρογλου– μοιάζει, αντίστοιχα, να πήγαζε από τη μοιραία «επιφοίτηση» που ερχόταν σε στιγμές που ο ίδιος ξεπερνούσε τα όριά του κι αντίκριζε κατάματα, σαν από θαύμα, τον Θεό. Και η αλήθεια είναι ότι τα μεγέθη δεν είναι αρκετά για να εξηγήσουν το φαινόμενο Senna απλώς ως αυτό ενός ακόμα παγκόσμιου πρωταθλητή. Ο Senna είχε «κάτι», λένε όσοι δεν μπορούν να ορίσουν ακριβώς το χάρισμα που τον έκανε να ξεχωρίζει από τους άλλους, κι αυτό το «κάτι» είναι που εξετάζει διεξοδικά ο συγγραφέας στο βιβλίο: παρότι καταγράφει σχοινοτενώς κάθε κρίσιμο περιστατικό της αγωνιστικής ζωής του, ξέρει ότι η σχέση του Senna με το τιμόνι υπερέβαινε τις απτές περιγραφές. Μοιραία, λοιπόν, ο συγγραφέας επιστρέφει στο γεγονός του θανάτου και οτιδήποτε καταγράφεται γύρω από τη ζωή του αδικοχαμένου πιλότου περνάει από το σκονιστήρι αυτό. Θαρρείς ότι τα πάντα στο βιβλίο αντανακλώνται σε έναν θανατικό καθρέφτη που τους δίνει μια άλλη διάσταση, πιο ουσιαστική και πιο ακριβή: ο Προστ δεν είναι, έτσι απλώς, ένας ανταγωνιστής αλλά ο διαμεσολαβητής για να ανιχνεύσει ο Senna την άλλη πλευρά του εαυτού του, ο Σουμάχερ, πέρα από αντίπαλος, γίνεται η προέκταση της δικής του αυστηρότροπης και τελειοθηρικής εμμονής και η αγαπητικιά του Γκαλιστό ο τρόπος για να εξασφαλίσει τη διαιώνιση μιας ζωής που ένιωθε ότι θα κοβότανε νωρίς. Όλα καταλήγουν, μέσα από μια μορφή συμπαντικής «συμπάθειας», να γίνουν κομμάτια του παζλ που συγκροτούν τη «larger than life» προσωπικότητα του Senna – εξού και το ότι δεν πρόκειται για άλλη μια βιογραφία αλλά ένα λεπτομερές ψυχογράφημα που απευθύνεται στον καθένα. Στον οποιοδήποτε, δηλαδή, θέλει να καταλάβει τι είναι αυτό που κάνει τη φωτεινή αίγλη ενός αστέρα να σβήνει στην κατάμαυρη νύχτα της αυτοκαταστροφής και τα σπουδαία και μεγάλα ταλέντα να καίγονται σαν τα κεριά. Στο επίμετρο ο συγγραφέας μάς εξηγεί την απόλυτη αφοσίωσή του σε οτιδήποτε είχε να κάνει με τον Ayrton Senna και την ιδιότυπη νοερή σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσά τους. Στο σημείο αυτό συγγραφέας και ήρωας εναλλάσσονται ως δύο προσωπικότητες ή μάλλον ως ιδιότητες που χάνονται η μία μέσα στην άλλη – σάμπως ο συγγραφέας να γίνεται ήρωας της ταχύτητας με οδηγό τη γραφή και ο αποθανών ήρωας να (καθ)οδηγεί τον συγγραφέα. Κι αυτή, τελικά, είναι, ίσως, η μεγαλύτερη και αδιαμφισβήτητη επιτυχία μιας καλοσκηνοθετημένης βιογραφίας όπως αυτή, ότι συγγραφέας, ήρωας, δόξα, έρωτας και θάνατος γίνονται ένα.

Βιβλίο
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Βιβλίο / «Ρουφιανεύοντας τον εαυτό μου»: Τα απομνημονεύματα του Αλ Πατσίνο

Ο 84χρονος ηθοποιός κοιτάζει προς τα πίσω και βλέπει τα δύσκολα παιδικά χρόνια, την καταθλιπτική μητέρα του, τον Τσέχoφ, τις σχέσεις που δεν έφτασαν ποτέ στον γάμο, τις έντονες αναταράξεις μιας πολυκύμαντης διαδρομής.
THE LIFO TEAM
Πέτρος Τατσόπουλος: «Η οργή σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται γιατί είναι απελευθερωτική»

Πέτρος Τατσόπουλος / «Δεν τα έχω με τους πιστούς αλλά με τους απατεώνες ρασοφόρους»

Μια χειμαρρώδης συνέντευξη με τον γνωστό συγγραφέα, δημοσιογράφο, παρουσιαστή και πρώην βουλευτή Πέτρο Τατσόπουλο, με αφορμή το τελευταίο του βιβλίο «Το παιδί του διαβόλου - Μια αληθινή ιστορία», όπου εστιάζει στη μεγάλη δύναμη της Εκκλησίας στην Ελλάδα, στη διαπλοκή της με την πολιτεία και στις σκοταδιστικές απόψεις που κατά κανόνα πρεσβεύει καθώς και στην ιδιαίτερα επικερδή «μπίζνα» που έχει στηθεί γύρω από ιερά λείψανα, ιερά κειμήλια, «άγιους» γέροντες και «θαύματα» για κάθε χρήση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια