Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου Facebook Twitter
Αυτό που προτείνω στο βιβλίο είναι μια ευτυχία στην οποία χωρούν και η λύπη και η δυσκολία και το πρόβλημα, ακόμα και ο πόνος. Γι’ αυτό και μπορεί να διαρκέσει. Φωτ.: Δημήτρης Καλλιγάς
0

— Ζούμε σε μια εποχή που κυριαρχείται από δίπολα. Πώς μπορεί να τα διαχειριστεί κανείς και να βρει τη θέση του μέσα στη σύγχυση που συνήθως δημιουργούν;
Τα δίπολα κυβερνούν τον κόσμο: καλό-κακό, άσπρο-μαύρο, Παράδεισος-Κόλαση, χαρά-λύπη, νέο-παλιό, ευτυχία-δυστυχία. Δεν αντιλαμβανόμαστε τον Παράδεισο χωρίς μια Κόλαση να τον απειλεί. Χωρίς το κακό, δεν υπάρχει το καλό. Χωρίς το παλιό, πώς να διακρίνεις το νέο; Για να διαχειριστούμε τα δίπολα θα πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε ότι, χωρίς τον έναν πόλο, ο έτερος είναι ανύπαρκτος. Αν θέλετε τη γνώμη μου, ο λόγος ύπαρξης των πόλων (άκρων) είναι για να φτάσεις κάπου στη μέση.

— Αναφέρεστε στον αναγνώστη ως «συνοδοιπόρο», περιγράφετε μια διαδικασία που θυμίζει ταξίδι. Αυτό το ταξίδι ολοκληρώνεται κάποια στιγμή;
Νιώθω ότι έχω τον αναγνώστη απέναντί μου και συνομιλούμε. Μαζί ταξιδεύουμε με προορισμό τις έννοιες που πραγματεύομαι στο βιβλίο. Τα ψέματα, τις αλήθειες, την ευτυχία, τη φύση του ανθρώπου, την ύπαρξη, το νόημα. Το ταξίδι αυτό σταματά όταν σταματήσει η ύπαρξη, τότε παύουμε να θέτουμε ερωτήσεις, να ψάχνουμε απαντήσεις, να αναζητάμε το νόημα. 

Η μεγαλύτερη αγωνία του ανθρώπου είναι να γίνει αποδεκτός. Πίσω από την ανάγκη για αναγνώριση κρύβεται η κραυγή για αγάπη. Και πίσω από την κραυγή για αγάπη, η ανάγκη να γίνει αποδεκτός από τον εαυτό του. 

— Προτείνετε να δούμε τον κόσμο ανάποδα, ακολουθώντας τη θεώρηση «όλα είναι ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου». Πώς ξέρουμε τι είναι προς αμφισβήτηση και τι όχι;
Υπάρχουν κάποιες σταθερές που στηρίζουν μια τόσο ριζοσπαστική πορεία; Δεν ξέρω καλύτερο τρόπο για να αποδείξει την αξία της από το να δεχτεί να περάσει τη δοκιμασία της αμφισβήτησης. Δεν είναι αφορισμός αυτό. Είναι ο τρόπος να ξεχωρίσουμε τα ψέματα από την αλήθεια. Σε όλα αυτά, προφανώς, η υποκειμενικότητα είναι έντονη. Ο ίδιος ο Καρτέσιος θεωρούσε ότι το μόνο πράγμα για το οποίο μπορούσε να είναι σίγουρος ήταν η εμπειρία της αμφισβήτησης, εξού και το «σκέφτομαι, άρα υπάρχω». Για να είμαι δίκαιος, προτείνω η διαδικασία «όλα είναι ένα ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου» να ξεκινήσει απ’ όσα θα διαβάσει κάποιος μέσα σε αυτό το βιβλίο. 

νικόλας σμυρνάκης Ψέματα που  μας έμαθαν  για αλήθειες Εκδόσεις Διόπτρα Σελ.: 264
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Νικόλας Σμυρνάκης, Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες, Εκδόσεις Διόπτρα, Σελ.: 264

— Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος;
Και ποια η μεγαλύτερη αγωνία του; Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ζωή ενός ανθρώπου είναι να αποτινάξει τα ψέματα που του έχουν επιβληθεί από τις αυθεντίες της πρώτης νιότης. Εξίσου δύσκολο είναι να σεβαστεί την Αλήθεια του συνανθρώπου του. Η βία, ο ρατσισμός είναι απόρροια της δυσκολίας μας να αποδεχτούμε την άλλη αλήθεια. Δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε ότι η μία ηθική συνήθως είναι «ανήθικη». Η μεγαλύτερη αγωνία του ανθρώπου είναι να γίνει αποδεκτός. Πίσω από την ανάγκη για αναγνώριση κρύβεται η κραυγή για αγάπη. Και πίσω από την κραυγή για αγάπη, η ανάγκη να γίνει αποδεκτός από τον εαυτό του.

— Τι συνιστά την ευτυχία;
Πολλοί τη συνδέουν με μια κατάσταση μόνιμης χαράς και θετικής σκέψης. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο; Άλλο ένα ψέμα που μας έμαθαν για αλήθεια. Η θετική σκέψη χωρίς φίλτρα οδηγεί στον στρουθοκαμηλισμό. Επίσης, άλλο χαρά και άλλο ευτυχία. Ενώ η χαρά συνήθως έχει να κάνει με ένα εξωτερικό γεγονός, η ευτυχία είναι εσωτερική υπόθεση. Μπορεί κάποιος να χαρεί στιγμιαία, ακόμα και αν δεν είναι ευτυχισμένος. Και μπορεί να συνεχίσει να είναι ευτυχισμένος, ακόμα και αν λυπάται προσωρινά. Αυτό που προτείνω στο βιβλίο είναι μια ευτυχία στην οποία χωρούν και η λύπη και η δυσκολία και το πρόβλημα, ακόμα και ο πόνος. Γι’ αυτό και μπορεί να διαρκέσει. 

— Η εκπλήρωση των στόχων, των ονείρων μας είναι κάτι που εξαρτάται από εμάς, αρκεί να προσπαθήσουμε συνειδητά;
Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει μονοσήμαντα. Αν αύριο πέσει στο κεφάλι μου μια γλάστρα και πεθάνω, θα λέμε ότι όλα εξαρτώνται από μένα; Αν, πάλι, μείνω ανάπηρος; Τι τεράστια ατυχία. Κι όμως, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βρει το νόημα της ζωής τους σε αυτό που αρχικά φάνηκε ως ατυχία. Ο ψυχίατρος Βίκτωρ Φρανκλ έλεγε πως ένα μονοπάτι για να αναζητήσουμε το νόημα είναι η ορθή στάση μπροστά στο αναπόδραστο πάσχειν. Είναι, λοιπόν, πολυπαραγοντική η εξίσωση. Υπάρχουν σταθερές και μεταβλητές. Η σημαντικότερη μεταβλητή είμαστε εμείς.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το ηθικό ζήτημα με τις μεταθανάτιες εκδόσεις με αφορμή το ημερολόγιο της Τζόαν Ντίντιον

Βιβλίο / Μεταθανάτιες εκδόσεις και ηθικά διλήμματα: Η Τζόαν Ντίντιον στο επίκεντρο

Σύντομα θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο με τις προσφάτως ανακαλυφθείσες «ψυχιατρικές» σημειώσεις της αείμνηστης συγγραφέως, προκαλώντας ερωτήματα σχετικά με τη δεοντολογία της μεταθανάτιας δημοσίευσης έργων ενός συγγραφέα χωρίς την επίσημη έγκρισή του.
THE LIFO TEAM
Στα «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος

Ηχητικά Άρθρα / Γιάννης Τσαρούχης: «Η ζωγραφική μου θρέφεται από τη μοναξιά και τη σιωπή»

Στα εκπληκτικά «Μαθήματα Ζωγραφικής» του Γιάννη Τσαρούχη αποκαλύπτεται όλος ο ελληνικός κόσμος, από τις μινωικές τοιχογραφίες έως τα λαϊκά δημιουργήματα του Θεόφιλου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
George Le Nonce: «Εκτός από τα φέικ νιουζ, υπάρχει η φέικ λογοτεχνία και η φέικ ποίηση»

Ποίηση / George Le Nonce: «Εκτός από τα fake news, υπάρχει η fake λογοτεχνία και ποίηση»

Με αφορμή την έκδοση του τέταρτου ποιητικού του βιβλίου, με τίτλο «Μαντείο», ο Εξαρχειώτης ποιητής μιλά για την πορεία του, την ποίηση –queer και μη–, και για την εποχή του Web 2.0, αποφεύγοντας την boomer-ίστικη νοοτροπία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Βιβλίο / Χατζιδάκις, Ιωάννου, Χιόνης, Βακαλόπουλος, Κοντός: 5 βιβλία τους κυκλοφορούν ξανά

Μια σειρά από επανεκδόσεις αλλά και νέες εκδόσεις, που αφορούν ποιητές και λογοτέχνες που έχουν φύγει από τη ζωή μάς θυμίζουν γιατί επιστρέφουμε σε αυτούς, διαπιστώνοντας ότι παραμένουν, εν πολλοίς, αναντικατάστατοι.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός.

Βιβλίο / Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Ο κορυφαίος μελετητής του ρωμαϊκού κόσμου Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά των 12.000 στίχων του έργου του Οβίδιου, εκφράζοντας ταυτόχρονα τον άκρως μοντέρνο χαρακτήρα του ποιητή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Βιβλίο / «Τροχιές»: Η Samantha Harvey κέρδισε πανάξια το Booker

Με θέμα την καθημερινότητα έξι αστροναυτών σε έναν διεθνή διαστημικό σταθμό, το μυθιστόρημα που κέρδισε το Booker 2024 μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, είναι ένα ποίημα για τον πλανήτη Γη και μας καλεί να τον εκτιμήσουμε ξανά.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
«Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Βιβλίο / «Αν δεν μας αρέσουν οι ηγέτες που ψηφίζουμε, ας κατηγορήσουμε τον εαυτό μας»

Ο «ροκ σταρ ιστορικός των ημερών», ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και βραβευμένος συγγραφέας Peter Frankopan, μιλά στη LIFO για τους κινδύνους που απειλούν την Ευρώπη, τη Γάζα και την άνοδο της ακροδεξιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Daily / Πένθος και ανάνηψη: Ο δικός μας Σαββόπουλος

Μια εικοσαετία μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου, κυκλοφορεί ξανά σε αναθεωρημένη μορφή, η ενθουσιώδης, στοχαστική, λυρική μελέτη του έργου του σπουδαίου όσο και «πολωτικού» Έλληνα τραγουδοποιού από τον Δημήτρη Καράμπελα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Γιάννης και η φασολιά

Guest Editors / Ο Γιάννης και η φασολιά

Τέλη ’70, Αθήνα. Ένας νεαρός βουτάει στην ποίηση στη βιβλιοθήκη της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης. Οι στίχοι του Γιάννη Κοντού τον αγγίζουν. Χρόνια μετά, ως συγγραφέας πια, δημιουργεί μια λογοτεχνική σχέση που κρατά δεκαετίες, ανάμεσα σε εκδοτικούς οίκους, ταβέρνες και πρωινά τηλεφωνήματα.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές, ακόμα κι αν αυτό ακούγεται σαν τετραγωνισμός του κύκλου!

Βιβλίο / Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Οφείλουμε να είμαστε πιο ριζοσπάστες και ταυτόχρονα πιο ρεαλιστές στην αριστερά»

Μια πολιτική κουβέντα «εφ’ όλης της ύλης» με τον βουλευτή της Νέας Αριστεράς, πανεπιστημιακό και πρώην υπουργό Οικονομικών στο στούντιο της LiFO με αφορμή το «Μανιφέστο για μια βιώσιμη κοινωνία», το τρίτο του συγγραφικό πόνημα τα τελευταία χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ