Ο Αλέξανδρος Βάζος (Alexander di Vasos) είναι ένας νέος εικαστικός καλλιτέχνης με βάση το Βερολίνο που κάνει τα πρώτα του διεθνή βήματα. Παρακολουθώ τη δουλεια του απο την Ελλάδα, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του. Συνομιλησαμε για τη νέα του δουλεια και μοιράστηκε μαζι μας τις σκέψεις του με αφορμή την πρώτη του ατομική έκθεση στην Νhow Gallery του Βερολίνου, που εγκαινιάζεται στις 11 Απριλίου.
Εισαγωγή
-Από πού ξεκίνησες και πού πιστεύεις ότι έχεις φτάσει ως τώρα;
Τείνω να γίνω κυνικός, ας είναι... Ο άνθρωπος ξεκινάει από την γέννα του για να οδεύσει στο τέλος του, ανάμεσα στις ματαιότητες που παράγει με τους ομοίους του. Τουλάχιστον ας υπάρχει κάπου εκεί ένας λόγος ύπαρξης.
Ηλικιακά θέλω να πιστεύω ότι είμαι στην μέση της διαδρομής. Καλλιτεχνικά στην αρχή.
Σημασία έχει να χαίρομαι όλη την διαδικασία ανεξαρτήτως αποτελέσματος και να μην πνιγώ στον βούρκο.
-Γιατί Βερολίνο; Τι είναι το Βερολίνο;
Ένας συνδυασμός είναι.
Έφυγα το 2004 πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες. Στόχος ήταν να μην συμμετέχω στο γιουσουρούμ. Το Βερολίνο το επέλεξα μετά την εμπειρία που είχα δουλεύοντας στο στήσιμο της έκθεσης Out Look. Εκεί γνώρισα κάποιους ανθρώπους που συνεργαστήκαμε και με ώθησαν στην απόφαση να βιώσω από κοντά τα πολιτιστικά δρώμενα αυτής της πόλης.
Με κέρδισε από την πρώτη στιγμή. Ένιωσα ότι μου προσφέρεται ένα πεδίο, στο να εξελιχθώ καλλιτεχνικά, ασχέτως του που θα καταλήξει τούτη η ιστορία. Το Βερολίνο κουβαλά μια βαριά καλλιτεχνική ιστορία, η οποία σε συναντά σε κάθε του γωνιά, αν θες βέβαια να την συναντήσεις. Αντίθετα στην Ελλάδα, η δική της τεράστια καλλιτεχνική κληρονομιά, δεν είναι φιλική προς τον χρήστη, αφού –ιδιαίτερα τον καιρό που εγώ έφυγα- προσφερόταν κυρίως σε ιλουστρασιόν συσκευασίες για τουριστική κατανάλωση, ενώ οποιοδήποτε άλλο είδος, ως μη οικονομικά προσοδοφόρο ή τουριστικά πρόσφορο, κατατασσόταν στο επίπεδο του αστικού κουλτουραριάτου. Είμαστε η μόνη χώρα στην οποία η λέξη κουλτουριάρης έχει αρνητικό πρόσημο.
Τέλος, αφενός η γνώση της γλώσσας και αφετέρου το χαμηλό κόστος διαβίωσης, συνετέλεσαν και αυτά στο να φύγω.
-Η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στην δουλειά σου; Αν ναι, που εντοπίζεται και σε ποια μορφή.
Φυσικά και υπάρχει. Όλοι μας κουβαλάμε τον τόπο στον οποίο μεγαλώσαμε. Κάποιοι τον κάνουν γνώση, κάποιοι αιτία, κάποιοι εμπόδιο, κάποιοι ψυχοθεραπεία, εγώ σίγουρα τον εντάσσω στην δουλειά μου αλλά τί άλλο θα μπορούσα να κάνω εξάλλου; Πατρίδα μου τα παιδικά μου χρόνια και αυτά ήταν στην Ελλάδα, πως θα μπορούσε να μην βγαίνει αυτό προς τα έξω;
Γεννήθηκα σε μεσογειακό φως, το χρώμα του δέρματός μου το αποδεικνύει, αλλά δουλεύω σε βορειοευρωπαϊκό φως, εδώ βιώνω καθαρότερα τα χρώματα, ο εξπρεσιονισμός γεννήθηκε στον βορρά, μέσα μου συνυπάρχουν και η μεσογειακή ψυχή και ο Wilhelm Worringer. Γνωρίζω την Ελληνική πραγματικότητα, ξέρω τους λόγους που οδήγησαν σε αυτά τα αδιέξοδα, καταλαβαίνω επίσης πως αυτά είναι μέρος ενός συνόλου που αγκαλιάζει και την Γερμανία. Ας πούμε πως διεθνοποιώ μεσογειακά βιώματα με χρώματα Βερολινέζικα! Μένω στην μόδα λοιπόν, άλλου διεθνοποιούν κεφάλαια και εταιρείες, εγώ διεθνοποιώ ανθρώπινες ανησυχίες και υπό αυτό το πρίσμα ελπίζω να είμαι πιο διαχρονικός.
Current work
-Πώς συνδέεται ο χώρος της έκθεσης με την ιστορία των εκθεμάτων αυτών;
Από την στιγμή που μου δόθηκε ο χώρος, μου έθεσα το ερώτημα: τι θα δείξω; Το γεγονός ότι ο χώρος ανήκει σε μεγάλη ξενοδοχειακή επιχείρηση δεν με άφησε αδιάφορο και έτσι έγινε μια επιλογή έργων που συνδυάζουν το ειρωνικό σχόλιο με την προσπάθεια ενταφιασμού αυτών που μας τρομάζουν και περιέγραψα σαν «μνημόσυνο».
Μερικοί τίτλοι έργων:
-The big orgy we never had, for our own sake, or party with ouza!
- Europe's bodily juices.
-After the memorandum, the paradise? Or where is the most beautiful funeral?
-We can´t force the powerful to tell the truth, but we can make them tell ever more blatant lies.
-The chicken that laid the golden egg of the snake.
Επιπλέον ένα έργο φιλοτεχνήθηκε με αφορμή την έκθεση. Ήταν η ευκαιρία να πειραματιστώ σε μεγαλύτερες διαστάσεις από ότι μέχρι τότε.
-Γιατί σιλικόνη;
Το 2008 βρέθηκα σε αδιέξοδο, τα δοκιμασμένα και γνώριμα υλικά δεν μου έδιναν πλέον λύσεις. Ψάχνοντας τρόπους να απεγκλωβιστώ, σκόνταψα σε ένα κουτί με μαύρη σιλικόνη που είχα αγοράσει χρόνια πριν στην Ελλάδα, χωρίς να γνωρίζω το γιατί. Απλά μου άρεσε τότε η υφή της. Την δοκίμασα και βρέθηκα σε ένα εύκαμπτο σύμπαν που μπορούσα να παίξω και να ερευνήσω χωρίς το άγχος του αποτελέσματος , μου άρεσε η γραφή της, το αποτύπωμά της στην επιφάνεια.
Ως μέσο με απελευθέρωσε από την αυστηρότητα των γνώσεων που είχα πάρει από την σχολή. Έχει πολλές δυνατότητες και ανεξερεύνητους τρόπους τεχνικής χρήσης που με χαρά τις ανακαλύπτω. Η ελαστικότητά της και η υφή της είναι αντίστοιχες της ελαστικότητας των καιρών μας, όπου οι λέξεις και οι έννοιες παραμορφώνονται και στρεβλώνονται καθιστώντας τα μέχρι τώρα αυτονόητα ξανά υπό διαπραγμάτευση.
-Φαίνεται να υπάρχει στα έργα συνδυασμός συναισθημάτων, όπως για παράδειγμα τρόμου & χαράς. Πιστεύεις στην τέχνη ως εργαλείο θεραπείας του θεατή (όχι μόνο του καλλιτέχνη)?.
Ποια είναι η ασθένεια του θεατή;
Οι καλλιτέχνες δεν είναι ούτε γιατροί, ούτε επιδίωξή μου η θεραπεία αυτών ή της κοινωνίας. Φυσικά, στην διαλεκτική σχέση μεταξύ έργου και θεατή, πάντα υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξει κάτι μέσα στον θεατή, η αλλαγή αυτή όμως μπορεί να προκύψει σαν αποτέλεσμα αναστοχασμού επί της πρώτης οπτικής εμπειρίας και ως εκ τούτου δεν είναι μέρος των αρχικών προθέσεών μου. Με κάνει να χαίρομαι όμως αυτή η προοπτική, την έχω βιώσει κι εγώ και είναι εμπειρία μαγευτική.
-Τί έχεις εξελίξει σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση;
Προφανώς τον τρόπο να απαντώ σε τέτοιου είδους ερωτήματα! Ποτέ δεν θεώρησα πως είναι αυτοσκοπός η συνεχής αλλαγή που ενίοτε ονομάζεται και εξέλιξη.Σε μια κοινωνία που συνεχώς τρέχει και μεταμορφώνεται, το ίδιο φαντάζομαι πρέπει να κάνουν και οι δημιουργοί εικόνων, η διαδοχή οφείλει να είναι συνεχής και αδιάλειπτη προκειμένου το προϊόν να παραμείνει ανταγωνιστικό και επίκαιρο. Αλλά ποτέ το μεταλλασσόμενο δεν έγινε κλασσικό κι εγώ φροντίζω για την υστεροφημία μου... Πέραν του χιούμορ όμως:
1. Ακύρωση οροθετημένης επιφάνειας.
Σε ένα μικρό αριθμό έργων, των τελευταίων που δημιούργησα, ενυπάρχει μια διαδικασία προς την κατεύθυνση της ακύρωσης της οροθετημένης
επιφάνειας. Αυτό συνέβη από την ανάγκη μου να απεγκλωβιστώ από τα όρια που μου έθετε ο καμβάς. Ζούμε σε εποχές με εντάσεις, δεν μπορώ να δημιουργήσω "ήσυχα έργα"!
2. Μεγαλύτερες διαστάσεις.
Μια περίπου ίδια με την παραπάνω ανάγκη, μού είχε γεννήσει εδώ και καιρό την επιθυμία να φιλοτεχνήσω μεγαλύτερες διαστάσεις. Ο χώρος της έκθεσης μου έδωσε την πρώτη ευκαιρία και έτσι ζωγράφισα ένα έργο διαστάσεων 4.60x3.80m . Ο τίτλος"The big orgy we never had, for our own sake or party with ouza". Ελπίζω σε μεγαλύτερες.
-Μέχρι που φτάνουν τα όρια του πειραματισμού σε αυτή την δουλειά;
Εκεί που φτάνουν και τα όρια μιας κοινωνίας σε αποσύνθεση. Στην ουσία είμαι οπαδός του νεοφιλελευθερισμού, είμαι υπέρ της συνεχούς επέκτασης με όποιο κόστος. Όσο επεκτείνεται η οικονομία αφήνοντας πίσω της ανθρώπινα ερείπια, τόσο θα επεκτείνομαι κι εγώ αφήνοντας πίσω μου σιλικόνη! Όνειρό μου είναι να χτίσω ένα γκέτο από σιλικόνη!
-Τι θα αφήσει αυτή η έκθεση στο μέλλον σου καλλιτεχνικά αλλα κάι προσωπικά;
Εμπειρία, συναισθήματα μια δυναμική εξέλιξης και πολλή κούραση.
Homo Sacer, silicone and acrylic on canvas, (200x135cm)
Απόψεις
-Ποια είναι η γνώμη σου για την σύγχρονη βιομηχανία της τέχνης και των γκαλερί;
Ας μην παραμυθιαζόμαστε. Μιλάμε για σχέσεις που υπακούν καθαρά στους νόμους του παγκόσμιου εμπορίου, ο ρομαντισμός δεν έχει θέση. Από την στιγμή που υπάρχει το χρηματιστήριο της τέχνης, οι καλλιτέχνες δεν είναι τίποτα άλλο παρά μετοχές. Πιστός στο δόγμα, ελπίζω να μην είμαι μετοχή φούσκα και να μην μου ανεβάσουν τα spreads!
-Όπως αναφέρεις, η θεματολογία αντλείται από την πολυεπίπεδη κρίση των ημερών μας. Ποια η σχέση σου με την κρίση, πώς την βιώνεις και σε τί είδους κρίσεις αναφέρεσαι συγκεκριμένα;
Ωωωω! Θα μπορούσα να αναφερθώ στην υλική βάση και το πολιτιστικό εποικοδόμημα, στην υπερσυσσώρευση και την ανάγκη καταστροφής υπεραξίας μέσω της εσωτερικής υποτίμησης, αλλά τότε θα κινδύνευα να γίνω βορά του Τζίμη Πανούση. Θα πω πολύ απλά πως στην Ελλάδα του σήμερα, ακυρώνονται θεατρικές παραστάσεις επειδή δεν συνάδουν με την ιδεολογία επαγγελματιών πατριωτών, άνθρωποι μαχαιρώνονται λόγω χρώματος και θρησκείας ενώ έχουν σημειωθεί από την αρχή της κρίσης 8.000 αυτοκτονίες. Η βόρεια Ευρώπη ανησυχεί για τις συντάξεις της και η νότια για την επιβίωσή της. Ποια κρίση; Η κρίση είναι παντού γύρω μας και δεν ξέρω αν η σιλικόνη μου θα είναι αρκετή...
-'Ενα έργο τελειώνει , όταν νιώθω ότι δε μου ανήκει πια και ότι δεν έχω τίποτα άλλο να μου προσφέρει και να του προσφέρω'. Υπάρχει τέλος στην εξέλιξη κάποιων από τα έργα σου;
Σε πρακτικό επίπεδο, ναι υπάρχει. Φαντάσου το σαν να έχεις κάνει μια υπέροχη σαλάτα όπου κάθε μπαχαρικό παραπάνω είναι φλυαρία. Σε εμπειρικό επίπεδο δεν υπάρχει, αφού η εμπειρία που αποκομίζω προστίθεται στην ήδη υπάρχουσα και εξελίσσεται μαζί της.
Europe's bodily juices, silicone and acrylic on canvas, (200x200cm)
Tripticho. After the memorandum, the paradise? or where is the most beautiful funeral? 140x70cm, 172x122,5cm, 140x67cm
Στην ατομική του 'έκθεση "RENAME TRUTH?" στο Nhow-Berlin, ο Alexander di Vasos ασχολείται με κοινωνικοπολιτικά θέματα, με ανθρωποκεντρική εστίαση. Χρησιμοποιεί τεχνική βασισμένη στην σιλικόνη που δίνει μια πολύχρωμη και χιουμοριστική ελαστικότητα και υφή που αντικατροπτίζει την εποχή.
RENAME TRUTH
Ξεκινάει την Πέμπτη 11 Απριλίου 2013, 19:00, μέχρι τις 14 Ιουνίου 2013.
Nhow-Berlin, Stralauer Allee 3, Δωρεάν Είσοδος
The chicken that laid the golden egg of the snake, (H.106xB.60xT.60 cm), silicone and mix media
σχόλια