Μία έκθεση-έκπληξη παρουσίασε ακόμη μια φορά στο πρόγραμμά της η Vamiali's Gallery. Η πρώτη ατομική έκθεση στην Ελλάδα της ανερχόμενης καλλιτέχνιδας Janice Kerbel, ιδιαίτερα γνωστής από το Nick Silver Can't Sleep -ένα θεατρικό έργο για το ραδιόφωνο, διάρκειας 16 λεπτών, για ανθρώπους που πάσχουν από αϋπνίες, το οποίο μεταδόθηκε για πρώτη φορά στο BBC 3-, φιλοξενήθηκε στον ιδιοσυγκρασιακό χώρο της γκαλερί, «στημένη» με τόσο δεξιοτεχνικό τρόπο που έμοιαζε σαν τα έργα να ανήκαν πάντα εκεί. Σαν να είχαν κυριολεκτικά φυτρώσει από τους τοίχους. Στην αναζήτηση του κενού ανάμεσα στην ορθολογικότητα και τη φαντασία, η Kerbel παρουσιάζει δουλειά από δύο διαφορετικές ενότητες, δύο δυνητικές μελέτες για «νοηματικές τοπογραφίες» που απορρέουν και βασίζονται σε πραγματική έρευνα, αλλά οποιαδήποτε προσπάθεια για την περαιτέρω μεταφορά τους ή για την υλοποίησή τους στην πραγματική ζωή θα μπορούσε να την ακυρώσει. Παρατηρώ τα καθαρά και καλοσχεδιασμένα σχέδιά της στον τοίχο. Μοιάζουν να βασίζονται σε μια εξοντωτική μελέτη για κήπους εσωτερικών χώρων (για παράδειγμα ο κήπος για ένα υγρό γυμναστήριο, ο κήπος για μία εργατική κατοικία), ανάλογα με τις διαφορετικές κλιματολογικές και αρχιτεκτονικές συνθήκες στις οποίες θα φιλοξενηθούν. Σε αυτήν την ενότητα, με τίτλο Home Climate Gardens, η Kerbel δανείζεται τη λογική της φύσης και μαζί τη μεθοδολογία της αρχιτεκτονικής, για να ενεργοποιήσει μια σειρά από σχέδια που ουσιαστικά λειτουργούν ως αλληγορίες για το σχολιασμό ενός «περιβάλλοντος» του οποίου το μέλλον είναι εντελώς αβέβαιο. Από μακριά μοιάζουν σαν αφηρημένες εικόνες με ιδιαίτερη επιμέλεια στις αισθητικές λεπτομέρειες, αλλά όσο πλησιάζει κανείς αντιλαμβάνεται ότι είναι επίσης μολυσμένες από τη σκληρή πραγματικότητα. Από κοντά αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για σχέδια που δίνουν απλώς λύσεις για έναν εσωτερικό κήπο, η αποκωδικοποίηση των οποίων όμως χρειάζεται προσοχή, μιας και αναπτύσσεται με διαγραμματική μεθοδολογία, όπου συγκεκριμένα σύμβολα αντιστοιχούν σε κάποια πολύ ειδικά φυτά. Πέρα από τη φορμαλιστική απόλαυση που πάντα έχει κάποιος/-α μπροστά σε άρτια ισορροπημένες και επιδέξια σχεδιασμένες συνθέσεις, στην εγγύτητα που καλλιεργείται μεταξύ του θεατή που προσπαθεί να ερμηνεύσει το σχεδιάγραμμα και ίδιου του σχεδίου βρίσκεται ίσως και η πιο παράδοξα ποιητική ποιότητα του σχολίου της δουλειάς της Kerbel. Πρόκειται για τη γοητεία που αναπτύσσεται σε μια κοντινή σχέση και για το χρόνο εμπλοκής που απαιτείται εκ προοιμίου, έτσι ώστε ο/η θεατής να αντιληφθεί τα ερωτήματα που τίθενται γύρω από την οικολογία και την καταστροφή του πλανήτη, και κυρίως τη δική του/της συγκρουσιακή σχέση με το γεγονός της αλλαγής του κλίματος.
Με τον ίδιο ποιητικό τρόπο, στα έργα της άλλης ενότητας, με τίτλο Three Marked Decks, που αποτελείται από τραπουλόχαρτα σημαδεμένα με λεπτοδουλεμένα γραφιστικά, δύσκολα αναγνωρίσιμα, φυσικά η Janice Kerbel μελετάει τον τρόπο κατά τον οποίο θα μπορούσε να στηθεί μια χαρτοπαικτική κομπίνα. Σε σχέση με το υπόλοιπο έργο της παραθέτει τον τρόπο να κλέψει κανείς στα χαρτιά, όπως έχει ήδη παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο ληστεύεται μια τράπεζα ή μπορεί να αγοραστεί γη η οποία δεν υπάρχει. Εάν κάτι όμως είναι ιδιαίτερο σε αυτήν της την προσπάθεια να κατανοήσει διαφορετικούς τρόπους δράσης και αντίδρασης σε προϋπάρχουσες δομές, είναι το ότι το «προϊόν» του ταξιδιού της (το έργο της) δεν αποτελεί μια κραυγαλέα παρωδία, όπως θα μπορούσε - εάν λάβει κάποιος/-α υπόψη τις επικρατέστερες τάσεις της σύγχρονης έκφρασης, και της χιουμοριστικής laisser faire διάθεσης που τη χαρακτηρίζει. Πρόκειται περισσότερο για μια ατομική, σιωπηλή, εύθραυστη διαδρομή, που μπορεί και συνδυάζει την ονειρική φαντασίωση με τη φορμαλιστική γλώσσα της εικαστικής έκφρασης, το παραμύθι με τη λεπτομερή και αδιαπραγμάτευτη έρευνα ενός βοτανολόγου ή τη «χειρουργική» επέμβαση ενός απατεώνα επαγγελματία χαρτοπαίχτη. Στην ερώτηση εάν τα «πλάνα» είναι όντως υλοποιήσιμα, η ίδια στα εγκαίνια μου απάντησε χαμογελώντας πως ναι. Ξέρουμε όμως και οι δύο ταυτόχρονα πως οποιαδήποτε τέτοια κυριολεκτική ανάγνωση θα κατέστρεφε άμεσα την ιδιότητα των έργων της ως τέχνης, όπου η μαγεία και η φαντασίωση ενδείκνυνται.
