Ονορέ ντε Μπαλζάκ: Η Ανθρώπινη Κωμωδία
Το έργο του μεγάλου ανατόμου της ανθρώπινης ύπαρξης ευτυχεί σε μια ιδανική μετάφραση από τον Κωστή Παπαγιώργη, που κυκλοφορεί μετά τον θάνατό του
«Υποχρεωμένοι να μιλούν ακατάπαυστα, όλοι αντικαθιστούν την ιδέα με τα λόγια, το συναίσθημα με τη φράση, και έτσι η ψυχή τους γίνεται λάρυγγας, φθείρονται και εξαχρειώνονται» λέει για τους ανθρώπους ο μέγας ανατόμος της ύπαρξης Ονορέ ντε Μπαλζάκ σε ένα από τα περιώνυμα αποσπάσματά του. Ήξερε άλλωστε εξαρχής πως αν είναι να γράψει πραγματική, καθαυτό λογοτεχνία, έπρεπε να εντρυφήσει σε βάθος σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης δικαιοδοσίας και ενέργειας.
Με την καθαρότητα του χειρουργού που έχει βάλει τον ασθενή πάνω στο τραπέζι για να φτιάξει ποίηση, όπως έκανε αργότερα ο Έλιοτ, δεν άφησε κανέναν απέξω: πλούσιο και φτωχό, φτασμένο και παρία, γιατρό, διανοούμενο, αγύρτη, ποδηγέτη, φιλόδοξο υποκριτή και έντιμο εργάτη.
Όλοι στο ίδιο καζάνι έβραζαν, αλλάζοντας απλώς ρόλους σαν τα πιόνια στην σκακιέρα του γαλλικού αστικού τοπίου. Όλοι αυτοί έγιναν οι κεντρικοί χαρακτήρες της Ανθρώπινης Κωμωδίας ‒κατά τη Θεία Κωμωδία του Δάντη‒, γεγονός που καταδεικνύει την βαθιά επίγνωση που είχε ο συγγραφέας του, παρά τις προσωπικές του απογοητεύσεις, ότι κατέθετε κάτι σπουδαίο και μεγάλο.
Γνωρίζοντας πολύ καλά τον Μπαλζάκ ως αντίστοιχος ανατόμος των ανθρώπινων αντιδράσεων, ο Κωστής Παπαγιώργης εδώ δεν γίνεται μόνο ο ιδανικός μεταφραστής αλλά και ο ανθολόγος των σημαντικότερων στιγμών της Ανθρώπινης Κωμωδίας
Γνώριζε, άλλωστε, πως από τη μια υπάρχουν οι ασφυκτικές κοινωνικές συνθήκες και οι μικροπρέπειες που μας αναγκάζουν στο ξόδεμα και στην πίκρα και από την άλλη υπάρχει κάτι άπιαστο και μεγάλο που αναφέρεται στα ανεξήγητα μυστικά της τέχνης: «Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να τα πούμε ή να τα κάνουμε χωρίς κι εγώ δεν ξέρω ποιες άγνωστες αρμονίες, στις οποίες δεσπόζει μια μέρα, μια ώρα, μια ευτυχής σύζευξη των ουράνιων σημείων ή των μυστικών ηθικών προδιαθέσεων. Αυτού του είδους οι μυστηριώδεις αποκαλύψεις ήταν επιτακτική απάντηση για να βγει πέρα αυτή η απλή ιστορία προς την οποία θα θέλαμε να στραφεί το ενδιαφέρον κάποιων από εκείνες τις ψυχές που είναι μελαγχολικές εκ φύσεως, ονειροπόλες και τρέφονται με γλυκές συγκινήσεις».
Γνωρίζοντας πολύ καλά τον Μπαλζάκ ως αντίστοιχος ανατόμος των ανθρώπινων αντιδράσεων, ο Κωστής Παπαγιώργης εδώ δεν γίνεται μόνο ο ιδανικός μεταφραστής αλλά και ο ανθολόγος των σημαντικότερων στιγμών της Ανθρώπινης Κωμωδίας. Γράφει και σχετική εισαγωγή στην έκδοση που κυκλοφορεί μετά τον θάνατό του, γεγονός που καθιστά το συγκεκριμένο βιβλίο από την Κλασική Βιβλιοθήκη των εκδόσεων Καστανιώτη γεγονός.
