ΠΕΔΡΟ ΧΟΥΑΝ ΓΚΟΥΤΙΕΡΕΣ: Η ΒΡΩΜΙΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΒΑΝΑΣ

ΟΠέδρο Χουάν Γκουτιέρες, ο Κουβανόςσυγγραφέας της Βρόμικης Τριλογίαςτης Αβάνας, ενώ συχνά γράφει με τηνορμή ενός άξεστου machista,όταν έρχεται η στιγμή να μιλήσει δημόσιαγια την πολιτική κατάσταση στην Κούβαχάνει τα λόγια του. Ένας αόρατος (ορατόςσε όλους εμάς) λογοκριτής δένει τηγλώσσα του, καθοδηγεί τη σκέψη του,μεταμορφώνει το συγγραφέα σε ταπεινόγραφιά και περιστασιακό ζωγράφο, που ηλογοτεχνία του δεν έχει καμία άμεσησχέση με την πολιτική. «Οι ερμηνείεςοφείλονται αποκλειστικά στους αναγνώστες,κάποιοι θεωρούν τα βιβλία μου πολιτικά,άλλοι τα συνδέουν με το σεξ ή με τηνανθρωπολογία» συνηθίζει να λέειαδιάφορα.

Ότανη Κούβα μαζί με την Κίνα είναι οι χώρεςμε τους περισσότερους δημοσιογράφουςστη φυλακή, δεν διακινδυνεύεις εύκολατην ελευθερία σου. Ιδιαιτέρως όταν δενθέλεις να εγκαταλείψεις την πατρίδασου για μια άλλη χώρα. Στην περίπτωσητου Γκουτιέρες η προειδοποίηση για τηναπώλεια της ελευθερίας του είναιπαραπάνω από σαφής. Όταν πριν από μερικάχρόνια εκδόθηκε η Βρόμικη Τριλογίατης Αβάνας, η εφημερίδα στην οποίαδούλευε ως δημοσιογράφος τον ενημέρωσεότι δεν χρειάζεται άλλο τις υπηρεσίεςτου.

ΗΤριλογία της Αβάνας, χωρίς νααναφέρεται σε συγκεκριμένα πολιτικάγεγονότα, είναι, κατά τη γνώμη μας, έναξεκάθαρα πολιτικό βιβλίο. Μοιάζειμε την κραυγή ενός πληγωμένου ανθρώπουενάντια στην ανελευθερία και την πολιτικήπαρακμή μιας χώρας που βιάζεται πολλαπλώς.Όχι μόνο από το καθεστώς του ΦιντέλΚάστρο αλλά και από τις στρατιές τωνΔυτικών, αριστερών και συντηρητικών,που αδιαφορούν ουσιαστικά για την τύχητων Κουβανών, αντιμετωπίζοντας συχνάτην Κούβα ξεδιάντροπα, σαν ηδονικόπαράδεισο και, συγχωρήστε μου τηνέκφραση, σαν ένα φτηνό μπουρδέλο.

Τοβιβλίο, χωρισμένο σε τρία μέρη, συντίθεταιαπό μικρές αυτοτελείς ιστορίες,επικεντρωμένες στη σκληρή καθημερινότητατης Κούβας την τετραετία 1994-1997, τηνπερίοδο της μεγάλης πείνας στη χώραμετά τη θεαματική κατάρρευση τωνκομουνιστικών αυτοκρατοριών. Ο ήρωαςτου βιβλίου Πέδρο Χουάν είναι το πρόσωποπου προσδίδει στις αυτοτελείς ιστορίεςτην αίσθηση ενός ενιαίου έργου. ΟΓκουτιέρες, με μια εκρηκτική γλώσσα,ένα μείγμα Καπότε, Χέμινγουεϊ, Μπάροουζ,Μπουκόφσκι και pulpπορνογραφίας, το οποίο σημειωτέονμετέφερε στιβαρά στα ελληνικά η ΚλεοπάτραΕλαιοτριβιάρη, φιλοτεχνεί ένα ζοφερόπορτρέτο της Αβάνας.

ΟΠέδρο Χουάν, εξόριστος στην ίδιατου την πατρίδα, περιπλανιέται αδιάκοπαστα σωθικά της πόλης, στα γκέτο και στιςφτωχογειτονιές, εκεί που οι άνθρωποιζουν στοιβαγμένοι σε ελάχιστα τετραγωνικά,η βρόμα των υπονόμων αναμιγνύεται μετη μυρωδιά του φαγητού και του καπνού,τα σωματικά υγρά με το ρούμι και οιγυναίκες εκπορνεύονται, για λιγοστάδολάρια, προκειμένου να ζήσουν.

Μοναδικόκαταφύγιο των ανθρώπων, και κυρίως τουΠέδρο Χουάν, το σεξ, η ακόρεστηεπιθυμία τους για σωματική επαφή. Πάντοτεάγρια, βίαιη και βρόμικη σαν σωματικήκαταγγελία και ύστατη προσπάθεια ναεκφραστεί η υπαρξιακή και μεταφυσικήαπελπισία εξαθλιωμένων από την πολιτικήανθρώπων, που επιπλέον στερούνταιβάναυσα την ελευθερία τους.

Δενείναι λίγοι οι αναγνώστες της Τριλογίαςτης Αβάνας που ψέγουν τον Γκουτιέρεςγια την εμμονή του με τις machoσεξουαλικές περιγραφές και τη μονότονηαναζήτηση ερωτικών συντρόφων του ήρωατου βιβλίου. Κανείς από τους δύο τους,όμως, δεν δείχνει να πτοείται, αφούαμφότεροι πιστεύουν ότι: «Μόνο μιατέχνη εξαγριωμένη, άσεμνη, βίαιη, άξεστημπορεί να μας δείξει την άλλη όψη τουκόσμου, αυτή που δεν βλέπουμε ποτέ ήποτέ δεν θέλουμε να δούμε, για νααποφύγουμε τις ενοχλήσεις στη συνείδησημας».