: ΦΡΟΫΝΤ-ΓΙΟΥΝΓΚ, Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ

Υπάρχει οπωσδήποτε μιαέξαψη όταν διαβάζεις τις επιστολές πουέχουν ανταλλάξει δύο προσωπικότητες,πόσω μάλλον όταν πρόκειται για τουςΦρόυντ και Γιούνγκ. Η έξαψη αυτήδικαιώνεται εν μέρει στην ανάγνωση τουβιβλίου Φρόυντ Γιούνγκ, Η αλληλογραφία,που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός.Και αυτό το «εν μέρει» έχει σχέσημε το γεγονός ότι οι mastersτης ψυχιατρικής δεν αναλώνονται σεεξομολογήσεις βαθιά προσωπικές που θαμπορούσαν να δώσουν στο βιβλίο και μιαδιάσταση ευπώλητης ανάτασης. Οι αναφορέςστις οικογένειες δεν λείπουν, όμως αυτόπου πρωτίστως απολαμβάνει ο αναγνώστηςαπό τις επιστολές είναι ο αδρός καιαπροκάλυπτος τρόπος που οι δυο άντρεςπροσέγγισαν την επιστήμη τους. Αμφιβολίες,υποψίες, δυσπιστίες και ανασφάλειεςδιαφαίνονται ξεκάθαρα, κυρίως καθώςπροχωράμε από τις πρώτες επιστολές του1906 προς τις δεκάδες που ακολούθησανμέχρι το 1914.

Έχει ενδιαφέρον ναανιχνεύσει κανείς τι ακριβώς ζητά ο50χρονος τότε Φρόυντ -που ήταν ακόμη μιασχετικά ανώνυμη φιγούρα στην ψυχιατρικήκοινότητα- από τον 30χρονο αλλά ήδηαναγνωρίσιμο Γιούνγκ (και viceversa). Aκόμηπερισσότερο ενδιαφέρον έχει η αντιπαράθεσηαυτών των δύο ανδρών που αντιπροσώπευανκαι δυο γενιές της ψυχιατρικής: Από τημια ο μάλλον τολμηρός Φρόυντ που απέδιδεσε σεξουαλικά αίτια νευρώσεις καιψυχικές ασθένειες, και από την άλλη ογιος πάστορα Γιουνγκ που, αν και νεαρός,ήταν αρκετά συντηρητικός και αμφέβαλλεγια τη σεξουαλική αιτιολογία τωννευρώσεων. Ήταν όμως ο Γιούνγκ αυτόςπου επεδίωξε την επαφή, στέλνοντας στονΦρόυντ το αντίγραφο ενός βιβλίου με τιςψυχολογικές έρευνες που είχε επιβλέψει.Ήδη, από τα πρώτα γράμματα φαίνεται ηαμηχανία μεταξύ των δυο, με προσφωνήσειςόπως «αγαπητέ συνάδελφε» ή «αγαπητέκαθηγητά Φρόυντ», για να εξελιχθούνσε «αγαπητέ φίλε», ενώ δεν λείπουνκαι οι επιστολές που απέστειλε στονΦρόυντ η σύζυγος του Γιούνγκ Έμμα σεμια προσπάθεια να βελτιώσει το κλίμαστις σχέσεις τους, που κλονίστηκανεξαιτίας της αμφισβήτησης κάποιωνεπιστημονικών συμπερασμάτων.

Ο Φρόυντ αποδεικνύεταιγια μια ακόμη φορά πως υπήρξε εργατικός,παθιασμένος επιστολογράφος πουεπιστρατεύει όλα τα εργαλεία της γραφήςγια να τελειοποιήσει αυτήν τη διαδικασία:«Αγαπητέ συνάδελφε, διάλεξα διαφορετικόχαρτί, διότι δεν θέλω να αισθάνομαισφιγμένος μιλώντας σας». Αντίθετα οΓιούνγκ αποδεικνύεται νωθρός καιπαραδέχεται: «Είμαι ένας τεμπέληςαλληλογράφος...» και συχνά αναφέρει«πρέπει και πάλι να επανορθώσω γιαμια εφάμαρτη παράλειψη: για άλλη μιαφορά δεν είχατε νέα μου επί μακρόν.».Δεν διστάζει να ζητάει τη γνώμη τουΦρόυντ για περιστατικά που τον απασχολούν,ήδη από τις πρώτες επιστολές, όπου οιαναλυτικές απαντήσεις του σχηματίζουνκαι το προφίλ του ιδανικού ασθενή:«Χαίρομαι που μαθαίνω ότι η Ρωσίδασας είναι φοιτήτρια. Τα αμόρφωτα άτομαείναι προς το παρόν υπερβολικά απροσπέλασταγια τους στόχους μας».

Η ενασχόληση του Γιούνγκμε την αστρολογία και τον αποκρυφισμόείναι επίσης μια ενδιαφέρουσα διάσταση:«Τα βράδια μου καταλαμβάνονται κατάμεγάλο μέρος από την αστρολογία. Έκαναωροσκοπικούς υπολογισμούς προκειμένουνα βρω στοιχεία για τον πυρήνα τηςψυχολογικής μου αλήθειας. Προέκυψαναξιοσημείωτα πράγματα, τα οποία θα σαςφανούν απίστευτα... Για παράδειγμαφαίνεται πως τα ζώδια είναι εικόνεςχαρακτήρων, με άλλα λόγια σύμβολα τηςλίμπιντο, που απεικονίζουν τυπικέςιδιότητες της λίμπιντο σε δεδομένηστιγμή.».

H ρήξηστη σχέση τους προέκυψε το φθινόπωροτου 1912, με την επιστροφή του Γιούνγκ απότην Αμερική και μια μάλλον πικαρισμένηεπιστολή του προς τον Φρόυντ, όπου,μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Δεν σαςταυτίζω με το δόγμα. Πάντα προσπαθούσανα παίζω τίμια μαζί σας και θα συνεχίσωνα το κάνω ανεξαρτήτως του πως θαεξελιχθούν οι προσωπικές μας σχέσεις».Ακολούθησε η συνάντησή τους στο Μόναχο,στο πλαίσιο ενός συνεδρίου, όπου ο Φρόυντείχε ένα λιποθυμικό επεισόδιο, για τοοποίο σχεδόν απολογείται σε μια επόμενηεπιστολή του « μια μικρή νεύρωση μετην οποία πρέπει πράγματι να ασχοληθώ...».Το τέλος της επιστολογραφίας τουςγράφεται λίγο αργότερα, με την παρότρυνσητου Φρόυντ και την ουσιαστική υπογραφήτης από τον Γιούνγκ, «συμμορφώνομαιμε την επιθυμία σας να εγκαταλείψουμετις προσωπικές μας σχέσεις, διότι δενπιέζω ποτέ κανένας με τη φιλία μου. Εσείςο ίδιος είστε ο καλύτερος κριτής για τοτι σημαίνει αυτή τη στιγμή για σας. Ταυπόλοιπα είναι σιωπή»...». Το βιβλίοκυκλοφορεί με πρόλογο του ΜατθαίουΓιωσαφάτ και σε μετάφραση του ΓιώργουΤέντε.