JONATHAN ALLEN LETHEM: ΟΠΛΟ ΜΕΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Γιος ενός αβάντ-γκαρντ ζωγράφου και μιας πολιτικοποιημένης ακτιβίστριας απ’ το Μπρούκλιν, ο Jonathan Allen Lethem μεγάλωσε σε μια καλλιτεχνική οικογένεια, με έντονη μποέμικη παιδική ηλικία, που ο ίδιος χαρακτηρίζει «συναρπαστική». Ως έφηβος μορφώθηκε ακούγοντας τη μουσική του Μπομπ Ντίλαν, είδε το Star Wars είκοσι μία φορές όταν πρωτοβγήκε στο σινεμά και διάβασε τα άπαντα του Philip K. Dick (που είχαν τόση επίδραση πάνω του «όσο κι η μαριχουάνα και το πανκ»). Αυτά του τα βιώματα και οι επιρροές του είναι εμφανή στο πρώτο του βιβλίο, το Όπλο μετά μουσικής (εκδ. Ελληνικά Γράμματα), που δημοσιεύτηκε το 1994 και ήταν υποψήφιο για το βραβείο καλύτερου μυθιστορήματος Nebula, ένα νουάρ αστυνομικό μυθιστόρημα με γερές δόσεις επιστημονικής φαντασίας.

Το στόρι του βιβλίου διαδραματίζεται στα μέσα του 21ου αιώνα, σε μια εποχή που τα παιδιά είναι πιο έξυπνα και πιο κυνικά από τους ενήλικες, τα ζώα έχουν αποκτήσει ανθρώπινη νοημοσύνη χάρη σε βιο-επιστημονικές τεχνικές (μπουλντόγκ είναι φύλακες σε πάρκινγκ, τεριέ κάνουν ντιλίβερι, πρόβατα είναι νοικοκυρές και πίθηκοι είναι ιδιωτικοί ντετέκτιβ) και τα καγκουρό σε ρόλο σκληροτράχηλων γκάνγκστερ μπορούν και μιλάνε ανθρώπινα.

Ο κόσμος του Lethem είναι έντονα κινηματογραφικός και θυμίζει το Blade Runner, ενώ ο ήρωάς του, ο Μέτκλαφ, θυμίζει τον Φίλιπ Μάρλοου σε ένα φουτουριστικό περιβάλλον όπου τα ζευγάρια μπορούν να ανταλλάσσουν ερωτογενείς ζώνες για λόγους σεξουαλικού πειραματισμού, οι άνθρωποι είναι πιο εύθικτοι και το να κάνεις ερωτήσεις θεωρείται ιδιαζόντως απεχθές. Επίσης, το ραδιόφωνο δεν μεταδίδει ειδήσεις αλλά παίζει δυσοίωνη μουσική και οι πάντες φτιάχνονται με ένα ναρκωτικό που το σνιφάρουν και είναι διαθέσιμο σε καμιά δεκαριά διαφορετικές ποικιλίες (Αποδεκτόλ, Αποφευγόλ, Λησμονόλ) σε καταστήματα που λέγονται «Φτιαχνερίες». Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο κάνει την ιστορία συναρπαστική, η πλοκή καθηλώνει και το έντονο χιούμορ κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσα την ανάγνωση.

Η επιτυχία του βιβλίου ήταν πολύ μεγάλη στην Αμερική. Το «Newsweek» ήταν το πρώτο που έκανε ενθουσιώδη κριτική και οι πωλήσεις εκτινάχθηκαν στα ύψη. «Ονειρευόμουν ότι το πρώτο μου βιβλίο κυκλοφορούσε σε συνηθισμένη έκδοση με μαλακό χάρτινο εξώφυλλο» λέει ο συγγραφέας, «αλλά αντί γι’ αυτό ένας σημαντικός εκδοτικός οίκος μου το έβγαλε με σκληρό εξώφυλλο τυλιγμένο με πανί… Πήγα στον Παράδεισο…». Στο τέλος εκείνης της χρονιάς ψηφίστηκε ως καλύτερο μυθιστόρημα στη λίστα του περιοδικού «Locus», ενώ ο Alan J. Pakula αγόρασε τα δικαιώματά για να το κάνει ταινία.