ΜΠΑΡΜΠΑΡΑ ΚΙΝΓΚΣΟΛΒΕΡ: Η ΔΗΛΗΤΗΡΙΩΔΗΣ ΒΙΒΛΟΣ

Μια ιστορία στην οποία «υπάρχουν αδαείς, αλλά όχι πραγματικά αθώοι» αφηγείται η Δηλητηριώδης Βίβλος, απεικονίζοντας την ταραχώδη πολιτική διαδρομή της σημερινής Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό μέσα από την εξίσου δραματική πορεία μιας οικογένειας ιεραποστόλων, που φτάνει εκεί το 1959, λίγο πριν τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του, και παρασύρεται ανεπιστρεπτί στη δίνη των γεγονότων που ακολούθησαν.

Αφήνοντας τη βολική ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου, ο Βαπτιστής Νέιθαν Πράις, εμφορούμενος από τα ιδανικά της πίστης του, οδηγεί τη γυναίκα του Ορλεάνα και τις τέσσερις κόρες του στη μικρή κι απομονωμένη κοινότητα Κιλάνγκα του τότε Βελγικού Κονγκό, για να κηρύξει τον Λόγο του Κυρίου. Κι ενώ η υπόλοιπη οικογένεια προσπαθεί να εγκλιματιστεί, ο ίδιος τυφλώνεται από τον ζήλο και το πάθος του, από τον αέρα του κατακτητή-σταυροφόρου που θέλει να επιβάλει με σαρωτικό τρόπο τη λύτρωση σε ανθρώπους τους οποίους ουσιαστικά αγνοεί. Οι δυσκολίες που ανακύπτουν καθημερινά αντιμετωπίζονται, οι ισορροπίες όμως αρχίζουν να κλονίζονται. Ώσπου, εντελώς παράλογα κι αυθαίρετα, ο Πράις αποφασίζει να παραμείνουν και μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, αποκομμένοι κι απροστάτευτοι, έκθετοι σε μια χώρα που αποτελούσε κίνδυνο ακόμα και για τους ντόπιους. Συνεχίζει με  διάθεση δονκιχωτισμού και χαρακτηριστικά τρελού την ατελέσφορη αποστολή του, κλείνοντας τ' αυτιά στις απεγνωσμένες εκκλήσεις της οικογένειάς του για φυγή, που νιώθει να στοιχειώνεται από τη μοίρα του νικημένου Κονγκό, καθηλωμένη στον ρόλο του «αγγελιαφόρου της καλής προαίρεσης, του χαμένου μέσα σε μια θάλασσα από λανθασμένες προθέσεις». O θάνατος της μικρότερης κόρης δίνει το τελειωτικό χτύπημα. Η μητέρα και οι κόρες εγκαταλείπουν τον πατέρα, αναζητώντας τη σωτηρία.

Πρόκειται για ένα άκρως ενδιαφέρον μυθιστόρημα, του οποίου η υπόθεση αντικατοπτρίζεται στην αφήγηση των πέντε πρωταγωνιστριών του, σε καθεμιά από τις οποίες η Κινγκσόλβερ έχει φροντίσει να δώσει και μια διαφορετική χροιά, ανάλογη πάντα με την ξεχωριστή προσωπικότητα της εκάστοτε ηρωίδας, και που ο μεταφραστής έχει καταφέρει να διατηρήσει μέσα από τη στρωτή του μετάφραση. Μέσα από αυτές τις πέντε γυναικείες φωνές ο αναγνώστης παρακολουθεί την επώδυνη περιπέτεια προς την ενηλικίωση και την ανεξαρτητοποίηση των μελών μιας οικογένειας και ταυτόχρονα μιας χώρας. Κρατώντας μια απολογητική στάση, που παρόμοια μπορεί να συναντήσει κανείς σε συμπατριώτες της σκηνοθέτες που ασχολήθηκαν με τον πόλεμο του Βιετνάμ, αποκαθηλώνοντας ανάλογες «ιεραποστολικές προθέσεις» του Νέου Κόσμου, η Αμερικανίδα συγγραφέας χρησιμοποιεί αντιθετικές έννοιες για να δημιουργήσει μια πολιτική αλληγορία και να μιλήσει για τον τρόπο που ο δυτικός πολιτισμός, βασιζόμενος στην υπερ-
φίαλη αίσθηση ανωτερότητας που τον διέκρινε και στο εσφαλμένο, τελικά, κριτήριό του περί λάθους και σωστού, προσπάθησε να υποτάξει τη Μαύρη Ήπειρο και όσα ο υποτιθέμενα κατώτερος πολιτισμός της εκπροσωπούσε, καταλήγοντας στην αυτοκαταστροφή και τη χρεοκοπία. Τα μέλη της οικογένειας Πράις, το ένα μετά το άλλο, χάνουν την αρχική πίστη τους στον Θεό, όπως τον ήξεραν ως τότε, και μαζί χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Η θρησκεία αποκτά εντελώς διαφορετικό νόημα κι εντοπίζεται στην εξιλέωση, τον πόνο ή στον ίδιο τους τον εαυτό. Και θα διανύσουν μεγάλη απόσταση για να καταλάβουν το σημαντικότερο όλων, ότι η «δύναμη έγκειται στην ισορροπία: είμαστε τα τραύματά μας όσο και οι επιτυχίες μας».