LARRY TREMBLAY: ΠΙΡΣΙΝΓΚ

Στο βιβλίο Πίρσινγκ του Καναδού συγγραφέα, τρία κοφτερά διηγήματα περιγράφουν ωμά τη νεανική κουλτούρα, την πρωτοπορία, την αντίδραση, την ηδονή, τη βία, τη μόλυνση, τον πόνο και τη ρήξη στα αστικά καθεστώτα.

Aγιάτη Μπενάρδου,1.12.2010

Ο γαλλόφωνος Καναδός Larry Tremblay είναι σαφώς μια πολυσχιδής προσωπικότητα. Συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ειδικεύεται στην ινδική χοροθεατρική τέχνη Κατακάλι, ενώ στα 56 του χρόνια έχει ταξιδέψει πλειστάκις στην Ινδία, έχει πρωταγωνιστήσει σε παραστάσεις στον Καναδά καθώς και σε θεατρικά φεστιβάλ στην Αργεντινή και τη Βραζιλία. Το εντυπωσιακά πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει μυθιστορήματα, ποιήματα και δοκίμια, όπως και θεατρικά, τα οποία έχουν ανέβει σε σκηνές του Μόντρεαλ, όπου γεννήθηκε και ζει, αλλά και της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής. Το 2005, σε συνεργασία με τον Ουαλο-Καναδό συνθέτη John Metcalf, ο Tremblay συνέγραψε την όπερα A chair in love, που παρουσιάστηκε στο Μόντρεαλ. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2009, αποφάσισε να παραιτηθεί από τη θέση του καθηγητή Υποκριτικής της Ανωτάτης Σχολής Θεάτρου του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ, προκειμένου ν' ασχοληθεί πλέον αποκλειστικά με τη συγγραφή.

Το σχετικά μικρό σε έκταση Πίρσινγκ αποτελείται από τρία αφηγήματα, τα οποία ο Tremblay συνέγραψε σε τρεις διαφορετικές περιόδους και που στο βιβλίο παρουσιάζονται με σειρά αντίστροφη της χρονολογίας συγγραφής τους.

Το Τσεκούρι, τίτλος ο οποίος αποτέλεσε την αρχική επιλογή του Tremblay για τη μικρή αυτή συλλογή (αλλά απορρίφθηκε από τον εκδοτικό οίκο ως πολυχρησιμοποιημένος), δεν είναι παρά ένας χειμαρρώδης στοχασμός και, ταυτόχρονα, ένα ερωτικό παραλήρημα: μέσα στη νύχτα, ένας καθηγητής λογοτεχνίας φτάνει στο κατώφλι ενός φοιτητή του. Προηγουμένως, έχει φροντίσει να βάλει φωτιά σε 97 ποιήματά του, τα οποία έχει αφήσει να καίγονται μες στο μοναχικό του διαμέρισμα. Καθοδόν και μες στην άγρια καταιγίδα, με ένα φλασκί ουίσκι στο χέρι, βανδαλίζει το άγαλμα ενός αγγέλου σε μία πλατεία. Τελικά, φτάνει στο μικρό διαμέρισμα με σκοπό να επιστρέψει στον φοιτητή μια εργασία του, που όμως δεν είναι γραπτό. Ο φοιτητής τού παρέδωσε ένα τσεκούρι.

Ο βασανισμένος ομοφυλόφιλος ήρωας του Tremblay (ο οποίος εμπνεύστηκε το συγκεκριμένο αφήγημα από τη γενοκτονία της Ρουάντα) αρχικά περιδιαβαίνει σ' ένα σκοτεινό αστικό τοπίο, διερωτώμενος, με αφορμή την απανθράκωση άρρωστων αγελάδων («Γενοκτονία αγελάδων», λέει, «τ' ακούς κι εσύ, δεν μπορεί κανείς να το πάρει στα σοβαρά, δεν ακούγεται καλά») και τη δική του αδιαφορία προς αυτές, εάν η επιστήμη κι η ανθρωπότητα λειτουργούν. Ο -απροσδιορίστου ηλικίας- ερωτευμένος καθηγητής περπατάει, τρέχει, σκοντάφτει και ματώνει σε μία πόλη όπου μεγάλωσε αλλά δεν αναγνωρίζει πια, γεμάτος οργή αλλά και άγρια ενδοσκόπηση, γεμάτος σκέψεις για τη νεολαία, τη λογοτεχνία, τις σπουδές, μέχρι που φτάνει στο (σιωπηλό) αντικείμενο του πόθου του. Εκεί, μπροστά του πια, παραλύει και παραδίδεται: «Αν ακουμπούσα τα χείλη μου στα δικά σου, η κόψη του χαμόγελού σου θα με έκοβε βαθιά ως το αίμα». Εκεί φτάνει στην κόψη του τσεκουριού. Ο σχεδόν κυκλικός, χωρίς ανάσα, μονόλογος του ήρωα είναι αδιαμφισβήτητα θεατρικός. Είναι και δοκίμιο. Και προσωπική επιστολή. Είναι και ποίημα μαζί. Ένα από τα 97 ποιήματα που ο καθηγητής άφησε στο σπίτι του να φλέγονται «σαν τα μαλλιά των παιδιών του».

Στο Πίρσινγκ, κεντρικό αφήγημα του βιβλίου και το μεγαλύτερο σε έκταση, η δεκαεξάχρονη Μαρί-Ελέν δραπετεύει από το μίζερο και καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον της καναδικής επαρχίας για να κυνηγήσει τη μεγάλη αστική περιπέτεια στο Μόντρεαλ. Αλλά, κι εκεί ακόμα, βρίσκει καταφύγιο σε μία οικογένεια άλλου τύπου: ένα κοινόβιο έκπτωτων αγγέλων, με ήρωες φιγούρες γκροτέσκες, σχεδόν καρικατούρες, τις οποίες κυβερνά ένας διαταραγμένος ορφανός εκατομμυριούχος που ζει μέσα σε μία πρώην εκκλησία. Σφραγίδα και σύμβολο της ισχύος του είναι το πίρσινγκ στα «μέλη» του τάγματός του.

Το Πίρσινγκ έχει περισσότερο ευρωπαϊκό αέρα, είναι ένα πυρετικό rite de passage από την επαρχία στο αστικό κέντρο, από την εφηβεία στην ενηλικίωση, από την αθωότητα στη σεξουαλική ελευθεριότητα («Χωρίς να το ξέρει, είχε διασχίσει έναν χώρο για να βρεθεί σ' έναν άλλον, φτιαγμένο από το τίποτα, μόνο όσο χρειάζεται για να μη βυθιστεί στη λήθη»). Το αφήγημα θυμίζει υπαρξιακές αγωνίες και ερωτικά συμπλέγματα ταινιών του Μπερτολούτσι, όπου όμως η πόλη, σαν αυτόνομος ήρωας, προκαλεί παραζάλη. Όπως και στο Τσεκούρι, έτσι κι εδώ ο θάνατος, η αιμορραγία και ο έρωτας συγχέονται εσκεμμένα: «Ο έρωτας υπάρχει μόνο όταν τον κάνεις», λέει ένας ήρωας, για να πάρει την απάντηση: «Ο δικός μου πατέρας πέθανε και δεν είπε ποτέ τη λέξη έρωτας».

Η Άννα στο Γράμμα C γράφτηκε το 1992. Ένα υγρό και ζεστό καλοκαιρινό βράδυ, η νεαρή ηρωίδα, μοναχική και αθώα, με μια μονότονη δουλειά, προσκαλεί έναν διαταραγμένο μεσήλικα (πρώην υπάλληλο σε κινηματογράφο ταινιών πορνό) στο σπίτι της για τσάι. Ανάμεσα σε έντονες και δυσάρεστες οσμές και με φόντο μια πεινασμένη γάτα, η αμήχανη κουβέντα τους -παλινδρόμηση μεταξύ αποστροφής και συμπόνιας- θα τους φέρει πιο κοντά, αλλά, ταυτόχρονα, πολύ πιο μακριά απ' όσο περίμεναν.

Η κοφτή γραφή του Tremblay στο σύντομο αυτό αφήγημα, με τις πνιγμένες επιθυμίες μεταξύ αγνώστων, συμβάλλει στην ασφυκτική ατμόσφαιρα της παρακμής, της απελπισίας και του καλοκαιριού. Οι ήρωες πνίγονται και διεγείρονται ταυτόχρονα, παρασυρόμενοι σε πράξεις αηδίας, έρωτα και μοναξιάς.

Το Πίρσινγκ είναι τελικά εξαιρετικό ως τίτλος για το βιβλίο του Tremblay: είναι μια πράξη που αναπόφευκτα χαρακτηρίζει τη νεανική κουλτούρα, την πρωτοπορία, την αντίδραση, την ηδονή, τη βία, τη μόλυνση, τον πόνο και τη ρήξη. Όπως η τομή του τσεκουριού, αλλά πολύ πιο αστική.

http://donteverreadme.wordpress.com/

Το ακραίο σύμπαν του Larry Tremblay

Το ακραίο σύμπαν του Larry Tremblay

Εκδόσεις: Άγρα
Μετάφραση: Ευαγγελία Ανδριτσάνου