ΖΟΖΕ ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ: ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ

Ο Ζοζέ Σαραμάγκου πρέπει να είναι από τους λίγους ανθρώπους (συγγραφείς ή μη) που ξεκίνησαν μπλογκ στα 85 τους. Μετά από μια λαμπρή καριέρα -ακόμα κι αν η αναγνώριση άργησε, αφού έγινε γνωστός μετά τα 50- κι ένα Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998, ακόμα και μια χολιγουντιανή ταινία βασισμένη στο μπεστ σέλερ του Περί τυφλότητος, ο συγγραφέας θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον ευχαριστημένος. Κι όμως, ο Σαραμάγκου, όπως ξεπροβάλλει από τα μεταφρασμένα κείμενα του μπλογκ του στο Τετράδιο, μοιάζει πολεμικός. Όπως σημειώνει και ο Ουμπέρτο Εκο στον πρόλογό του «ο μπλόγκερ Σαραμάγκου είναι οργισμένος». Κριτικάρει από τον βομβαρδισμό της Γάζας μέχρι τον Τζορτζ Μπους και τον Μπερλουσκόνι. Η Αριστερά, η Εκκλησία, ο Θεός, το Γκουαντάναμο, το Βατικανό, ο Σαρκοζί, κανείς δεν γλιτώνει από τα βέλη του. Όπως όμως λέει και ο Έκο, ο Σαραμάγκου ασχολείται «όχι μόνο με τον κόσμο που μισεί αλλά και με τον κόσμο που αγαπάει».Το πρώτο του κείμενο «Λέξεις για μια πόλη» είναι ένα τρυφερό ερωτικό γράμμα προς την πόλη του τη Λισσαβόνα, ενώ γράφει για συζητήσεις του με φίλους, σκέψεις για τους αγαπημένους του συγγραφείς, για τον χρόνο που περνά, ακόμα και δηλώσεις αγάπης για τη γυναίκα του Πιλάρ. Όσο λοιπόν «εκτός εαυτού» και να φαίνεται ο Σαραμάγκου στο Τετράδιο, συχνά πυκνά προβάλλει ακριβώς όπως τον ξέρουμε και τον έχουμε συνηθίσει, ειδικά όταν αναλύει την καθημερινότητα - ασχολείται δηλαδή με το γεγονός πως τα πράγματα δεν είναι όπως νομίζουμε και επιστρέφει στον Σαραμάγκου φιλόσοφο, «αφηγητή όχι πλέον θυμωμένο αλλά στοχαστικό και αβέβαιο».