2η μέρα: Κυριακή των Βαΐων

Ex tenebris lux

Ιερός Καθολικός Καθεδρικός Ναός Αγ. Διονυσίου Αρεοπαγίτη

Στις 12.30 και 21.00

Σύλληψη: Ειρήνη Αναστασίου, Γιώργος Κρίμπερης

Έργα Μομπόου, Παιρτ, Μπραμς, Παρασκάκη

Γιώργος Κρίμπερης τρομπόνι

Ειρήνη Αναστασίου εκκλησιαστικό όργανο

Αγλαΐα Παππά αφήγηση

Διονύσης Βερβιτσιώτης βιολί Ι, Βανέσσα Αθανασίου βιολί ΙΙ, Χάννα Πάκκαλα βιόλα, Αλέξανδρος Μποτίνης βιολοντσέλο, Γιώργος Κοκκινάρης κοντραμπάσο

Η συναυλία με τον υποβλητικό τίτλο Ex tenebris lux («Από το σκοτάδι, φως»), σε σύλληψη Ειρήνης Αναστασίου και Γιώργου Κρίμπερη, συνδυάζει τη βαθιά μελαγχολία του έργου του Γιοχάννες Μπραμς με τη σύγχρονη μουσική δημιουργία, υφαίνοντας έναν στοχαστικό διάλογο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Ο ήχος του κουιντέτου εγχόρδων, του τρομπονιού και του εκκλησιαστικού οργάνου διαμορφώνουν μια ατμόσφαιρα βαθιάς εσωτερικότητας, όπου η μουσική και ο λόγος αλληλοσυμπληρώνονται.

Στο κέντρο της συναυλίας βρίσκονται τα κείμενα του Εκκλησιαστή και της Καινής Διαθήκης που ο Μπραμς επέλεξε για τα Τέσσερα σοβαρά τραγούδια (1896), έργο με έντονες θεολογικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις. Σε αυτή τη μοναδική προσέγγιση, το σόλο τρομπόνι αναλαμβάνει τον ρόλο της φωνής, συνοδευόμενο από κουιντέτο εγχόρδων, ενώ η ηθοποιός Αγλαΐα Παππά αποδίδει τα κείμενα στα ελληνικά, προσδίδοντας νέο βάθος στη μουσική εμπειρία.

Η δεύτερη ενότητα της συναυλίας φέρνει στο φως την παγκόσμια πρεμιέρα του νέου έργου Noch ein ernstes Lied («Ακόμη ένα σοβαρό τραγούδι») για τρομπόνι και εκκλησιαστικό όργανο, σύνθεση του Μιχάλη Παρασκάκη, η οποία αντλεί την έμπνευσή της και πάλι από τον Εκκλησιαστή.

Στο ίδιο πνεύμα, η συναυλία περιλαμβάνει και το Pari intervallo (1976) του Άρβο Παιρτ, μια σύνθεση της οποίας η απλότητα και η συμμετρία απαιτούν από τον ακροατή να εισχωρήσει στον εσωτερικό του κόσμο, καθώς και την επαναλαμβανόμενη χρήση ενός μουσικού μοτίβου από το έργο Σιωπηλή μουσική (1959-67) του Φεδερίκο Μομπόου, ενός από τα πιο εσωτερικά και μυσταγωγικά έργα του 20ού αιώνα, που είναι εμπνευσμένο από τη μυστικιστική ποίηση του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού.

Μια μουσική εμπειρία που γεφυρώνει εποχές, αισθήσεις και ιδέες, οδηγώντας το κοινό σε ένα ταξίδι στοχασμού και εσωτερικής αναζήτησης.

Θόλος

Φετιχιέ Τζαμί (Ρωμαϊκή Αγορά)

Στις 16.00, 17.00 και 18.00

Καλλιτεχνική επιμέλεια: Σωκράτης Σινόπουλος, Ταξιάρχης Γεωργούλης

Σωκράτης Σινόπουλος πολίτικη λύρα, Ταξιάρχης Γεωργούλης ούτι, Στρατής Ψαραδέλλης πολίτικη λύρα, Δημοσθένης Καραχριστοδούλου πολίτικη λύρα, Χρυσάνθη Γκίκα πολίτικη λύρα

Μια οργανική σύζευξη των λατρευτικών μουσικών κομματιών και ύμνων που ακούγονται κάτω από τους θόλους των εκκλησιών, των τζαμιών, των συναγωγών και των Μεβλεβί τεκέδων, που αναδεικνύει τις κοινές τους μουσικές καταβολές.

Με σημείο αναφοράς την ιστορική πολυθρησκευτική Κωνσταντινούπολη, τα λατρευτικά μουσικά αποσπάσματα διασκευάζονται αυτοσχεδιαστικά υποστηρίζοντας το κοινό πνευματικό τους υπόβαθρο και ενοποιούνται ώστε να συνυπάρξουν αρμονικά κάτω από έναν κοινό θόλο.

Βασίλης Τσιτσάνης  – Ο άγιος του έρωτα

Μουσείο Ακρόπολης (προαύλιος χώρος)

Στις 17.00

Ιδέα, καλλιτεχνική διεύθυνση: Ανδρέας Κατσιγιάννης

Τραγούδι: Δήμητρα Γαλάνη

Σολίστ: Μανώλης Πάππος μπουζούκι, τραγούδι

Ορχήστρα Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου

Συμμετέχει η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Κωνσταντίνου

Το 3ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής παρουσιάζει μια μεγάλη συναυλία αφιερωμένη στο έργο του Βασίλη Τσιτσάνη με τίτλο Ο άγιος του έρωτα στον προαύλιο χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης. Βασισμένη σε μια ιδέα του Ανδρέα Κατσιγιάννη η συναυλία συνδέει τους ύμνους της βυζαντινής μουσικής με τα εμβληματικά λαϊκά τραγούδια που συνέθεσε ο Βασίλης Τσιτσάνης, ερμηνευμένα από τη σπουδαία Δήμητρα Γαλάνη και με τη συμμετοχή της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Βόλου και της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας.

Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της λαϊκής μας μουσικής, μέσα από τα έργα του περιγράφει τα πάθη των καθημερινών ανθρώπων. Ξεχωριστό ρόλο έχει η γυναίκα και ο πόνος της μάνας, την οποία συχνά αποκαλεί Παναγία. Οι μελωδίες του ακολουθούν τους ήχους της βυζαντινής μουσικής μας παράδοσης. Παράλληλοι δρόμοι, παράλληλη δράση.

Από τη μια ακολουθούμε, μέσα από τους σπουδαίους ύμνους, το Θείο δράμα μέχρι την κορύφωσή του, ενώ την ίδια στιγμή τα τραγούδια του Τσιτσάνη περιγράφουν την πορεία στον έρωτα, στον πόνο, στη θυσία, στον θάνατο και τέλος στη λύτρωση. Υπάρχει ο ρόλος της Μάνας, ο θρήνος της Μάνας και παράλληλα ο θρήνος της Παναγιάς για τον Εσταυρωμένο. Οι ύμνοι της βυζαντινής μας παράδοσης για πρώτη φορά συναντιούνται με τον πυρήνα της λαϊκής μουσικής, τα τραγούδια του κορυφαίου μας δημιουργού Βασίλη Τσιτσάνη.

Maria Matrem, μεσαιωνική λατρευτική μουσική για την Παναγία

Α΄ Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία

Στις 17.00

Ex Silentio

Δημήτρης Κούντουρας μουσική διεύθυνση, μεσαιωνικά φλάουτα

Φανή Βοβώνη μεσαιωνική βιέλα, Τομπίας Σληρφ βιέλα με τροχό, μεσαιωνική άρπα, φωνή, Νίκος Βαρελάς κρουστά

Παιδική Χορωδία ΕΛΣ – Μουσική διεύθυνση: Κωνσταντίνα Πιτσιάκου

Σύνολο ιστορικών φλάουτων Ιονίου Πανεπιστημίου

Το σύνολο Ex Silentio, υπό τη μουσική διεύθυνση του Δημήτρη Κούντουρα, μαζί με την Κωνσταντίνα Πιτσιάκου στη διεύθυνση της Παιδικής Χορωδίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αναβιώνουν τη μεσαιωνική λατρευτική μουσική για την Παναγία, με Cantigas de Santa Maria και με κομμάτια από το Llibre Vermell.

H μεσαιωνική λατρευτική μουσική για την Παναγία αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό είδος της μουσικής της εποχής. Το ισπανικό ρεπερτόριο της συλλογής των Cantigas de Santa Maria από την αυλή του Αλφόνσου του Σοφού καθώς και το λεγόμενο Κόκκινο βιβλίο του Μονσερρά αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα. Η μουσική αυτή δεν συνόδευε το λειτουργικό της εκκλησίας αλλά σχετιζόταν με μια κοσμική έκφραση λατρείας και με τους προσκυνητές ενώ περιελάμβανε τραγούδι, χορό και ενίοτε όργανα. Ήταν μια κοσμική απόδειξη του φαινομένου που ονομάστηκε «Μαριανισμός», το οποίο κατέκλυζε τη νότια Ευρώπη στον όψιμο Μεσαίωνα. Το Ex Silentio σε συνεργασία με την Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει το μοναδικό αυτό ρεπερτόριο με όργανα της εποχής.

Μεσσιάν, Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου

Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Στις 17.30

Σπύρος Τζέκος κλαρινέτο, Ηρώ Σειρά βιολί, Αλεξίς Μποβ βιολοντσέλο, Σοφία Ταμβακοπούλου πιάνο

Επιλογή, μετάφραση και απαγγελία κειμένων Μεσσιάν: Λένια Ζαφειροπούλου

Λογοτεχνική μετάφραση χωρίων από την Αποκάλυψη του Ιωάννη: Ορφέας Απέργης

Το Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου του Ολιβιέ Μεσσιάν γράφτηκε και πρωτοπαίχτηκε από τον συνθέτη και τρεις συγκρατούμενούς του μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Stalag VIII-A του Γκαίρλιτς. Το έργο αποτελεί έναν ύμνο στην αντοχή και την ελπίδα, ταυτόχρονα μεταφυσικό όραμα (ο τίτλος παραπέμπει στην Αποκάλυψη του Ιωάννη και τη φράση «Χρόνος ουκέτι έσται») και ένα από τα έργα-σταθμούς του μουσικού μοντερνισμού.

Η μοναδική αυτή συναυλία συνδυάζει αντιστικτικά τη μουσική δημιουργία του Μεσσιάν με την απαγγελία κειμένων του συνθέτη σε επιμέλεια της Λένιας Ζαφειροπούλου, καθώς και χωρίων από την Αποκάλυψη του Ιωάννη σε απόδοση του Ορφέα Απέργη. Μια εμπειρία που απευθύνεται στις αισθήσεις συνάμα και στο πνεύμα, αναδεικνύοντας τόσο τη διαχρονικότητα του αριστουργήματος του Μεσσιάν όσο και την ανθρώπινη δύναμη μέσα από τη μουσική και τον λόγο.

Σατί, Έργα για πιάνο

Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών

Στις 17.30

P 4 2 (Μπεάτα Πίντσετιτς, Χρήστος Σακελλαρίδης)

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό ετών από τον θάνατο του Ερίκ Σατί, το πιανιστικό ντούο P 4 2 των Μπεάτας Πίντσετιτς και Χρήστου Σακελλαρίδη παρουσιάζει μια συναυλία με έργα και μεταγραφές για σόλο πιάνο και πιάνο για τέσσερα χέρια, τα οποία αντανακλούν την ιδιαίτερη, συχνά παιγνιώδη σχέση του Σατί με τη θρησκεία και την πνευματικότητα.

Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει χαρακτηριστικές πιανιστικές συνθέσεις του Σατί όπως τα Τρία κομμάτια σε σχήμα αχλαδιού (1903), εκκεντρική ανακεφαλαίωση των πρώιμων δημιουργικών φάσεων του συνθέτη σε επτά (!) μέρη, Κουδουνίσματα του τάγματος των Ροδόσταυρων (1892), ένα μυστικιστικό ταξίδι στη ροδοσταυρική περίοδο του συνθέτη που αναδεικνύει τις πρώιμες πνευματικές του αναζητήσεις, Οξύκορφα, τέσσερα κομμάτια του 1886 εμπνευσμένα από τη γοτθική αρχιτεκτονική που συνδυάζουν θρησκευτικό συμβολισμό με το μινιμαλιστικό ύφος του Σατί, Δυσάρεστα στιγμιότυπα (1908-12), μια ευφυή εξερεύνηση της παραφωνίας που αντικατοπτρίζει την αντισυμβατική προσέγγιση του συνθέτη στην πνευματική αρμονία και Με στολή ιππασίας (1911), μια ιδιόρρυθμη σουίτα που ενσωματώνει τη μοναδική πνευματική οπτική του Σατί μέσω της αντισυμβατικής δομής της.

Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Χαλανδρίου

Διαδρομή: Διονυσίου Αρεοπαγίτου (Μουσείο Ακρόπολης) → Αποστόλου Παύλου (Θησείο)

Στις 18.00

Αρχιμουσικός: Κώστας Ιωαννίδης

Η Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Χαλανδρίου ιδρύθηκε το 1954. Συμμετέχει σε πολυάριθμες εκδηλώσεις, έχει λάβει μέρος σε φεστιβάλ εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ έχει λάβει πληθώρα τιμητικών διακρίσεων. Την καλλιτεχνική επιμέλεια και διεύθυνση της Ορχήστρας έχει ο αρχιμουσικός Κώστας Ιωαννίδης. Η Ορχήστρα, στη διαδρομή Διονυσίου Αρεοπαγίτου, από το Μουσείο της Ακρόπολης, έως το Θησείο, μέσω Αποστόλου Παύλου, θα ερμηνεύσει γνωστά εμβατήρια και εγκώμια.

Κερουμπίνι, Ρέκβιεμ

Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»

Στις 20.00

Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων

Μουσική διεύθυνση: Άλκης Μπαλτάς

Χορωδία Δήμου Αθηναίων – Διεύθυνση χορωδίας: Σταύρος Μπερής

Το Ρέκβιεμ σε ντο ελάσσονα του Λουίτζι Κερουμπίνι, γραμμένο το 1816, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα θρησκευτικής μουσικής του 19ου αιώνα, ένα αριστούργημα που γεφυρώνει τη θρησκευτική παράδοση με τη ρομαντική ευαισθησία και αγαπήθηκε ιδιαίτερα από μεγάλους συνθέτες, όπως ο Μπετόβεν, στην κηδεία του οποίου το έργο εκτελέστηκε το 1827. Το έργο δημιουργήθηκε την εποχή της Παλινόρθωσης για να τιμήσει τη μνήμη του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄, βασιλιά της Γαλλίας, κατά την εικοστή τέταρτη επέτειο της εκτέλεσής του. Η πρώτη εκτέλεση πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1817 στον καθεδρικό ναό του Αγίου Διονυσίου στο Παρίσι. Η ασυνήθιστη ενορχήστρωσή του δεν χρησιμοποιεί σολίστες ούτε φλάουτα, ενώ χαρακτηρίζεται από την εντυπωσιακή χρήση του ταμ ταμ στο δραματικό «Dies irae», η οποία προσδίδει μια μοναδική θεατρικότητα. Το έργο, που ισορροπεί ανάμεσα στη δραματικότητα και τη στοχαστική γαλήνη, με εντυπωσιακή αρμονική γραφή και πρωτοποριακές για την εποχή τεχνικές, ερμηνεύεται από τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Άλκη Μπαλτά, σε μια συναυλία αφιερωμένη στη μνήμη της σπουδαίας πιανίστριας Βίκυς Στυλιανού, που απεβίωσε το 2024.

Bach in the Sky with Diamonds

Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών

Στις 20.30

Έργα Μπαχ, The Beatles, Έβανς, Ουεχάρα

Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου πιάνο, διασκευές

Στη συναυλία με τίτλο Bach in the Sky with Diamonds, αυθεντικά έργα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ συνομιλούν με ορισμένες από τις γνωστότερες μελωδίες των Beatles, αλλά και των Μπιλ Έβανς και Χιρόμι Ουεχάρα, όλες τους σε πρωτότυπες διασκευές της διακεκριμένης πιανίστριας και συνθέτριας Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου.

Διαφορετικά μουσικά στιλ συνυπάρχουν κάτω από τη μουσική μπαγκέτα του μεγάλου Κάντορα, αναδεικνύοντας τις πολυποίκιλες όψεις και τις διαχρονικές μεταμορφώσεις της μουσικής. Κάθε κομμάτι του Μπαχ ακούγεται ολόκληρο στην αρχή ή, ενίοτε, στο τέλος, ενώ ο Μπαχ και οι Beatles συμπορεύονται, αλληλοεπικαλύπτονται και, σταδιακά, μεταμορφώνονται με παραλλαγές ή αντιστικτική επεξεργασία για να καταλήξουν, συχνά, σε ελεύθερο αυτοσχεδιασμό. Δημιουργούν έτσι ένα παλίμψηστο που γεφυρώνει τρεις αιώνες μουσικής σε μία ενιαία, διαχρονική μουσική γλώσσα και επιβεβαιώνει την εγγύτητα του Μπαχ με τα σύγχρονα μουσικά ιδιώματα.

Εύα

Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Στις 21.00

Έργα Λακόμπ, Μασνέ, Σταύρακα, Φωρέ

Σοφία Κυανίδου υψίφωνος

Αντώνης Κορδοπάτης βαρύτονος

Δημήτρης Γιάκας πιάνο

Δύο σημαντικοί τραγουδιστές της νεότερης γενιάς, η υψίφωνος Σοφία Κυανίδου και ο βαρύτονος Αντώνης Κορδοπάτης, συνεργάζονται με τον διακεκριμένο πιανίστα Δημήτρη Γιάκα σε ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα για το 3ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, το οποίο εξερευνά την αρχετυπική μορφή της Εύας. Στο ρεσιτάλ θα ερμηνευτούν φωνητικά έργα που περιλαμβάνουν μελοποιήσεις ποιημάτων του Βέλγου Σαρλ βαν Λερμπέργκ από τους συνθέτες Πωλ Λακόμπ και Γκαμπριέλ Φωρέ, αποσπάσματα από το ορατόριο Εύα (1875) του Ζυλ Μασνέ καθώς και μελοποιημένη ιταλική ποίηση του Διονύσιου Σολωμού από τον Γιάννη Σταύρακα.